Hôm nay,  

Tại Sao Chúng Ta Lại Dễ Tin Cộng Sản Đến Như Vậy?

8/29/200900:00:00(View: 7291)
Tại Sao chúng ta lại dễ tin Cộng sản đến như vậy"
Nguyễn Chính Kết
Sao lại không nghi ngờ gì cả việc làm của những kẻ có thành tích dối trá"
Khi xem đoạn video của công an CSVN về việc Lê Công Định nhận tội vào ngày 18-6-2009 (1), tôi cảm thấy hơi buồn và cho rằng ông luật sư này chưa phải lăn lộn nhiều với công an nên bản lãnh chưa được trui rèn. Dẫu Sao ông cũng đã tỏ ra can đảm hơn rất nhiều so với những người bình thường,  tức những người đang thụ động và i'm lặng trước những bất công xã hội và sự đàn áp người dân cách dã man của nhà cầm quyền. Nhưng sự can đảm và gan lì của ông  “vốn cao hơn bình thường rất nhiều” dẫu sao cũng có giới hạn của nó. Vì thế cần phải thông cảm với ông hơn là trách móc hay buồn phiền, hoặc thất vọng vì đã kỳ vọng nơi ông nhiều hơn mức ông có thể đáp ứng… 
Nhưng ngay sau đó, tôi cảm thấy thái độ của tôi trước sự kiện trên đã giả thiết một điều là “Hoá ra mình đã vội tin cái video clip của cộng sản hoàn toàn là thật mà không hề nghi ngờ gì về khả năng có sự gian trá trong đó!”. Thì ra tôi vẫn chưa thuộc cái bài học vô cùng quý giá mà cố tổng thống Nguyễn Văn Thiệu từng dạy: “Đừng nghe những gì Cộng sản nói, hãy nhìn những gì Cộng sản làm”. Rõ ràng tôi chưa áp dụng được bài học ấy vào những phản ứng tự nhiên của mình trước những tuyên truyền của CSVN. Tôi cảm thấy xấu hổ vì mình đã bị Cộng sản lừa nhiều lần suốt mấy chục năm nay, thế mà vẫn chưa rút được kinh nghiệm: đến bây giờ mà vẫn còn bị lừa, vẫn còn tin vào những hình ảnh tuyên truyền của họ!
Rồi ngày 19-8-2009, khi nghe tin CSVN đưa lên tivi đoạn phim về việc ông Trần Anh Kim, anh Nguyễn Tiến Trung, ông Trần Huỳnh Duy Thức và Ls Lê Công Định nhận tội, tôi cũng lại biện bạch để mọi người thông cảm cho sự giới hạn của những đương sự này. Điều đó đã giả thiết rằng tôi vẫn còn tin những gì CSVN trình chiếu trên tivi là thật, không nghi ngờ có gì gian trá trong ấy. Một lần nữa, tôi lại thấy mình vẫn còn ngây thơ trước sự tuyên truyền của CSVN, không hề đặt một chấm hỏi nào về đoạn phim mà CSVN đưa ra. Vì thế tôi đã nghĩ một cách tiêu cực ngay tức khắc về những người bạn đấu tranh của tôi. Như thế là tôi đã tin CSVN hơn cả những người bạn của tôi. Tôi cần phải xin lỗi họ vì sự vội vàng này, vì chưa hề được nghe chính họ biện bạch mà đã vội nghĩ không tốt cho họ! Đúng ra, trước những tuyên truyền của Cộng sản, tôi phải lập tức nghĩ ngay đến sự gian trá hầu chắc phải có trong đó.
Xét lại sự việc, tôi cảm thấy dường như CSVN vừa tìm Ra một phương cách mới hiểm độc nhưng hữu hiệu hơn trước để ép các nhà đấu tranh dân chủ nhận tội. Họ đã thí nghiệm thành công phương cách đó qua Ls Lê Công Định. Họ lại áp dụng phương cách đó lần nữa và đã thành công trong việc ép 3 nhà đấu tranh dân chủ khác nhận tội.
Những điều đáng ngờ
1) Điều khiến tôi nghi ngờ là sự hi hữu và hết sức bất thường của sự việc lần này. Tôi đã từng nhiều lần nghe phỏng vấn 4 nhà đấu tranh này trên các đài phát thanh, từng đọc những bài họ viết trên các trang web, nhất là từng tiếp xúc và bàn thảo qua điện thoại hoặc qua Internet với ông Trần Anh Kim và anh Nguyễn Tiến Trung. Tôi nhận ra họ rất can đảm và đầy lý trí, nói Chung không kém gì những nhà đấu tranh đã từng bị bắt và bị tù trước đây. Vì thế tôi không thể tin được họ lại có thể nhận tội một cách dễ dàng và mau chóng đến thế.
2) Điều làm tôi nghi ngờ nhiều nhất là cộng sản lại có thể ép nhận tội được cùng một lượt và cùng đưa lên tivi một lúc 4 người đều thuộc loại “sừng sỏ” và đều thuộc đảng Dân Chủ. Nếu 4 người này thuộc loại “lính mới” trong cuộc đấu tranh hiện nay thì tôi không nghi ngờ gì. Nhưng đằng này, họ là những người đã có quá trình đấu tranh tương đối khá lâu dài, và từng tỏ ra là những người đấu tranh có bản lãnh chính trị.
3) Cách cả 4 người nhận tội đều có chung một đặc tính là: đọc lời nhận tội bằng một giọng rất bình thản và đều đều, trơn tru, không vấp váp, và không hề biểu lộ một cảm xúc mà chắc chắn họ phải có khi họ buộc phải nói những điều hoàn toàn ngược lại với điều họ nghĩ, ý họ muốn, với sự trung thực, với đòi hỏi của lương tâm và danh dự của họ. Điều này hoàn toàn ngược lại với tâm lý chung của hầu hết mọi người.
Những trùng hợp trên quả hết sức hi hữu, rất khó có thể có được, chẳng lẽ không gây cho chúng ta một thắc mắc hay nghi ngờ nào sao"
Nếu tôi nghi ngờ rằng có sự gian trá hay thủ đoạn thâm độc trong việc ép cung này thì ít ra tôi cũng phải đưa ra được một vài khả thể (possibilities) hay giả thiết (suppositions) có thể tin được để cắt nghĩa cho sự việc công an CSVN đã thành công trong việc ép cung này.
Giả thiết 1:
Trước khi đưa ra giả thiết này, tôi tự hỏi: Hiện nay trên thế giới có loại thuốc hay hoá chất nào có thể đưa vào trong thức ăn hay đồ uống có khả năng làm suy giảm hay làm tê liệt khả năng phán đoán sáng suốt, hoặc làm mất đi tinh thần bất khuất của những người vốn đấu tranh hết sức kiên cường không" Với khả năng y học hiện nay “cả tây y lẫn đông y” tôi nghĩ rằng có. Nếu đã có những thứ thuốc kích thích (doping) để các cầu thủ thể thao giao đấu mạnh mẽ hơn, hăng hái hơn thì chắc chắn cũng có những thứ thuốc có tác dụng ngược lại. Nếu có những loại thuốc làm mất sự sáng suốt và làm suy giảm tinh thần để trộn vào trong đồ ăn hay thức uống để có thể làm cho các nhà đấu tranh dân chủ khai ra hết và sẵn sàng nhận tội, thì chắc chắn 100% công an CSVN sẵn sàng dùng phương cách đó.
Bốn nhà đấu tranh dân chủ của chúng ta bị giam hơn một tháng nay, gia đình họ chưa được tiếp tế đồ ăn và thức uống cho họ, thì bắt buộc họ phải uống và ăn những thực phẩm của công an đưa cho để có thể tiếp tục sống mà tranh đấu. Có rất nhiều khả năng công an CSVN đã cho thuốc vào những thức uống hay thức ăn này. Điều này không xa lạ gì với những suy nghĩ bình thường của rất nhiều người. Khi còn ở trong nước, mỗi lần tôi phải đi làm việc với công an, lắm người cẩn thận dặn tôi đừng ăn uống bất cứ thứ gì mà công an đưa cho. Vì thế bà xã tôi luôn luôn phải chuẩn bị nước uống, thức ăn để tôi đem theo mỗi lần bị công an mời “làm việc”. Nhưng nếu bị giam lâu ngày thì khó mà tránh được nguy cơ ấy, vì cho dẫu người nhà có tiếp tế đồ ăn thức uống thì cũng phải đưa qua tay công an, và họ vẫn có thể cho thuốc vào những thực phẩm đó.
Một khi đã uống những thứ thuốc đó thì các nhà đấu tranh không còn sáng suốt để có thể tự chủ được nữa. Do đó, chúng ta đừng vội kết án bất cứ điều gì cho những nhà đấu tranh nhận tội bị đưa lên tivi.
Giả thiết 2:
Trước khi đi vào giả thiết này, tôi tự hỏi: Cộng sản có thể nguỵ tạo việc nhận tội của các nhà đấu tranh bằng hình ảnh video không" Tôi tự trả lời: Sao lại không"
Tôi chưa vội kết luận rằng đoạn phim đó là nguỵ tạo, nhưng tôi nghĩ việc nguỵ tạo đoạn phim đó là việc có thể thực hiện được. Việc nguỵ tạo gồm 2 giai đoạn: a) Nguỵ tạo giọng nói; b) Nguỵ tạo hình ảnh sao cho từng cái nhép miệng phù hợp với từng âm thanh phát ra.
Tôi tự hỏi tiếp: Trên đời này có những người có biệt tài nhái giọng hoặc nhái chữ viết người khác y hệt không" Tôi nghĩ rằng có. Số người này không đến nỗi quá hiếm. Trong số bạn bè tôi, tôi từng thấy có vài người có thể bắt chước y hệt giọng của một số người nào đó. Tôi cũng từng thấy trên sân khấu hoặc trong những dịp văn nghệ bỏ túi có những người giúp vui bằng màn bắt chước y hệt tiếng kêu của hàng chục con vật khác nhau. Số người nhái được chữ viết còn nhiều hơn số người nhái được giọng nói.
Một câu tự hỏi khác: việc tạo cho hình ảnh nhép miệng của một người trên màn ảnh phù hợp với từng tiếng một phát ra từ một người nhái giọng người ấy là việc có thể thực hiện được bằng kỹ thuật vi tính hiện đại không" Tôi nghĩ rằng có. Kỹ thuật ghép hình, lồng tiếng, sửa đổi những hình ảnh động trong video là những kỹ thuật mà những tay vi tính chuyên nghiệp có thể làm được. Ai tiên thiên cho rằng việc này không thể thực hiện được thì phần nào cũng tương tự như vua Tự Đức phủ nhận chuyện của Nguyễn Trường Tộ kể về những đèn cháy ngược, những chiếc xe không cần ngựa kéo…
CSVN không cần nguỵ tạo tất cả đoạn phim nhận tội ấy, họ chỉ cần nguỵ tạo một đoạn nào đó cần thiết thôi. Xen một chuyện không có thật và khó kiểm chứng vào chín chuyện có thật mà ai cũng biết hay kiểm chứng được là một cách lường gạt tinh vi và khá phổ biến hiện nay. Người ta một khi nhận ra được 9 chuyện có thật thì cũng dễ dàng nhận nốt chuyện còn lại là có thật luôn.

Có người hỏi: họ nguỵ tạo như vậy để làm gì" Họ phải đề phòng trường hợp nay mai khi những người này ra tù hay ra trước toà án nói ngược lại. Trường hợp này có nguy cơ làm mất mặt nhà nước CSVN, nên họ không dại gì mà nguỵ tạo như vậy. Nhưng hãy nhớ lại chuyện Thượng toạ Thích Trí Lực bị công an CSVN bắt cóc từ Cambốt đem về Việt Nam: Khi bị tố cáo chuyện này, phát ngôn viên bộ ngoại giao xác định như đinh đóng cột rằng họ không làm chuyện đó. Nhiều người dân tin rằng ông nói thật vì cho rằng nếu bộ ngoại giao mà nói dối thì sau này sớm muộn gì cũng bị lòi đuôi. Chẳng lẽ họ lại sẵn sàng làm mất uy tín của cả một bộ trong chính phủ sao!" Thế nhưng một năm sau đó, CSVN đã đưa TT Trí Lực ra xử án. Việc lòi mặt chuột ra như vậy là chuyện rất nhỏ đối với CSVN. Chỉ những ai chưa có kinh nghiệm về sự dối trá của cộng sản mới nghĩ rằng CSVN sợ bị mất mặt với thế giới mà thôi.
Hai giả thiết trên dẫu sao cũng chỉ là giả thiết, tức những điều có thể xảy ra và có nhiều xác xuất xảy ra nhưng không nhất thiết là đã xảy ra như vậy.
Giả thiết 3
Giả như hai giả thiết trên không xảy ra, nghĩa là 4 nhà đấu tranh kia đã phải nhượng bộ trước sự khủng bố, đe doạ và những thủ thuật ép cung của công an CSVN nên đã thật sự nhận rằng mình có tội. Nghĩa là họ nhận những hành vi đấu tranh ôn hoà bất bạo động của mình là vi phạm pháp luật. Thế thì sao"
Thử xét lại những “tội” mà các nhà đấu tranh dân chủ này đã nhận là tội xem sao. Trong khuôn khổ hạn chế của bài viết, ta thử chỉ xét 2 trường hợp của 2 nhân vật điển hình và nổi tiếng nhất trong 4 nhà đấu tranh này là Nguyễn Tiến Trung và Trần Anh Kim
1. Những “tội” của Nguyễn Tiến Trung
Đọc hết phần nhận tội của Nguyễn Tiến Trung, ta thấy anh đã nhận là “tội” những hành vi sau đây của anh:
a) Liên lạc với ông Hoàng Minh Chính để tham gia phong trào dân chủ Việt Nam ® Liên lạc với bất kỳ một người dân nào, dù là tội phạm khủng khiếp nhất thì chưa phải là vi phạm luật pháp, huống gì ông Hoàng Minh Chính là một người chưa bị toà án kết án là tội phạm.
b) Sáng lập Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ ® Hiến pháp cho phép người dân có quyền lập hội, nên việc lập hội là quyền tự do của công dân.
d) Mời một số người tham gia vào đảng dân chủ Việt Nam / Mời một số thanh niên, sinh viên vào Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ ® Người dân có quyền lập hội thì cũng có quyền mời người tham gia vào hội của mình.
c) Vận động một số chính khách " do ông Nguyễn Xuân Ngãi giới thiệu " để họ ủng hộ cho việc dân chủ hoá Việt Nam ® Đây là công chứ không phải là tội. Thúc đẩy mọi người ủng hộ, giúp đỡ để đất nước mình có tự do dân chủ chính là bổn phận phải làm của tất cả những công dân yêu nước.
e) Giới thiệu ông Trần Huỳnh Duy Thức với ông Nguyễn Sỹ Bình ® Việc giới thiệu này hoàn toàn bình thường, có điều luật nào cấm công dân giới thiệu người này với người kia đâu"
f) Đảm nhận vai trò phụ trách kỹ thuật cho website của đảng Dân Chủ Việt Nam ® Đã có quyền lập hội thì cũng có quyền tạo điều kiện cho hội ấy sinh hoạt, miễn là không làm điều gì sai trái là được.
Đó là toàn bộ những “tội” mà Nguyễn Tiến Trung đã thú nhận. Chẳng có “tội” nào đúng nghĩa là tội cả, chẳng có “tội” nào thật sự đáng gọi là vi phạm hiến pháp và luật pháp cả. Hiến pháp và luật pháp Việt Nam hoàn toàn không cấm việc lập hội, tham gia các tổ chức đấu tranh bất bạo động.
2. Những “tội” của Trần Anh Kim
Ông Kim đã nhận là “tội” những hành vi sau đây của ông:
- Tham gia Đảng dân chủ 21 (nay là Đảng Dân chủ Việt Nam): Mục đích là để xóa bỏ thể chế chính trị của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam và xoá bỏ chính quyền hiện tại các cấp của Nhà nước CHXHCNVN ® Trong một nước thật sự dân chủ, người dân có quyền biểu lộ sự bất đồng với thể chế chính trị hiện hành, và có quyền làm những gì hiến pháp và luật pháp cho phép để thay thế thể chế đó. Tại nhiều quốc gia, người dân đã từng biểu tình bất bạo động để buộc người đang cầm quyền đất nước phải từ chức… Việc biểu tình này không hề bị coi là vi phạm pháp luật. Hiến pháp Việt Nam không hề có điều khoản nào cấm người dân đấu tranh ôn hoà bất bạo động cả. Đảng Dân Chủ chủ trương thay đổi thể chế chính trị hiện hành bằng việc đấu tranh bất bạo động. Vì vậy, việc đấu tranh của đảng Dân Chủ không hề phản lại hiến pháp và luật pháp Việt Nam.
- Viết và phát tán trên mạng Internet 60 bài, trong 60 bài đó, nội dung chủ yếu nhằm phỉ báng, bôi nhọ nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Liên kết, cung cấp thông tin cho các đài nước ngoài để cho những người cùng chí hướng, những người đồng tình với tôi cùng lên án và phỉ báng nhà nước Cộng hoà XHCNVN. ® Nói hay viết lên những sự thật về chế độ để chứng minh sự bất đồng ý kiến của mình đối với chế độ, đồng thời đòi hỏi sự thay đổi, thì không phải là phỉ báng, bôi nhọ. Nhưng CSVN luôn luôn gán ghép những bài viết phản bác mình, dù đúng sự thật tới đâu, cũng đều là phỉ báng, bôi nhọ, xuyên tạc. CSVN chỉ nhận là đúng, trung thực, đúng đắn những gì có lợi cho sự cai trị vô thời hạn của họ mà thôi, bất chấp những điều này hoàn toàn phản lại thực tế.
- Liên kết với một số phần tử cơ hội về chính trị cùng chí hướng để củng cố Đảng Dân chủ Việt Nam; Liên kết, kích động, lôi kéo những phần tử cực đoan chủ yếu là nhân dân khiếu kiện để họ làm hậu thuẫn cho Đảng dân chủ Việt Nam phát triển sau này. ® Nếu liên kết với người khác để lập hội lập đảng, để củng cố tổ chức của mình mà bị kết là có tội thì Quốc hội nên gạch bỏ khỏi hiến pháp những điều luật công nhận quyền tự do lập hội lập đảng kẻo người dân hiểu lầm là họ có quyền lập hội lập đảng.
- Viết hướng dẫn đưa lên mạng để giúp những người tham gia Đảng dân chủ thành lập chi bộ và Đảng bộ cơ sở trong phạm vi cả nước ® Hiến pháp cho người dân lập đảng lập hội thì cũng phải cho họ phát triển đảng hay hội của họ chứ!
- Nhận tiền của một số người ở nước ngoài cũng như những người ở trong nước mua các phương tiện thông tin giúp mình tiện liên lạc ® Đây là một cuộc đấu tranh không cân sức, sự chênh lệch về sức và phương tiện vô cùng lớn lao. Thế lực độc tài thì có đủ nhân sự và đủ mọi phương tiện trong tay, do kẻ thù truyền kiếp của dân tộc là Trung Cộng cung cấp, và do việc cướp bóc của người dân, từ quyền cho tới tiền. Hiện nay, đảng CSVN dùng hầu hết tiền thuế của người dân chỉ để lo cho sự tồn tại, độc quyền cai trị và quyền lợi của đảng. Như thế chưa đủ, họ còn cướp nhà, cướp đất, cướp tài sản của dân, kể cả dân nghèo. Nay đảng lại không chấp nhận cho những người đấu tranh ôn hoà bất bạo động được nhận tiền của đồng bào hải ngoại vốn cùng là người Việt với nhau để có phương tiện liên lạc, thông tin. Thật là phi lý!
- Cho một số người một số tiền để họ vào tổ chức của mình ® Nếu ông Hồ Chí Minh không được đảng Cộng sản Liên Sô cung cấp tiền để sống và hoạt động thì liệu ông ta có còn theo đảng CS nữa không" Nếu những tên công an đang làm tay sai cho đảng không nhận được tiền để sống và nuôi gia đình thì họ có còn làm việc cho đảng không" Số tiền mà các tổ chức đấu tranh giúp cho các thành viên của mình có đáng vào đâu so với số tiền khổng lồ mà các cán bộ đảng, cán bộ nhà nước được đảng cung cấp hoặc cướp của nhân dân"
Tất cả những hành vi mà công an dùng thủ đoạn để ép 4 nhà đấu tranh trên nhận là “tội”, xét cho cùng chỉ hoàn toàn là việc đấu tranh ôn hoà bất bạo động. Trong những quốc gia có tự do dân chủ, người dân có quyền dùng những hình thức đấu tranh ôn hoà bất bạo động để phản đối chính phủ, nhà nước, tố cáo những hành vi sai trái của chế độ, thậm chí tỏ ra bất tín nhiệm và đòi buộc họ phải từ chức. Còn CSVN thì coi việc đấu tranh ôn hoà bất bạo động của các nhà dân chủ là vi phạm pháp luật, là có tội. Một cách minh nhiên họ đã tự chứng minh cho thế giới thấy rằng Việt Nam hiện nay hoàn toàn không có dân chủ và tự do. Tự do dân chủ tại Việt Nam chỉ là những chiếc bánh vẽ, những từ ngữ trống rỗng trong hiến pháp và luật pháp chứ hoàn toàn không có trong thực tế.
Như thế, phải nói rằng 4 nhà đấu tranh dân chủ nhận là “tội” toàn những hành vi mà dưới mắt của thế giới tự do là vô tội. Họ biến những video quay cảnh họ thú tội thành những trò hề trước thế giới mà đảng và nhà cầm quyền CSVN không nhận ra. Như vậy, họ quả là những người đấu tranh rất khôn ngoan!
***
Tóm lại, có thể nói:
Những hình ảnh 4 nhà đấu tranh dân chủ thú tội trên tivi chẳng có giá trị sự thật: nghĩa là chắc chắn trong lòng họ không hề nghĩ như điều họ nói: Có thể vì những điều họ nói ra là những nguỵ tạo kỹ thuật của công an CSVN, hoặc do bị ép phải nói vì những thủ đoạn bẩn thỉu của công an CSVN, hoặc do sự khôn ngoan của các nhà đấu tranh chỉ thú nhận những “tội” mà thế giới nghe thấy cũng phải phì cười. Khi thú nhận những “tội” không phải là tội ấy, họ đã cho thế giới thấy rõ được bộ mặt đích thực hết sức trơ trẽn của cái gọi là “Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam”.
Nguyễn Chính Kết
(Houston, 28-8-2009)
_____
[1] Xem http://www.vtv.vn/VN/TrangChu/TinTuc/CKX/2009/8/19/236682/       
http://www.vtv.vn/HTML/Data/resources/Original/Video/2009/8/19/2009819204726_nhan%20toi.wmv

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.