Hôm nay,  

CSVN Khủng Hoảng Lãnh Đạo

1/9/201500:00:00(View: 7117)

blank
Phạm Trần

Hội nghị Trung ương 10 của Khoá đảng CSVN thứ XI diễn ra tại Hà Nội từ 5 đến 12/01/2015, trễ hơn thường lệ đã thể hiện một tình trạng nội bộ chưa ổn định trước thềm Đại hội đảng XII dự trù vào tháng 1/2016.

Có 2 lý do đằng sau Hội nghị này:

Thứ nhất, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chưa dàn xếp xong các chức vụ cho Ban Chấp hành khoá XII.

Ông nói trong diễn văn khai mạc: “Bộ Chính trị đã xem xét, quyết định một bước danh sách quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương và danh sách quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhiệm kỳ 2016 - 2021 và các nhiệm kỳ tiếp theo.

Có cơ sở khẳng định, tuy là lần đầu Đảng ta xây dựng quy hoạch cán bộ cấp chiến lược, nhưng công việc này đã được tiến hành khá bài bản, chặt chẽ và đạt kết quả bước đầu tích cực. Tuy nhiên, số lượng các đồng chí được quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị, Ban Bí thư hiện nay còn ít so với chỉ tiêu mà Đề án nêu ra; chất lượng cũng còn phải tiếp tục được nâng cao. Hơn nữa, qua gần 2 năm kể từ khi xin phiếu giới thiệu của Trung ương đến nay, tình hình đã có những thay đổi, các đồng chí Uỷ viên Trung ương và cán bộ, đảng viên trong diện được xem xét đưa vào quy hoạch đã có điều kiện và thời gian công tác nhiều hơn để thể hiện rõ hơn phẩm chất và năng lực của mình; việc quy hoạch cần được định kỳ rà soát, bổ sung theo tinh thần "động" và "mở".

Nhưng thế nào là “động” và “mở” đến đâu thì chỉ có những người trong cuộc mới hiểu. Có điều là tình trạng phe nhóm lợi ích trong đảng đang lan rộng và đi sâu vào từng chi bộ đảng để tạo ảnh hưởng. Nếu “động” được hiểu là “tích cực, làm hết khả năng và kiên quyết” thì “mở” cũng có thể hiểu là sự chọn lựa cần “thông thoáng, dân chủ” không bè phái, nể nang để bầu ra những người kém khả năng, thiếu đạo đức cách mạng, lối sống gương mẫu hay không đủ bản lĩnh chính trị để trung thành với đảng, với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Cộng sản Hồ Chí Minh là nền tảng của đảng cấm quyền.

Vì vậy, ông Trọng nói với 200 Ủy viên Trung ương: “Theo kế hoạch, từ nay đến 31/1/2015, các cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương sẽ hoàn thành việc rà soát, bổ sung tổng thể quy hoạch cán bộ, trong đó có quy hoạch các chức danh chủ chốt ở cấp mình, đơn vị mình. Do vậy, Bộ Chính trị sẽ tiến hành rà soát, bổ sung quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương sau khi có kết quả rà soát, bổ sung quy hoạch các chức danh lãnh đạo chủ chốt của các cấp uỷ, tổ chức đảng trực thuộc.”

Riêng cơ chế đầu não nắm quyền thật sự là Bộ Chính trị và Ban Bí thư, cơ quan “giám sát việc thi hành chính sách hàng ngày của Đảng Cộng sản Việt Nam” thì ông Trọng bảo: “ Đối với việc rà soát, bổ sung quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Bộ Chính trị đề nghị tại Hội nghị này, các đồng chí Uỷ viên Trung ương tiếp tục giới thiệu nguồn bổ sung quy hoạch Bộ Chính trị, Ban Bí thư như nêu trong Tờ trình của Bộ Chính trị. Trên cơ sở kết quả giới thiệu và xin ý kiến Trung ương lần này, Bộ Chính trị sẽ chỉ đạo làm các bước tiếp theo để xem xét, quyết định theo thẩm quyền.”

Nghe thì có vẻ là dân chủ, nhưng thật sự không phải thế, bởi vì Quyết Định 244-QĐ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương về ban hành Quy chế bầu cử trong Đảng lại có những hạn chế khắt khe như ghi trong Điều 13 nói về “Việc ứng cử, đề cử của cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư “, nguyên văn:

1- Cấp ủy viên cấp triệu tập đại hội không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do cấp ủy đề cử; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của cấp ủy.

2- Ở các hội nghị của ban chấp hành, ủy viên ban thường vụ không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do ban thường vụ cấp ủy đề cử; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của ban thường vụ cấp ủy.   

3- Ở các hội nghị của Ban Chấp hành Trung ương, các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư không được đề cử nhân sự ngoài danh sách do Bộ Chính trị đề cử; không được ứng cử và nhận đề cử nếu không có tên trong danh sách đề cử của Bộ Chính trị.

Như vậy, các cấp “ủy”, “ban thường vụ cấp ủy” và “Bộ Chính trị” có tòan quyền quyết định tối hậu cho các cuộc bầu chọn nhằm chận đứng mọi khả năng “tự ứng cử” và “tự đề cử” của các phe nhóm, như đã xẩy ra tại hai Hội nghị Trung ương X và XI.

Nhưng kiểm soát chặt chẽ như vậy để làm gì, nếu không phải là Bộ Chính trị khóa XI gồm 16 người, do ông Nguyễn Phú Trọng cầm đầu, muốn tránh lập lại chuyện đã xẩy ra không theo như ý muốn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Trung ương 7 từ ngày 02-5 đến ngày 11-5-2013. Tại Hội nghị này, 2 ứng viên Bộ Chính trị do chính ông Trọng cơ cấu là Nguyễn Bá Thanh, trưởng ban Nội chính Trung ương và ông Vương Đình Huệ, trưởng ban Kinh tế Trung ương đã không được Ban Chấp hành chấp thuận.

Ngược lại Ban Chấp hành đã bầu Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân vào Bộ Chính trị khiến uy tín lãnh đạo của ông Trọng xuống thấp từ đó.

Thứ hai, tại Hội nghị 10, ông Trọng cũng đề nghị lấy phiếu tín nhiệm Bộ Chính trị và Ban Bí thư như một trắc nghiệm uy tín để xem ai trong số 16 Ủy viên có thể tiếp tục ngồi lại sau Đại hội đảng XII.

Ông nói: “Thực hiện Nghị quyết Trung ương 9 khoá XI, tại Hội nghị lần này, Bộ Chính trị tổ chức việc lấy phiếu tín nhiệm của Ban Chấp hành Trung ương đối với các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhằm thăm dò tín nhiệm, qua đó giúp các đồng chí được lấy phiếu tự nhìn nhận lại mình, để điều chỉnh, tự giác tu dưỡng, rèn luyện, không ngừng nâng cao trình độ về các mặt và tinh thần trách nhiệm trong công tác; đồng thời giúp Bộ Chính trị có thêm thông tin để đánh giá, bố trí, sử dụng cán bộ, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ cấp cao của Đảng và Nhà nước ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.”

Tuy nhiên, ông không quên khuyến cáo: “Việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư - là những chức danh lãnh đạo cao nhất của Đảng và Nhà nước, lại được tiến hành lần đầu, cho nên rất hệ trọng và nhạy cảm, liên quan đến uy tín và sự lãnh đạo chung của Đảng. Bộ Chính trị đề nghị các đồng chí Trung ương phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm và xây dựng, nghiên cứu thật kỹ Quy định và Tờ trình của Bộ Chính trị, các báo cáo công tác của từng đồng chí uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư để thể hiện chính xác chính kiến của mình qua mỗi lá phiếu, góp phần bảo đảm việc lấy phiếu thật sự dân chủ, khách quan, công tâm, xây dựng, tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng; không để các thế lực xấu, thù địch lợi dụng chống phá.”

Nhưng “thế lực xấu” và “thù địch” ở đâu ra, nếu không phải đang nằm ngay trong hàng ngũ đảng và trong lòng mỗi Lãnh đạo ? Bởi lẽ, người ngòai đảng và người Việt Nam ở nước ngoài chả có lợi ích gì mà phải xen vào chuyện nội bộ chỉ biết “cho điểm nhau” của đảng CSVN.

Có điều là nếu cuộc bỏ phiếu cho cơ cấu lãnh đạo cao nhất của đảng cũng làm theo 3 mức “tín nhiệm cao”, “tín nhiệm” và “tín nhiệm thấp” như đã diễn ra tại Quốc hội trong hai năm 2013 và 2014 đối với các chức danh do Quốc hội bổ nhiệm, ngọai trừ Tổng Bí thư đảng, thì cũng chỉ là chuyện “làm cho xong chuyện” để khoe với đảng viên và với nhân dân nhằm lấy lại uy tín đã suy giảm khá nhiều từ khi Ban Chấp hành khoá XI đắc cử năm 2011.

Điểm xấu nhất của Bộ Chính trị khoá XI là đã không có hành động hợp thời, đúng lúc và cần thiết để đáp trả hành động xâm lược và đàn áp ngư dân Việt Nam của Trung Quốc ở Biển Đông từ năm 2007.

Thất bại thứ hai là Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã không có bất cứ hành động nào ngăn chận Trung Quốc đang biến 8 đảo và bãi đá chiếm của Việt Nam ở Trường Sa năm 1988 thành các đảo lớn để xây các cơ sở quân sự và sân bay tại hai đảo Chữ Thập và Gạc Ma.

Trung Cộng đã biến đảo Chữ Thập thành đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa với khỏang 49 mẫu. Một đường bay dài 3000 thước, dài từ 200 đến 300 thước đã xây xong để cho các máy bay phản lực chiến đấu của Trung Cộng sử dụng. Khỏang 200 Thủy quân lục chiến có võ trang các loại vũ khí cận đại cũng đồn trú tại đây.

Điều quan trọng là khỏang cách từ Chữ Thập đến Vịnh Cam Rang chỉ vào khỏang 400 cây số. Và cũng từ đây, quân đội Trung Quốc có thể đe dọa dễ dàng các nước Phi Luật Tân, Ma Lai Á và Brunei.

Còn tại Gạc Ma? Gạc Ma là vị trí chiến lược nằm trên đường tiếp quân và di chuyển của tầu bè Việt Nam từ đất liền ra Trường Sa. Một đường bay đủ cho phản lực cơ và các loại máy bay vận tải quân sự cũng đã hòan tất để đe dọa các tỉnh miền Trung và miền Nam Việt Nam.

Như vậy mà Bộ Chính trị và Ban Bí thư đảng CSVN vẫn nhởn nhơ như diều bay trước gío thì liệu có còn chút uy tín nào với nhân dân không ?

Vì vậy, lá phiếu tín nhiệm của Hội nghị Trung ương 10 sẽ chẳng có giá trị gì nếu việc Bộ Chính trị và Ban Bí thư để cho Trung Cộng tự tung tác ở Biển Đông không được bàn bạc trước cuộc bỏ phiếu.

NHỮNG CHUYỆN BÌNH THƯỜNG

Ngòai hai vấn đề quan trọng nhất đã nêu, Hội nghị 10 còn nghiên cứu các Văn kiện của Khóa đảng XI sẽ trình trước Đại hội đảng XII, trong đó có các Báo cáo Chính trị; Báo cáo tổng kết việc thi hành Điều lệ Đảng; Báo cáo kinh tế - xã hội và Báo cáo Tổng kết một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 30 năm đổi mới (1986-2016).

Tuy nhiên các văn kiện này không được phổ biến cho nhân dân, nhưng ai cũng biết Ban Tuyên giáo Trung ương đã chủ trì nhiều cuộc thảo luận cấp nhà nước bằng tiền thuế của dân để chỉ làm được một điều là tiếp tục tô son điểm phấn cho thành tích của nền kinh tế đầu ngô mình sở gọi là “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”, và chủ trương kiên định Chủ nghĩa Cộng sản để duy trì quyền lãnh đạo độc tôn và độc tài cho đảng.

Đó là những chuyện rất giản dị vì mọi việc làm của đảng CSVN đều không thể vượt ra ngoài nội dung văn kiện được gọi là “Cương linh xây dựng đất nước trong thời kỳ qua độ lên chủ nghĩa xã hội” (bổ xung, phát triển 2011).

Cương lĩnh này cũng đã được “luật hóa” bởi Hiến pháp sửa đổi năm 2013 để khẳng định:

1. “Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.” (Điều 4)

2. “Nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế; kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.” ( Điều 51)

Như vậy có gì mới đâu mà Ban Tuyên giáo Trung ương phải tiêu nhiều tiền bạc, phí thời giờ của dân để ông Nguyễn Phú Trọng phải phô trương: “Dự thảo Báo cáo Chính trị đã được xây dựng và từng bước hoàn thiện, nâng cao, trên cơ sở tiếp thu, chắt lọc các kết quả nghiên cứu tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn qua 30 năm đổi mới và kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng; qua nhiều cuộc khảo sát thực tiễn, nhiều cuộc hội thảo, toạ đàm, lấy ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý; làm việc với 22 Ban thường vụ tỉnh uỷ, thành uỷ; đặc biệt là ý kiến đóng góp của các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước.”

Còn về báo cáo được gọi là “lý luận - thực tiễn qua 30 năm đổi mới” được các nhà lý luận của đảng vo tròn bóp méo nhằm “Cộng sản hoá đường lối kinh tế của Tư bản Chủ nghĩa” để tiếp tục làm như cũ thì có gì mới đâu mà phải chi tiền để họp hành, tọa đàm, nghiên cứu hầu giúp Tổng Bí thư, trưởng Ban Chỉ đạo có thể nêu thành tích đã: “ Chỉ đạo các ban cán sự đảng, đảng đoàn, lãnh đạo của 48 ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, cơ quan nghiên cứu khoa học, lý luận chính trị và 16 tỉnh uỷ, thành uỷ tiến hành tổng kết 10 vấn đề và 8 mối quan hệ lớn. Kết quả tổng kết đã được tổng hợp, nghiên cứu, chắt lọc, xây dựng thành dự thảo Báo cáo tổng kết một số vấn đề lý luận - thực tiễn qua 30 năm đổi mới.”

Nhưng Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lại đã thừa nhận ngày 23/10/2013 rằng: “Đổi mới chỉ là một giai đoạn, còn xây dựng CNXH còn lâu dài lắm. Đến hết thế kỷ này không biết đã có CNXH hoàn thiện ở Việt Nam hay chưa.”

Như vậy thì việc Ban Tuyên Giáo Trung Ương và Hội đồng Lý luận Trung ương cứ mãi nhắm mắt biên sọan Báo cáo Chính trị để lý luận theo hướng nhìn mù mờ của ông Trọng thì có phải những tác gỉa của các văn kiện chính trị này đã lạc đường hay còn ngủ mê trước thực tế là nhân dân và rất nhiều đảng viên đã quay lưng lại với đảng CSVN ?

Điểm nổi bật của tình trạng “đứng nguyên tại chỗ” sau nhiều năm đôn đốc, thúc đẩy quyết tâm hơn mà ông Trọng vẫn phải lập lại trong diễn văn rằng: “Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa đáp ứng yêu cầu. Một số chủ trương của Đảng chậm được cụ thể hoá, chưa đi vào cuộc sống. Công tác xây dựng Đảng, nhất là việc ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên kết quả chưa được như mong muốn. Lãnh đạo, chỉ đạo cải cách hành chính, cải cách tư pháp có mặt chưa tiến bộ rõ rệt.”

Công tác cải cách hành chính và giảm bớt biên chế trong guồng mày cai trị để tiết giảm ngân sách cũng cứ “bình chân như vại”.

Hãy nghe ông Trọng than: “ Đề nghị các đồng chí đi sâu phân tích nguyên nhân vì sao từ lâu và nhiều lần, chúng ta đã bàn, đã thống nhất chủ trương và thực tế cũng đã tích cực triển khai thực hiện nhưng đến nay tổ chức bộ máy vẫn có xu hướng ngày càng phình to, biên chế tăng cao, cấp phó còn nhiều; chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chậm được cải thiện? Cái gì thuộc về chủ trương, quan điểm; cái gì thuộc về chỉ đạo thực hiện, cơ chế, chính sách, biện pháp cần phải sửa đổi, bổ sung?..”

Ông nói thế nhưng cũng dư biết nạn bè phái, nạn con ông cháu cha được gài vào bộ máy để ngối mát ăn bát vàng là nguyên nhân tại sao bộ máy cứ phình ra mà không sao bóp nhỏ lại được.

Vây sau Hội nghị 10, liệu ông Trọng có khả năng thay đổi được gì không hay mọi chuyện rồi sẽ vẫn ở đâu ngồi yên đó cho đẹp lòng mọi người?

Đó chính là chuyện khủng hỏang lãnh đạo hiện nay của đảng Cộng sản Việt Nam./-

Phạm Trần
(01/2015)

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Hiểu một cách đơn giản, văn hoá là một khái niệm tổng quát để chỉ sự chung sống của tất cả mọi người trong cùng xã hội, bao gồm ngôn ngữ, phong tục tập quán, tôn giáo và luật pháp. Do đó, luật pháp là một thành tố trong toàn bộ các hoạt động văn hoá và có ảnh hưởng đến tiến trình phát triển xã hội, một vấn đề hiển nhiên...
Bất kỳ là ai, trẻ cũng như già, nữ cũng như nam, thật là tò mò, nếu chúng ta có thể biết được tương lai gần hoặc xa của mình, của người khác. Biết được tương lai là chuyện thú vị, hoặc căng thẳng, hoặc sôi nổi, hoặc sợ hãi. Ví dụ như bạn tiên đoán được ba tháng nữa sẽ gặp tai nạn hoặc cuối năm nay sẽ bị vợ ly dị. Nhưng có thể nào tiên đoán như vậy không? Làm gì có, chỉ là chuyện giả tưởng, chuyện phim ảnh và tiểu thuyết. Chuyện mấy bà phù thủy nhìn vào thau nước hoặc quả bóng kính trong thấy được chuyện mai sau, việc mấy ông thầy bói bấm tay nhâm độn, lật bài bói toán, v… v… chỉ thỏa mãn giấc mơ và tưởng tượng. Trong thực tế, chuyện đang xảy ra còn chưa giải quyết xong, nói chi chuyện ngày mai. Không đúng, nếu biết chuyện ngày mai thì chuyện hôm nay vô cùng dễ giải quyết. Ví dụ, “nếu biết rằng em sẽ lấy chồng, anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm, nhưng lấy cho anh đỡ lạnh lòng.” (Thơ vô danh). Thay vì cứ đeo đuổi hai ba năm sau, kéo dài buồn bã, đau khổ, để rồi “Lòn
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.