CDC Thay Đổi Lịch Tiêm Chủng: Giảm Tiêm Ngừa COVID-19 Ở Người Trẻ, Tách Vaccine Trẻ Em Chống Bệnh Thủy Đậu

Một nhóm khoa học gia quốc tế vừa công bố trong Tạp chí Y khoa New England rằng họ đã phục hồi được một phần thị lực cho những người cao tuổi bị thoái hóa điểm vàng – căn bệnh mắt phổ biến và gần như không thể chữa trị trước đây. Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (Age-related Macular Degeneration – AMD) là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người trên 50 tuổi, ảnh hưởng đến khoảng 200 triệu người trên thế giới. Căn bệnh xảy ra khi các tế bào cảm quang ở trung tâm võng mạc bị tổn thương do lão hóa, khiến bệnh nhân mất dần khả năng nhìn rõ các chi tiết ở trung tâm tầm nhìn.

Theo một nghiên cứu mới, vắc-xin HPV không chỉ tạo ra hàng rào bảo vệ vững chắc cho người được chích, mà còn tạo ra một “tấm lá chắn vô hình” che chở cho cả những người chưa chủng ngừa, mở ra hy vọng về một tương lai không còn nỗi ám ảnh mang tên ung thư cổ tử cung. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Pediatrics, thực hiện tại thành phố Cincinnati (Hoa Kỳ) từ năm 2006 đến 2023. Có 2,335 thiếu nữ và phụ nữ trẻ (từ 13 đến 26 tuổi) tham gia nghiên cứu, trong đó nhiều người thuộc nhóm có cơ nguy nhiễm HPV cao vì có nhiều bạn tình hoặc từng mắc bệnh lây qua đường tình dục.

Từ nhỏ, Dustin Chandler đã luôn bị thầy cô phàn nàn vì không bao giờ làm bài tập về nhà. Trong mắt mọi người, Chandler là một cậu học trò “lười biếng.” Nhiều năm sau, khi mẹ anh, lúc này đang làm việc tại một phòng khám nhi khoa, nhìn thấy anh loay hoay sửa sang căn nhà đầu tiên, bà mới nhận ra có điều gì đó không ổn. “Con à,” bà nói, “có lẽ con cần đi khám bệnh xem có bị ADHD không.”Năm 25 tuổi, Chandler được chẩn bệnh là mắc chứng rối loạn tăng động/giảm chú ý (ADHD, một bệnh tiến triển do sự thiếu chú ý và đãng trí, kém hoặc không tăng hoạt động). Khi biết bệnh này có thể di truyền, vợ chồng Chandler bắt đầu theo dõi những dấu hiệu tương tự ở các con. Bé gái thứ hai khá giống cha: ít nói và hay mơ màng. Cô bé thích đọc sách một mình; khi được thầy cô dạy riêng, bé học rất tốt. Nhưng đến lúc vào tiểu học, hai vợ chồng bắt đầu thấy lo.

Trong nhiều năm, các khoa học gia đã cho rằng “mô não nuôi cấy trong phòng thí nghiệm” (brain organoids) còn quá đơn giản để có thể suy nghĩ hay cảm nhận, nên các quy định nghiên cứu về lĩnh vực này còn khá lỏng lẻo. Nhiều người thường liên tưởng đến hình ảnh những bộ não “siêu việt” như trong các phim khoa học viễn tưởng, nhưng thực tế đó chỉ mới là những khối mô đơn giản, chưa thể hoạt động như một bộ não hoàn chỉnh.

Vì sao có người giống như “cục nam châm” hút muỗi, bị chích liên tục, trong khi người ngồi ngay bên cạnh lại chẳng hề hấn gì? Có lẽ đây là câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn mỗi độ hè về. Để tìm câu trả lời, một nhóm khoa học gia Hà Lan đã tìm đến lễ hội âm nhạc Lowlands. Tháng 8 năm 2023, nhà sinh học Sara Lynn Blanken và các cộng sự tại Trung tâm Y tế Đại học Radboud đã dựng một “phòng thí nghiệm dã chiến” trong các thùng hàng container ngay tại lễ hội. Hàng trăm người tham dự lễ hội hào hứng ghi danh: họ điền bảng thăm dò về giấc ngủ, chế độ dinh dưỡng, thói quen tắm rửa, nhóm máu và việc sử dụng chất kích thích. Các khoa học gia còn đo hơi cồn của họ bằng máy thở, lấy mẫu da, rồi cho từng người đưa cánh tay áp sát lồng nhựa chứa muỗi cái Anopheles stephensi. Lồng chỉ có các lỗ nhỏ cho phép muỗi “ngửi” mà không thể chích, và có gắn camera ghi lại mọi cử động và phản ứng của muỗi với từng người

Khi tiết thu mát lạnh trở lại, mùa cảm cúm cũng theo đó mà về – với những cơn hắt hơi, sốt nhẹ, và cơn ho quen thuộc. Mỗi năm, cúm (influenza) khiến hàng triệu người mắc bệnh. Phần lớn chỉ bị nhẹ hoặc trung bình, nhưng vẫn có nhiều trường hợp nặng, phải nhập viện, thậm chí tử vong. Điều quan trọng là: virus cúm thay đổi mỗi năm. Do đó, việc chích ngừa hàng năm vẫn là cách hữu hiệu nhất để tự bảo vệ.

Có người không thể bắt đầu ngày mới nếu chưa tắm. Có người lại chỉ chịu vào giường sau khi đã gột sạch bụi đời dưới vòi sen. Vậy ai đúng? Thật ra, cả hai bên đều có lý. Tắm sáng giúp đầu óc tỉnh táo, cơ thể mát mẻ, sẵn sàng đi làm. Tắm tối thì rửa sạch mồ hôi, bụi bặm, phấn hoa… để không đem hết vào ga gối. Nghe ra thì tắm tối có vẻ “vệ sinh” hơn. Nhưng khoa học lại chỉ ra vài chuyện bất tiện: dù có tắm sạch sẽ trước khi ngủ, bạn vẫn tiết ra cả đống mồ hôi và tế bào da trong lúc nằm. Tất cả biến giường thành tiệc buffet cho ve bụi. Nếu không thay ga gối thường xuyên, lợi ích của tắm tối coi như mất.

Thường sau khi chạy hoặc đi bộ lâu, cơ bắp chúng ta cần phải nghỉ ngơi. Não bộ cũng vậy – nó cũng cần nghỉ ngơi, không bị kích thích hay phải hoạt động trí óc. Nhưng bạn cứ thử “không nghĩ gì” xem, hẳn bạn sẽ nhận ra tư tưởng lại xuất hiện nhiều hơn. “Dưới góc độ tâm lý học, khái niệm nghỉ ngơi rất khó định nghĩa, tức là những gì não làm khi ta không làm gì cả”, Peter Fransson, giáo sư sinh lý học hệ thống thần kinh tại Đại học Karolinska, Thụy điển, người nghiên cứu trạng thái nghỉ của bộ não, cho biết.