Hôm nay,  

Nhớ Thiệp Là Nhớ Một Nụ Cười... Nhạo Thế

09/07/201300:00:00(Xem: 7632)
Ở Việt-nam tôi không biết nhiều về anh. Tôi vẫn đọc những bài báo của anh trong Chính Luận, và dù biết anh là một nhà báo có tài và là bạn của nhiều nhà báo chuyên-nghiệp khác, trong đó có cả ông anh tôi, Nguyễn Ngọc Phách, song chúng tôi cũng ít có dịp làm thân với nhau. Bởi có lẽ anh sinh-hoạt chủ-yếu trong quốc-nội (làm tin về Quốc-hội, tin kinh tế tài-chánh, v.v.) trong khi tôi thì lo Trung-tâm Dân-vụ (nơi cung-cấp dịch-vụ cho các ký-giả ngoại-quốc) và Cục Thông tin Quốc-ngoại, nghĩa là nhìn ra ngoài nhiều hơn. Ngay khi tôi về làm Việt Tấn Xã thì tôi cũng là một nhân-viên Nhà nước lo về thông tin trong khi anh là một ký-giả độc-lập, làm báo tư-nhân. Chỉ biết ngay từ những ngày đó, anh đã có dáng dấp của một con người... bất cần đời, đi dép lẹt phẹt vào Quốc-hội và đôi khi cũng hỏi những câu thật... xấc, làm cho không ít ông bà dân-cử chỉ muôn chạy trốn thôi.

Sang Mỹ năm 75, ít năm sau tôi có dịp tiếp tay IRC (International Rescue Committee) tìm kiếm xem ai trong các nhà báo, nhà văn, các văn-nghệ-sĩ đã thoát ra được ngoài này, tôi có dịp tham-khảo nhà báo Phạm Trần, một ông bạn khác của ông Phách anh tôi, thì mới khám-phá được ra không biết bao nhiêu người bị kẹt lại. Rồi đến khoảng 1978 khi Eric Schwartz, lúc bấy giờ đang coi Human Rights Watch Asia*, nhờ chúng tôi (anh Phạm Trần và tôi) làm danh-sách các văn-nghệ-sĩ, nhà báo bị kẹt lại chúng tôi mới có dịp đưa tên Lê Thiệp vào danh-sách để HRW-Asia tìm cách lên tiếng can-thiệp. Thì một năm sau, có tin Lê Thiệp đã vượt biển và được tàu Nhật vớt đưa sang bên ấy. Gặp Ngô Chí Dũng và các anh em trong nhóm Người Việt Tự do (lúc bấy giờ ra báo mang cùng tên, rất giá trị), anh dù đang ở trong trại tỵ nạn cũng tham-gia viết lách một cách rất tích-cực.

Sau được nhận vào Mỹ, anh định cư ở San Jose và tham-gia hết mình vào phong trào kháng-chiến Hoàng Cơ Minh, có lúc lo tờ Kháng Chiến cho Mặt Trận. Thời-gian ở trong Mặt Trận, có lẽ anh đã học được nghề nấu phở nên sau này, khi bỏ Mặt Trận và bung ra làm ăn, anh đã rất thành công trong "chaine" Phở 75 của anh--để thành một trong những nhà báo VN thành triệu-phú đầu tiên ở hải-ngoại. Nhưng dù tiệm Phở 75 của anh ở Arlington có mang mấy chữ Hán đại-tự do cụ Trương Cam Khải viết, "Danh Bất Hư Truyền," anh vẫn tỏ ra là con người lè phè, bình-dân, xem chừng dễ tính mà nhiều người biết nên rất dễ làm thân. Và cũng vì anh hay la cà ở mấy tiệm phở của anh nên anh có rất nhiều bạn, bạn từ xa xưa, từ ngày còn ở VN cho đến các bạn sau này mới quen, kể cả một số bạn Mỹ, nhiều người làm lớn.

Phải nói nếu phở VN ngày nay được nhiều người ngoại-quốc biết đến thì công của Lê Thiệp không phải là nhỏ. Chính những người như anh đã làm cho chữ "phở" ngày nay gần được thành một từ ngữ quen thuộc trong tiếng Anh và nó có khả-năng thành một món ăn quốc-tế không thua gì Pizza (gốc Ý) hay Hot Dog (gốc Đức, gốc Ba-lan).


Nhưng dù anh có nghề tay trái là "phở" Lê Thiệp vẫn không quên được nghề viết lách. Mấy năm cuối đời, anh quay ra viết và viết rất mạnh. Lúc đầu còn là những bài tùy bút hay phóng bút đăng trước tiên trên Hoa Thịnh Đốn Việt Báo, được rất nhiều người theo dõi. Sau, với sự khuyến khích của Uyên Thao (Nhà xb Tiếng Quê Hương), anh gom chúng thành những tác-phẩm dễ thương như cuốn "Lững thững giữa đời" và "Chân ướt chân ráo." Không viết thì thôi, viết thì có tình, có chiều sâu, viết kỹ. Bởi thế mà một cuốn như "Đỗ Lệnh Dũng" của anh, viết về một người bạn, có ý nghĩa sâu xa hơn là kinh-nghiệm lính của một người vào cuối cuộc chiến. Nó tiêu-biểu cho một người lính miền Nam, xem tưởng phất phơ nhưng tình bạn, tình đồng-đội, tình mẫu tử, và tình quê hương hiển-hiện trong con người lính "Đỗ Lệnh Dũng."

Cái chân-tình của Thiệp đối với bạn bè được coi như một đức-tính quý nhất nơi anh. Anh không thích nói nhưng sẵn sàng ra tay nghĩa-hiệp khi cần giúp vào một chuyện gì, khi thì là chuyện cộng-đồng, nước non, khi thì là một người bạn ngã ngựa. Tóm lại, anh là một con người văn nghệ thật hào-phóng.

Tôi hình như không có duyên nhiều với Lê Thiệp. Phần vì nghề nghiệp, anh có một nghề tự do trong khi tôi thì gần như công-chức. Anh thích nhắm rượu đi kèm với đồ nhậu, tôi thì không uống được một giọt rượu vang--mất hẳn đi cái thú "nam vô tửu..." Nhưng không phải vì thế mà chúng tôi không có phần nào "quý" nhau. Trong những dịp hiếm có khi ngồi trò chuyện với anh ở Phở 75 Arlington, anh vẫn thường hỏi về công việc làm của tôi, những dự-án hay nghiên cứu mà tôi đang thực-hiện.

Bỗng chiều nay (mồng 5 tháng 7/2013), tôi được tin anh đã ra đi. Nhẹ nhõm, lịm đi... coi cuộc sống nhẹ như lông hồng, như hôm anh tuyên-bố anh bị ung-thư sang giai-đoạn chót nhân ra mắt Tuyển tập Trần Phong Vũ, bạn anh. Dù như ai cũng biết ung-thư là một căn bệnh có thể rất đau đớn. Nhưng anh không muốn thấy Mai, vợ anh, và các cháu phải đau buồn vì anh. Tôi không có ở đó, không cả được gặp anh vào những ngày cuối của anh, nhưng tôi vẫn nghĩ: Nhớ đến Thiệp là nhớ đến đôi mắt tinh nghịch, bỡn cợt, đến một nụ cười... nhạo thế giữa các bạn quây quần!

Vĩnh-biệt Bạn, Ông Thiệp nhé!
Nguyễn Ngọc Bích
_______
* Eric Schwartz về sau, đến thời Tổng-thống Reagan (1981-1989), vào làm trong Hội-đồng An-ninh Quốc-gia (National Security Council) và trong tư-cách này, anh còn giúp được rất nhiều người Việt tỵ nạn như tiếp tay bà Khúc Minh Thơ của Hội Gia-đình Tù-nhân Chính-trị VN để hình thành chương-trình H.O sau đó.

(Do Nhà báo Phạm Trần, đại diện thân hữu của Lê Thiệp tiềp nhận và phổ biến để tưởng nhớ đến một Ký giả có lòng với mọi người.)

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.