Hôm nay,  

GIÃ TỪ THÁNG MƯỜI 2011

29/10/201100:00:00(Xem: 7201)

GIÃ TỪ THÁNG MƯỜI 2011

Trần Củng Sơn

Tháng mười năm nay có tin nổi cộm là nhà độc tài Qadafi của nước Lybia bị bắt và giết trong trận đánh cuối cùng với quân nổi dậy ở thành phố Shirte, nơi trú ẩn cuối cùng của ông ta. Lên nắm quyền từ năm 1969, lúc mới 27 tuổi, là một sĩ quan cấp úy tham gia vào cuộc đảo chánh quốc vương Lybia, Qadafi trở thành một trong những người cầm quyền nhiều năm nhất trên thế giới- 42 năm.

Cái chết của nhà độc tài này khá bi thảm- bị bắt, bị đánh đập, bị chửi mắng, bị kéo lê trên đường bởi xe hơi và cuối cùng qua đời bởi mấy phát đạn vào đầu vào ngực. Xác của ông ta sau đó để trong nhà kho chứa thực phẩm đông lạnh cho dân chúng vào xem và chụp hình và mấy ngày sau được chôn cất bí mật.

Cuộc nổi dậy của dân chúng ở các nước Trung Đông và Bắc Phi vào đầu năm 2011 được gọi là Mùa Xuân Ả Rập, sau khi thành công mau chóng ở Tunisia và Ai Cập, lan sang các nước lân cận nhưng khi tới Lybia thì bị chận đứng bởi sự ngoan cố của Qadafi. Và với sự hỗ trợ của khối NATO, dùng máy bay thả bom quân đội của Qadafi, cho nên cuối cùng sau 8 tháng, phe nổi dậy toàn thắng; lịch sử Lybia lật qua trang sử mới.

Xét về luật quốc tế thì sự can thiệp vào nội bộ Lybia của khối NATO đặt lên dấu hỏi lớn. Nhưng nghĩ cho cùng thì luật pháp ở đâu cũng là tiếng nói của đa số, của thế lực mạnh mẽ và kẻ yếu thì phải chấp nhận thua thiệt.

Vào thời đại hiện nay, một quốc gia không thể sinh tồn đơn độc mà phải phát triển trong mối quan hệ quốc tế. Lybia có dầu hỏa nhưng cũng phải nhờ kỹ thuật khai thác của Tây phương và nguồn lợi tức chính là bán dầu cho các nước khác.

Bạo chúa Qadafi cứ tưởng là có tiền nhiều, nắm trong tay thế lực nhiều năm, đàn áp và tiêu diệt đối lập là ở ngôi vị suốt đời; nhưng không ai ngờ lại có Mùa Xuân Ả Rập và thế giới cũng tiếp tay hạ bệ ông ta.

Nhưng làm chúa tể được 42 năm, chết ở tuổi 69 thì cũng quá đầy đủ cho Qadafi.

Vừa nghe tin Qadafi chết, tổng thống Obama liền tuyên bố sẽ rút hết quân đội Hoa Kỳ ra khỏi Iraq vào cuối năm 2011. Làm bài tính thì thấy đổ quân vào Iraq năm 2003 để diệt Saddam Hussein tốn mất cả ngàn tỉ đô la và thiệt mạng mấy ngàn lính Mỹ, trong khi chỉ tốn cỡ 1 tỉ đô la trong chiến dịch oanh tạc hỗ trợ quân nổi dậy để thanh toán Qadafi.

Làm vua một nước thì có để lại một số di sản tốt và xấu. Như bạo chúa Tần Thủy Hoàng gồm thâu lục quốc, đốt sách chôn học trò, bắt dân chúng cực khổ xây Vạn Lý Trường Thành, ban hành chính sách tàn ác cai trị, cho nên vua vừa băng hà thì cả đế quốc Tần sụp đổ trong vòng mấy năm. Thế nhưng theo cái nhìn của những sử gia Trung Cộng thì họ cho là Tần Thủy Hoàng là nhân vật số 1 của lịch sử Tàu vì có công thống nhất, tạo cơ sở để thành lập một nước Trung Hoa rộng lớn như bây giờ và Mao Trạch Đông là nhân vật số 2 kế thừa sự nghiệp bành trướng lãnh thổ và xâm chiếm cùng đồng hóa các dân tộc khác.

Có lẽ cùng một loại độc tài cho nên Trung Cộng và Việt Cộng không phát biểu gì về cái chết của Qadafi.

Giã từ tháng mười 2011, Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng dẫn theo một số Ủy viên Bộ Chính Trị và một số bộ trưởng sang Bắc Kinh để ký một thông cáo chung liên quan đến nhiều vấn đề giữa hai nước như biển đảo, biên giới, cộng tác chung trong một số lãnh vực.... Bản thông cáo với lời lẽ mơ hồ chung chung có vẻ như là do phía Trung Quốc soạn sẵn để Việt Nam ký và xét cho cùng thì có lợi cho Bắc Kinh.

Trong lúc quần đảo Hoàng Sa bị Trung Cộng chiếm giữ từ năm 1974, ngư dân ra biển đánh cá bị “ tàu lạ” bắn giết, các khu rừng đầu nguồn bị người Tàu thuê mướn dài hạn, khu vực Tây nguyên bị công nhân Tàu trấn giữ để khai thác bô xít, công nhân Tàu có mặt trong nhiều công trường từ Bắc đến Nam, hàng hóa Tàu buôn lậu sang Việt Nam cùng những mặt hàng giá rẻ tràn ngập các cửa hàng giết chết nền sản xuất yếu kém của dân Việt, các công trình xây dựng quan trọng về điện nước, đường xá đều do nhà thầu Trung quốc thực hiện, các cuộc biểu tình yêu nước của người dân chống Trung Cộng xâm lăng bị nhà cầm quyền đàn áp, thì nguy cơ diệt vong của dân tộc Tiên Rồng hiển hiện.

Xét về mặt pháp lý thì bản thông cáo chung nói trên không có giá trị vì Nguyễn Phú Trọng chỉ đại diện cho Đảng Cộng Sản Việt Nam để ký tên, trong khi phía Tàu thì Hồ Cẩm Đào vừa đại diện Đảng CS Trung Quốc vừa là chủ tịch nhà nước.

Trong khi đó thì chủ tịch nhà nước Việt Nam là Trương Tấn Sang lại có mặt ở Ấn Độ để ký hiệp ước về vấn đề hợp tác khai thác dầu khí Biển Đông.

Có lẽ Hà Nội phải thay đổi cơ cấu tổ chức hành chánh về lãnh đạo đất nước để phù hợp với hoàn cảnh quốc tế.

Trong bốn nước còn sót lại của thế giới do đảng cộng sản nắm quyền thì Trung Cộng, Bắc Hàn, Cuba có chủ tịch đảng kiêm chủ tịch nhà nước, riêng Việt Nam thì chủ tịch nước và thủ tướng thì không phải là nhân vật số một.

Thập niên 1950, 1960 Việt Cộng đi dây giữa Liên Xô và Trung Cộng để chống Mỹ. Bây giờ thì làm bạn với Ấn Độ, Nhật Bản và lôi kéo Mỹ về phe mình để chống lại sự xâm lăng Biển Đông của Trung Cộng.

Vùng Biển Đông nơi có quần đảo Trường Sa, là đường hàng hải giao thương cần thiết của thế giới. Bên cạnh các mỏ dầu hỏa tiềm tàng dưới lòng biển, nơi đây còn là khu vực chiến lược trọng yếu mà nếu để Trung quốc chiếm cứ thì họ sẽ bá chủ thế giới. Và Việt Nam, một định mạng mà Thượng Đế sắp sẵn, là giữ vai trò ngăn chận sự bành trướng của thế lực đế quốc khổng lồ Bắc Phương xuống phía nam.

Cho dù có khôn ngoan bằng các phương cách ngoại giao quốc tế với các nước để cân bằng thế lực trong cuộc tranh chấp, điều quan trọng là dân tộc Việt Nam phải tự vững mạnh. Điều kiện duy nhất để có thể vững mạnh là phải vận dụng được tất cả lòng yêu nước của toàn dân và phát huy mọi tài năng công sức của mọi người dân mang dòng máu Lạc Hồng.

Phải có tự do, dân chủ thì mới phát huy được sự đóng góp của mọi người cho tổ quốc Việt Nam.

Giã từ tháng mười 2011, thủ đô Bangkok của Thái Lan bị ngập lụt nhiều nơi, gây hoảng loạn cho người dân. Mưa nhiều từ vùng thượng nguồn làm mực nước sông dâng cao và tràn ra vùng dân cư thủ đô trước khi chảy ra Vịnh Thái Lan, kết hợp cùng triều cường, tạo nên thảm họa cho đất nước xứ Chùa Vàng. Tình trạng ngập lụt ở Bangkok có thể kéo dài nữa tháng đến một tháng, ước tính thiệt hại nhiều tỉ đô la, đây là trận lụt mà nữa thế kỷ mới xảy ra với Thái Lan.

Dĩ nhiên vùng đồng bằng sông Nam Bộ của Việt Nam cũng có nhiều nơi bị ngập lụt. Có kẻ cho rằng nước lũ lần này sẽ đem phù sa bồi bổ cho những cánh đồng bị khai thác quá cỡ khi trồng lúa tới 3 vụ mỗi năm. Họ cho đây là điều lợi so với điều thiệt hại do lũ gây nên. Nhưng những nông dân trồng lúa vụ ba năm nay hoàn toàn trắng tay, ai sẽ cứu giúp cho họ đây"

Những lý thuyết gia trong sách vở Cộng sản dạy cho học sinh, đã phê phán chính sách khai thác quá mức đất đai khi trồng trọt một loại cây trồng trong một năm, thì thực tế hôm nay lại cho thấy nhà cầm quyền lại khuyến khích nông dân canh tác 3 vụ lúa. Một sự trái ngược to tát. Lý thuyết Cộng sản là phân chia đồng đều lợi tức cho mỗi người dân, nhưng thực tế tại Việt Nam bây giờ cho thấy cái hố to lớn ngăn cách giữa cán bộ tham nhũng giàu có so với đa số người dân nghèo khổ.

Giã từ tháng mười 2011, kinh tế Hoa Kỳ vẫn chưa có dấu hiệu hồi phục. Ở vùng thung lũng điện tử Silicon Valley có San Jose là thành phố với trăm ngàn người Việt Nam cư ngụ, từng làm việc trong ngành điện tử, đóng góp cho sự thịnh vượng của Bắc California; tình trạng thất nghiệp vẫn ở mức 10%. Tin tức cho biết càng ngày càng có nhiều người quen bị hãng cho nghỉ việc. Ở lứa tuổi năm mươi, bao nhiêu năm nay làm công nhân hãng điện tử, bây giờ nghề điện tử đã bay sang châu Á và những người bạn gốc Việt Nam này chẳng còn biết làm gì.

Cứ tưởng qua Mỹ thì chuyện cơm áo không lo lắng, nhưng tình thế đổi thay, áo cơm vẫn là chuyện quan tâm muôn đời.

San Jose, 29/10/2011

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.