Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Vua Kiến Phúc: Nguyễn Phúc Ưng Đăng

28/06/201600:01:00(Xem: 7556)
VUA KIẾN PHÚC: NGUYỄN PHÚC ƯNG ĐĂNG   
(1869 - 1884)
.
     Vua Kiến Phúc tên húy là Nguyễn Phúc Ưng Đăng, còn có tên là Nguyễn Phúc Hạo, thường gọi là Dưỡng Thiện, ông là con thứ ba của Kiên Thái vương Nguyễn Phúc Hồng Cai. 
    Vua Tự Đức không có con, nhận 3 người con trai của hai người em làm con nuôi, trong đó con trai nuôi đầu là vua Dục Đức. Năm 1870, Ưng Đăng được vua Tự Đức nhận làm con nuôi thứ ba và giao cho bà Học phi Nguyễn Thị Hương trông nom, dạy bảo. 
.
     Năm 1883, vua Tự Đức băng hà để di chiếu lập Dục Đức 31 tuổi lên ngôi, vậy mà còn cử Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Văn Tường, Trần Tiễn Thành làm phụ chính đại thần. Các phụ chính đại thần đã phế lập các vua liên tục làm cho triều chính bị rối ren! Vua Dục Đức là vị vua thứ năm của nhà Nguyễn, lên ngôi ngày 20-7-1883, nhưng chỉ tại vị 3 ngày (chưa kịp đặt niên hiệu, Dục Đức chỉ là tên gọi nơi ở Dục Đức Đường) thì bị hai Phụ chính Đại thần là Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường hạch tội vua Dục Đức với 4 tội, gọi là tội lớn:
.
    - Muốn sửa di chiếu của vua cha.
    - Có đại tang mà mặc áo màu.
    - Tự tiện đưa một giáo sĩ vào Hoàng thành. 
    - Thông dâm với nhiều cung nữ của vua cha.    
     Hạch tội xong cho phế truất, và tống giam vào nhà lao, khoảng hai tháng sau, vào ngày 6-10-1883, thì vua mất.
.
    Các cường thần lập Hồng Dật là con út của vua Thiệu Trị lên ngôi ngày 30-7-1883, lấy đế hiệu Hiệp Hoà, vua muốn nhận chính sách bảo hộ để được yên ngôi nhưng các quan chủ chiến thì không chịu. Vì thế, nhà vua muốn tìm cách giảm quyền 2 cường thần Tường và Thuyết, đổi Nguyễn Văn Tường sang làm Binh bộ Thượng thư, giảm binh quyền của Tôn Thất Thuyết, đổi Thất Thuyết làm Lại bộ Thượng thư. Hai cường thần này thấy vậy liền ra tay, phế truất vua Hiệp Hòa và bắt giam bỏ đói (có tài liệu nói bắt uống thuốc độc) chết ngày 29-11-1883 , họ giết luôn Trần Tiễn Thành, vì phản đối việc phế lập. 
.
      Mùng 3 tháng 11 Quí Mùi (1-12-1883) lập Ưng Đăng (15 tuổi) lên ngôi, hiệu Kiến Phúc, mọi việc đều do hai cường thần phụ chính Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường quyết định. Trong thời gian vua Kiến Phúc tại vị thì ngày 6-6-1884, Nguyễn Văn Tường và Phạm Thận Duật đại diện triều đình Huế ký hoà ước Patenôtre, còn gọi là Hòa ước Giáp Thân công nhận sự bảo hộ của Pháp. Vua Kiến Phúc mất ngày 10 tháng 6 Giáp Thân tức 31-7-1884 dương lịch, hưởng dương 15 tuổi. Vua Kiến Phúc mất, nguyên nhân chưa rõ, có tài liệu ghi rằng: Nguyễn Văn Tường vào tư tình với bà Học Phi (người nuôi vua Kiến Phúc). Vua đang bệnh, giận nói; “khi nào lành bệnh, thì tao sẽ chặt đầu ba họ nhà mi”, Tường nghe được, lấy thuốc pha chế, rồi lén đưa bà Học Phi cho vua uống, sáng ngày vua mất (xem thêm Thiết nghĩ)?! 
     .
*- Thiết nghĩ: Nguyên nhân vua Kiến Phúc mất, có nhiều tài liệu ghi khác nhau, có thể thiếu chính xác, cần tìm hiểu để trả lại sự thật cho lịch sử. Sau khi chúng tôi nghiên cứu, có lẽ nguồn thông tin về giả thuyết đầu độc vua là không đúng, vì những người của phe chủ hòa và thực dân Pháp muốn tung tin thất thiệt để hạ uy tín Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết là kẻ chủ trương chống Pháp?!. Họ muốn làm cho triều Nguyễn rệu rã, suy vong. Trong thời gian vua Kiến Phúc trị vì thì giữa nhà vua và hai quan phụ chính chưa nảy ra mâu thuẫn, đồng thời, căn cứ vào sử liệu “Đại Nam thực lục chính biên”, cùng với quy chế nội cung liên quan, một số nhà nghiên cứu đã cho rằng: “Vua Kiến Phúc mất vì bệnh tái phát nguy kịch, mọi loại thuốc thang, do các quan ngự y dâng lên đều vô hiệu, bệnh không thể thuyên giảm”.
.
     Tuy nhiên, Tường và Thuyết là 2 cường thần đã gây sóng gió tại triều đình Huế lúc bấy giờ. Ông Ích Khiêm là quan triều Nguyễn, đã ví von hai câu thơ về việc phế lập 3 vị vua trong thời gian 4 tháng, nước Việt và Pháp ở hai bên bờ sông Hương, cuối 2 câu thơ còn có tên của tường và thuyết.
.
        Nhất giang lưỡng quốc nan phân thuyết.
        Tứ nguyệt tam vương triệu bất tường
 Nghĩa Nôm:  Một sông hai nước không còn thuyết
      Bốn tháng ba vua thật chẳng tường
.
Cảm niệm: Vua Kiến Phúc
 .
Vua Kiến Phúc, lo lắng, ngại ngùng?!
Ngặt nghèo triều chính, khó ung dung!
Chủ hòa, chủ chiến không hòa hợp?!
Hoàng đế thiếu quyền, khó vẫy vùng!
.
Nguyễn Lộc Yên 

.
.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.

Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.

(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam

Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.

Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).

Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.

Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.

Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.

Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.

Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.