Ảnh: istockphoto.com
Các phi trường trên khắp Hoa Kỳ đang chứng kiến tình trạng trễ chuyến và hủy chuyến nghiêm trọng, sau khi chính phủ đóng cửa từ ngày 1 tháng 10 khiến nhân viên kiểm soát không lưu phải làm việc không lương. Hàng ngàn người đã nghỉ bệnh, và trong khi ngành này vốn đã thiếu nhân lực từ trước, sự việc nay càng tệ hại hơn: hơn 52.000 chuyến bay bị hủy ngay trước kỳ nghỉ lễ Columbus Day.
Theo hai chuyên gia hàng không Strzempkowski và Dickman, tình trạng này cho thấy hệ thống hàng không Mỹ đang bị căng kéo tới mức nguy hiểm. Nhân viên kiểm soát không lưu được xem là lao động thiết yếu, buộc phải làm việc dù không được trả lương. Thông thường họ sẽ được trả bù khi chính phủ mở cửa lại, nhưng Tổng thống Donald Trump gây thêm bất định khi tuyên bố rằng việc trả lương này cần Quốc hội chấp thuận riêng – dù chính ông từng ký đạo luật bảo đảm quyền đó trong nhiệm kỳ đầu.
Áp lực tài chính cộng với công việc vốn được xem là căng thẳng nhất trong ngành giao thông khiến nhiều người buộc phải nghỉ bệnh hoặc tìm việc làm tạm để trả chi phí sinh hoạt. Theo Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy, khoảng 10% lực lượng kiểm soát không lưu đang “nghỉ bệnh có chủ ý”, và ông đe dọa sa thải những “kẻ gây rối” này.
Trước khi chính phủ đóng cửa, hệ thống không lưu Mỹ vốn đã trong tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng. Khi thêm số nhân viên nghỉ bệnh, hậu quả là các phi trường lớn như Atlanta và Denver đều tắc nghẽn, còn các phi trường nhỏ ở Burbank (California) hay Daytona Beach (Florida) cũng bị ảnh hưởng nặng.
Về an toàn, các chuyên gia cho biết hệ thống kiểm soát không lưu Mỹ vốn có nhiều tầng bảo vệ và biện pháp dự phòng. Tuy nhiên, khi nhân lực sụt giảm, một phần các lớp bảo vệ ấy bị mòn đi. Cơ quan Hàng không Liên bang (FAA) phải điều tiết bằng cách hạn chế số chuyến cất cánh và hạ cánh để giữ an toàn. Tại Newark, New Jersey, một phi trường có thể đón khoảng 80 chuyến mỗi giờ khi hoạt động tối đa; nhưng hồi tháng 6, do thiếu nhân viên và sửa chữa, con số này giảm còn 28–34 chuyến. Sau các cải tiến kỹ thuật, nay mới tăng lại khoảng 70 chuyến mỗi giờ.
Cơ quan trung tâm điều hành hệ thống không lưu toàn quốc đặt gần Washington, D.C. chịu trách nhiệm giám sát tình hình này. Khi một phi trường, như Burbank, báo không còn nhân viên trực, trung tâm lập tức ra lệnh chuyển hướng toàn bộ máy bay đến sân bay khác hoặc giữ nguyên trên mặt đất. Họ có thể chuyển khối lượng công việc từ trạm thiếu người sang trạm đủ người – mọi biện pháp đều hướng tới mục tiêu duy nhất: duy trì an toàn bay, dù phải chấp nhận trễ và hủy chuyến.
Vấn đề thiếu kiểm soát viên không lưu không phải mới. Suốt hơn mười năm qua, FAA không tuyển đủ người để thay thế số nghỉ hưu. Tháng 5 vừa rồi, cơ quan này đã hợp tác với nhiều đại học trong nước để mở chương trình huấn luyện chuyên ngành, nhưng phải vài năm nữa mới có hiệu quả. Trong khi đó, Học viện FAA tại Oklahoma, nơi đào tạo nhân viên mới, đang cạn ngân sách. Khi chính phủ đóng cửa, trường buộc ngừng nhận sinh viên mới và có thể phải cho nghỉ thêm nhân viên nếu tình trạng kéo dài.
Hậu quả dây chuyền của việc ngưng hoạt động có thể kéo dài nhiều tháng sau khi chính phủ mở cửa lại.
Tháng 7 năm nay, Quốc hội đã phê chuẩn hơn 12 tỉ Mỹ kim để hiện đại hóa hệ thống kiểm soát không lưu. Bộ trưởng Duffy hiện dẫn đầu nỗ lực chọn nhà thầu thi công nâng cấp kỹ thuật, và cho hay cần thêm khoảng 19 tỉ Mỹ kim nữa để hoàn tất.
Gửi ý kiến của bạn
