Chụp ở bến tàu của cộng đồng người Việt tại thị trấn Palacios, Texas. Đây là nơi phát sinh các vụ đổ máu giữa người Việt tỵ nạn và Klu Klux Klan của Mỹ bắt đầu từ mùa thu 1980. Đạo diễn Louis Malle xúc động bởi hoàn cảnh thương tâm của người tỵ nạn, nên đã quay cuốn phim ALAMO BAY dựa trên câu chuyện thực xẩy ra tại thị trấn nầy. (Chụp trong lần thăm thứ ba, ngày 11-9-2004)

Hình Khuê Văn Các (gác để uống rượu làm thơ) chụp từ cổng Đại Thành xuyên qua Thiên Quang Tỉnh, trong Văn Miếu, Hà Nội. Nhà Lý xây Văn Miếu năm 1072 để thờ Khổng Tử cùng 72 môn sinh của ngài. Bốn năm sau, Lý Thánh Tông cất thêm viện đại học Quốc Tử Giám bên cạnh để làm trường đào tạo con vua cháu chúa triều đình. Mãi đến đời Trần (1225-1400) trước họa ngoại xâm của Mông Cổ, các khoa thi của hệ thống đại học mới mở cửa cho dân chúng lều chõng đăng khoa. Sau khi bị Trung Hoa cai trị từ 1407 đến 1427, Lê Lợi khởi nghĩa thành công, bổ túc cho Văn Miếu một thư viện, một sảnh đường và thêm môn thơ vào khoa thi. Đồng thời, vua ra lệnh khắc tên các thí sinh trúng tuyển vào bia đá, còn lại cho đến nay, nhờ đó ta biết rõ từ 1443 đến 1778 đã tổ chức hơn trăm cuộc thi, mỗi khóa có khoảng 20 người thi đỗ. Việc bãi bỏ khảo thí dành cho dân vào năm 1919 đã chấm dứt 700 năm phục vụ công ích và cỗ vũ nhân tài của đất nước.

Được xây dựng từ năm 221 trước công nguyên dưới triều Tần Thủy Hoàng, người Hoa gọi "Great Wall" là "Wan-Li Qang-Qeng" và ngưởi Việt diễn nôm "Vạn Lý Trường Thành", do chiều dài kỷ lục của nó: hơn 5,000 km = 10,000 Li). VLTT là một trong những công trình kiến trúc độc đáo (và độc ác") của nhân loại, chạy dài nhấp nhô như thân một con rồng vắt qua các đỉnh núi uốn lượn ở mạn bắc Trung Quốc và bao bọc vùng bắc, tây bắc Bắc Kinh. Xây bằng vửa hồ, hoặc đá chẻ, bề dày thay đổi tùy địa hình, từ 4.5 đến 9 mét, chỗ cao nhất tới 7.5 mét. Tới triều nhà Minh (1368-1644), VLTT được kéo dài thêm tới tổng số 6,400 km và công trình trùng tu với các giàn đại bác và tháp canh nầy chỉ hoàn tất sau 200 năm. Bay ngoài quỹ đạo trái đất có thể thấy được VLTT, nhưng ngược với điều mà học sinh TQ đọc trong sách giáo khoa, từ mặt trăng thì không thể nhận ra, như các nhà phi hành Neil Amstrong, Jim Lovell và Jim Irwin khẳng định. Các sách du lịch kể rằng khi đặt chân xuống đây, tổng thống Nixon nói câu để đời, ""It sure is a great wall." Người TQ thì bảo VLTT là một trong hai vật nhân tạo có thể nhìn thấy được từ thượng tầng không gian. Đọc điều nầy, cậu Jin (sinh trưởng ở Los Angeles, California) cười bò. Cậu bảo, "con đường freeway xuyy...yyên bang rộộộộng 12 lanes được chiếu sáng bằng đèn vòm hẳn phải được nhìn ra trưóc khi thấy bức tuờng đá cũ kỹ tối thui với bề ngang chỉ đi lọt bốn con ngựa". Có thể đi thăm VLTT tại 3 địa điểm du lịch khác nhau: Simatai, 110 km đông bắc thủ đô; Mutianyu, 90 km ĐB Bắc Kinh và Badaling, 70 km tây bắc Bắc Kinh, là nơi chụp tấm ảnh nầy hôm 9-6-2004.

"Thương em anh cũng muốn vô -- Ngại truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang". (Một câu hò ruột của người Huế. Truông nhà Hồ thuộc xã Sen Thủy, cực nam Quảng Bình giáp với cực bắc Quảng Trị; phá Tam Giang thuộc huyện Phong Điền, Thừa Thiên. Đây là hai nơi nổi tiếng linh kiệt, trái gió trở trời bất thường, theo truyền thuyết đã gây lắm hiểm nguy bất trắc cho dân địa phương).

Tàu Việt Nam đang đánh bắt tôm, chụp từ một tàu tôm khác, ngày 2-10-2004 trên vùng biển Cà Chua, Texas. Thực ra, tên của nó là Carancahua nằm ở vị trí 28°38' Bắc với 96°22' Tây, bắt nguồn từ tên của thổ dân da đỏ Karankawa, nhưng mọi người VN đi biển đều định vị là biển Cà Chua trên các làn sóng CB mỗi khi một trong bọn tìm được chỗ nhiều tôm, hoặc xui xẻo chỉ gặp rong rêu mà họ gọi là "miến tàu". Nằm giữa Seadrift và Palacios, vùng biển Cà Chua là nơi nuôi sống hai cộng đồng người Việt tị nạn cần mẫn lao động. Trâu buộc ghét trâu ăn, tháng 8-1980 lòng tị hiềm của băng đảng kỳ thị KKK dâng cao đến đổ máu... Ngày nay, người Việt làm chủ đại đa số tàu biển ở hai thị trấn nầy.

Bên Tàu là "trúc", bên ta là TRE. "Làng em có tre rào, có sông ngòi chuôm ao..." Xóm làng không có lũy tre thì không còn là làng xóm Việt Nam. Trên thế giới có Hội Tre Hoa-Kỳ, Hội Tre Quốc Tế... Bên mình không lập hội, nhưng dùng tre vào nhiều thứ gia dụng: làm cột kèo nhà, chẻ hom đánh tranh lợp nhà, làm giường nằm, vạt giường, làm đòn gánh, bện cót làm vách, đan thúng rỗ, giàn xay lúa, nò sáo đơm cá, đũa ăn cơm, ống điếu hút thuốc lào, tăm xỉa răng... hoặc lấy măng làm thức ăn, xay bột làm giấy. Theo khoa học, tre là một giống cỏ, nhưng khác nhau về chiều cao, từ lùn tịt ngang đầu gối đến khổng lồ cả 40 mét. Tre hiện diện nhiều trong văn học Việt Nam, điển hình là câu lục bát: "Gió đưa cành trúc la đà, hồi chuông Thiêng Mụ, canh gà Thọ Xương".

Chụp tại Văn Miếu, Hà Nội (15-6-2004)

Thu vàng ở hồ Winona, Minnesota 55987

Vào lúc 9g30 sáng (giờ California) 22-9 năm nay, mặt trời sẽ cắt qua đường xích đạo theo trục bắc nam: bắc bán cầu bước vào mùa thu. Không cần phải là nhà thiên văn, bạn sẽ thấy ngày và đêm dài bằng nhau, và cảm thấy cái nóng rút lui nhường cho cái se se lạnh hiện diện, dắt theo ngọn gió heo may buồn viễn xứ (Hình chụp trong Rừng Meeman-Shelby cạnh thị trấn Millington, Tennessee).

Ao thu lạnh lẽo nước trong veo Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo Sóng biếc theo làn hơi gợn tí Lá vàng trước gió sẽ đưa vèo Từng mây lơ lửng trời xanh ngắt Ngõ trúc quanh co khách vắng teo Tựa gối ôm cần lâu chẳng được Cá đâu đớp động dưới chân bèo -- Nguyễn Khuyến