Sự tồn tại của các chính đảng đối lập mạnh, có chiến lược, và quyết tâm là thước đo quan trọng cho sự tự do chính trị và sức khỏe của một nền dân chủ phát triển. Đánh giá về những gì Đảng Dân chủ, cụ thể tại Thượng viện, đã và đang thực hiện trong nhiệm kỳ thứ hai của Donald J. Trump, sẽ thấy họ vẫn chưa làm tròn trách nhiệm của một đảng đối lập đúng nghĩa. Để đánh giá hiệu quả hoạt động của các thượng nghị sĩ Dân Chủ, trước tiên cần thấy rõ những thách thức mà họ đang phải đối mặt. Các bình luận gia và học giả cho rằng Trump và các đồng minh đang trở thành một mối đe dọa nghiêm trọng đối với các chuẩn mực dân chủ và pháp quyền. Thượng nghị sĩ Dân chủ, Chris Murphy (Connecticut) đã mô tả thời điểm hiện tại: “Chúng ta đang chứng kiến một cuộc tấn công chậm rãi, mỗi ngày vào thể chế dân chủ. Các cơ chế dân chủ đang bịt miệng bất đồng chính kiến. Hệ thống tư pháp đang bị biến thành một cơ chế để quấy rối và bỏ tù những người được cho là kẻ thù của Tổng thống.”