
(LONDON/NEW YORK, ngày 4 tháng 5, Reuters) – Hồi mới hay tin Tổng thống Donald Trump sẽ tranh cử nhiệm kỳ hai, Doris Davis và Susie Bartlett, một đôi đồng tính nữ da màu sống ở New York, đã định bụng rằng “lần này ổng mà thắng thì chuyển ra nước ngoài sống cho lành.”
Trong nhiệm kỳ đầu của Trump, họ vẫn còn chút hy vọng và sẵn sàng chờ đợi, không phản đối quyết liệt. Nhưng rồi mọi thứ dần sụp đổ khi Trump trở lại, gạt bỏ nhiều chính sách từng bảo vệ người thiểu số và cộng đồng LGBTQ+. Họ cảm thấy mình không còn chốn dung thân trên chính mảnh đất từng gọi là quê hương.
“Chúng tôi yêu nước Mỹ bằng tất cả tấm lòng, nhưng giờ đây, đất nước này không còn là nơi chúng tôi từng biết nữa,” Davis – 69 tuổi, hiện là một cố vấn giáo dục – tâm sự với tờ Reuters từ căn nhà ở ngoại ô New York. “Khi bị tấn công chỉ vì mình sống theo con người thật của mình, bạn không thể nào không thấy tức giận, hụt hẫng.”
Hiện tại, hai người đang làm việc với một luật sư di trú để cân nhắc các lựa chọn ở Âu Châu. Hai quốc gia họ quan tâm nhất là Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, những miền đất Địa Trung Hải ấm áp, hiền hòa. Họ đang xem xét visa dành cho người làm việc từ xa hoặc visa hưu trí, trong đó Bartlett, 52 tuổi, thì đã nghỉ hưu.
Davis nhẹ giọng nói: “Tôi buồn khi phải rời đi. Nhưng tình hình chính trị và xã hội hiện giờ, với tôi, thật sự là hết chịu nổi.”
Theo dữ liệu được cung cấp từ các cơ quan nhà nước phụ trách cấp visa và quốc tịch, cùng với phỏng vấn từ tám công ty chuyên về di trú do Reuters thực hiện, ngày càng nhiều người Mỹ suy nghĩ nghiêm túc về việc rời Hoa Kỳ để đến sinh sống ở Âu Châu, nhất là sau khi Trump tái đắc cử. Nhìn chung, con số này vẫn còn khá nhỏ nếu so với quy mô dân số hơn 340 triệu người của Hoa Kỳ.
Tại Ireland, số hồ sơ xin cấp hộ chiếu từ công dân Hoa Kỳ trong hai tháng đầu năm 2025 đã đạt mức cao nhất trong vòng 10 năm qua. Theo Bộ Ngoại Giao Ireland, trung bình mỗi tháng có gần 4,300 đơn, tăng khoảng 60% so với năm trước.
Ở Pháp, chính quyền ghi nhận có 2,383 hồ sơ xin visa dài hạn từ công dân Hoa Kỳ trong Quý I/2025, so với 1,980 đơn cùng kỳ năm ngoái. Từ tháng 1 đến tháng 3, chính phủ Pháp đã cấp 2,178 visa lưu trú dài hạn, cao hơn so với 1,787 visa được cấp trong năm 2024.
Còn ở Anh, Quý IV năm 2024 đánh dấu mức kỷ lục về số lượng công dân Hoa Kỳ xin cấp hộ chiếu Anh, với 1,708 hồ sơ được ghi nhận – con số cao nhất trong bất kỳ quý nào suốt 20 năm qua.
Không phải đến bây giờ người Mỹ mới nghĩ đến việc rời đi. Theo các tổ chức chuyên về di trú, trong những năm gần đây, lúc nào cũng có một số người trăn trở với ý định rời đi, vì những chia rẽ chính trị ngày càng gay gắt, vì nỗi sợ bạo lực súng đạn chưa bao giờ lắng xuống.
Marco Permunian, cố vấn di trú và là người sáng lập Italian Citizenship Assistance, cho biết ngay cả khi Joe Biden đắc cử Tổng thống năm 2020, lượng khách hàng người Mỹ cũng tăng, đặc biệt là từ phía các cử tri Cộng Hòa.
Tuy nhiên, theo đa số công ty mà Reuters phỏng vấn, kể từ khi Trump trở lại Tòa Bạch Ốc, số lượng người muốn rời khỏi Hoa Kỳ bỗng tăng vọt, phần lớn vì lo sợ trước những thay đổi chính sách và tình hình xã hội đang ngày càng khó lường.
Người người muốn rời đi
Một số minh tinh Hollywood đã thực sự rời Hoa Kỳ sau khi Trump tái đắc cử vào tháng 11, trong đó có hai MC nổi tiếng là Ellen DeGeneres và Rosie O'Donnell. Sự việc này đã khiến dư luận chú ý.
Thea Duncan, người sáng lập công ty Doing Italy tại Milan, cho biết kể từ sau cuộc bầu cử, hầu như ngày nào bà cũng nhận được các cuộc hỏi thăm từ những người Mỹ muốn tìm hiểu cách rời khỏi Hoa Kỳ. “Mọi người đang rất hoang mang. Họ không chắc chuyện gì đang xảy ra và điều gì sẽ đến,” Duncan nói.
Tại Anh, công ty luật di trú Immigration Advice Service cho biết lượng khách từ Mỹ tăng hơn 25% so với trước. Theo Giám đốc Ono Okeregha, nhiều khách hàng tỏ ra lo lắng trước những thay đổi chính trị dưới thời Trump, đặc biệt là việc một số tiểu bang đang cân nhắc thu hẹp phạm vi bảo vệ hôn nhân đồng tính.
Wendy Newman, một nhiếp ảnh gia 57 tuổi, đã chuyển đến London cùng chồng vào năm 2022, một phần vì những căng thẳng chính trị ngày càng gay gắt ở Mỹ. Bà tâm sự rằng mình cảm thấy được bảo vệ nhiều hơn ở Anh, và mong muốn gắn bó lâu dài với nơi này. Bà cũng hy vọng con gái (hiện đang sống ở Mỹ nhưng đã nộp đơn vào một trường đại học tại Anh) sẽ sớm chuyển sang sống cùng cha mẹ.
“Chúng tôi cảm thấy quá nguy hiểm khi con bé còn ở lại đó,” Newman nói, nhắc đến việc Hoa Kỳ thu hẹp quyền sinh sản của phụ nữ và cho là Trump có “khuynh hướng coi thường phụ nữ.”
Tổng thống Trump đã nhiều lần chối bỏ các cáo buộc kỳ thị và quấy rối tình dục, và từng gọi những lời tố cáo đó là “tin vịt” từ năm 2017.
Blaxit, công ty chuyên hỗ trợ người Mỹ gốc Phi định cư ở nước ngoài, cho biết lượng khách vào xem trang web của họ tăng hơn 50% sau cuộc bầu cử. Số lượng người ghi danh tham gia cộng đồng trả phí Blaxit Global Passport cũng tăng 20%, với mức phí hàng tháng là 16.99 MK.
Wright là người gốc New York, hiện sống tại Bồ Đào Nha. Bà cho biết việc Trump quay lại Tòa Bạch Ốc càng khiến bà thêm vững tin rằng mình đã đưa ra lựa chọn đúng đắn khi rời Hoa Kỳ.
Theo cuộc thăm dò cử tri rời khỏi phòng bỏ phiếu do Edison Research thực hiện, Trump chỉ giành được 13% phiếu của cử tri gốc da đen trong cuộc bầu cử tháng 11, chỉ nhỉnh hơn 1% so với năm 2020, trong khi Kamala Harris nhận được tới 86% số phiếu từ nhóm cử tri này.
Âu Châu: an toàn cũng chỉ là tạm thời
Cũng đang hoang mang và thất vọng, một đôi chuyển tính trẻ sống ở Colorado cho biết họ đang cố gắng xin visa du học để có thể rời Mỹ, bắt đầu một hành trình mới tại Ý. Vì sợ bị trả thù, họ yêu cầu được ẩn danh.
Họ cảm thấy không còn được chào đón ở chính quê hương của mình, đặc biệt sau khi Trump khẳng định rằng nước Mỹ chỉ công nhận hai giới tính. Ông cũng đề nghị hạn chế việc chăm sóc sức khỏe cho thanh thiếu niên chuyển tính và cấm người chuyển tính phục vụ trong quân đội.
Dù mong mỏi một chốn bình yên hơn, họ cũng hiểu rằng Âu Châu không hẳn là nơi hoàn hảo. Làn sóng dân túy cánh hữu đang lan rộng khắp lục địa, trong đó có cả nước Ý, ở đây, chính phủ bảo thủ tỏ rõ lập trường gìn giữ giá trị truyền thống. Nữ Thủ tướng Giorgia Meloni từng tuyên bố khi nhậm chức vào năm 2022, rằng bà sẽ chống lại “lobby LGBT” và bảo vệ “gia đình tự nhiên” (natural family, ý nói gia đình mà giới tính của mọi người là giới tính theo cha sanh mẹ đẻ).
Tại Đức, đảng cực hữu Alternative for Germany về nhì trong cuộc bầu cử liên bang hồi tháng 2. Còn tại Pháp, thủ lãnh đảng cực hữu National Rally Marine Le Pen từng dẫn đầu các cuộc thăm dò trước bầu cử tổng thống năm 2027, nhưng vừa bị cấm tranh cử trong vòng 5 năm.
Wright cho biết: “Tình hình chính trị ở một số nước Âu Châu đúng là đáng lo ngại, nhưng nhiều người Mỹ vẫn đang tìm cách chuyển đến đây.”
Nhưng theo Julien Faliu, người sáng lập trang Expat.com, dù lượng người Mỹ quan tâm đến việc chuyển ra nước ngoài đã tăng 26% trong hai năm qua, thật khó để biết bao nhiêu người thực sự sẽ chuyển đi. Faliu cho biết: “Tôi nghe rất nhiều người Mỹ nói: ‘Nếu ông Trump tái đắc cử, tôi sẽ chuyển đi.’ Giờ thì ông ấy thắng rồi, vậy họ tính sao? Cứ mỗi lần bầu cử, tình hình lại y như thế.”
Rào cản trùng trùng
Con đường di cư sang Âu Châu của công dân Hoa Kỳ không hề dễ dàng.
Theo Relocate.me, có nhiều điều khiến người ta chùn bước: khó tìm được việc làm ổn định tại nước ngoài, không phải quốc gia nào cũng chấp nhận cho người nước ngoài làm việc từ xa, lương tại Âu Châu thì thấp hơn ở Mỹ, và đặc biệt là luật thuế của Hoa Kỳ vẫn áp dụng dù bạn có sống ở đâu.
Dù vậy, những người quyết tâm rời đi vẫn có thể lựa chọn các diện visa phù hợp. Các loại visa dành cho người làm việc từ xa tại Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Ý hiện đang rất phổ biến. Ngoài ra, còn có các diện visa hưu trí, du học và đi làm.
Nhưng nhiều quốc gia Âu Châu, vốn đang căng thẳng trước áp lực từ du lịch đại trà và tình trạng thiếu hụt nhà ở, không còn mặn mà với việc tiếp nhận thêm người nước ngoài. Do đó, một số chương trình thị thực từng bị coi là gây tranh cãi vì ưu ái cho giới nhà giàu đang bị siết chặt hoặc ngừng áp dụng.
Tại Bồ Đào Nha, việc mua bất động sản để đổi lấy “visa vàng” hiện đã không còn được chấp thuận; trong khi đó, chương trình tương tự tại Tây Ban Nha cũng đã chấm dứt vào tháng 4, sau khi bị chỉ trích về việc gây khủng hoảng nhà ở.
Rebeca Caballero, đại diện của công ty bất động sản Gilmar (Tây Ban Nha), cho biết số lượng khách hàng Mỹ tăng mạnh trong 6 tháng trước khi chương trình chấm dứt. Bà nói thêm: “Có ba khách hàng đã quyết định mua nhà để lấy visa vàng mà không cần đến xem tận nơi. Tôi đã chốt được cả ba thương vụ đó.”