CỨU NGUY TÀI CHÍNH
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Tổng Thống Obama đã hối thúc Quốc hội Lưỡng viện hoàn tất thảo luận để biểu quyết kế hoạch cứu nguy kinh tế. Ông cảnh cáo mọi sự chậm trễ sẽ làm cuộc khủng hoảng bùng nổ lớn đến độ không có cách nào cứu gỡ nổi. Kế hoạch đã được Hạ Viện thông qua, nhưng chỉ có các Dân biểu Dân chủ đa số bỏ phiếu thuận, còn toàn thể các Dân biểu Cộng hòa bỏ phiếu chống. Bản kế hoạch được đưa qua Thượng viện bàn cãi gay go suốt một tuần để sửa đổi lại một số chi tiết. Đến trưa thứ ba, Thượng viện biểu quyết chấp thuận bản văn mới sửa đổi với số thăm 61-37. Đảng Dân Chủ có 58 phiếu tại Thượng viện, nhưng có 3 nghị sĩ Cộng hòa thuộc phe ôn hòa tán thành nên số thăm thuận mới được 61. Kế hoạch đã được thông qua, nhưng vẫn còn một hàng rào chót là phải trở lại Hạ Viện để có sự đồng ý về các khoản Thượng viện đã sửa đổi khiến số tiền chi cho kế hoạch này lên tới 838 tỷ. Chính những sự mắc míu đó đã làm chỉ số chứng khoán Dow Jones sụt mạnh mất 382 điểm.
Tuy nhiên tình hình có dấu hiệu phấn khởi là TT Obama, Quốc hội và bộ Tài chính đang cùng nhau xúc tiến đẩy mạnh kế hoạch kích thích kinh tế. Bộ Tài chính Mỹ loan tin đã sửa đổi kế hoạch cứu nguy các ngân hàng, thúc đẩy vai trò của các nhà đầu tư trong lãnh vực tư nhân. TT Obama nói kế hoạch mới ít được phía Cộng Hòa ủng hộ, nhưng trong cuộc họp báo đầu tiên vào giờ cao điểm của báo chí, ông nói: "Đây là việc cần phải làm, mặc dù tôi biết rất tốn tiền". Đồng thời Bộ Tài chính loan báo chi tiết kế hoạch mới để cứu nguy thị trường tài chính trong đó có việc sửa đổi cách sử dụng các khoản chi trong ngân quỹ 350 tỷ còn lại của 700 tỷ chính phủ Bush đã dành ra để cứu nguy các ngân hàng. Về việc sửa đổi cách sử dụng số 350 tỷ còn lại, điểm quan trọng nhất là "cần lấy lại tín nhiệm" cho thị trường tài chính. TT Obama đã nhấn mạnh đến điểm này. Người ta hiểu lý do tại sao. Số tiền 350 tỷ, chính phủ Bush sử dụng trước đây để cứu nguy các ngân hàng, đã bị lạm dụng quá nhiều, chẳng hạn dùng một số tiền lớn vào việc tưởng thưởng cho các Tổng giám đốc và các cấp điều hành thay vì dùng vào việc gia tăng khả năng các ngân hàng đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính.
Chính phủ Obama cam kết sẽ tích cực tranh đấu chống lại cuộc khủng hoảng tài chímh tệ hại nhất kể từ 70 năm qua và công bố một chương trình có thể huy động đến 1 ngàn tỷ đô-la trong các lãnh vực công và tư để giúp thị trường tài chính đang kẹt cứng có thể hoạt động trở lại. Bộ trưởng Tài chính Timothy Geithner nói chương trình này sẽ dùng toàn lực chính quyền liên bang để gánh chịu trong một thế đồng hành với lãnh vực tư nhân. Ông nói: "Lúc này đây, các bộ phận khẩn yếu nhất của hệ thống tài chính đã bị hư hại nặng. Thay vì thúc đẩy một sự hồi phục, chế độ tài chính cho đến nay đã phản lại sự bình phục. Đó là một hướng đi rất nguy hiểm, chúng ta cần phải thay đổi". Theo các giới chức, kế hoạch mới sẽ phát huy mạnh nỗ lực tháo gỡ thế kẹt của thị trường tín dụng đang cung cấp các khoản tiền cho vay cho người tiêu thụ và giới kinh doanh. Nỗ lực này cần đến sự tăng thêm các khoản tiền lớn, từ 10 tỷ đến 100 tỷ. Nếu từ ngân khoản cứu nguy các ngân hàng lấy ra một tổng số 100 tỷ để sử dụng, nó sẽ đủ để yểm trợ cho thêm 1 ngàn tỷ tiền cho vay qua Chương trình của Dự trữ liên bang đã được loan báo từ tháng 11 vừa qua nhưng chưa được thi hành.
Chương trình này cũng mở rộng thêm ra ngoài việc cho giới tiêu thụ và tiểu thương vay tiền, để lan đến lãnh vực địa ốc đang gặp khó khăn nặng. Thêm vào đó chính phủ Obama cũng tiết lộ một kế hoạch mới tạo mối liên minh đồng hành giữa chính phủ và lãnh vực tư nhân để các nhà đầu tư tư nhân mua những khoản nợ xấu hiện đang làm nghiêng lệch cán cân chi phó của các ngân hàng. Giới chức phụ tá của dân biểu nghị sĩ Quốc hội cho biết bộ Tài chính dự liệu các khoản tiền do chính phụ yểm trợ lên đến từ 200 tỷ đến 500 tỷ đô-la và có thêm 50 tỷ cứu nguy ngân hàng để ngăn ngừa việc tịch biên tài sản thế chấp của giới trung lưu. Với các chương trình nói trên, những nỗ lực do Bộ trưởng Geithner đề ra có thể tổng cộng đến 1.5 ngàn tỷ đô-la. Mặt khác Quỹ Dự trữ liên bang cũng loan báo sẽ dành ra 1 ngàn tỷ đô-la để mua trái phiếu hay các giấy nợ khác được yểm trợ bởi những khoản nợ của giới tiêu thụ.
Một trong những mối bất đồng giữa hai phe Dân chủ và Cộng hòa tại Quốc hội là dự án giảm thuế. Phe Cộng hòa muốn có giảm thuế thật nhiều. TT Obama nói ông không tin sự giảm thuế có khả năng thực sự cứu nguy được kinh tế. Câu nói này làm người ta nhớ lại chủ trương giảm thuế của Tổng Thống tiền nhiệm George W.Bush. Khoảng 6 tháng sau khi tựu chức năm 2001, Bush đã bắt đầu cho giảm thuế vì thấy ngân sách quốc gia do TT Clinton để lại có thặng dư 128 tỷ đô-la. Ông Bush lúc đó nói số tiền thặng dư này là tiền của dân chớ không phải tiền của chính phủ, vì thế ông bắt đầu cho giảm thuế. Đến năm 2008 khi hết nhiệm kỳ, Bush để lại một ngân sách quốc gia thiếu hụt 455 tỷ đô-la. Chương trình kích thích kinh tế không thể thiếu các biện pháp làm lành mạnh nền tài chính. Nếu kinh tế là sự sống, tài chính là không khí cần cho sự sống đó.
Tuy nhiên chúng tôi thiết nghĩ trong chương trình cứu nguy kinh tế có một ưu tiên hàng đầu cần phải nhắc đến. Đó là vấn đề tạo việc làm cho người dân. Sự suy thoái kinh tế hiện nay được coi như đã bắt đầu từ tháng 12-2007. Từ đó đến mấy tháng trước đã có 3.6 triệu người mất việc. Theo lời một giáo sư kinh tế học ở tiểu bang California, số người mất việc này đã làm mất đi 360 tỷ đô-la trị giá mua hàng ở nước Mỹ. Và bây giờ nạn thất nghiệp càng gia tăng mạnh hơn bao giờ hết. Riêng trong tháng 1/09 trên toàn quốc có thêm gần 600,000 người mất việc làm. Tính chung tình hình thiếu việc làm có vẻ càng lúc càng gia tốc vào hai tháng chót của năm 2008 khiến số thất nghiệp cho đến nay đã lên tới 11.6 triệu người trên toàn quốc.
Nạn thất nghiệp là một tai họa lớn cho nền kinh tế Mỹ, không phải vì số tiền trợ cấp thất nghiệp gia tăng mà vì tâm trạng chung của người dân không dám bỏ tiền ra ăn xài như trước. Mỹ là nước có xã hội tiêu thụ, kinh tế Mỹ mạnh trước hết vẫn nhờ sự tiêu thụ của người dân. Đồng tiền luân lưu, tín dụng được tôn trọng không phải nhờ thiểu số tỷ phú, mà nhờ đại đa số người dân kể cả giới trung lưu, nhưng nay đã co cụm lại. Bánh xe chủ chốt của bộ máy kinh tế đứng lỳ không quay, thử hỏi làm sao kinh tế có thể sống còn được"
Gửi ý kiến của bạn
