
VIENNA – Hôm thứ Ba (4/6), các quốc gia Châu Âu đã đệ trình một bản dự thảo nghị quyết lên Hội đồng Quản trị Cơ quan nguyên tử năng quốc tế (IAEA) của Liên Hiệp Quốc, một lần nữa buộc Iran phải giải thích về các dấu vết uranium được phát hiện thấy tại một số địa điểm và một số vấn đề khác như việc cản trở các kiểm tra viên, theo Reuters.
Theo tờ Reuters, một nghị quyết đã được thông qua từ 18 tháng trước, yêu cầu Tehran tuân thủ cuộc điều tra kéo dài nhiều năm của IAEA về các dấu vết uranium. Dự thảo nghị quyết mới sẽ gây áp lực buộc Iran phải hợp tác điều tra ngay lập tức, bao gồm cả việc cung cấp mẫu để kiểm tra nếu IAEA yêu cầu.
Ngoài ra, dự thảo nghị quyết cũng nhằm giải quyết một số vấn đề mới phát sinh gần đây, chẳng hạn như việc Iran ngăn cản các chuyên gia về uranium hàng đầu của IAEA tham gia đội ngũ kiểm tra viên. Nghị quyết muốn buộc Tehran phải mở cửa cho các chuyên gia của IAEA kiểm tra và giám sát các cơ sở hạt nhân của Iran, như đã cam kết hồi tháng 3/2023.
Hội đồng Quản trị IAEA gồm 35 quốc gia là một trong hai cơ quan quyết sách hàng đầu của IAEA, và tổ chức các phiên họp hàng quý. Cơ quan còn lại họp hàng năm.
Kể từ nghị quyết năm 2022, số lượng địa điểm đang được điều tra về các dấu vết uranium đã giảm từ 3 địa điểm xuống còn 2, nhưng Iran vẫn chưa đưa ra giải thích làm thế nào mà các dấu vết uranium lại xuất hiện ở đó.
Anh, Pháp và Đức, được gọi là nhóm E3, đang thúc đẩy nghị quyết bất chấp những lo ngại từ Hoa Kỳ rằng hành động này có thể khiến Iran đáp trả bằng cách càng tập trung phát triển các chương trình hạt nhân.
Theo thước đo của IAEA, Iran đang làm giàu uranium lên tới gần ngưỡng 90%, mức độ tinh khiết cần thiết để chế tạo vũ khí nguyên tử, và đã tích lũy đủ nguyên liệu được làm giàu đến ngưỡng đó để chế tạo ra 3 quả bom hạt nhân.
Các quốc gia phương Tây cho rằng chẳng có lý do chính đáng nào để tin rằng Tehran làm giàu uranium đến mức đó là vì lợi ích và nhu cầu dân sự. IAEA cũng nói là chưa có quốc gia nào làm giàu uranium đến ngưỡng cao như vậy mà không sản xuất vũ khí hạt nhân. Iran khẳng định rằng mục tiêu của họ hoàn toàn hòa bình.