Nước Mỹ, Vai Trò Lãnh Đạo Thế Giới Hôm Nay
Đào Như
Mở đầu thông điệp về Chiến Lược An Ninh Quốc Gia vừa công bố hôm 26-5-2010, Tổng thống Barack Obama quả quyết:
“Trong lịch sử của Tổ quốc, người Mỹ, chúng ta, từ thời này sang thời khác đều vương lên đáp ứng định hình thế giới vào các thời kỳ chuyển tiếp. Hiện tình khủng hoảng tư tưởng, kinh tế, hôm nay của thế giới đúng là một trong những thời kỳ chuyển tiếp đó…”
Nhìn về quá khứ, Tổng thống Obama thừa nhận rằng, người Mỹ đã từng sống qua những thời kỳ với những biến chuyển sâu sắc. Chính người Mỹ, chúng ta, có niềm tin vào Tự do, đã sáng lập ra những thị trường và kiến tạo những tiến bộ xã hội trong những thập kỷ vừa qua. Người Mỹ, đã đưa cả nhân loại vào thế giới Toàn Cầu Hóa với độ tiến bô qui mô và thành công chưa từng thấy- Mở rộng cánh cửa cơ hội cho Toàn cầu- Mở rộng Dân chủ đến nhiều quốc gia- Mở rông Tự do đến hàng tỷ con người- Kiến tạo hòa bình giữa các cường quốc…Vâng, chủ thuyết Toàn Cầu Hóa của Mỹ, đã đưa cả nhân loại đến một thế giới không có kẻ thù, chỉ có đối tác, cạnh tranh phát triển dựa trên những tiêu chuẩn quốc tế: tự do và bình đẳng. Mỗi quốc gia, dù cho lớn hay bé, cũng là một đơn vị toàn cầu trong thế giới TCH. Tuy nhiên thế giới TCH cũng đã làm tăng những nguy cơ mà nhân loại hôm nay phải đối mặt: -Chủ nghĩa Khủng Bố Quốc Tế- Sự phổ biến các Công nghệ vũ khí hủy diệt- Khủng hoảng Kinh tế- Và sự biến đổi khí hậu toàn cầu…Chúng ta phải thừa nhận một thực tế hiển nhiện: trong muôn vàn ưu điểm của nước Mỹ, ẩn tàng không ít những nhược điểm của chính nó.
Ngoài ra, theo Tổng thống Obama, ưu điểm của Mỹ còn được thể hiện qua những ưu thế vượt trội về quân đội. Trong vòng một thập kỷ qua, nước Mỹ bị vây khốn bởi tình trạng chiến tranh với mạng lưới hận thù và bạo lực sâu rộng qua hai mặt trận Iraq và Afghanistan và một kẻ thù al-Qaeda… Đây cũng là một trong những nổ lực đa quốc gia rộng lớn mang tính chính đáng. Và người Mỹ, chúng ta, sẽ không bao giờ nao núng trong cam kết bảo vệ an ninh của chúng ta đối với người dân, các đồng minh và các đối tác của chúng ta. Chừng nào chúng ta còn đối mặt với những đe dọa từ các phần tử xấu, các quốc gia xấu, lúc ấy chúng ta vẫn còn duy trì ưu thế về quân sự vốn đã bảo đảm an ninh cho đất nước chúng ta và củng cố an ninh toàn cầu trong nhiều thập kỷ qua.
Nhìn về tương lai, Tổng thống Obama cảnh báo còn nhiều cuộc chiến đang chờ người Mỹ ở phía trước. Khi vượt qua được những cuộc chiến này, nước Mỹ sẽ đạt đến một thế giới ở đó nhân loại sẽ nhận diện một nước Mỹ hùng mạnh hơn, an ninh hơn và đồng thời chúng ta sẽ thu hút được sự hưởng ứng đồng tình của thế giới. Để đạt được mục đích đó, chúng ta phải theo đuổi một chiến lược đổi mới quốc gia và đổi mới lãnh đạo toàn cầu, một chiến lược tái thiết nền tảng sức mạnh và ảnh hưởng của Mỹ. Nhưng điều quan trọng mà Tổng thống Obama muốn nói ở đây là người Mỹ phải biết sức mạnh và ảnh hưởng của Mỹ bên ngoài nước Mỹ được hình thành trong từng bước đi của mỗi người Mỹ bên trong nước Mỹ- Nước Mỹ phải tăng trưởng kinh tế- Nước Mỹ phải giảm thâm thủng ngân sách quốc gia.-Nước Mỹ phải đổi mới tư tưởng giáo dục. -Nước Mỹ, chúng ta, phải giáo dục con em mình phải biết là họ đang sống trong một thời đại cạnh tranh kinh tế: nơi mà trí thức là vốn của tư bản, thị trường là toàn cầu. Người Mỹ phải biết phát triển năng lượng sạch để phục vụ nhưng nền công nghệ mới, giải phóng nước Mỹ ra khỏi lệ thuộc vào ngưồn dầu khí bên ngoài và cũng để bảo vệ hành tinh của chúng ta được trong sạch lành mạnh. Kinh nghiệm cho thấy chúng ta không thành công khi chúng ta tự ý đơn phương bước ra ngoài khỏi sư hợp tác quốc tế. Nhưng nước Mỹ đã thành công trong việc thúc đẩy thế giới theo hướng tư do, công lý. Như vậy nước Mỹ phải xây dựng mối quan hệ với các đối tác mới sâu sắc hơn ở mỗi khu vực và tăng cường các tiêu chuẩn thể chế quốc tế: Chống chủ nghĩa bạo lực - Ngăn chận sư phổ biến vũ khì hạt nhân- Xây dựng Tư do, Dân chủ, Nhân quyền cho từng cá nhân, cho từng mái nhà -Chống lại nghèo đói tham nhũng - Giúp đỡ các nước nghèo bằng cách bảo đảm Lương thực và và chăm sóc Y tế. Và nhất là phải bác bỏ quan niệm cho rằng an ninh, thịnh vượng bền vững có thể có được bằng các quay lưng lại các giá trị phổ quát…Nói tóm lại, theo Tổng thống Obama, muốn định hình thế giới bên ngoài trước hết nước Mỹ phải cải tổ, chấn hưng nội tình của chính mình-trị quốc trước khi bình thiên hạ.
Nhưng hôm nay, niềm tin lớn lao của Tổng thống Obama là niềm tin của ông về người Mỹ. Người công dân nước Mỹ, theo ông, chính là tài sản vĩ đại của nước Mỹ:
“Là một công dân, một TNS, và là Tổng thống, tôi luôn luôn tin rằng tài sản vĩ đại nhất của nước Mỹ chính là con người…”
Ông đạt được ý tưởng này từ nỗi kinh hoàng từ lúc còn bé khi ông theo dõi con tàu vũ trụ được phóng lên khỏi Thái Bình Dương, từ khi ông nhận ra được sức sống mãnh liệt của những cư dân ở Illinois trong viêc lao động để tái thiết cuộc sống của họ, từ sư kính trọng của ông với những người đang phục vụ nước Mỹ.
Sau khi trưng ra những ưu điểm thượng thặng của tiềm năng văn hóa, kinh tế và quân sự của Hoa kỳ, Tổng thống Obama nghĩ rằng:
“Không có quốc gia nào ở vị thế tốt hơn Mỹ để lãnh đạo thế giới ở một kỷ nguyên Toàn Cầu Hóa và chính người Mỹ chúng ta là những nhà lập thuyết Toàn Cầu Hóa. Chủ thuyết TCH đã mang lại cho nhân loại những thể chế chuẩn bị cho cá nhân được hoàn toàn tự do để đạt những thành công trong một thề giới cạnh tranh…”
Cuối cùng Tổng thống Obama xác quyết:
“Năm 2010, nước Mỹ trở nên dạn dày hơn, bởi các cuộc chiến và được truyền cảm hứng bởi những quân nhân nam nữ, những người đã tham gia chiến đấu. Nước Mỹ đã trở nên có kỷ cương và nguyên tắc bởi xuyên qua cuộc khủng hoảng kinh tế tệ hại người Mỹ mới thấy rằng di sản của nước Mỹ là nền kinh tế thịnh vượng và sự đoàn kết nhất trí…Nhưng sự vĩ đại của Mỹ chưa đợc bảo đảm, vị trí của mỗi thế hệ trong lịch sử của Mỹ vẫn là những câu hỏi chưa được trả lời. Nhưng cả khi chúng ta bị thử thách bởi những thách đố mới thì câu trả lời về tương lai không phải là câu hỏi sẽ được trả lời cho chúng ta mà sẽ được trả lời bởi chính chúng ta. Và trong một thời đại mà đường hướng chưa được định hình rõ rang như thế giới hôm nay, thì nước Mỹ lại sẵn sàng kề vai lãnh đạo một lần nữa”.
Vâng, đầu thế kỷ XXI, nhất là trong thập niên vừa qua nước Mỹ học được những bài học lịch sử quí giá. Kinh nghiệm cho thấy người Mỹ không thành công, nếu không muốn nói là thất bại, tệ hơn cả thất bại, là người Mỹ chúng ta mất đi sự hậu thuẩn toàn cầu, sư kinh trọng từ bè bạn quốc tế, khi chúng ta đơn phương bước ra khỏi cuộc hợp tác quốc tế, tư tách mình ra khỏi cộng đồng nhân loại vì chúng ta quá tin tưởng vào những tiến bộ khoa học kỹ thuật, quá ỷ lại vào sự thượng thặng vũ khí - arm supremacy - Người Mỹ, chúng ta, quên mất cuộc chiến lớn nhất là cuộc chiến với lòng người, một cuộc chiến không có trận tuyến, một cuộc chiến không thể chiến thắng bằng thượng thặng vũ khí, bằng bom nguyên tử, bằng tên lửa hay lá chắn tên lửa. Chúng ta đã vội quên quá sớm cơn ác mộng dài hơn 20 năm ở thế kỷ trước-Chiến Tranh Việt Nam-
Vâng tài sản vĩ đại nhất của nước Mỹ là con người. Nhân dân Mỹ tự hào về sức sáng tạo mà họ thụ đắc qua những thời đại thống khổ dựng nước và giữ nước. Nhân dân Mỹ, anh hùng dũng cảm, tư hào về tổ quốc, tự hào về những công trình to lớn khoa học kỹ thuật, nhân văn mà họ cống hiến cho nhân loại, kiến tạo một nền Văn Minh Hiện Đại sáng ngời của thế kỷ XX. Sau Chiến Tranh Việt Nam và những cuộc chiến đầu thế kỷ XXI ở Trung Đông và Nam Á, người Mỹ chúng ta có những nhận chân chính xác giá trị tương đối về sự thượng thặng vũ khí. Chính những kinh nghiệm quí báo này đã tạo nên tư tưởng của người Mỹ hôm nay, một tài sản vĩ đại của nước Mỹ. Phải chăng Tổng thống Obama đã nhận diện được những nghịch lý đó:
“Sự vĩ đại của nuớc Mỹ chưa được bảo đảm. Vị trí của mỗi thế hệ của Mỹ chưa được trả lời…”
Nhưng mạnh dạn tin tưởng vào những kỳ công của Mỹ đã làm nên, tin tưởng vào những gì mà người Mỹ đã học được từ lịch sử, từ cộng đồng nhân loại, Tổng thống Obama nhất quyết:
“Và trong một thời đại khủng hỏang tư tưởng như thời đại hôm nay, nước Mỹ lại thấy rõ ràng nghĩa vụ của mình là kề vai lãnh đạo thế giới một lần nữa…”
Vâng, chúng ta tự hào về“con người, tài sản vĩ đại ”ấy, của nước Mỹ, chưa bao giờ bị hao mòn. Người Mỹ luôn luôn luôn đứng lên cao hơn, tỏa sáng hơn sau mỗi lần vượt qua những thất bại. Hy vọng chăng người Mỹ hôm nay, còn đủ nghị lực và tánh ưu việt để đáp lời kêu gọi của Tổng thống Obama"
Dù thành công hay thất bại, giấc mơ của Tổng thống Obama, đưa nước Mỹ vào vị thế lãnh đạo thế giới một lần nữa, không những là niềm tự hào của mỗi công dân Mỹ mà còn là một xung lực đưa nước Mỹ tiến về phía trước./.
Đào Như
BS Đào Trọng Thể
[email protected]
July 4th2010
NGUỒN THAM KHẢO
Bài viềt này dựa trên Thông điệp của T.T. Barack Obama phát đi hôm 26/5/2010 trong buổi lễ khai mạc: National Security Strategy-May-2010
http://www.whitehouse.gov/sites/default/files/rss_viewer/national_security_strategy.pdf
Gửi ý kiến của bạn
