TT Obama Tiếp Đức Đạt Lai
Vi Anh
Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp đón Đức Đạt Lai Lạt Ma. Trung Cộng lên tiếng phản đối kịch liệt, kể cả việc triệu hồi Đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh để bày tỏ sự tức giận. Nhưng chủ thể của vấn đề là Đức Đạt Lai Lạt Ma vốn từ bi hỉ xả, chỉ mong mỏi văn hóa Tây Tạng được tồn tại, tôn trọng không bị TC cào bằng, mà không đòi hỏi chủ quyến của Tây Tạng được độc lập hay tự trị. Thêm vào đó Mỹ và TC là hai siêu cường khá già dặn trong tương quan song phương, cả hai có nhiều phương diện cần nhau để cùng đóng vai trò siêu cường. Cả hai không vì chuyên viếng thăm TT Obama của Đức Đạt Lai Lạt Ma mà phá vỡ Đền Thờ Kinh Tế chung. Nên chuyện đâu cũng vào đấy, hai bên rồi huề cả làng thôi.
Theo phát ngôn viên Toà Bạch Ốc Robert Gibbs, TT Barack Obama đã tiếp đón Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Tòa Bạch Ốc hôm 18-2-2010. Ông ca ngợi nỗ lực theo đuổi phương thức đối thoại bất bạo động của Đức Đạt Lai Lạt Ma với TC. Hứa sẽ trợ gíúp bảo tồn bản sắc Tây Tạng và nhân quyền tại xứ này. Ông còn làm một việc ít thấy các tổng thống các nước đã làm khi tiếp đón Đức Đạt Lai Lạt Ma. TT Obama trao một món quá quốc bảo của Mỹ cho Ngài. Đó là bản sao lá thư mà cố tổng thống Roosevelt đã viết cho Ngài năm 1942, lúc Đức Đạt Lai Lạt Ma mới lên 7 tuổi. Lá thư này kèm theo một chiếc đồng hồ đeo tay bằng vàng hiệu Rolex trong khuôn khổ những nỗ lực thúc đẩy quan hệ với Tây Tạng.
Còn Đức Đạt Lai Lạt Ma thì đồng thuận về tầm quan trọng của sự hợp tác tích cực Mỹ-Trung và thảo luận với TT Obama về những vấn đề có liên quan đến giá trị con người, tôn giáo, nâng cao vai trò phụ nữ trên thế giới và những vấn đề mà người dân Tây Tạng quan tâm. Đức Đạt Lai Lạt Ma cũng công khai nói với báo chí rằng từ thuở thiếu thời ngài đã ngưỡng mộ nước Mỹ, không vì kinh tế, quân sự mà vì đó là một đất nước của dân chủ, tự do, sáng tạo, và bảo tồn giá trị con người. Nói gọn, cuộc trao đổi này không có gì thực tế hại cho sự có mặt của TC ở Tây Tạng.
Phản ứng của Trung Quốc rất mạnh nhưng chỉ ở chừng mực ngôn từ hơn là hành động. Những lời như "Hoa Kỳ đã vi phạm thô bạo những tiêu chuẩn cơ bản của quan hệ quốc tế'', đã "can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Quốc, làm tổn thương nhân dân Trung Hoa và tác hại nghiêm trọng tới bang giao Mỹ Trung", nghe căng thẳng dẫu lên. Nhưng đó là những lời sáo mòn, "nghe rồi khổ lắm nói mãi" nói theo người Việt chúng ta. Đây không phải là lần đầu đối với Mỹ khi các tổng thống Mỹ khác tiếp Đức Đạt Lai Lạt Ma, mà từng xảy ra đối với nhiều nguyên thủ quốc gia Tây Phương như Pháp, Tây Ban Nha, v.v, trước khi tiếp kiền Đức Đạt Lai Lạt Ma. Mục đích của lời nói mạnh dẩu lên đó có lẽ Bắc Kinh hướng về TC để hăm he các dân tộc khác bị đồng hóa như ở Tây Tạng, Tân Cương, Mông cổ. Và cùng lắm là nắn gân chánh quyền Obama mới chấp chánh một năm thôi. Việc Bắc Kinh triệu hồi Đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh đến Bộ Ngoại Giao để phản đối, là chuyện thường trong tập tục ngoại giao. Ông Đại sứ Mỹ trả lời trơn tru và xui rí. Mỹ còn chơi ngon nữa. Phía nhân dân Mỹ sau ngày TT Obama tiếp kiến, vào ngày hôm sau (19/2) Quỹ Quốc gia vì Dân Chủ NED một tổ chức thiện nguyện được Quốc hội Hoa Kỳ tài trợ đã trao tặng phần thưởng cao quý cho Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Thư viện Quốc Hội.
Ngay trong vụ Mỹ bán vũ khí chiến lược cho Đài Loan, Bắc Kinh đe dọa gián đoạn hợp tác quân sự với Mỹ. Nhưng cho đến bây giờ "xe buýt Mỹ-TC vẫn chạy bình thường" (nói theo dân Saigon) tức chưa thấy hành động gián đoạn nào.
Để kết luận người ta nhận thấy lời dao to búa lớn của TC chỉ là đánh gió mà thôi. Chẳng hề hấn gì đến bang giao và giao thương Mỹ và TC. Cùng lắm là ảnh hưởng chút xíu tới chuyến thăm Hoa Kỳ của ông Hồ Cẩm Đào vào tháng tư sắp tới mà thôi. Nhưng trong lâu dài hai bên vẫn huề cả làng thôi. Về lâu dài, về dài không ai tin cuộc hội kiến vừa diễn ra sẽ gây tổn hại cho quan hệ Washington-Bắc Kinh. Đức Đạt Lai Lạt Ma và TT Obama đâu có đặt vấn đề chủ quyền và độc lập của Tây Tạng. TT Obama cũng khéo léo, tránh những cảm xúc giận dữ của TC không cần thiết bằng cách tiếp Ngài ở Phủ Tổng Thống nhưng không tại phòng tiếp lãnh đạo quốc gia.
Còn TC thì cũng linh động. TC vẫn coi vai trò kinh tế của TC trên thế giới quan trọng hơn những lễ nghi, tiếp đón. Phản đối Mỹ, TC đâu có làm như đối với Pháp và Ba Lan khi tổng thống tiếp Đức Đạt Lai Lạt Ma. Lúc bấy giờ TC trả đũa bằng cách cho sinh viên du học TC biểu tình chống Pháp ở Paris, tẩy chay cửa hàng Carrefour của Pháp ở TC năm 2008.
Ngay đối với việc gay cấn Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, TC đe dọa sẽ gián đoạn họp tác quân sự với Mỹ mà không thấy động tịnh gì cả.
Cả hai bên Mỹ và TC nói thì nói cứng nhưng làm thì mềm vì cả TC và Mỹ đều cần nhau. Bên TC cần kỹ thuật khoa học cao của Mỹ. Mỹ cần tư bản của TC trong lúc kinh tế khó khăn này. Hai bên đều cần tương trợ nhau trong Tổ chức Mậu Dịch Thế Giớiø. TC không có lý do gì, có lợi gì chuyện bé xé ra to với Mỹ. Phân tích cho thấy hai bên đều cố gắng khu trú hóa vấn đề Đức Đạt Lai Lạt Ma viếng TT Obama trong phạm vi nhân quyền mà thôi. Chớ không cho lan rộng ra trong tương quan ngoại giao, giao thương. Hai nước đã già dặn trong kinh nghiệm của siêu cường. Nên có nhiều cơ sở để tin rằng TC và Mỹ không để cho cái lạnh của Tây Tạng từ nóc nhà thế giới biến thành trận bão tuyết tàn phá Đền Thờ Kinh Tế của hai nước.
Gửi ý kiến của bạn
