Ngày 3-5-2023. Giáo sư Lê Thành Khôi được một trăm tuổi. Sử gia Phan Huy Lê nhận định Giáo sư Lê Thành Khôi là Nhà bác học, nhà sử học và văn hóa lớn của đất nước. Là một giáo sư đại học, khoa trưởng phân khoa Giáo Dục tại Paris Sorbonne đại học hàng đầu thế giới. Được mời làm tư vấn cho các tổ chức quốc tế như UNESCO, BIT, ACCT (Tổ chức Hợp tác Văn hoá Kỹ thuật các nước Pháp ngữ), Trường Đại Học Liên Hiệp Quốc Tokyo, Chương Trình UNDP. Được Liên Hiệp Quốc gửi đi làm cố vấn Giáo Dục cho hơn 40 quốc gia trên thế giới.

Khi viết những dòng chữ quốc ngữ ngày nay, ta cám ơn những người Bồ Đào Nha, đã đem các dấu Bồ Đào Nha vào ngôn ngữ giàu âm thanh tiếng Việt, nếu không có những dấu này, thì Việt Nam chắc phải dùng chữ x, y, z, v, w.. thêm vào cuối chữ như đánh điện tín thì thật là rườm rà, kỳ dị..

Trước khi Hát Cải Lương ra đời, Hát Bội là bộ môn nghệ thuật được đông đảo quần chúng Việt Nam hâm mộ. Từ triều đình Huế nhà Nguyễn, vua Minh Mạng(1820-1840) đã cho xây dựng nhà hát Duyệt Thị Đường, thành lập thự Việt Tường trong biên chế triều đình phụ trách nghệ thuật hát bội với vị quan Thự trưởng hàm ngũ phẩm. Coi sóc ba đội tuồng với ba trăm diễn viên, nhiều vị quan vị quan soạn tuồng tài ba như Đào Tấn, Nguyễn Bá Nghi.. tham gia.

Nguyễn Du mất năm 1820, lúc 54 tuổi, giữa cơn dịch khủng kiếp từ Á sang Âu. Dịch tả phát xuất từ Ấ́n Độ sang nước ta cuối triều vua Gia Long, đầu triều vua Minh Mạng, có khoảng trên hai trăm ngàn người chết từ Bắc chí Nam, cơn dịch theo một người lính đi tàu từ Ấn Độ về cảng về đến Toulon nước Pháp gây truyền nhiễm làm tiêu hao phân nửa dân số Âu Châu thời bấy giờ.

Dụ Am Ngâm Lục của Phan Huy Ích, sách III Dật Thi Lược Toản viết từ năm 1791 đến 1796. Những bài thơ làm dưới thời vua Quang Trung, Thật là quý báu những bài thơ nói lên tấm lòng bao dung độ lượng vua Quang Trung

Trong bài viết này tôi dịch thơ các bài thơ Đoàn Nguyễn Tuấn làm bên cạnh vua Quang Trung. Các bài thơ tả cảnh hùng tráng quân Tây Sơn và ca ngợi tài điều khiển quân vua Quang Trung.

Homère là là thủy tổ của nền văn học Tây Phương.

Vua Quang Trung từ trần ngày 29 tháng 7 nhuần năm Nhâm Tý (1792), Ngô Thì Nhậm được triều đình cử làm Chánh sứ sứ bộ sang báo tang vua Quang Trung và cầu phong vua Cảnh Thịnh.

Vua Quang Trung là một vị vua anh minh, trân trọng anh tài hào kiệt, bên cạnh chổ ngồi tiếp nhân tài nhà vua là bức bình phong một mặt là bức họa “Đào viên kết nghĩa” và mặt khác là ‘ Tam cố thảo lư “.

Trong Truyện Kiều, Thúy Kiều nói với Từ Hải : Nghìn năm ai có khen đâu Hoàng Sào.