Gọi là “Hạnh ngộ” vì đây là sự kiện thi ca hiếm có xảy ra tại Việt Nam, do một cá nhân, chính là dịch giả chuyển ngữ đề xướng và được hơn 240 tác giả thơ ở khắp nơi trong nước và 60 tác giả thơ hải ngoại, sinh sống và làm việc tại 7 quốc gia trên thế giới cùng “gặp nhau” trong một tuyển tập “đồ sộ” song ngữ Việt-Anh, mang tên “Nhịp Điệu Việt / The Rhythm of Vietnam”. Sách dày 764 trang, bìa cứng, có áo bao, gáy tròn và khâu chỉ... do chính cô giáo Thạc sĩ Võ Thị Như Mai chuyển dịch, trình bày, dàn trang và chăm chút cho từng tác giả trong thời gian gần 3 năm ở bang Tây Úc (Western Australia), nơi cô sinh sống và dạy học.
Tập sách còn có một may mắn “ngoại lệ” được chính Giám đốc Nhà Xuất bản Hội Nhà Văn, nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, tặng giấy phép xuất bản vào những ngày áp cuối của năm 2023, để sách được có mặt vào đầu năm mới, tháng Giêng năm 2024 (dương lịch) và Họa sĩ nhà thơ Trần Thắng nêu ý tưởng cùng phối hợp trong việc trình bày bìa.
Theo thống kê của FB Dung Mai, tức nhà thơ Vũ Thụy Nhung, người đồng hành và hỗ trợ “Nhịp điệu Việt” thì tổng số tác giả trong sách là 304 người, gồm trong nước có 244 tác giả, chia ra: Sài Gòn 70, Hà Nội 30, Quảng Trị 40, số còn lại ở Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Đà Lạt và các nơi khác... cùng 60 tác giả hải ngoại như Úc, Gia Nã Đại, Pháp, Mỹ, Đức...
“Hạnh ngộ” bởi trong tập thơ song ngữ Việt-Anh này đã quy tụ gần như đầy đủ các thế hệ làm thơ từ những năm 60 của thế kỷ trước ở miền Nam, miền Bắc và sau 1975 trong cả nước, người đọc, các tác giả trong tập lại có dịp thưởng thức những bài thơ của các thi sĩ tài danh một thuở trên các tạp chí Văn, Văn học, Bách Khoa, Thời Tập... của miền Nam trước 1975 như Luân Hoán, Hoàng Xuân Sơn, Hoàng Lộc, Trần Hoài Thư, Trần Dzạ Lữ, Võ Quê, Phương Tấn, Trần Vạn Giã, Tần Hoài Dạ Vũ, Từ Kế Tường... Ở miền Bắc như Trần Nhương, Lê Quốc Hán, Đỗ Bạch Mai, Trần Mạnh Hảo, Phạm Hồ Thu, Bùi Kim Anh, Phan Thị Thanh Nhàn, v.v... cùng những thi sĩ nổi tiếng sau 1975 trong cả nước như Nguyễn Quang Thiều, Trương Nam Hương, Lê Minh Quốc, Hồ Thi Ca, Nguyễn Thánh Ngã, Trúc Linh Lan, Nguyễn Nho Khiêm, Mai Hữu Phước, Phan Hoàng, Lưu Trọng Văn, Nguyễn Liên Châu... bên cạnh những thi sĩ trẻ của thế hệ 7x, 8x và 9x như Đào Phong Lan, Phạm Hiền Mây, Mộng Hoa Võ Thị, Nie Anh Dũng... cùng kết nối yêu thương lan tỏa những rung cảm của những con tim đắm đuối với thi ca, như mong ước của Võ Thị Như Mai: “Có thể bạn là ai đó có ảnh hưởng lớn trên diễn đàn nào đó nhưng đến với NHỊP ĐIỆU VIỆT chúng ta đều quan trọng như nhau, đều góp phần làm nên một tác phẩm đủ khiêm tốn để trình làng, đủ duyên dáng để tự hào và đủ mọi cung bậc để góp một phần nhỏ vào dòng thơ Việt được viết ra bởi những tâm hồn giàu cảm xúc, dù có thể không quá hàn lâm, dù có thể không quá cầu kỳ trau chuốt...” (Trích Vài lời tâm tình).
Cũng theo tâm sự của cô giáo, nhà thơ, dịch giả Võ Thị Như Mai trong phần “Lời thưa” ở đầu tập thơ, cô không dám nhận mình là dịch giả mà chỉ là... “ghi lại” bằng Anh ngữ những bài thơ ngẫu nhiên mà cô bắt gặp và đồng cảm trong những lúc rảnh rỗi, hay giờ giải lao sau những tiết dạy học ròng rã suốt 3 năm trời. Có thể đây, chưa phải là những bài thơ hay nhất hoặc ưng ý của những tác giả được cô đồng cảm, chuyển ngữ, và những bài thơ được chuyển ngữ đó, có thể những bài đầu tiên được chuyển ngữ sẽ không mượt mà, có khi còn... vụng về, lúng túng, vì chưa có kinh nghiệm! Mong được tác giả và bạn đọc thông cảm. Một sự thú nhận rất thực và cũng rất dễ thương của người dịch. Bởi ai cũng hiểu, dịch thơ không phải là chuyện đơn giản và... dễ dàng như dịch trong đàm thoại? Hơn nữa, tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm, từ ngữ được dùng trong thơ rất hàm xúc và có khi rất đa nghĩa, khi chuyển qua Anh ngữ, để diễn đạt sát nghĩa và mang đầy đủ sắc thái biểu cảm như tiếng Việt rất là khó, không chỉ đòi hỏi sự am tường về cả hai ngôn ngữ mà còn có một vốn sống đa dạng, phong phú và cả trái tim yêu văn chương đúng nghĩa, cô giáo, dịch giả Võ Thị Như Mai đã thành công trong việc kết nối sự đồng cảm bằng cả cái tâm và cái tình rất đễ thương của mình qua Anh ngữ, trong từng bài thơ của “bạn bè” mà mình yêu mến, đặc biệt là sự kết nối hơn 300 con người cùng vui vẻ “ngồi chung” một ngôi nhà ấm áp tình cảm thơ ca đã là điều đáng trân quý. Và biết đâu, trong chừng ấy những con người, những bài thơ được chuyển ngữ đó, sẽ ghi lại một điều gì đó trong tâm hồn người yêu thơ ở khắp nơi trên thế giới qua ngôn ngữ được chuyển dịch, sẽ là điều hạnh phúc xiết bao...
“Nhịp điệu Việt”, sau khi in xong, sẽ lần lượt được ra mắt ở cả 3 miền Bắc-Trung-Nam và cả Cao nguyên với các địa điểm như Sài Gòn, Đà Nẵng, Hà Nội và Đà Lạt, sau đó ở Houston, Mỹ và Perth, Australia. Hy vọng “Nhịp điệu Việt” sẽ lan tỏa và ngân vang trong lòng những người yêu văn chương khắp nơi về một tuyển tập thơ song ngữ HẠNH NGỘ đúng nghĩa của thơ ca Việt. Cuối cùng xin giới thiệu một số bài thơ ngẫu nhiên của 3 thế hệ trong tập qua 2 ngôn ngữ Việt-Anh để mọi người cùng thưởng thức.
*
Luân Hoán
ĐỜI THẮP NẾN MỖI NGÀY
tám mươi cộng thêm một
là tám mốt, đương nhiên
đúng ra chỉ vẫn một
thân thể trong hồn nhiên
một năm ở nhân gian
không dài cũng chẳng ngắn
chơi hụt hơi tành tành
thu đủ lượng mưa nắng
sinh nhật mừng mỗi năm
thắp nến xong lại thổi
lời cầu nguyện trong tâm
chữ ảo trong giấy bổi
vậy nên giảm bớt đi
khi tuổi của cuộc sống
đã rớt ngoài tử vi
là quyết định linh động
từng nói sinh nhật ta
có từng ngày từng bữa
càng hợp với tuổi già
xin hữu duyên như rứa
đời thắp nến mỗi ngày
xài những ngọn nến ảo
không thổi chờ hơi bay
tùy bất ngờ hết nợ
LIGHTEN THE CANDLES EVERYDAY
Eighty plus only one
Is eighty one, no doubt
Though it is only one
One body of innocence
One year in this world
Neither long nor short
Make the most of life
Tasting weather of all kinds
Birthday celebrated each year
Lighten the candles then blow
The prayers are at heart
Imaginary characters in papier-mache
So reduce as much as
You can in this age
The age out of horoscope
Be flexible as it is
Once my birthday was said
To earn enough for each meal
Which suits this age so much
Let nature does it course
Lighten the candles everyday
Use up the imaginary ones
No need to blow. The air would
Erase all the debt it should
*
Trần Vạn Giã
TÌNH KHÚC MÙA THU
Anh không quên hương cốm của một thời
Cùng gió mùa thu đi về trăm ngả
Anh nhớ lắm những con đường chiều chiều xa thẳm
Vàng khô lá đổ gió ơi
Lá đổ xuống vai nhau những giây phút lạ đời
Làm rung động giữa một thời trai trẻ
Thời người nữ đồng trinh ngủ quên trong trăng mười sáu
Trong hương cốm quê nhà nghĩ mà nhớ mà thương
Cám bướm ngày xưa và cây trái vấn vương
Gọi anh trở về
Với thu vàng thương nhớ
Dù thời gian đi qua đời ta khi bồi khi lở
Chuyện hai người vẫn vời vợi thơ bay
Đã đến mùa thu – mùa thu
Em đừng đưa tay che cơn lá đổ
Sẽ vô tình
Chạm sương khói hư vô.
THE MELODY OF AUTUMN
I would never forget those days, the scent of green rice flakes
Accompanied with autumn breeze blowing in different directions
I would remember clearly the afternoon roads from a distance
Dry yellow leaves falling, oh dear wind!
Leaves falling on each other’s shoulders, those unique moments
Which touched his soul, the best youthful time
She was innocent and falling asleep in the moon of sixteen
In the scent of green rice flakes from hometown, how much love and memory!
Those butterflies fluttering by the fruit trees
Which reminds me of the old days
of golden loving autumn
Though time has passed and life is filled with ups and downs
Our love story is weaving in my flying verses
Autumn has arrived, passionate autumn
Please don’t raise your hands to avoid the falling leaves
The mist of emptiness
would be unintentionally touched, my love.
*
Trần Nhương
VỪA ĐỦ
Em vừa đủ để anh khao khát
Vừa đủ làm cho anh thật là anh
Trời chớm thu vừa đủ nét xanh
Quả chua ấy cũng vừa đủ ngọt.
Em vừa đủ để qua thời non nớt
Nét thục hiền vừa đủ chút đành hanh
Trong vững bền vừa đủ sự mong manh
Trong đằm thắm vừa đủ lòng nghi kỵ.
Em đàn bà vừa đủ men thi sĩ
Em trang đài vừa đủ nét chân quê
Thích cộng vào vừa đủ biết đem chia
Lòng ngay thẳng vừa đủ mưu che đậy.
Em già dặn vừa đủ điều non bấy
Em tươi vui vừa đủ nét ưu phiền
Em lạnh lùng vừa đủ để thôi miên
Em gìn giữ vừa đủ lòng nổi loạn
Anh khao khát với trái tim lãng mạn
Mong suốt đời vừa đủ để yêu em…
JUST ENOUGH
You are just enough for me to desire
Just enough for me to be me
Early autumn it is just enough green
That sour fruit is pleasant enough to taste
Just enough not to be immature
You are gentle and a bit cheeky
In solidity, there is just enough fragility
In tenderness, there is just enough suspicion
You possess just enough poet’s taste
Enough elegant to keep such rustic charm
You like to add just enough to share around
Honest enough to get through hidden fraud
You are responsible enough not to be weak
Cheerful enough for sadness to retain
Cold enough to hypnotize anyone who observe
Take care of yourself enough to be rebellious
I’m yearning for you with a desired heart
With the hope of long life enough to love you
*
Phan Thị Thanh Nhàn
TRỜI VÀ ĐẤT
Chiều nay chắc giận em ghê lắm
Anh bực mình triết lý lung tung:
” Hai đứa ta như trời với đất
Tính tình sao xung khắc vô cùng”!
Vâng, trời-đất chẳng hề thân thiết
Vì tính tình có giống nhau đâu
Trời ồn ào buồn vui lộ liễu
Đât trầm tư suy nghĩ trước sau
Nhưng trời dẫu cao xa lồng lộng
Tính vẫn thường bồng bột đổi thay
Khi giận dữ núi nghiêng đất lở
Bão tan rồi – trời xanh thơ ngây
Đất khiêm nhường màu nâu lao động
Mà thẳm sâu lặng lẽ sinh sôi
Trên mặt đất chính là cuộc sống
Có cần chi biện bạch nhiều lời.
Anh ơi!
Nếu được ví cao xa như thế
Em cũng không là trời- đất gì đâu
Nhưng anh có biết không: trời-đất
Sẽ chẳng là gì nếu thiếu nhau…
SKY AND EARTH
This afternoon you must be very upset
Not happy at all, you reasonably said:
“We are like Sky and Earth
Always conflict and hard to please”
Yes, Sky and Earth are way apart
Their temperament is not the same
Sky is noisy with different moods
Earth deep in thought before showing
Though Sky is far, high and vast
Easy to change a decision at once
When angry, mountains and land shake
After the storm, innocent pure blue
Earth is humble in brown of labour
Lots sprouting from Its deep colour
Above earth, we can see life
No need to explain with lots of words
My loving dear!
If being compared that far
I neither need to be Earth nor Sky
But you know between Sky and Earth
Is nothing if one is missing …
*
Nguyen Nho Khiem
ĐÀ NẴNG MƯA
Em về Đà Nẵng là mưa
Ướt hoang nỗi nhớ anh vừa hong khô.
Trùng khơi biển gió sóng xô
Phù hoa âm vọng hư vô tìm về.
Đỉnh trời khát gọi cơn mê
Mắt môi nồng cháy mơ quê quán nhà
Nhớ mùa Bách hợp là hoa
Câu thơ tương hợp mấy xa cho vừa?
Em về Đà Nẵng là mưa
Tháng Tư ướt lạnh lời chưa nối lời
Mùa qua ngày rụng tháng rơi
Gieo hương đồng rộng nảy chồi yêu thương.
Nhìn ra mộng mị con đường
Phù vân mấy lớp tơ vương rối lòng
Rằng em, tươi nhánh môi cong
Nụ cười dịu mát vui trong những ngày.
IT RAINS IN DANANG
Whenever you are in Danang, it rains!
Soaking the longing that I have just dried
In the sea it’s windy and the waves tumbling
Echo of vanity, the emptiness it seeks to return
The sky is passionate to call the dream
Your catching eyes and lips longing for hometown
Remember the fleur-de-lis season blooming
How far could my verses be compatible
Whenever you are in Danang, it rains
It’s cold in April, words are not yet connected
Season passing and so as dates and months
Sowing fragrance on vast field wating to sprout
I look out only to see the dreamy road
Layers of drifting clouds tangle my soul
And you, fresh and beautiful with curved lips
Soothing smiles with joy stay on these days
*
Đào Phong Lan
XA LẠ
Những tháng ngày hờ hững trôi đi
Và bông hoa trên bàn khẽ nở
Em chưa bao giờ thấy xa lạ thế
Bên anh.
Giọt nắng điểm vào bức tranh
Chiều đang vẽ dở
Màu loang từng vệt trên sàn
Buồn như hơi thở
Đêm vẫn nằm im trong lòng thành phố
Chỉ có mình không thể gần nhau
Bão chớp giật
Và cơn giông tố
Cuốn trôi đi những nụ hôn đầu.
Bước chân anh rời xa mải miết
Bông hoa run lẩy bẩy trên bàn
Cánh buồm về phía trời xa tít
Trách chi cơn gió ngút ngàn.
DISCONNECTED
Time has inattentively zoned out
And the flower on the table blooming softly
I have never felt so disconnected
By your side.
A drop of sun touching the painting
Of the afternoon being sketched
The colours stain the floor in patches
As sad as a breathing drawn
The night lying peacefully in the heart of town
Only us unable to be close somehow
Lightning streaking the sky
and the storm
Sweeping away our very first kisses.
Your footsteps are further away
The flower on the table trembling
A distant sail moving towards the horizon
It’s not the breeze making compromising
*
Niê Anh Dũng
ĐÊM XA
ta xa nhau
khi ngược đêm trở mình suy nghĩ
ơi, thương ngọn gió quẩn quanh
đến lạ
tự mình buộc mình
bao sợi dây vô hình
ngược xuôi giăng mắc
thắt vào tim
đêm xa
khoảng trống dài
gửi ngọn gió nỗi nhớ của tim trăng
đêm thăm thẳm
THE NIGHT APART
We are apart
when back to the night toss and turn
aw, love the breeze, above and around
so much, somehow
i tie myself
with invisible rope
intertwining
into my heart
The night apart
such a long gap
Send to the breeze, the longing of moon’s heart
the night, darkness inside
Gửi ý kiến của bạn
