Theo thống kê thì tỉ lệ răng khôn hàm dưới mọc lệch nguy hiểm nhiều hơn so với răng khôn hàm trên. (Nguồn: pixabay.com)
Răng khôn là những chiếc răng hàm thứ ba nằm ở phía sau cùng trong miệng. Chúng trông giống như răng hàm thứ nhất và thứ hai, nhưng đôi khi có thể nhỏ hơn một chút.
Chúng thường được gọi là răng khôn vì chúng là những chiếc răng mọc cuối cùng trong số 32 chiếc răng cố định, xuất hiện từ 17 đến 25 tuổi, khi quý vị đã trưởng thành và chững chạc hơn.
Quý vị có thể đã biết rằng không phải ai cũng mọc đủ bốn chiếc răng khôn. Quý vị cũng có thể biết nhiều người phải đi nhổ chúng. Vậy nên có thể nhiều người sẽ thắc mắc tại sao con người lại có răng khôn?
Câu trả lời phần lớn có liên quan đến quá khứ xa xôi – và một chút về thời điểm hiện tại.
Hàm mạnh mẽ hơn
Giống như kiểu chúng ta thường sẽ có nhiều đặc điểm chung với những người có quan hệ họ hàng với mình, con người cũng có những đặc điểm chung với ‘đại gia đình’ của mình – loài linh trưởng. Khỉ, khỉ đột và tinh tinh đều có răng khôn.
Vài triệu năm trước, tổ tiên của loài người có hàm và răng lớn hơn con người ngày nay. Thí dụ, một loài có tên Australopithecus afarensis, còn được gọi là giống loài của Lucy (Lucy’s species) theo mẫu vật hóa thạch nổi tiếng có tên là Lucy, sống cách đây khoảng 3 triệu đến 4 triệu năm.
Hàm và răng của các cá thể Australopithecus afarensis lớn hơn và dày hơn một chút so với của chúng ta. Họ có ba chiếc răng hàm lớn với lớp men dày. Hộp sọ hóa thạch của một số người tiền sử này cũng cho thấy bằng chứng về cơ nhai mạnh mẽ.
Thay đổi trong chế độ ăn uống
Các khoa học gia cho rằng tổ tiên loài người thời tiền sử cần có hàm và răng chắc khỏe hơn vì những thực phẩm họ ăn, như thịt sống và thực vật, khó nhai hơn nhiều so với thức ăn ngày nay. Các nhà nghiên cứu đã xem xét các dấu vết và kiểu mòn cực nhỏ trên các mẫu răng hóa thạch để tìm hiểu xem họ đã ăn những gì.
Thực phẩm ngày nay mềm hơn rất nhiều bởi nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như do trồng trọt nông nghiệp, nấu nướng và bảo quản thực phẩm. Thức ăn mềm hơn, dễ nhai hơn đồng nghĩa với việc răng không còn phải thực hiện công việc khó khăn như trước. Kết quả là, hàm của con người hiện đại đã tiến hóa trở nên nhỏ hơn và khuôn mặt phẳng hơn so với tổ tiên, bởi vì các bữa ăn của chúng ta ngày nay không đòi hỏi phải có hàm răng to và sắc như của họ.
Với những thay đổi diễn ra chậm rãi trong hàng triệu năm, răng hàm thứ ba – răng khôn – có thể không còn quan trọng như trước nữa.
Thiếu răng khôn
Khoảng 25% con người hiện nay bị thiếu hẳn ít nhất một chiếc răng khôn, nghĩa là nó chẳng bao giờ hình thành. Mặc dù đôi khi mọi người không mọc các răng khác, nhưng răng khôn lại phổ biến hơn nhiều.
Các khoa học gia chưa rõ nguyên nhân tại sao lại như vậy, nhưng nó có thể liên quan đến gen mà quý vị thừa hưởng từ cha mẹ. Một số khoa học gia cho rằng việc không có răng khôn là một lợi thế đối với con người hiện đại vốn có quai hàm nhỏ hơn. Bởi vì hiển nhiên là hàm nhỏ mà mọc ít răng thì sẽ dễ dàng (cũng như dễ chịu) hơn so với nhiều răng.
Đôi khi, do không có đủ chỗ mọc nên răng khôn có thể mắc kẹt trong xương hàm và không thể mọc lên hoàn toàn – hoặc chỉ nhú ra một phần.
Cái gọi là răng khôn mọc lệch thường xảy ra ở hàm dưới hơn là ở hàm trên. Trong trường hợp răng khôn chỉ mọc một phần, đôi khi người ta có thể bị đau, sâu răng hoặc viêm nướu nên sẽ phải nhờ nha sĩ nhổ bỏ.
Nhưng thường thì không cần phải đi nhổ răng khôn nếu chúng đã mọc đầy đủ, đúng vị trí và khỏe mạnh.
Các nha sĩ có thể kiểm tra miệng của quý vị để xem liệu quý vị có mọc răng khôn hay không, hoặc xem ảnh chụp X-quang hàm của quý vị nếu những chiếc răng hàm cuối cùng này chưa mọc mà quý vị ngờ rằng chúng có thể bị ảnh hưởng.
Các nha sĩ cũng có thể tư vấn cho quý vị liệu có nên điều trị – hoặc nhổ bỏ – răng khôn hay không. Trong khi đó, đánh răng ít nhất hai lần một ngày và dùng chỉ nha khoa hàng ngày sẽ giúp giữ cho răng của quý vị luôn khỏe mạnh. (vb)
Nguồn: “Why do people have wisdom teeth?” được đăng trên trang TheConversation.com.
Gửi ý kiến của bạn
