
(WILMINGTON, Delaware, ngày 2 tháng 6, Reuters) – Đại học Harvard vừa đệ đơn yêu cầu tòa án liên bang ở Boston ra phán quyết chấm dứt việc chính quyền Tổng thống Donald Trump đóng băng 2.5 tỷ MK tiền tài trợ cho trường. Harvard cho rằng hành động này là bất hợp pháp và gây tổn hại đến các công trình nghiên cứu quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia và sức khỏe cộng đồng.
Trong hồ sơ đệ trình lên Tòa Sơ Thẩm Liên Bang tại Boston vào thứ Hai (2/6), Harvard cho biết kể từ ngày 14 tháng 4, trường đã nhận được 957 lệnh đóng băng tài trợ đối với các đề tài nghiên cứu liên quan đến các mối đe dọa an ninh quốc gia, ung thư, bệnh truyền nhiễm và nhiều lĩnh vực quan trọng khác. Tất cả đều diễn ra sau khi Harvard từ chối tuân theo một loạt yêu cầu do Tòa Bạch Ốc đưa ra.
Tổng thống Trump cho biết ông đang tìm cách gây áp lực buộc Harvard, cùng với các trường đại học hàng đầu khác trên khắp nước Mỹ, phải thay đổi. Ông cho rằng “các cơ sở giáo dục này đã bị thao túng bởi tư tưởng ‘woke’ cấp tiến và trở thành nơi dung dưỡng tư tưởng bài Do Thái.”
Theo lịch trình, Thẩm phán Allison Burroughs đã ấn định ngày 21 tháng 7 để xem xét yêu cầu của Harvard mà không cần xét xử chính thức (khi không cần đưa ra xét xử chính thức để xác minh các tình tiết then chốt).
Đơn kiện của Harvard được đệ trình từ tháng 4, cho rằng việc cắt tài trợ là hành động tùy tiện và vi phạm quyền tự do ngôn luận của trường.
Trong hồ sơ pháp lý nộp hôm thứ Hai, Harvard có nêu ra một số khoản tài trợ bị cắt, bao gồm 88 triệu MK cho nghiên cứu HIV ở trẻ nhỏ, 12 triệu MK dành cho việc nhằm giúp Bộ Quốc Phòng phát hiện kịp thời các cơ nguy sinh học mới, 8 triệu MK cho nghiên cứu về năng lượng tối (dark energy).
Trường cảnh báo rằng nếu các khoản tài trợ không được khôi phục, hàng loạt nghiên cứu then chốt về điều trị ung thư, bệnh truyền nhiễm và Parkinson sẽ bị chậm trễ hoặc thậm chí là đổ sông đổ biển.
Trong khi đó, chính quyền Trump vẫn tiếp tục mở rộng điều tra nhằm vào Harvard. Một số cuộc điều tra liên quan đến đe dọa nhắm vào sinh viên và giảng viên Do Thái sau khi các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine nổ ra.
Ngoài ra, Harvard đang là mục tiêu của nhiều cuộc điều tra khác liên quan đến việc phân biệt đối xử dựa trên phái tính và bản dạng giới, cũng như mối quan hệ của trường với chính phủ nước ngoài và sinh viên quốc tế.
Mới đây, hồi tháng 5, Harvard đã bị tước quyền tiếp nhận sinh viên quốc tế. Tuy nhiên, sau khi nhà trường khởi kiện, tòa án đã ra quyết định tạm thời ngăn chặn hành động này.
Harvard cùng nhiều đại học lớn khác cho rằng các hành động của Trump là mối đe dọa nghiêm trọng đến quyền tự do ngôn luận, quyền tự do học thuật và thậm chí là sự tồn tại của các cơ sở giáo dục chất lượng cao tại Hoa Kỳ.