Hôm nay,  

Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền Tháng 12 Năm 2014

12/26/201400:08:00(View: 5611)

 

TUYÊN NGÔN QUỐC TẾ NHÂN QUYỀN THÁNG 12 NĂM 2014

 

Giao Chỉ, San Jose

 

(Tôi không thể đi khỏi tháng 12 năm nay mà không viết hầu quý độc giả về bài Kinh Nhân văn của con người)

 

Một chút lịch sử.

Chúng ta sống tự do, chúng ta sống với quyền làm người, chúng ta đang được bảo vệ bởi một văn bản ra đời tháng 12 năm 1948. Nhưng thực sự tư tưởng về quyền con người đã được khởi đầu bằng bản tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ từ năm 1776. Ba năm sau, năm 1779 người Pháp ban hành bản tuyên ngôn sau cách mạng, cũng dựa trên nền tảng của tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ. Cho đến sau thế chiến thứ hai 1939-1945, loài người đã ý thức được rằng khi bạo lực độc tài trong tay kẻ cầm quyền đầy tham vọng sẽ đưa nhân loại xuống hố diệt vong.

   
blank
Bài học về Nhân Quyền

 

        Trước hiểm họa nói trên, nhân danh những con người văn minh và bình đẳng, bản tuyên ngôn quốc tế nhân quyền ra đời như ngọn đuốc rực rỡ soi sáng tinh cầu. Thế giới với các cường quốc và toàn thể 58 quốc gia đã bỏ phiếu 1,400 lần để thông qua bản văn. Một ngàn bốn trăm lần, quý vị có thể tưởng tượng được không?

 

    Các Quốc Gia đồng thuận Bản Tuyên Ngôn Bảo Vệ Nhân Quyền

 

        Một ủy ban với 8 thành viên do bà góa phụ tổng thống Roosevelt làm chủ tịch đã hoàn tất bản tuyên ngôn. Trên nguyên tắc, thế giới xác định quyền tự do tuyệt đối của nhân loại trên các phương diện tôn giáo, tư tưởng, hoài bão, chính trị, xã hội, cư trú . . . .

 

        Con người có quyền làm chủ bản thân và không bị giới hạn khi mưu cầu hạnh phúc,

 

        Với quyền chính trị, con người làm chủ quốc gia và có toàn quyền thực thi tự do dân chủ.

 

    Tượng đài Nhân Quyền Âu Châu

 

        Ba năm sau thế chiến thứ hai làm tan nát châu Âu và nổi sóng Thái Bình Dương, ngay khi bản tuyên ngôn nhân quyền được Liên Hiệp Quốc thông qua vào tháng 12 năm 1948, bản văn đã trở thành nền tảng cho các cộng đồng xã hội từ Á châu, Âu châu qua Tân lục địa Mỹ châu.

    Biểu hiệu văn phòng phủ Cao ủy

 

    Quốc Tế Nhân Quyền LHQ

 

        Mới đây năm 1998, nửa thế kỷ sau, toàn thế giới đã hội họp để cùng kỷ niệm 50 năm ngày bản Tuyên ngôn của nhân loại ra đời. Bản văn đã trở thành khuôn vàng thước ngọc cho Liên Hiệp Quốc.

 

        Trong phạm vi tôn giáo con người đã có những cuốn Kinh hướng dẫn tâm linh và soi sáng đạo làm người. Kinh Phật, kinh Thánh, kinh Hồi giáo, kinh Do Thái giáo và còn rất nhiều học thuyết của các giáo hội, các bậc thánh nhân, hiền triết chỉ dạy cho con người về phương diện tư duy và các hành động áp dụng trong đời sống.

 

    Cộng sản và Nhân quyền           

    Hội Nghị Yalta với Churchill - Roosevelt và Stalin

 

         Ngay khi đến nhị thế chiến chưa chấm dứt, ba nhà lãnh đạo đại cường đã hội họp bàn chuyện thống trị thế giới.Ngày 4 tháng 4-1945 tại Yalta tổng thống Mỹ, Roosevelt, thủ tướng Anh, Churchill và thống chế Nga Stalin đã hình dung thế tam quốc tương lai trong đó Liên Hiệp Quốc sẽ là diễn đàn trọng tài cho trật tự thế giới. Luôn luôn Nga sô vẫn là một cường quốc đáng nể trong hội đồng bảo an mà ảnh hưởng khuynh đảo diễn đàn. Trước khi, trong khi và sau khi long trọng ký kết vào bản tuyên ngôn nhân quyền, chế độ cộng sản Nga Sô bành trướng và hoàn toàn chà đạp lên bản văn Nhân Quyền sáng ngời của Liên Hiệp Quốc.

 blank

        Cộng sản lúc đó là giấc mơ thế giới đại đồng, chống cảnh người bóc lột người, xoá bỏ quyền tư hữu, không còn khoảng cách giàu nghèo. Với chiêu bài đẹp đẽ và lý tưởng như thế, cộng sản đã chinh phục một nửa dân số thế giới và ba phần tư diện tích địa cầu. Nhưng con số các nạn nhân của cộng sản còn đông đảo và khốc liệt hơn cả thời kỳ chiến tranh.

    

    Chống độc tài                            Giải phóng nô lệ

 

        Các nhà độc tài như Stalin va Mao trạch Đông đã tiêu diệt chính nhân dân của họ tàn khốc còn hơn cả độc tài phát xít Đức hay quân phiệt Nhật đối xử với kẻ thù. Cuộc chiến đấu cho nhân quyền trong chính các quốc gia cộng sản và phần còn lại của thế giới tự do đã khởi đầu ngay từ năm 1950 kéo dài suốt nửa sau của thế kỷ thứ 20.

 

    Việt Nam và nhân quyền

 

        Trong giai đoạn đau thương đó, Việt Nam là nạn nhân của một cuộc chiến tranh kéo dài tràn ngập máu xương. Nhân danh cuộc chiến dành độc lập và thống nhất đất nước, cộng sản Việt Nam hoàn toàn không đếm xỉa đến nhân quyền, tự do dân chủ. Với chủ trương độc tài triệt để, Việt cộng đã chiến thắng vào tháng 4-1975. Phe quốc gia miền Nam và đồng minh Hoa Kỳ đã thua trong cuộc chiến lâu dài nhất, tốn kém nhất và tệ hại nhất sau thế chiến. Và lịch sử ghi nhận đây là cuộc chiến giữa hai ý thức hệ đầu tiên kể từ khi tuyên ngôn nhân quyền ra đời.

 

        Vào tháng 12 năm 1981 ngay tại San Jose cộng đồng người Việt tổ chức họp mặt để tuyên dương bản quốc tế nhân quyền, cá nhân chúng tôi đã viết bài dành cho chủ đề mà thế giới đã hãnh diện ban hành để xác định quyền làm người.

 

        Trong bài viết này chúng tôi có đề cập đến hoàn cảnh hết sức đau thương của dân Việt thời kỳ 75-80, giai đoạn tối tăm khốn nạn  nhất của đất nước sau khi cộng sản chiến thắng. Cũng chính vào giai đoạn đó, với thành tích phản bội hoàn toàn bản tuyên ngôn quốc tế nhân quyền, cộng sản Hà Nội đã được thế giới đón chào gia nhập Liên Hiệp Quốc như 1 thành viên anh hùng.

 

        Để kết luận bài viết cá nhân, chúng tôi phản ánh suy tư của anh chị em hải ngoại thời kỳ đó, còn quan tâm đến đất nước, chúng tôi nghĩ rằng con đường trở về phải là con đường chiến đấu võ trang.

 

        Đó là lý do bên ngoài từ Âu châu, Úc châu và Mỹ châu đồng bào đã hô hào ủng hộ cho các chiến sĩ phục quốc tìm đường trở lại quê nhà.  Sau 30 tháng tư 1975, những người di tản tỵ nạn cộng sản từ 75 đến 80 đều nghĩ rằng muốn phục quốc phải dùng võ lực.

 

        Đường về nước phải trở lại Đông Nam Á. Từ Âu châu Trần Văn Bá trở về cũng không quân Mai văn Hạnh. Xâm nhập Cà Mâu và thất bại. Võ Đại Tôn từ Úc châu trở về Hạ Lào và bị bắt. Tướng hải quân Hoàng Cơ Minh từ Hoa Kỳ trên đường về cũng hy sinh tại Hạ Lào. Qua thập niên 90 hải ngoại thay đổi đường lối tranh đấu. Đấu tranh chính trị, văn hóa và dùng cả văn nghệ.

 

        Trải qua kinh nghiệm các cuộc cách mạng chống Cộng tại Âu châu, một quan niệm mới được ghi nhận. Hải ngoại yểm trợ cho trong nước đấu tranh. Tại Nga sô và Đông Âu, chính những người cộng sản đứng lên lật đổ cộng sản.  Những người Nga tự do, Ba lan tự do, Hung gia Lợi tự do đều sẵn sàng yểm trợ cho chính những người cộng sản nổi lên chống chính quyền cộng sản. Kết quả chính tổng thư ký lãnh đạo tối cao của đảng cộng sản Nga phá tan đảng cộng sản Sô Viết.

 

        Bây giờ đến lượt Việt Nam Tự do cũng yểm trợ cho người cộng sản và dân chúng trong nước đứng lên chống nhà nước cộng sản. Mới đây Dân Sinh Media có phỏng vấn 1 kháng chiến quân hiện cư ngụ tại Canada. Anh là thuyền nhân tỵ nạn đã có giấy tờ vào Mỹ nhưng quyết định ở lại Thái Lan, gia nhập kháng chiến quân Trần văn Bá kết nạp đoàn viên từ các trại tỵ nạn.  Anh được giao cho nhiệm vụ đi mở đường cùng 7 anh em trong toán tiền sát. Lọt vào miền Cà Mâu rồi qua lại Thái Lan báo cáo. Tiếp theo chuyến trở về chính thức mới bị bắt toàn bộ anh em. Ra tòa lãnh án ở tù và sau cùng lại thoát ra để định cư tại Canada.

 

        Phải nói chuyện với anh em mới biết được tâm tư và hoàn cảnh của kháng chiến quân thời kỳ đó. Các anh đã tìm đường gai góc mà đi với tâm tư nặng lòng yêu nước và khí phách phi thường. Đi theo con đường giải phóng quê hương, nhưng cũng chính là 1 phương cách chiến đấu cho nhân quyền tại quê nhà.

 

    Cuộc chiến ngày nay

 

        Đã 40 năm sau khi miền Nam thất thủ, đã 66 năm từ khi tuyên ngôn quốc tế nhân quyền ra đời, cuối năm 2014 chúng tôi gặp lại đề tài nhân quyền tại San Jose. Tổ chức mang danh Mạng lưới nhân quyền Việt Nam họp mặt và trao giải cho các chiến sĩ được tuyên dương.

 blank

        Trong 1 buổi lễ trang trọng với 200 người tham dự. Một cộng đoàn tôn giáo và 2 cá nhân được nhận chung số hiện kim là 10 ngàn. Tất cả đều còn ở trong nước. Số tiền có thể là còn khiêm nhường, nhưng ý nghĩa lớn lao. Cuộc đấu tranh đã được biết đến. Năm 1981 khi tổ chức biểu tình nhân quyền tại San Francisco lần đầu tiên, tôi không thể ngờ rằng ngày nay đã có các chiến sĩ nhân quyền ở trong và ngoài ngục tù tại Việt Nam. Cuộc tranh đấu, xuống đường, vào tù, ra khám được công khai trên màn trời tin tức toàn thế giới.

 

    Cầu nguyện cho Nhân Quyền

 

        Trong buổi phát giải của mạng lưới nhân quyền tại San Jose vào tháng 12 năm 2014 lại có cả các cá nhân từng được tuyên dương nhiều năm trước hiện diện. Quý vị này, trong các hoàn cảnh đặc biệt đã được can thiệp trả tự do và hiện diện tại Hoa Kỳ.

 

        Trong dư luận của anh em ta tại hải ngoại vẫn có 1 số quyết liệt nghi ngờ, chống đối và có 1 số khác đặt kỳ vọng quá nhiều.

 

        Một phóng viên báo Mỹ  hỏi tôi qua chuyện bên lề. Chúng tôi trả lời rằng các nhà đấu tranh cho tự do nhân quyền tại Việt Nam hiện nay dù xuất thân trong hàng ngũ cộng sản cũng đều là chiến sĩ thực sự. Có thể hoàn cảnh và lý do hành động khác nhau nhưng hoàn toàn không phải là dối trá. Suốt bao năm qua, Cộng sản chủ trương và đầu độc toàn dân sống trong nghi ngờ.

 

        Chúng ta không nên để nọc độc của sự nghi ngờ làm hư hỏng niềm tin vào sự trong sáng của tinh thần đấu tranh. Tuy nhiên, sự chống đối nghi ngờ của anh em hải ngoại cũng nằm trong quyền tự do ngôn luận. Trong thế giới cộng sản, nghi ngờ là thanh toán tù đầy. Qua thế giới tự do, ai cũng có quyền bầy tỏ sự ngờ vực. Với các bạn tù đày cộng sản qua được xứ tự do, các ý kiến nghi ngờ hay đánh phá cũng chỉ là những thử thách mà anh chị em phải vượt qua. Lịch sử cuộc chiến quốc cộng Việt Nam đẫm máu tương tàn. Không thể dễ dàng rũ bỏ hận thù trong lòng tất cả mọi người. Thái độ ứng xử của các nhân vật đã từng đấu tranh trong tù đày cộng sản nay qua đất tự do, khi gặp gỡ các giới chức Hoa Kỳ, khi tiếp xúc cộng đồng người Việt dù công khai ngoài công luận hay giới hạn giữa các thân hữu, thẩy đều phản ánh bản lãnh và khả năng của con người. Hãy đóng trọn vai trò của 1 chiến sĩ nhân quyền.

 

       Cá nhân chúng tôi, không nghi ngờ quý vị và cũng không kỳ vọng ở các bạn quá nhiều. Với tư cách là 1 người làm công việc  xã hội, đã đón biết bao nhiêu thuyền nhân, HO, đoàn tụ, con lai,... tôi nghĩ rằng các chiến nhân quyền từ Việt Nam qua đây, các bạn đã làm tròn nhiệm vụ. Đã trải qua đủ đau thương, tù đầy, bất công, vất vả, hiểu lầm.

 

       Còn sống được đến ngày nay rất cần thời gian lắng đọng để tìm hiểu cộng đồng Việt tại hải ngoại.

 

       Cuộc sống ở đất nước này là phải trở lại với các nhu cầu rất thực tế thường lệ. Phương tiện chuyển vận, công ăn việc làm, anh ngữ, housing, welfare, cell phone liên lạc, máy điện toán để tiếp tục tìm hiểu về thế giới cũng như về quê hương bỏ lại.

 

       Nếu đồng hương hải ngoại chúng ta, mỗi ngày đều phải có nhu cầu thường lệ phải giải quyết để sinh tồn thì không nên đòi hỏi người khác tiếp tục đội đá vá trời. Sau khi họp hành gieo tiếng ác, tạo nghi ngờ, tra vấn, đặt vấn đề hay chỉ dạy phương thức đấu tranh, giao trách nhiệm lớn lao vào tay người mới đến, thẩy đều không thực tế.  Một vài ông bạn của chúng ta đã từng nói rằng. Mỹ đưa qua thì Mỹ phải nuôi. Hơn một triệu đồng hương Việt Nam sau gần 40 năm tại Hoa Kỳ, ngày nay đã hiểu rõ là không phải như thế. Đã qua đất này thì dù bạn được bộ ngoại giao, hay tòa đại sứ đưa qua thì chuyện cơm áo đường dài vẫn là vấn nạn muôn đời của công dân thế giới tự do.

 

    Nhà hiền triết thời xưa đã nói rằng "Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân." Điều gì mình không muốn, thì đừng làm cho người ta.

 

          Đặt câu hỏi: "Sao không ở lại trong nước mà tranh đấu?"

 

          Hay thách đố: "Sao không về nước mà đấu tranh?" 

 

        Những ngôn ngữ lạ lùng như thế không phải là văn chương của tuyên ngôn quốc tế nhân quyền. Trong bài Kinh nhân văn của thế giới không có sự nghi ngờ, không có vấn đề chụp mũ, không có bút chiến tàn nhẫn kéo tư tưởng của con người xuống hàng súc vật.

 

        Nhân ngày quốc tế nhân quyền tháng 12-2014 tôi xin gửi lời ca ngợi Mạng lưới nhân quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ. Quý vị đã bền bỉ đi con đường chính nghĩa trên 10 năm qua. Đem lại ánh sáng lương tri khích lệ cho các chiến sĩ nhân quyền tại Việt Nam. Khởi đi từ 2002, tổ chức 13 năm trên khắp thế giới vào dịp sinh nhật của bản tuyên ngôn nhân quyền. Công việc của quý vị thắp lửa cho lương tâm chúng tôi, đem ánh sáng vào hầm tối giam giữ các bạn tù chính trị tại Việt Nam, giữ niềm hy vọng cho tương lai dân tộc.

 

        Chủ nghĩa cộng sản thực sự đã tàn lụi tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Nhưng di sản của Mác Lê để lại là các chế độ độc tài, độc đảng mang danh xã hội chủ nghĩa với hình dáng dân chủ giả hiệu nhưng thực sự là Maifia cầm quyền . Trước sau những chính quyền như thế sẽ bị đào thải nhưng không phải bằng bạo lực. 

 

       Từ trăm năm trước Nguyễn Trãi đã viết Bình Ngô đại cáo với các tư tưởng bất hủ: "Lấy chí nhân thay cường bạo, đem đại nghĩa thắng hung tàn." . Cộng sản Việt Nam đã từng đề cao một khẩu hiệu hết sức sai lầm: Yêu nước là yêu xã hội chủ nghĩa. Phần chúng tôi xin thưa rằng: Chống Cộng không phải là chống cả quê hương.

 

    Giao Chỉ, San Jose.

 

    

 

    Phần Tài Liệu: Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam mở ra Giải Nhân Quyền từ năm 2002 “nhằm tuyên dương thành tích tranh đấu bất bạo động cho lý tưởng nhân quyền tại Việt Nam, còn nhằm bày tỏ sự liên đới của người Việt khắp nơi đối với những cá nhân và đoàn thể đã và đang dấn thân bảo vệ quyền làm người của người dân Việt Nam.” Tổ chức  đã tuyên dương những nhà tranh đấu hàng đầu cho nhân quyền tại VN như sau: 

    2002: HT Thích Quảng Độ và LM Nguyễn Văn Lý.

    2003: Quý Ông Nguyễn Vũ Bình, Lê Chí Quang, Nguyễn Khắc Toàn và BS Phạm Hồng Sơn.

    2004: Ông Phạm Quế Dương và BS Nguyễn Đan Quế.

    2005: Cụ Lê Quang Liêm, LM Phan Văn Lợi và Thượng Tọa Thích Tuệ Sỹ.

    2006: Quý Ông Đỗ Nam Hải và Nguyễn Chính Kết.

    2007: GS Hoàng Minh Chính, LS Lê Thị Công Nhân và LS Nguyễn Văn Đài.

    2008: Thượng Tọa Thích Thiện Minh, Nhà báo Điếu Cày Nguyễn Văn Hải và Bán Nguyện San Tự Do Ngôn Luận.

    2009: Nhà văn Trần Khải Thanh Thủy và Mục Sư Nguyễn Công Chính.

    2010: Ký giả Trương Minh Đức và nhà hoạt động công đoàn Đoàn Huy Chương.

    2011: TS Cù Huy Hà Vũ và nhà hoạt động công đoàn Đỗ Thị Minh Hạnh.

    2012: Cô Phạm Thanh Nghiên, nhà báo Tạ Phong Tần và cô Huỳnh Thục Vy.

    2013: LS Lê Quốc Quân, Ông Trần Huỳnh Duy Thức và nhà hoạt động công đoàn Nguyễn Hoàng Quốc Hùng     (tổ chức ngày 8-12-2013 tại Paris).

    2014: tức là lần thứ 13 Giải Nhân Quyền Việt Nam và kết quả được Ban Tổ Chức công bố   như sau:

               1. Dòng Chúa Cứu Thế Việt Nam -  2. Nhà tranh đấu Nhân Quyền LS. Nguyễn Bắc Truyển -  3. Hai nhạc sĩ Việt Khang và  4. Trần Vũ Anh Bình.

 

 


.
,

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.