
Khi Donald Trump nói với Tổng thống Nayib Bukele của El Salvador tại Phòng Bầu Dục ngày 14/4/2025 rằng “kế tiếp sẽ là ‘người nhà’ nhé. Ông phải xây thêm khoảng năm (nhà tù) nữa. Nó chưa đủ lớn” thì tất cả chúng ta, ai cũng có thể trở thành một Kilmar Abrego Garcia.
Việc bắt và trục xuất Kilmar Abrego Garcia không còn là phép thử của chính quyền Donald Trump nữa. Nó là sản phẩm của một chế độ độc tài đang nỗ lực chứng minh chiến dịch trục xuất hàng loạt của họ nhằm để “Make America Great Again”, thực hiện đúng lời hứa của Trump khi vận động tranh cử.
Và đó là tất cả những gì Trump có thể làm sau khi đắc cử tổng thống lần hai.
Trong ba tháng qua, các đặc vụ liên bang đã bắt giữ hàng loạt sinh viên ngoại quốc trên đường phố, bố ráp các công sở làm việc và đưa những người bị giam giữ đến một nhà tù ở El Salvador bằng cách lạm dụng đạo luật thời chiến đã được thông qua dưới chính quyền John Adams. Kilmar Abrego Garcia, một cư dân của Maryland, không phạm tội, hiện đang bị giam giữ trong nhà tù khét tiếng nhất của El Salvador, nơi một phòng giam có diện tích nhỏ hẹp nhốt 75 người đàn ông. Truyền thông Hoa Kỳ đồng loạt gọi đây là vụ trục xuất nhầm.
Cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton thẳng thắn viết trên Twitter ngày 16/4 rằng: “Trước cuộc bầu cử, tôi đã cảnh báo rằng (chúng ta) sẽ không an toàn dưới chủ nghĩa độc tài. Nếu họ có thể trục xuất Kilmar Abrego Garcia đến một nhà tù ngoại quốc – bị buộc tội dù không phạm tội, không qua phiên tòa xét xử – thì họ có thể làm như thế với bất kỳ người nào.
Những người Mỹ có lương tri phải đứng lên chống lại điều này, ngay bây giờ.”
Những gì đang diễn ra trên toàn nước Mỹ đã cho thấy lời cảnh báo của cựu ngoại trưởng không phải là lời hù dọa vô căn cứ trong một cuộc đua đảng phái. Có lẽ ngoài Putin, Tập Cận Bình là những lãnh đạo ngoại quốc, thì bà Clinton là một trong số những chính khách trong nước hiểu rõ về Donald Trump nhất.
Không cần phải chờ lâu cho sự thật. Bởi chính Trump giờ đây đã khẳng định “người nhà” sẽ là đối tượng kế tiếp. “Người nhà” chính là những người mang quốc tịch Hoa Kỳ.
Hôm nay, 17/4, NBC News loan tin về Lisa Anderson, một bác sĩ ở Cromwell, Connecticut, cho biết gần đây bà nhận được một thư điện tử từ Bộ Nội An với nội dung, “đây là lúc bạn rời khỏi nước Mỹ.”
Theo dữ liệu của ICE, cơ quan này đã trục xuất chỉ hơn 12.300 người nhập cư từ ngày 1/3 đến 28/3, thời gian này năm ngoái, ICE trục xuất 12.700 người. Vấn đề chính quyền Trump đang đối mặt là ngân sách cho những vụ trục xuất mà ông ta đã hứa trong chiến dịch tranh cử – “hàng triệu và hàng triệu người.” Mới đây, Quốc hội đã tăng ngân sách hàng năm của ICE từ $9 tỷ lên $9.5 tỷ. Nhưng, nó vẫn là quá ít so với số tiền cần phải có để đáp ứng việc trục xuất “hàng triệu và hàng triệu người.”
Một nguồn tin dấu tên nói với NBC News rằng, “họ không thể tăng số lượng trục xuất nếu cứ phải tìm, bắt, giam, và đưa những người này ra khỏi nước Mỹ. Do đó, họ phải thúc đẩy việc tự trục xuất.”
Đoạn phim của Bộ Nội An đầy kịch tích và sắp đặt, mô tả Bộ trưởng Bộ Nội An (DHS) Kristi Noem “diễu võ dương oai”, phía sau là nhà tù lạnh lẽo, chật kín người ở El Salvador, kêu gọi người nhập cư bất hợp pháp phải tự nguyện rời đi hoặc đối mặt với hậu quả. Chiến dịch này tốn hàng triệu đô-la.
Nhưng, bác sĩ Lisa Anderson sinh ra và lớn lên ở Pennsulvania. Bà là công dân Mỹ “từ trong trứng.”
Nicole Micheroni là luật sư di trú ở Boston, cũng là công dân Hoa Kỳ, nhận được lá thư tương tự từ DHS, yêu cầu bà rời khỏi đất nước trong vòng bảy ngày.
Kể từ khi nhận được lá thư của DHS, Bác sĩ Anderson luôn mang theo hộ chiếu Hoa Kỳ của mình và bà đang tìm kiếm một luật sư di trú. Bà nói với NBC News: “Tôi lo lắng rằng có rất nhiều người ngoài kia giống như tôi, những người có lẽ cũng nghĩ rằng đây là thư rác, những người có thể không nhận ra là chúng ta đang gặp vấn đề.”
Khi Marco Rubio, Ngoại trưởng Mỹ, tuyên bố việc bắt giữ và trục xuất một người đang sống hợp pháp ở Mỹ là “chính sách ngoại giao” mà Tối Cao Pháp Viện không thể can thiệp và sau đó tự chúc mừng vì sự thông minh của ông ta, thì đó cũng chính là lúc niềm hãnh diện về hệ thống tam quyền phân lập của Mỹ đã không còn.
Chính quyền Trump đang biện hộ rằng phán quyến 9-0 của Tối Cao Pháp Viện không có ý gì khi nói về “lỗi hành chính của chính phủ.” Thực sự là hôm thứ Năm tuần trước, TCPV đã ra lệnh cho chính quyền Trump “tạo điều kiện” để đưa Abrego Garcia ra khỏi nhà tù El Salvador.
Trong cuộc gặp tại Phòng Bầu Dục sau phán quyến của TCPV, trước đông đảo truyền thông báo giới, Trump và Bukele của Al Salvador đều nói rõ, họ không có ý định trả Kilmar Armando Abrego Garcia trở lại Hoa Kỳ sau phán quyết của TCPV. Tổng thống El Salvador nói: “Làm thế nào tôi có thể vận chuyển một tên khủng bố vào Hoa Kỳ? Tất nhiên là tôi sẽ không làm điều đó. Câu hỏi thật vô lý.”
Tổng Chưởng lý Pam Bondi, không biết vô tình hay hữu ý, đã diễn dịch sai hoàn toàn phán quyết của TCPV. Bà khẳng định các thẩm phán chỉ nói “Nếu El Salvador muốn trả lại (Garcia) thì chúng tôi sẽ tạo điều kiện thuận lợi, nghĩa là cấp cho một chiếc phi cơ.” Phó chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc là Stephen Miller cũng không thừa nhận có sự sai lầm của chính phủ trong việc giam giữ Garcia ở nhà tù Salvador.
Sau đó, chính quyền Trump đã công bố thêm về nhân thân của Kilmar Abrego Garcia. Tổng chưởng lý Pam Bondi đã đăng các tài liệu liên quan đến vụ bắt giữ Abrego Garcia vào năm 2019 trên mạng xã hội. Chính quyền Donald Trump mô tả Kilma Abrego Garcia là “thành viên ‘thứ dữ’ của băng đảng MS-13 nguy hiểm và là kẻ khủng bố ngoại quốc. Nếu trả người này về Mỹ sẽ gây ra mối đe dọa cho công chúng.” Cho dù, tòa phúc thẩm liên bang đã phán quyết “Abrego Garcia không có tiền án, ở quốc gia này hay bất kỳ nơi nào khác. Ông là một người đàn ông có gia đình, có công việc ổn định, tuân thủ pháp luật.”
Dù TCPV lên tiếng, Trump và các đồng minh đã hành động như thể họ không có nghĩa vụ phải yêu cầu lãnh đạo của El Salvador trả Abrego Garcia về Mỹ. Song song đó, rất “đồng thanh tương khí”, như một kịch bản thỏa hiệp trước, Bukele nói rằng ông ta không thể đề xuất điều đó.
Tất cả chẳng khác gì một bài toán bế tắc, nhưng bế tắc thuận tiện, làm thỏa mãn Trump và chế độ độc tài ông ta đang cai trị, ngoại trừ lợi ích công lý.
Công lý đây là thủ tục tố tụng, quy trình xét xử – một dấu son (từng) làm nên thể chế pháp trị vững chắc của Hoa Kỳ. Khi tìm hiểu về nhà tù ở El Salvador nơi Garcia và hàng chục ngàn người khác bị giam giữ mới thấy rằng, chỉ có nhà tù của chế độ độc tài mới chấp nhận “giao dịch” giam giữ người nhập cư không (chưa) giấy tờ do chính quyền của Trump đàm phán. Các tù nhân không được phép ra ngoài, không được hít thở không khí trong lành, không được phép tập thể dục, ánh sáng đèn huỳnh quang không bao giờ tắt. Thức ăn chỉ là gạo hoặc đậu hai lần một ngày, với nước. Tù nhân không có khả năng kháng cáo. Họ bị bắt giữ và bỏ tù mà không qua thủ tục tố tụng.
Thượng Nghị Sĩ Chris Van Hollen, Maryland đã một mình đến nhà tù CECOT khét tiếng ở El Salvador với lý do duy nhất là bảo đảm tình trạng an toàn của Garcia. Nhưng ông bị từ chối không cho gặp.
Các Tu Chính Án (Năm, Sáu, Bảy và Tám) đều ghi rõ về “due process” – một quyền cơ bản luật pháp của bất kỳ người nào trên đất nước Hoa Kỳ. Donald Trump đã vượt qua tất cả những Tu Chính Án đó, để làm bất cứ điều gì ông ta muốn, bất kể bất hợp pháp hoặc vi hiến.
Thom Hartmann, tác giả của cuốn “The Hidden History of Monopolies: How Big Business Destroyed the American Dream" (2020)” kêu gọi trong một bài viết của ông: “Chúng ta hiện đang sống giữa một cuộc đảo chính hoàn toàn chống lại Hiến Pháp, chống lại Hoa Kỳ và chống lại những lý tưởng của người lập quốc. Nếu chúng ta không chiến đấu và giành chiến thắng trong việc thả Kilmar Abrego Garcia, nền Dân chủ của chúng ta sẽ chết.”
Với câu nói của Donald Trump: “Tiếp theo là ‘người nhà’” thì tôi, bạn, và chúng ta – những người thuộc một sắc dân có nguồn gốc tị nạn và cơn mưa di dân của dân tộc vẫn chưa dừng lại sau nửa thế kỷ – đều có thể rơi vào “sự bắt bớ nhầm lẫn” như Garcia, đều có thể “đến” El Salvador một ngày nào đó. Không biết trước được!
Kalynh Ngô