Trump thừa nhận ông không thể tranh cử thêm nhiệm kỳ nữa do bị Hiến Pháp cấm, dù trước đó từng phát nón “Trump 2028” cho bạn bè. Một số đồng minh của ông vẫn đang tìm cách mở đường cho nhiệm kỳ thứ ba, bất chấp sự phản đối từ nhiều chuyên gia và dư luận. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
Reuters, ngày 29 tháng 10 – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm Thứ Tư cho biết ông sẽ không ra tranh cử nhiệm kỳ thứ ba. Đây là một thay đổi rõ rệt sau nhiều tháng ông liên tục úp mở về ý tưởng này, bất chấp các giới hạn Hiến Pháp. Nhưng vẫn chưa rõ liệu đó đã là quyết định cuối cùng của Trump hay chưa, vì ông có tiếng là “sáng nắng, chiều mưa.”
Trả lời các phóng viên khi trên chuyên cơ Air Force One khi đang công du ba quốc gia Á Châu, Tổng thống Trump (79 tuổi) thừa nhận: “Trong Hiến Pháp có ghi rất rõ, tôi không được tranh cử nữa. Cũng tiếc thật, nhưng chúng ta còn có nhiều nhân tài.” Ông cũng bày tỏ kỳ vọng rằng Phó Tổng thống JD Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ trở nên “bất khả chiến bại” nếu cùng ra tranh cử năm 2028.
Tuyên bố này khiến nhiều người bất ngờ, đặc biệt trong bối cảnh trước đó, Trump liên tục úp mở mong ước được tại vị thêm bốn năm. Ông thậm chí từng tặng bạn bè những chiếc nón thêu dòng chữ “Trump 2028” ngay tại Tòa Bạch Ốc. Việc này đã khiến các chuyên gia Hiến Pháp và đối thủ chính trị lo ngại, bởi lẽ một nhiệm kỳ thứ ba sẽ trực tiếp thách thức Tu Chính Án Thứ 22 (quy định rằng không ai được giữ chức vụ Tổng thống quá hai nhiệm kỳ).
Bình luận mới nhất của Trump được đưa ra chỉ một ngày sau khi một đồng minh thân cận, Chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ Mike Johnson, cho biết ông đã trao đổi với Tổng thống và nhận thấy không có cách nào sửa đổi Hiến Pháp để mở đường cho Trump ra tranh cử nhiệm kỳ thứ ba.
“Chúng tôi đã trao đổi, và tôi nghĩ Tổng thống hiểu rõ các ràng buộc hiến định,” Johnson nói với báo giới tại Điện Capitol.
Là một cựu luật sư Hiến Pháp, Johnson nhấn mạnh: “Tôi không thấy có cách nào để sửa đổi Hiến Pháp vì có thể phải mất khoảng 10 năm; như quý vị đều biết, quy trình đó đòi hỏi hai phần ba Hạ Viện và ba phần tư các tiểu bang phải đồng thuận thông qua.”
Dù vậy, quan điểm của Johnson lại mâu thuẫn với một số DB Cộng Hòa trong Hạ Viện. Họ đã công khai bày tỏ mong muốn Trump ngồi thêm nhiệm kỳ thứ ba, chủ yếu là để ngăn chặn Đảng Dân Chủ bước vào Bạch Ốc sau khi nhiệm kỳ hiện tại của Trump kết thúc vào tháng 1 năm 2029.
Lịch sử Hoa Kỳ từng chứng kiến các tổng thống đối mặt với vấn đề liên quan đến nhiệm kỳ thứ ba. George Washington từng từ chối tranh cử nhiệm kỳ ba, qua đó đặt ra một tiền lệ bất thành văn. Tuy nhiên, Franklin D. Roosevelt đã đắc cử tới bốn lần trước khi qua đời khi đang còn tại nhiệm. Chính trường hợp này đã dẫn tới việc Quốc hội thông qua Tu Chính Án Thứ 22 vào năm 1951, đặt giới hạn hai nhiệm kỳ cho tổng thống.
Một số nhà quan sát chính trị cho rằng việc Trump liên tục nhắc tới nhiệm kỳ thứ ba là chiến lược nhằm duy trì sức ảnh hưởng, khơi dậy tranh cãi để không bị rơi vào tình trạng “bù nhìn rơm” (tổng thống sắp mãn nhiệm không còn nhiều quyền lực).
Tuy nhiên, không phải ai cũng ủng hộ hướng đi này. Một nhà vận động hành lang của Đảng Cộng Hòa (yêu cầu được ẩn danh) kể rằng một số bạn bè thân thiết của Trump đã liên lạc với Tòa Bạch Ốc, bày tỏ lo ngại rằng việc nói về nhiệm kỳ ba là không có lợi, vì Đảng Dân Chủ có thể lấy chuyện này ra tố cáo ông “phá hoại nền dân chủ.”
Dù phần lớn giới học giả Hiến Pháp bác bỏ hoàn toàn ý tưởng nhiệm kỳ thứ ba, vẫn có những người ủng hộ Trump tìm cách biến điều đó thành hiện thực. Một nhóm có tên “Dự Án Nhiệm Kỳ Ba” (The Third Term Project) tự giới thiệu là “tổ chức cố vấn giúp Tổng thống Donald J. Trump đường đường chính chính giành được nhiệm kỳ thứ ba.”
Steve Bannon, cựu cố vấn Bạch Ốc và là một nhân vật cực hữu có ảnh hưởng lớn, còn nói với tạp chí The Economist rằng có “nhiều lựa chọn khác nhau” để Trump tiếp tục nắm quyền. “Chắc chắn là có kế hoạch. Khi thời cơ chín muồi, chúng tôi sẽ công bố,” Bannon khẳng định.
Một số người ủng hộ Trump thậm chí còn mơ tưởng ông có thể ra tranh cử phó tổng thống, để một ứng viên khác đắc cử tổng thống rồi sau đó từ chức, giao quyền lại cho Trump. Tuy nhiên, theo Tu Chính Án Thứ 12, “người nào không đủ điều kiện để giữ chức tổng thống thì cũng không đủ điều kiện giữ chức phó tổng thống của Hoa Kỳ.”
Trump cũng từng nhắc tới ý tưởng này rằng: “Tôi hoàn toàn có thể ra tranh cử phó tổng thống, nhưng như vậy thì ‘khôn lỏi’ quá, người dân sẽ không thích đâu. Làm vậy là không đúng.”
Gửi ý kiến của bạn
