Đến năm 2060, mỗi năm Hoa Kỳ có thể sẽ có khoảng một triệu người bị suy giảm trí nhớ, nguyên nhân chủ yếu là do tình trạng dân số già. (Nguồn: pixabay.com)
Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Medicine, đến năm 2060, mỗi năm Hoa Kỳ sẽ có một triệu người mắc chứng trí nhớ suy giảm (dementia), gần như gấp đôi so với tỷ lệ hiện nay.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người trên 55 tuổi có nguy cơ trung bình lên đến 42% mắc chứng trí nhớ suy giảm. Con số này cao hơn nhiều so với các ước tính trước đây, vốn chỉ khoảng 14% đối với nam giới và 23% đối với phụ nữ.
Josef Coresh, nhà dịch tễ học tại Trường Y NYU Grossman và là tác giả chính của nghiên cứu, nói với Scientific American: “Tôi cũng đoán được rằng nguy cơ sẽ cao hơn các ước tính từ 20 năm trước, nhưng không ngờ là lại lên đến 42%.”
Chứng suy giảm trí nhớ (Dementia) là thuật ngữ dùng để chỉ các bệnh về thần kinh làm suy giảm trí nhớ và khả năng suy nghĩ. Trong số đó, bệnh Alzheimer là dạng phổ biến nhất, chiếm từ 60% đến 80% tổng số trường hợp bị suy giảm trí nhớ tại Hoa Kỳ. Hiện nay, có khoảng 6.7 triệu người Hoa Kỳ từ 65 tuổi trở lên đang sống chung với căn bệnh này.
Nguyên nhân chính chủ yếu là do dân số Hoa Kỳ đang dần già đi. Trong những năm tới, thế hệ Baby Boomer – sinh từ năm 1946 đến 1964 – sẽ bước vào độ tuổi cao niên. Đến năm 2040, những người thuộc thế hệ này trẻ lắm cũng đã 75 tuổi, và nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ thì thường tăng lên theo độ tuổi.
Ngay cả khi tỷ lệ thực tế thấp hơn dự đoán, số lượng bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ vẫn sẽ tăng đáng kể do ngày càng có nhiều người cao niên hơn. “Chúng ta vẫn sẽ phải đối mặt với sự gia tăng đáng kể về số lượng người bị suy giảm trí nhớ, cũng như gánh nặng đè lên gia đình và xã hội, không chỉ ở Hoa Kỳ mà trên toàn thế giới,” Kenneth Langa, nhà dịch tễ học tại Đại học Michigan, cho biết.
Ngoài yếu tố dân số già, các nhà nghiên cứu cho biết việc mở rộng phạm vi nhóm người tham gia nghiên cứu cũng phần nào làm tăng con số nguy cơ tổng thể. Trước đây, các nghiên cứu chủ yếu tập trung vào người da trắng, còn nghiên cứu mới này bao gồm cả người Mỹ gốc Phi.
Và kết quả nghiên cứu cho thấy người Mỹ gốc Phi không chỉ có nguy cơ cao hơn mà còn thường phát triển bệnh ở độ tuổi trẻ hơn so với người da trắng. Theo dự báo, số người Mỹ gốc Phi bị suy giảm trí nhớ sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2060, một phần do tỷ lệ sống thọ ở nhóm này tăng nhanh hơn so với nhóm người da trắng. Đồng thời, số người da trắng bị suy giảm trí nhớ dự kiến cũng sẽ tăng gần gấp đôi.
Nhóm nghiên cứu viết: “Sự chênh lệch về tỷ lệ mắc chứng suy giảm trí nhớ không chỉ là vấn đề sinh học hay cá nhân, mà còn là kết quả của phân biệt chủng tộc và bất bình đẳng xã hội diễn ra trong thời gian dài. Thí dụ, ăn uống thiếu thốn và không được đi học đầy đủ từ nhỏ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ, làm tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ sau này. Đồng thời, bất bình đẳng kinh tế xã hội khiến nhiều người dễ mắc các bệnh như huyết áp cao và tiểu đường, đặc biệt nghiêm trọng ở tuổi trung niên, làm gia tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.”
Phụ nữ có nguy cơ bị suy giảm trí nhớ cao hơn nam giới: 48% so với 35%. Nguyên nhân chính là do các bà thường thường sống thọ hơn các ông, nhưng khoa học gia cũng đang nghiên cứu xem liệu các yếu tố như hormone hay di truyền có liên quan hay không.
Nghiên cứu dựa trên dữ liệu thu thập từ hơn 15,000 người trong suốt 30 năm. Những người tham gia ở độ tuổi từ 45 đến 64 và không bị suy giảm trí nhớ khi bắt đầu tham gia. Trong đó, có 27% là người Mỹ gốc Phi, và phụ nữ chiếm hơn một nửa tổng số người tham gia.
Dù các số liệu mới về chứng mất trí nhớ có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng, bác sĩ Andrea Bozoki, bác sĩ thần kinh tại Đại học Bắc Carolina, cho biết: “Chỉ chưa đến một nửa số người sống đến 95 tuổi mắc chứng trí nhớ suy giảm.” Bà cũng khẳng định: “Già đi không có nghĩa là chắc chắn sẽ bị bệnh hay quên, bất kể quý vị bao nhiêu tuổi.”
Có một số yếu tố nguy cơ không thể kiểm soát, chẳng hạn như biến thể gen APOE4. Theo nghiên cứu, những người có hai bản sao của gen này có nguy cơ mắc bệnh là 59%, những người có một bản sao thì có nguy cơ 48%, còn những người không mang gen này chỉ có nguy cơ 39%.
Cũng có các yếu tố nguy cơ khác có thể kiểm soát được, chẳng hạn như phòng tránh chấn thương đầu (đội mũ an toàn helmets); thường xuyên giao tiếp, tham gia các hoạt động kích thích tư duy như đọc sách hoặc học kỹ năng mới; ăn uống lành mạnh, ngủ nghỉ đầy đủ, và kiểm soát các bệnh lý như cao huyết áp và tiểu đường.
Chuyên gia y học lão khoa Christine E. Kistler tại Đại học Pittsburgh cho biết: “Tất cả những điều chúng ta biết là tốt cho sức khỏe nói chung cũng có lợi trong việc ngăn ngừa chứng suy giảm trí nhớ. Bỏ thuốc lá và bắt đầu tập thể dục ở bất kỳ độ tuổi nào cũng đều có lợi. Chúng ta cũng nên để đầu óc hoạt động thường xuyên để giữ sức khỏe não bộ.”
Cung Đô biên dịch
Nguồn: “U.S. Dementia Cases Are Poised to Rise to One Million Each Year by 2060, According to New Projections” được đăng trên trang Smithsonianmag.com.
Gửi ý kiến của bạn
