
(CALIFORNIA, ngày 12 tháng 5, Reuters) – Trước tình trạng người vô gia cư ngày càng gia tăng và lấn chiếm không gian công cộng trên khắp tiểu bang, Thống đốc California Gavin Newsom kêu gọi các chính quyền địa phương mạnh dạn “giành lại đường sá,” đồng thời đưa ra một bản mẫu quy định để giúp các thành phố và quận ban hành lệnh cấm cắm trại nơi công cộng.
Là một chính trị gia thuộc Đảng Dân Chủ và thường được xem là ứng viên Tổng thống tiềm năng cho kỳ bầu cử năm 2028, Newsom đã chuyển sang lập trường cứng rắn hơn khi số lượng người vô gia cư tại California lên tới 180,000 người. Tuy nhiên, lập trường này khiến một số đồng minh cấp tiến không hài lòng; họ tin rằng mở rộng nhà ở giá bình dân mới là giải pháp đúng đắn, chứ không phải trấn áp người nghèo.
Phán quyết quan trọng của Tối Cao Pháp Viện (TCPV) hồi năm ngoái đã cho phép các thành phố và quận được quyền cấm người vô gia cư dựng lều ở nơi công cộng, ngay cả khi không đủ chỗ trú cho họ. Từ đó đến nay, theo số liệu từ Trung Tâm Luật Cho Người Vô Gia Cư (National Homelessness Law Center), 42 trong số 482 thành phố và 2 trong số 58 quận tại California đã ban hành các quy định cấm cắm trại nơi công cộng.
Trên khắp Hoa Kỳ, gần 160 thành phố và quận cũng làm điều tương tự, phần lớn vì cảnh tượng lều trại mọc tràn lan ở vỉa hè và công viên, chen chúc trên lối đi công cộng của người dân.
“Chúng ta cần lấy lại đường phố, cần lấy lại vỉa hè. Cần dọn sạch các khu lều trại và mang đến cho họ những lựa chọn khác tốt hơn,” Thống đốc Newsom phát biểu trong buổi họp báo.
Trong khi vẫn nhấn mạnh tinh thần nhân đạo và sự tôn trọng đối với người vô gia cư, bản duy định mẫu của Thống đốc Newsom lại cấm triệt để việc cắm trại hoặc dựng lán trên đất công. Thành phố có thể cho giải tỏa các khu lều trại, với điều kiện phải thông báo trước cho người vô gia cư bị ảnh hưởng ít nhất 48 giờ.
Bản đề nghị cũng yêu cầu chính quyền địa phương phải “áp dụng mọi biện pháp hợp lý” để tìm kiếm chỗ trú thay thế cho những người bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm. Phần mở đầu của bản đề nghị có nhấn mạnh rằng: “Không thể trừng phạt ai đó vì họ phải ngủ ngoài trời khi không còn chốn dung thân.”
Tuy nhiên, kế hoạch này đã vấp phải làn sóng chỉ trích từ các tổ chức bảo vệ người vô gia cư, vì cho rằng chính quyền không hề giải quyết tận gốc vấn đề: giá nhà tăng và thiếu nhà ở nghiêm trọng.
Alex Visotzky, chuyên gia thuộc tổ chức National Alliance to End Homelessness, cho biết: “Chúng ta đang gặt lấy hậu quả của hàng chục năm lơ là. Muốn thay đổi thật sự, chúng ta cần sự kiên trì và nỗ lực lâu dài.”
Trong khi đó, Viện nghiên cứu chính sách Cicero cho rằng California nên noi gương các tiểu bang do Đảng Cộng Hòa lãnh đạo – những nơi đã thông qua luật cho phép chính quyền tiểu bang có thể khởi kiện các thành phố nếu họ không dọn dẹp các khu trại của người vô gia cư.
Devon Kurtz, Giám đốc Chính sách An toàn Công cộng của Viện Cicero, giải thích: “Cách làm này hiệu quả hơn rất nhiều, vì đảm bảo rằng các thành phố không được phép phớt lờ trách nhiệm bảo vệ cả cộng đồng lẫn người vô gia cư.”