Hôm nay,  

Vài Chuyện Đẹp Xấu Năm 2008

27/12/200800:00:00(Xem: 7685)

Vài chuyện đẹp xấu năm 2008
Hình thời Obama vận động. (ảnh của Bùi Văn Phú)


Bùi Văn Phú


Cái đẹp nhất của Hoa Kỳ trong năm qua là cử tri Mỹ đã chọn một người lãnh đạo có huyết thống da đen: tân Tổng Thống Barack Hussein Obama.
Nhưng nếu có ai cho rằng ông Obama là người da trắng thì cũng không sai vì trong cơ thể của ông có một nửa gen trắng, là phần của người mẹ, một thiếu nữ từ tiểu bang Kansas đã bất chấp rào cản của mầu da mà kết hôn với một người da đen từ xứ Kenya để ông Obama có một nửa gen mầu đen chính gốc Châu Phi. Sự hoà trộn đó làm nên diện mạo điển trai của Barack Obama. Bên trong, con người tri thức của ông Obama cũng không thua kém ai. Ông là một luật sư, tốt nghiệp đại học danh tiếng Harvard, thích làm việc giúp đỡ cộng đồng, nhảy vào chính trường qua quốc hội bang Illinois, rồi được bầu chọn vào Quốc Hội Mỹ làm thượng nghị sĩ mới đôi ba năm.
Sự việc Barack Obama trở thành tổng thống là biến cố quan trọng nhất không chỉ của năm 2008 mà là từ ngày Hoa Kỳ lập quốc hơn 230 năm qua. Chiến thắng của ông Obama đến vào thời điểm gần 150 năm sau khi chế độ nô lệ được bãi bỏ - kể ra khá muộn màng - nhưng là dấu chỉ cho thấy đa số dân Mỹ ngày nay đã có tầm nhìn thông thoáng và bình đẳng về mầu da. Đây cũng là đỉnh điểm của phong trào đấu tranh cho dân quyền đã được phát động trong thế kỉ trước với thành quả là những đạo luật bình quyền được ban hành vào giữa thập niên 1960.
Cuộc vận động tranh cử tổng thống của Thượng Nghị Sĩ Barack Obama tạo ngạc nhiên cho nhiều người. Khi Thượng Nghị Sĩ Hillary Clinton tuyên bố ra tranh cử, bóng dáng của Barack Obama còn lu mờ, khiến bà tưởng như cầm chắc sự tiến cử của đảng. Ai ngờ ông Obama đã được đa số cử tri dân chủ ủng hộ trong các kì bầu sơ bộ và đạt được đa số phiếu đại biểu để được đảng đề cử.
Với phương cách vận động mới nhắm vào giới trẻ, qua những thông tin về chính sách, vận động tài chánh qua điện thoại cầm tay, qua e-mail của nhiều triệu người thì hình ảnh một Obama trẻ trung, hiện đại đã chiếm được cảm tình và sự ủng hộ của thế hệ 8X, so với ứng viên John McCain của Đảng Cộng Hoà, đã cao tuổi lại thiếu tính hiện đại.
Với chiến thắng của Barack Obama, nước Mỹ, nhất là về đối ngoại, sẽ được thế giới nhìn qua hình ảnh của tân tổng thống, một người đã được dân Pháp, Đức, Anh chào đón nhiệt tình từ lúc ông còn đang vận động tranh cử.
Một người da đen đánh bại người da trắng để giành chức lãnh đạo Hoa Kỳ là một hình ảnh đẹp của nước Mỹ. Trong khi đó cộng đồng người Việt năm nay cũng có dấu ấn đẹp khi Luật Sư Joseph Cao, 41 tuổi, một chính trị gia còn non trẻ, đã đánh bại một dân biểu đương nhiệm người da đen giữ chức này đã 18 năm, để làm đại diện dân cử ở Điạ Hạt 2, bang Louisiana.
Barack Obama là tổng thống da đen đầu tiên của Hoa Kỳ. Joseph Cao là dân biểu gốc Việt đầu tiên trong Quốc Hội Mỹ. Cả hai đều đã làm nên lịch sử. Đó là những nét đẹp của một thể chế tự do dân chủ đích thực.
Từ cái đẹp của chính trị sang vẻ đẹp của thể thao là lễ khai mạc Olympics XXIX tại thủ đô Bắc Kinh vào ngày 08.08.08. Đây là cao điểm của giao thoa giữa nghệ thuật và kĩ thuật thời thế kỉ 21. Đạo diễn Trương Nghệ Mưu đã dàn dựng nên một sân khấu vĩ đại phản ánh chiều dài của văn hoá và lịch sử Trung Quốc. Trong một bài viết trước về Olympics 2008 tôi đã có những nhận xét như sau.
Với tôi văn hoá cổ của người Hoa không mấy hấp dẫn, nhưng đạo diễn Trương Nghệ Mưu, qua nhiều bộ phim tuyệt vời chiếu ở Hoa Kỳ vào những năm đầu thập niên 1990, đã cho tôi nhiều cảm hứng để tìm hiểu lịch sử cận đại Trung Quốc qua những câu chuyện được đưa lên màn ảnh, với tài diễn xuất của Củng Lợi: “Red Sorghum”, “Ju Dou”, “Raise the Red Lantern”, “To Live”.
Đặc biệt phim “Story of Qiu Ju” là câu chuyện về một phụ nữ dân oan đã không quản ngại khó khăn, quyết đi khiếu kiện từ làng xã, lên đến huyện, tỉnh để đòi cho được công lí. Những câu chuyện như thế ngày nay cũng đang xảy ra ở nhiều nơi trên đất nước Việt Nam.


Sàn sân vận động quốc gia ở Bắc Kinh, tụ điểm chính của Olympics 2008, gọi là Tổ Chim vì hình dạng của nó, đã được đạo diễn họ Trương biến thành cuộn sử xanh dài như 5.000 năm của đất nước với 1 tỉ 300 triệu dân này. Những con số 8 may mắn đã được người Hoa khai thác tối đa. Khai mạc vào lúc 8 giờ 8 phút tối ngày 8.8.2008 và với con số 2.008 diễn viên, mỗi khoảnh khắc lịch sử Trung Quốc hiện lên: phát minh về giấy, về thuốc pháo, la bàn. Từ thời Khổng Tử làm thầy đến những phi hành gia bay lên không gian. Từ những bức tranh thủy mạc êm đềm, tiếng trống cổ của nghìn năm xưa, đến bầu trời ầm vang pháo hoa nổ sáng rực sắc mầu. Những trò chơi kĩ thuật được sử dụng ở mức độ hiện đại nhất, nhịp nhàng và đồng bộ, xoay quanh tinh thần “Hài hoà” và triết lí  “Tứ hải giai huynh đệ” của Đức Khổng Tử là dấu nhấn, là quyết tâm và là câu trả lời của Trung Quốc với thế giới.
Đó là những thành tựu ngoạn mục của đạo diễn họ Trương, một người đã tạo thời cuộc và được tuần báo Time nhắc đến trong số đặc biệt cuối năm. Năm nay “Man of the Year” mà báo này chọn là tân Tổng Thống Barack Obama.
Trong năm qua, cũng có hai phụ nữ Hoa Kỳ được nhắc đến nhiều là Thống Đốc Sarah Palin và Thượng Nghị Sĩ Hillary Clinton. Bà Palin bị báo chí quay và bình phẩm khá tiêu cực kể từ khi được chọn làm ứng viên phó tổng thống của Đảng Cộng Hoà. Trong thời gian vận động tranh cử tổng thống, trên mạng tràn ngập thông tin tốt xấu về cả hai liên danh và từng ứng viên tranh cử. Hư thực thì cử tri phải tìm hiểu và sàng lọc. Hoa Kỳ thực sự là xứ sở đứng đầu của tự do thông tin.
Trong khi đó tại Thế Vận Hội Bắc Kinh nhà nước Trung Quốc tìm mọi cách để kiểm soát chặt chẽ không cho dân hay bất cứ ai biểu tình, phát biểu, không cho phổ biến hình ảnh Bắc Kinh bị phản đối khi Đuốc Thế Vận được rước qua nhiều thành phố từ Châu Âu sang Châu Mỹ.
Trước khi Đuốc Thế Vận được đốt lên trong lễ khai mạc, khi vận động viên Li Ning cầm đuốc chạy trên không, đi qua nhiều thủ đô trên thế giới bằng hình ảnh hiện lên, tượng trưng cho cuộc rước Đuốc Thế Vận dài hơn 18.000 dặm đường qua các thành phố lớn. Nhưng Trung Quốc đã che dấu đi tất cả những cảnh biểu tình phản đối Đuốc Thế Vận Bắc Kinh ở Paris, London, San Francisco. Cũng như chính quyền của đất nước này chưa bao giờ thừa nhận có biến cố Thiên An Môn 1989 giết chết hàng nghìn sinh viên tranh đấu cho dân chủ.
Nhìn về nước Việt, đẹp xinh vẫn là những bờ biển xanh, những khu đô thị mới với nhiều nhà cao tầng hiện đại đang vươn lên ở Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Sài Gòn.
Bên cạnh đó là cảnh rao bán những người con gái Việt cho khách nước ngoài. Xấu nữa là nền “kinh tế thị truờng định hướng xã hội chủ nghiã” nhưng không thoát khỏi số phận chung của kinh tế tư bản toàn cầu đang tuột giốc. Năm qua, chỉ số Dow Jones của Mỹ từ 13.000 điểm rớt xuống còn dưới 9.000. Trong khi Việt Nam dù chưa điều hành kinh tế theo con đường tư bản, nhưng chỉ số VN-Index cũng rớt từ khoảng 1.000 điểm xuống chỉ còn 300.
Sản xuất trong nước đình trệ. Công nhân nhiều ngành nghề vì thiếu việc nên nghỉ gần cả năm. Còn người Việt hải ngoại về nước đầu tư, làm ăn chỉ ngồi đó chờ thời cho tư bản vùng lên, chứ không dám tin lời nhà nước rỉ rả từ hơn 30 năm qua là chúng đang dãy chết. Bọn tư bản mà chết thì không chừng cũng kéo đi theo cả một đất nước xã hội chủ nghiã.
Qua mạng thông tin toàn cầu, những ngày cuối năm đang có một câu chuyện vui và rất thật được nhiều người truyền nhau đọc, rất đúng với hiện tình Việt Nam. Câu chuyện có tựa “Nhỏ To”, nhưng tôi muốn xin phép đặt tên lại là “Đẹp Xấu”.
Việt Nam! Một đất nước nhỏ. Trong đất nước rất nhỏ đó có một cái thủ đô rất to. Trong cái thủ đô rất to này có những con đường rất nhỏ. Bên những con đường rất nhỏ lại có những ngôi biệt thự rất to. Trong những ngôi biệt thự rất to có những cô vợ nhỏ. Những cô vợ nhỏ dành cho các ông quan to.
Những ông quan to đeo những cái cặp rất nhỏ. Trong những cái cặp rất nhỏ thường có những dự án rất to. Những dự án rất to nhưng hiệu quả lại rất nhỏ. Hiệu quả rất nhỏ nhưng thất thoát thì rất to. Những thất thoát đó thường được coi là những lỗi rất nhỏ…
Năm mới, thân kính chúc bạn đọc an bình, dồi dào sức khoẻ và nhiều may mắn.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.