Hôm nay,  

Hoa Kỳ - Một Cái Nhìn Khác

05/04/200700:00:00(Xem: 9118)

...Nước Mỹ dù thích hay ghét vẫn là nước của cơ hội làm giàu, của tự do...

Viết từ Bangladesh - Nhân dịp tình cờ đọc được bài viết của anh bạn Nguyễn Xuân Nghĩa về chuyện "đồng minh" Đức của Mỹ, tôi cảm thấy có chút hứng thú đóng góp thêm một cái nhìn về Hoa Kỳ, từ một nước chậm tiến đang tủm tỉm cười nhìn đàn anh trong cơn lúng túng.

Hồi năm 2002,  tất cả thế giới, qua tình báo của CIA – dĩ nhiên- nhưng cũng qua tình báo Do Thái, Ả Rập, Jordan, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc, v.v.… đều tin chắc như đinh đóng cột là Saddam Hussein có vũ khí WMD có thể giết hàng trăm ngàn người một lúc dễ dàng. Chẳng phải chỉ có phe Cộng Hòa mà ngay cả phe Dân Chủ, trong đó có TT Clinton, TNS Hillary Clinton, và các TNS Kerry, Edwards, Kennedy, Biden, Dodd, cựu Ngoại Trưởng Albright, phụ tá ngoại giao Holbrooke, phụ tá an ninh Berger, v.v… đều lớn tiếng xác nhận Saddam có vũ khí giết người hàng loạt. Thế rồi Bush quyết định đánh Saddam. Quốc hội bỏ phiếu chấp nhận ngay, trong đó có đầy đủ các TNS Clinton, Kerry, Edwards, Kennedy, Biden, Dodd,… Trong cái không khí hậu 9/11, tất cả đều thấy chính phủ Mỹ cần hành động chứ không thể ngồi chờ một 9/11 thứ hai.

Nhưng rồi cuộc chiến đã không diễn ra theo đúng kế hoặch của thiên tài chiến lược Rumsfield. Hơn bốn năm sau, lính Mỹ vẫn chết mỗi ngày trong khi không ai thấy tương lai cuộc chiến như thế nào.

Rồi tại Hoa Kỳ hiện nay, tất cả các cuộc thăm dò dư luận quần chúng đều cho thấy phần lớn dân chúng Mỹ chống đối TT Bush rất mạnh vì chiến tranh Iraq.  Đọc báo Mỹ thì không thiếu gì những bài bình luận và những lời tuyên bố của các chính khách, nhất là thuộc Đảng Dân Chủ: Bush đã nói láo, đã lừa thiên hạ khi tố cáo Saddam có vũ khí WMD, đây là cuộc chiến tranh của Bush và Cheney để làm giàu cho Halliburton và các tập đoàn dầu hỏa. Mấy chính khách Mỹ cũng như dân Mỹ nói chung thật là có trí nhớ rất kém.

Nhưng ở ngoài nước Mỹ thì dân chúng có trí nhớ khá hơn nhiều! Dư luận nói chung đều coi Cộng Hòa hay Dân Chủ, Bush hay Clinton đều là… cá mè một lứa thôi.

Clinton chẳng phải đã từng ném bom ở Sudan và Afghanistan sao" Đại cường Cờ Hoa lúc nào cũng vậy thôi, rất là hung hãn, động một chút là tung bom và súng đạn ra ngay. Nhưng cũng như Trình Giảo Kim, chỉ ba búa thôi! Sau đó nếu địch thủ chưa chết thì phe ta bắt đầu xỉa tay, chửi bới nhau để tìm đường “tẩu vi thượng sách”. Cuộc chiến VN do phe Dân Chủ khơi mào, rồi cũng chính phe Dân Chủ cắt viện trợ quân sự khi phe Cộng Hòa nắm quyền. Bài học làm đồng minh với Mỹ đã từng được một chính khách “nhược tiểu” mô tả “làm kẻ thù của Mỹ đỡ nguy hiểm hơn làm đồng minh của Mỹ”. Người đồng minh Đức bây giờ trở mặt có lẽ cũng chỉ vì muốn trở thành kẻ thù của Mỹ cho bớt nguy hiểm thôi. Vừa bớt nguy hiểm từ phía Mỹ mà cũng bớt nguy hiểm từ phía mấy ông quá khích Hồi giáo nữa. Nhất cử lưỡng tiện.

Chính trị ở Mỹ chỉ là những trò cười… có khi chết người.

Cuộc bầu cử tổng thống hiện nay cũng không khác gì, vẫn chỉ là trò cười, tuy chưa chết ai. TT Bush là người đã từng hô hào dân chủ hóa cả thế giới thì mới có thể có hòa bình. Dân chủ hóa thế giới chưa thấy đâu, hòa bình thế giới cũng chẳng thấy tăm hơi. Nhưng rõ ràng là nước Mỹ đang có dân chủ hóa thật rồi: hơn hai tá ứng cử viên tổng thống! Bất cứ anh ma gà nào cũng cảm thấy mình wa-li-phai! Dân chủ mà! Đại cường Cờ Hoa có lẽ đang đi trước làm gương tạo dân chủ" May ra sau này mấy anh quá khích “hủ lậu” Hồi Giáo mới sáng mắt ra.

Có thật không vậy"

Đề tài tranh luận sôi nổi nhất hiện nay ở Mỹ là nước Mỹ có sẵn sàng bầu một người đàn bà làm tổng thống chưa.

Pakistan, Ấn Độ, Sri Lanka, Bangladesh đều đã có phụ nữ làm thủ tướng, Sri Lanka, Nam Dương, Phi Luật Tân đều đã có phụ nữ làm tổng thống. Ngay cả Liberia bên Phi Châu cũng đã bầu một bà làm tổng thống rồi. Trong khi hầu hết các nước “hủ lậu” Hồi Giáo ở Á Châu đều đã có phụ nữ làm lãnh đạo thì bây giờ nước Mỹ mới bắt đầu tranh cãi về bà Clinton" Nước Mỹ làm gương dân chủ"!

Phần lớn thế giới hiện nay rất ít thiện cảm với Mỹ" Cũng không đúng. Phải nói là thế giới chống các chính phủ và chính sách của Mỹ thôi, chứ còn bất cứ cái gì khác của Mỹ cũng đều được hoan nghênh hết mình.

Đứng đầu dĩ nhiên là… đồng đô-la xanh! Các bạn có thể đi du lịch khắp hang cùng ngõ hẻm thế giới, kể cả các khu Sunni hay Shia ở Iraq cho đến các ổ Hamas hay Hezbollah, hay hang động Taliban, lúc nào đồng đô-la xanh cũng được hoan hô hết. Cuộc chiến tại Afghanistan ai cũng biết đã thành công lớn nhờ Mỹ đã thả cả tỷ bạc xuống cho mấy ông lãnh chúa các bộ tộc.

Ngoài đô-la xanh ra, thế giới này cũng sẵn sàng hoan hô… phim Mỹ, nhạc Mỹ, T-shirt Mỹ, basketball Mỹ, giầy Mỹ, sách báo Mỹ, mũ baseball Mỹ, truyền hình Mỹ, Yahoo Mỹ, CNN Mỹ, Britney, Angelina, Leonardo, và nhất là… giấy nhập cảnh Mỹ!!!

Đúng vậy, giấy nhập cảnh vào Mỹ.

Ai ghét Mỹ ở đâu không biết, nhưng đi ngang qua bất cứ tòa đại sứ Mỹ ở đâu thì cũng thấy dân chúng xếp hàng cả ngày chờ xin visa vào Mỹ. Nước Mỹ dù thích hay ghét vẫn là nước của cơ hội làm giàu, của tự do. Tự do tuyệt đối từ ăn uống mỡ béo hay “junk foods”, quần áo lôi thôi lếch thếch, ăn tục nói phét, mánh mung áp-phe, nhìn thẳng mặt cảnh sát mà không run, tha hồ chửi bới chính khách, cho đến… tự do ứng cử tổng thống! Nếu không phải sanh ra ở Mỹ thì tự an ủi với chức Thống Đốc Cali cũng được.

(Tác giả là một chuyên gia kinh tế, đang là cố vấn kinh tế tại Bangladesh.)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.