California đang chuẩn bị cho một cuộc bầu cử đặc biệt chưa từng có vào ngày 4 tháng 11 tới, trưng cầu dân ý về việc vẽ lại tạm thời các khu vực bầu cử quốc hội mới. Tổng thống Trump đã khơi mào một cuộc chiến phân chia lại khu vực bầu cử vào giữa thập niên, điều thường chỉ xảy ra sau các cuộc thống kê dân số vào cuối thập niên. Trump yêu cầu bản đồ quốc hội mới ở Texas, để dành lợi thế 5 ghế cho đảng Cộng Hòa trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào năm 2026. California đang cố gắng cân bằng hành động này bằng cách thông qua các bản đồ khu vực bầu cử mới. Các chuyên gia trong tổ chức phi đảng phái về quyền bầu cử Common Cause trong một cuộc họp báo do American Community Media tổ chức vào giữa tháng 10 đã trình bày về ý nghĩa của cuộc bầu cử đặc biệt này đối với người dân California.
Ông Darius Kemp, giám đốc điều hành của California Common Cause, nhấn mạnh tính phi đảng phái của tổ chức. Đã từ nhiều thập niên, Common Cause hoạt động trên toàn nước Mỹ với mục tiêu bảo đảm các cuộc phân chia lại địa hạt bầu cử tại các tiểu bang phải bảo đảm tiếng nói của các cử tri thuộc các cộng đồng sắc tộc. Vẽ lại bản đồ bầu cử không chỉ là các lằn ranh địa lý, mà là sự đại diện tại quốc hội liên bang của các cộng đồng có đông dân số tại các tiểu bang. Thí dụ như ở khu vực Little Saigon Nam Cali, cộng đồng người Việt nên có một địa hạt bầu cử mà lá phiếu của họ mang tính đa số. Common Cause đã từng tham gia vào các hành động pháp lý, kiện các tiểu bang khi vẽ các địa hạt bầu cử mà không quan tâm đến các cộng đồng cư dân đang sinh sống tại địa phương.
Tối Cao Pháp Viện hiện đang xem xét vụ kiện Louisiana vs. Callais, một vụ kiện liên quan đến việc phân chia lại khu vực bầu cử. Vụ kiện là quan trọng, có thể quyết định số phận của Đạo luật Quyền Bầu cử quốc gia. Điều đáng quan tâm trong vụ kiện này là Mục 2 của Đạo luật Quyền Bầu cử, cấm các qui định phân biệt đối xử với cử tri dựa trên chủng tộc hoặc màu da. Tòa dự kiến sẽ đưa ra phán quyết vào tháng 6 năm 2026.
Ông Dan Vicuña, giám đốc chính sách bầu cử và đại diện công bằng của Common Cause, cho biết cách đây 40 năm, Tối Cao Pháp Viện đã ra phán quyết mở đường cho việc phân chia địa hạt bầu cử tính đến sự đại diện công bẳng cho các cộng đồng da màu. Người da trắng không thể ngăn cản việc họ có khả năng có người đại diện tại quốc hội liên bang. Một khi không có đại diện, những quyền lợi của một cộng đồng về y tế, giáo dục, kinh tế… khó được bảo đảm. Việc Texas phân lại địa hạt bầu cử là để pha loãng tiếng nói của các cộng đồng da đen, Latin, mang tính chất đảng phái, không tôn trọng các cộng đồng di dân.
Common Clause không phản đối hành động đáp trả của California. Cuộc bầu cử 4 tháng 11 sắp tới sẽ có ảnh hưởng quan trọng không chỉ đến quyền lợi của người dân California, mà còn với các cộng đồng sắc tộc ở các tiểu bang khác trên khắp nước Mỹ. Ông Dan Vicuña lưu ý rằng việc vẽ lại địa hạt bầu cử ở California chỉ có ảnh hưởng đến khu vực bầu cử quốc hội liên bang. Và sự phân chia lại này chỉ là tạm thời, sau cuộc thống kế dân số năm 2030 sẽ vẽ lại chính thức bản đồ bầu cử chính thức mới.
Trong một cuộc họp báo trên mạng khác cũng do American Community Media tổ chức, Tổng Thư Ký Tiểu Bang California Shirley N. Weber cho biết tính đến ngày 20 tháng 10, hơn 2.5 triệu phiếu bầu đã được bỏ cho cuộc bầu cử ngày 4 tháng 11. Dự luật 50, nếu được cử tri thông qua, sẽ cho phép Cơ quan Lập pháp Tiểu bang vẽ lại các khu vực bầu cử quốc hội.
Cử tri California có thể dễ dàng tham gia cuộc bầu cử đặc biệt này. Mọi cử tri đủ điều kiện đều đã nhận được phiếu bầu qua thư. Phiếu bầu có thể được bỏ qua bưu điện, hoặc tại điểm bỏ phiếu vào ngày 4 tháng 11. Các thùng phiếu cũng đã được đặt trên khắp tiểu bang. Bà Weber nhấn mạnh rằng những thùng phiếu này rất an toàn. Các thùng phiếu sẽ vẫn nhận phiếu cho đến 8 giờ tối ngày 4 tháng 11. Cử tri có thể tìm thùng phiếu gần nhất trên trang web: https://caearlyvoting.sos.ca.gov/
Ngày cuối cùng để ghi danh đi bầu và nhận phiếu bầu qua đường bưu điện là ngày 20 tháng 10. Tuy nhiên, những cử tri đủ điều kiện lỡ thời hạn trên có thể đến các địa điểm bỏ phiếu vào ngày 4 tháng 11 để ghi danh và bỏ phiếu ngay trong ngày hôm đó. California là một trong 23 tiểu bang cho phép ghi danh bỏ phiếu trong ngày. Gian lận cử tri là cực kỳ hiếm gặp ở California. Trong một báo cáo trình lên Thượng Viện California vào tháng 8 năm ngoái, Phòng Nghiên cứu California, phối hợp với Thư viện Tiểu bang California, chỉ phát hiện 10 trường hợp gian lận cử tri trong giai đoạn 2020-2024.



