Suy nghĩ và tưởng tượng là hai nguồn năng lực cao siêu của con người, không bao giờ cạn kiệt. Suy nghĩ thuộc về ý thức, đòi hỏi lý luận, đi qua chọn lựa, đến quyết định sau cùng. Người suy nghĩ mà không có kết luận, giống như lái xe ra khỏi nhà, không biết đi đâu, chạy lòng vòng rồi trở về nhà. Trong khi, tưởng tượng sử dụng vô thức, tiềm thức, mang đến sáng tạo. Vì vậy, “suy nghĩ sáng tạo” là một tập hợp quan trọng có khả năng thay đổi đời sống. Annette Moser-Wellman, tác giả cuốn sách The Five Faces of Genius, khẳng định: “Tài nguyên quý giá nhất mà bạn mang đến cho cá nhân và công ty là sự sáng tạo”. Trong tác phẩm ‘How Successful People Think', Nhà văn John Maxwell trình bày. Hơn cả những gì bạn thành đạt, hơn cả vai trò, hơn cả chức danh, hơn cả ‘sản xuất’, ý tưởng của bạn mới là điều quan trọng.” Suy nghĩ sáng tạo không nhất thiết phải là suy nghĩ độc đáo. Trên thực tế, có lẽ, nhiều người thần thoại hóa suy nghĩ.

Mất một sự sống thân thiết từng sống chung | Mất một mảnh đời la liệt kỷ niệm | Mất nhắc nhở mình sẽ mất nhiều hơn | Làm người cuối cùng là mất hết.

Ly dị, thông thường, bắt đầu bằng vết thương lòng. Những vết thương sâu đậm, máu chảy dai dẳng sẽ từ từ ẩn vào tiềm thức và ảnh hưởng vô thức hoạt động đưa ra những ý nghĩ về khuynh hướng ly hôn. Trong một số trường hợp, vết thương nhẹ, rướm máu sơ sài, nhưng bỗng dưng lớn chuyện, vì tự ái, vì tiếp tục tranh cãi, vì giận quá lỡ lời, vì bạo hành thiếu suy nghĩ. Từ đó, ly nước đã đổ xuống đất, làm sao để hốt lên? Trong một số trường hợp khác, có kẻ muốn ly dị vì nhiều lý do, từ tài chánh cho đến người thứ ba; từ xung đột trong đại gia đình đến thành công hoặc thất bại trên đường đời. Những trường hợp này vô cùng phức tạp, khó có thể giải thích cặn kẽ. Khó phân định lỗi phải. Tuy nhiên, có thể kết luận: Nếu yêu nhau đủ thì khó khăn nào cũng có thể vượt qua. Nhà nhân loại học Paul Bohannan đưa ra lý thuyết về ly dị, trình bày sáu giai đoạn riêng biệt mà một cá nhân sẽ trải qua trên đường ly hôn. Bohannan xác nhận: sáu giai đoạn có thể xảy ra theo thứ tự khác nhau và với cường độ khác nhau

Sáng nay thức dậy cầm ly cà phê thấy rung rinh | Bời nhịp tim bực bội đời sống |Phải cầm ly rượu trấn an | Năm giờ sáng whiskey đánh răng xúc miệng.

Quá trình hoạt động căn bản của trí óc luân chuyển trong bốn giai đoạn: tiền ý thức (preconscious), ý thức (conscious), tiềm thức (subconscious), và vô thức (unconscious). Từ ngữ ‘ý thức’ có nguồn gốc từ ngôn ngữ Latin ‘biết’ và ‘nhận thức’. Ý thức là biết về nhận thức sự tồn tại và suy nghĩ của một người. Theo định nghĩa của tâm lý gia Sigmund Freud, ý thức chứa tất cả những suy nghĩ, ký ức, cảm xúc và mong muốn mà chúng ta nhận thức được tại bất kỳ thời điểm nào. Đây là quá trình xử lý tinh thần mà chúng ta có thể suy nghĩ và nói về nó một cách hợp lý.

Từ những ý nghĩa của bút hiệu Nhã Ca, tôi có thể viết ra một đoạn bói số mệnh nhà thơ:“Nhã Ca: tuy là một loài cỏ dại, nhưng có tiếng thơ thanh thoát tao nhã bên ngoài, bên trong chứa đầy nghịch ngợm, khác thường. Trải qua cuộc sống thăng trầm, tiếng thơ trở thành tiếng ho, tiếng nôn mửa, rồi tiếng thơ đó, về chiều, lắng đọng thành âm điệu cà sa.” Tác phẩm “Nhã Ca, Thơ” toàn tập cho phép tôi có cái nhìn tổng thể và cũng trả lời được nỗi niềm thắc mắc của cậu học trò mới lớn, khi đọc bài thơ “Vết Thẹo.”Từ tuổi thiếu niên vươn lên tuổi thanh niên, ngoài trừ thân xác nẩy nở, trí tuệ cũng gia tăng tò mò và tưởng tượng. Hầu hết, tò mò tưởng tượng lúc đó, hướng về phụ nữ, đối với tôi là một nhân vật thần bí. Khi vô tình đọc được bài thơ “Vết Thẹo”, tôi vô cùng sửng sốt. Tôi sống tự do trong thân thể mình / Nghe vết thẹo lớn dần và mọc rễ.” Đọc lên, nghe vừa lạ lùng, vừa khiêu khích, vừa bí mật.

Thấy được mặt bên ngoài, không biết bên trong. Suy nghĩ bên trong, khiến nghi ngờ mặt ngoài. Có phải tất cả cái giống nhau, là cái như vậy? Còn cái khác nhau là cái ra sao?

Tại sao rất ít người Việt đọc sách Việt? Tôi muốn nói đến sách văn chương, sách triết học, sách khoa học. Đây là ba nguồn kiến thức, tư tưởng lớn của nhân loại. Nếu lấy ra hết ba loại hiểu biết này, con người chỉ là đàn bò nhai lại và tranh cãi. Nếu một người không có hiểu biết nào từ ba nguồn cung cấp trên, người đó không thể khác hơn con bò. Tuy nhiên, việc này không bao giờ xảy ra.

Mỗi bức ảnh kể lại mỗi câu chuyện câm, một câu chuyện không thể diễn tả bằng lời nói. Một người yêu thích chụp hình và nghĩ rằng, mình chụp hình đẹp, tất nhiên phải trang bị cho mình tối thiểu, những kiến thức, hiểu biết về các khuynh hướng, phong trào nhiếp ảnh đương thời. Dù là chuyên nghiệp hay tài tử, người chụp cần cân bằng sức đam mê và sự hiểu biết nghệ thuật, để những tấm hình chụp ra đời mang theo một giá trị nào đó, xứng đáng với tay nghề.

Đàn bà trong chiến tranh không giống hình vẽ hay tiểu thuyết. Giống búp bê biết nói, thời bình giá cao thời chiến giá rẻ. Thời nào cũng dễ thay áo cởi quần. Để búp bê nằm xuống, nó nhắm mắt. Bóp mạnh vào thân, nó kêu. Lúc lắc, nó tự động nói. Nhưng đàn bà chỉ giống, không phải búp bê vì khóc ra nước mắt thật.