-Quyết định từ chối đơn xin xây Chùa Quan Âm của Hội Đồng Thành Phố Garden Grove đã phản ảnh rõ nét nhất về thái độ của Thành Phố Garden Grove đối với Cộng Đồng Việt Nam khi quyền lợi kinh tế của thành phố bị va chạm.
Theo dự án đệ trình lên Hội Đồng Thành Phố trong buổi điều trần vào tối ngày thứ ba, 28 tháng 2, Chùa Quan Âm đã hội đủ mọi tiêu chuẩn và điều kiện xây dựng một cơ sở tôn giáo, kể cả diện tích đất đai, chỗ đậu xe, kích thước cơ sở hay kế hoạch giao thông cho khu vực chung quanh. Đây là một nỗ lực rất đáng phục, đặc biệt là trong hoàn cảnh đất đai hiếm hoi và mắc mõ như trong khu vực Thành Phố Garden Grove và tài chánh eo hẹp của một tổ chức tôn giáo như Chùa Quan Âm.
Lý do chính được thành phố đưa ra trong các văn bản từ chối cấp giấy phép chỉ xoay quanh vấn đề không phù hợp của việc xây dựng một ngôi chùa trong một khu thương mại và bên cạnh một khu dân cư như tại khu đất hiện nay. Đây là một tiêu chuẩn rất mông lung và chủ quan chứ không dựa trên một tiêu chuẩn khách quan rõ ràng. Nói một cách khác, lý do bị từ chối chỉ được dựa trên một tiêu chuẩn là hễ thích thì nói là thích hợp, còn không thích thì nói là không thích hợp.
Chuyện thành phố sử dụng quyền hạn của Hội Đồng Thành Phố để thay đổi khu quy hoạch (zoning) để cho phép một cơ sở có thể được xây cất theo luật định là một việc rất thường tình. Mặc dầu Thành Phố Garden Grove có điều luật nói rằng các cơ sở tôn giáo chỉ được xây dựng trong khu dân cư không có nghĩa là thành phố không thể đổi khu đất hiện đang nằm trong khu thương mại (commercial) sang khu dân cư (residential) để có thể hợp lệ việc xây dựng Chùa Quan Âm trên khu đất đó. Nếu nói đó là một việc không thể làm được, người ta chỉ cần lái xe một vòng trong khu vực Garden Grove dọc theo các trục lộ chính như Westminster, Garden Grove, Chapman, Harbor, Euclid, Brookhurst, Mangolia hay Beach thì sẽ biết ngay có bao nhiêu cơ sở tôn giáo như nhà thờ và chùa đã được xây dựng trên các trục lộ chính này, thường là các khu được quy hoạch là khu thương mại (commercial zone).
Tôi đã từng là Uỷ Viên Trong Hội Đồng Kế Hoạch Thành Phố (Planning Commission) của Thành Phố Garden Grove nhưng tôi chưa hề thấy một dự án nào đã hội đủ mọi tiêu chuẩn theo luật định mà vẫn bị từ chối. Hầu hết các dự án mà cần phải ra điều trần trước Hội Đồng Kế Hoạch hay Hội Đồng Thành Phố là cần phải có một khiếm khuyết hay vi phạm điều luật nào đó để xin Thành Phố bỏ qua theo thủ tục gọi là xin variance, tức là bỏ qua một vài điều luật nào đó không thể đáp ứng được. Đơn xin thay đổi khu quy hoạch cũng là một thủ tục rất thông thường trong nhiều dự án xây cất trong khu vực thành phố Garden Grove.
Từ kinh nghiệm làm việc với thành phố trước đây, tôi hiểu rằng các cơ quan thành phố cần có kế hoạch phát triển và sử dụng đất đai một cách thích hợp để đem lại các nguồn lợi tức cho thành phố ví dụ như thuế nhà đất, thuế buôn bán, hay giá trị nhà đất gia tăng. Trong khuynh hướng này, ai cũng hiểu rằng các cơ sở tôn giáo như nhà thờ hay nhà chùa không thể nào đem lại các nguồn lợi tức đó cho thành phố. Theo luật định, các cơ sở tôn giáo không phải đóng bất cứ một thứ thuế nào, kể cả thuế nhà đất. Điều luật đặc biệt này nhằm mục đích khuyến khích việc phát triển quyền tự do tôn giáo và các cơ sở thờ phượng đối với cư dân.
Điều tắc trách của Hội Đồng Thành Phố Garden Grove trong trường hợp Chùa Quan Âm là họ không muốn nhìn nhận những lợi ích của một cơ sở tôn giáo mang lại cho các cư dân trong vùng như nơi thờ phượng, tu học, tĩnh tâm, sinh hoạt cho thanh thiếu niên, giáo huấn đạo đức hay tinh thần cho đủ mọi thành phần cư dân mặc dầu không đem lại một nguồn tài chánh nào cho thành phố. Khi nêu ra các lý lẽ để từ chối, các thành viên trong HĐTP còn nhìn nhận rằng khu đất hiện nay nằm gần một cơ sở y tế mới được xây dựng và nếu giữ khu đất này để xây một cơ sở thương mại hay y tế thì sẽ có lợi hơn và Chùa Quan Âm có thể bán khu đất này để mua một khu đất khác có thể rẻ tiền hơn để xây chùa. Lý luận của HĐTP Garden Grove đơn giản chỉ có vậy thôi.
Nếu dựa trên quan điểm của cư dân trong vùng để cứu xét quyết định xây chùa thì các dự án xây chùa lại càng gặp nhiều khó khăn hơn. Thông thường, rất ít ai thích ở bên cạnh một cơ sở tôn giáo không phải là tôn giáo của mình. Họ còn nghi kỵ hay sợ sệt nữa là khác. Trong hoàn cảnh đó, việc xây dựng một ngôi chùa như kiến trúc đang được đề nghị của Chùa Quan Âm không thể nào tránh khỏi sự chống đối của các cư dân trong vùng.
Chính vì những yếu tố này mà Quốc Hội Liên Bang đã thông qua đạo luật Bảo Vệ Các Cơ Sở Đất Đai Tôn Giáo vào năm 2000 (Religious Land Use and Institutionalized Persons Act of 2000). Theo đạo luật này, chính quyền địa phương chỉ có thể từ chối các đơn xin xây cất cơ sở tôn giáo nếu được dựa trên những lý do tối hậu (compelling interests). Muốn vượt qua được những tiêu chuẩn này, chính quyền cần phải chứng minh được rằng (1) việc xây chùa sẽ gây ra tác hại nghiêm trọng cho thành phố hay cư dân trong vùng, (2) không có phương cách nào khác để giảm thiểu những tác hại này và (3) đã cố gắng hết sức để tìm ra một giải pháp bớt thiệt hại nhất đối với cơ sở tôn giáo liên hệ.
Đây là một tiêu chuẩn rất cao và khó vượt qua được và thường được áp dụng trong các trường hợp chính phủ muốn ngăn cấm hay giới hạn các quyền hạn tự do quan trọng nhất như tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp hay tự do tôn giáo.
Các văn kiện từ chối của Thành Phố Garden Grove không hề đưa ra một lý do nào được coi là cần thiết ngoại trừ các lý do bâng quơ như là không thích hợp với khu vực chung quanh. Nếu không có đạo luật này, các cơ sở tôn giáo không thể nào cạnh tranh nổi với các cơ sở thương mại hay tư nhân để phát triển hay xây dựng các cơ sở tôn giáo. Đây là lý do tại sao quyết định từ chối đơn xin xây cất Chùa Quan Âm rất có thể đã vi phạm điều luật liên bang nói trên.
Khi thảo luận đơn xin xây cất Chùa Quan Âm, HĐTP còn nhiều lần nhắc đến những vi phạm luật thành phố khi quí Thầy và quí Phật tử nhóm họp để thờ phượng trong cơ sở hiện nay trên khu đất chưa được phép xây chùa. Các viên chức thành phố còn đang chuẩn bị đệ đơn truy tố các chức sắc của Chùa Quan Âm theo luật hình sự (criminal law) vì đã nhóm họp để thờ phượng mà chưa có giấy phép nhóm họp tôn giáo (religious assembly permit) của thành phố. Đây là một việc làm thiếu căn bản pháp luật và thiếu ý thức đối với các chức sắc tôn giáo và Cộng Đồng Việt Nam.
Trên căn bản pháp luật, cơ sở hiện nay là một building có 14 căn để cho các cơ sở dịch vụ y tế thuê mướn và có giấy phép để hàng trăm người có thể ra vào và sử dụng hàng ngày cho các dịch vụ thương mại. Nếu như vậy thì nếu 40 hay 50 người nhóm lại để thờ phượng, tụng kinh hay cầu nguyện thì có gì là phạm luật" Có thể Thành Phố Garden Grove chưa cấp giấy phép để được nhóm họp thờ phượng (religious assembly), nhưng người dân vẫn có quyền cao hơn luật thành phố, đó là quyền tự do thờ phượng và tự do nhóm họp dựa trên Hiến Pháp Hoa Kỳ và Hiến Pháp Tiểu Bang California. Liệu quí chức sắc của Chùa Quan Âm sẽ phải ra toà vì tội danh tổ chức thờ phượng mà chưa có giấy phép của Hội Đồng Thành Phố Garden Grove không"
Trên căn bản văn hoá, tế nhị và quan hệ cộng đồng, không người dân nào được xúc phạm hay quấy nhiễu đến các sinh hoạt trang nghiêm như là thờ phượng tôn giáo chứ đừng nói chi đến các viên chức cao cấp nhất của thành phố.
Đối với một cộng đồng di dân mới đến và một tôn giáo khá mới lạ đối với người dân địa phương như khối di dân Phật Tử trong vùng Garden Grove, các viên chức thành phố cần phải tỏ ra hiểu biết hơn và thông cảm hơn để làm gương cho các cư dân trong vùng để đem lại sự cảm thông giữa các sắc dân và các tôn giáo.
Vấn đề Chùa Quan Âm tại Thành Phố Garden Grove có thể vẫn chưa ngưng tại đây. Cho dầu quí Thầy có quyết định thế nào đi nữa, Cộng Đồng Việt Nam tại Garden Grove vẫn phải làm việc nhiều hơn nữa với các viên chức thành phố để gia tăng sự cảm thông trong phương cách đối xử của thành phố đối với cư dân. Chúng ta không nên để những lời giao du lịch thiệp hay chúc tụng vô thưởng vô phạt che dấu đi những xúc phạm thực tế khi Cộng Đồng Việt Nam cần phải đối diện với các viên chức thành phố. Cộng Đồng Việt Nam không hề đòi hỏi một sự biệt đãi nào. Chúng ta chỉ muốn có một sự cảm thông tối thiểu.
Gửi ý kiến của bạn
