Giới thiệu sách "Giving" của Bill Clinton
Đòan Thanh Liêm
Từ đầu năm 2001, sau khi bàn giao chức vụ Tổng Thống với người kế nhiệm là George W Bush, Tổng Thống Bill Clinton đã về nghỉ hưu. Nhưng lúc đó thì ông mới có 55 tuổi, còn quá trẻ để mà "rửa tay gác kiếm, vui thú điền viên". Và quả đúng như vậy, Bill Clinton đã theo gương bậc đàn anh của mình là Jimmy Carter vốn nổi danh là vị Cựu Tổng Thống được cả thế giới mến phục vì những họat động xây dựng hòa bình, hòa giải tranh chấp tại nhiều nơi, cũng như là công tác nhân đạo từ thiện. Bill đã được mời đi diễn thuyết khắp nơi, đã hòan thành được hai cuốn sách đều được xếp vào lọai bestsellers, và nhất là đã thiết lập được một cơ sở từ thiện nhân đạo lấy tên là "Clinton Foundation" chuyên chú vào việc cứu giúp hàng triệu người bị bệnh HIV/AIDS ở khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là ở Phi châu. Đó là chưa kể việc ông tích cực tham gia vào công trình cứu trợ và tái thiết tại các vùng bị tàn phá bởi nạn sóng thần tsunami ở Á châu cuối năm 2004 và nạn bão lụt Katrina ở Louisiana năm 2005.
Bài viết này là nhằm giới thiệu cuốn sách mới nhất của Bill Clinton, được xuất bản năm 2007. Cũng như cuốn Hồi ký xuất bản năm 2004, cuốn sách mới này có nhan đề chỉ có một chữ "Giving" (tạm dịch là " Cho Đi ") hiện bán rất chạy, mà đặc biệt lại có ấn bản in bằng chữ lớn (large print) và cả băng ghi âm cassettes nữa. Bản chữ lớn này gồm 400 trang được dùng như tài liệu tham khảo cho bài giới thiệu này.Nhan đề chi tiết cuốn sách như sau
GIVING
How Each of Us Can Change The World
(Làm sao mỗi người chúng ta đều có thể thay đổi thế giới)
Nhà Xuất Bản : Random House (2007)
Với giọng văn sáng sủa khúc chiết quen thuộc, tác giả Bill Clinton đã cung cấp cho người đọc cơ man là thông tin về các họat động nhân đạo từ thiện mà lọai độc giả bình thường như chúng ta khó mà biết cho thấu đáo cặn kẽ được. Sách được chia thành 13 chương, kèm theo phần ghi chú về địa chỉ websites các tổ chức được ghi trong các chương của sách và tài liệu tham khảo cùng với một bản chỉ dẫn (index). Có thể nói đây là cuốn sách được cập nhật hóa nhất về các họat đông nhân đạo từ thiện trên thế giới vào đầu thế kỷ XXI. Tác giả lại khôn khéo trình bày gọn gàng, xếp lọai các chi tiết minh họa cụ thể theo từng chương một, giúp cho người đọc tìm thấy sự hứng thú bổ ích, mà lại có sức thuyết phục hấp dẫn rất cao.
Trước khi giới thiệu chi tiết về mấy chương đáng chú ý hơn cả, người viết xin tóm lược cuốn sách theo mấy ý chính như sau :
1/ Cuốn sách này chính là một lời kêu gọi tham gia vào hành động từ thiện nhân đạo cụ thể và thiết thực để góp phần vào công cuộc thay đổi thế giới.
2/ Tác giả trình bày những cố gắng sáng tạo phi thường của các công ty và tổ chức và của các cá nhân, nhằm giải quyết vấn đề và cứu mạng sống con người ngay tại địa phương cơ sở hay trên thế giới.
3/Tiếp theo tác giả thúc giục chúng ta mỗi người phải tìm cách giúp đỡ, cung cấp cơ hội cho người khác thực hiện được niềm mơ ước của mình, mà "bất kể bạn có bao nhiêu lợi tức, bao nhiêu thời gian rảnh rỗi, bất kể tuổi tác hay kỹ năng chuyên môn riêng của mình".
4/Bill Clinton chia sẻ kinh nghiệm của bản thân mình, cũng như của một số người hảo tâm khác. Đó là cả một trào lưu khắp thế giới về họat động bất vụ lợi và nằm ngoài lãnh vực của nhà nước.
5/Tác giả kết luận với niềm xác tín rằng : "Mọi người chúng ta đều có khả năng làm được các việc lớn. Câu chuyện về các nhân vật và việc làm của họ như được ghi lại trong cuốn sách này sẽ nâng cao tinh thần, đánh động con tim và chứng minh rõ ràng sự hoạt động năng nổ phục vụ của người công dân có thể là một tác nhân mãnh liệt để làm thay đổi thế giới".
Những chuyện điển hình về họat động nhân đạo được nêu ra đều chứng tỏ rằng sự đóng góp về thời gian, về kỹ năng, vật dụng và về sáng kiến cũng đều quan trọng và có hiệu quả như là sự đóng góp về tiền bạc. Từ Bill và Melinda Gates (với ngân quỹ khổng lồ hàng mấy chục tỷ mỹ kim) tới em bé 6 tuổi ở California có tên là Mckenzie Steiner (với sáng kiến tổ chức những buổi dọn sạch rác rưởi ngòai bãi biển), tác giả đã giới thiệu cho ta những anh hùng nổi danh cũng như vô danh trong các hành động hiến tặng cho xã hội. Điển hình như các nhân vật sau đây :
*Bác sĩ Paul Farmer là người lớn lên trong một gia đình sinh sống trên một xe bus tọa lạc trong khu đậu xe trailer, thì đã nguyện dành hết cuộc đời vào việc tạo ra dịch vụ y tế cao cấp riêng cho người nghèo và đã xây dựng được một số phòng khám y khoa công cộng đầu tiên tại Haiti, rồi đến Rwanda.
*Bà Oseola McCarty làm việc suốt 75 năm đi giặt ủi thuê, đã hiến tặng cho Đại học Miền Nam Mississippi tòan bộ số tiền dành giụm được là 150,000 mỹ kim để làm quỹ Học bổng cho các sinh viên người Mỹ gốc Phi châu.
*Nhà vô địch quần vợt Andre Agassi đã thiết lập một trường dậy riêng cho các sinh viên ở khu phố có trẻ em bụi đời (at-risk kids) đông nhất tại Las Vegas, giúp các em có thể thi đậu vào Đại học được. Agassi nói : "Tennis là cơ hội tiến thân cho tôi.Việc làm để thay đổi cuộc đời của một đứa nhỏ, đó là điều tôi vẫn mong muốn mình có thể thực hiện được."
*Một cặp vợ chồng ở New York đi du lịch ở Phi châu, thì khám phá ra là các trường học ở Zimbabwe không có sách học và dụng cụ học sinh. Nên đã đứng ra tổ chức việc quyên góp và gửi tặng dụng cụ, sách học cho 35 trường học ở đấy. Kết quả là sau 3 năm, số học sinh lớp 7 mà qua được cuộc khảo sát về khả năng đọc chữ đã tăng từ 5% lên đến 60%.
Đến đây, người viết xin giới thiệu với bạn đọc vài chương điển hình trong cuốn sách :
Chương 1 - Sự bùng nổ của Phong trào Tư nhân làm việc Công ích
(The Explosion of Private Citizens Doing Public Good)
Kể từ năm 2002, Clinton Foundation đã khởi sự chương trình cứu giúp nạn nhân bệnh liệt kháng được gọi là CHAI (Clinton HIV/AIDS Initiative). Đến nay chương trình đã họat đông trong 25 quốc gia và có đên 44 nước khác được mua thuốc chữa trị với giá hạ. Vào giữa năm 2007, thì có đến 750,000 người được chữa trị qua sụ sắp xếp với CHAI.
*Năm 2005, tạp chí Time đã bàu chọn Bill và Melinda Gates cùng với ca sĩ Bono là "Nhân vật trong Năm" (Persons of the Year). Cả ba người này đều không phải là viên chức nhà nước, nhưng họ đã tham gia rất đắc lực vào việc công ích. Ca sĩ Bono được cả thế giới mến mộ vì đã không ngừng tranh đấu cho việc "Xóa nợ của các nước nghèo".
*Vào năm 2006, giải thưởng Nobel Hòa bình được trao tặng cho giáo sư Muhammad Yunus ơ Bangladesh là người đã sang lập ra Grameen Bank nhằm cung cấp tín dụng nhỏ cho người nghèo (micro-credit), trong đó 97% người thụ hưởng là phụ nữ.
*Trước đó, thì giải Nobel 2004 lại được trao cho Bà Wangari Maathai ở Kenya vì đã có công phát động việc trồng cây giữ đất suốt 30 năm tại xứ này.
*Về con số các tổ chức phi chánh phủ (NGO =Non-Governmental Organisations), tác giả ghi rõ: "Vào năm 1993, lúc tôi còn làm Tổng thống, thì tại nước Nga hầu như không có một NGO nào. Thế mà hiện nay, mặc dầu bị Tổng thống Putin hạn chế, thì đã có đến 400,000 NGO tại nước Nga. Ở Trung quốc, thì có đến 280,000 NGO. Ở Ấn độ, hiện có đến trên 500,000 NGO. Và ở Mỹ, thì có đến trên 1,000,000 NGO. Các NGO tại Mỹ hiện sử dụng trên 10 triệu nhân viên, tức là vào khỏang 7% lực lượng lao động tòan quốc.
*Về các websites, thì năm 1993 chỉ có chừng 50. Mà nay thì đã có đến hàng mấy trăm triệu websites trên cùng khắp thế giới.
*Đặc biệt vào tháng Chín năm 2005, nhằm hưởng ứng lời kêu gọi của Liên Hiệp Quốc, Bill Clinton có sáng kiến tổ chức một cuộc Gặp gỡ Tòan cầu lần đầu tiên lấy tên là "Clinton Global Initiative", quy tụ được hàng mấy trăm các nhà lãnh đạo chánh quyền, nhà từ thiện, lãnh đạo doanh nghiệp và các nhà họat động NGO từ khắp thế giới, để cùng thảo luận về 4 đề tài có tầm vóc tòan cầu sau đây : a/ Chống lại sự hâm nóng khí hậu; b/ Giảm nạn nghèo đói cùng cực; c/Cải thiện công quyền tại các nước nghèo; d/ Tăng cường sự Hòa giải về Tôn giáo, Chủng tộc. Kết cục là năm đó đã có đến 2.5 tỷ được cam kết cho các dự án cụ thể. Và sau đấy, trong dịp Gặp gỡ năm 2006, thì số tiền cam kết này đã lên tới trên 7 tỷ mỹ kim.
Chương 12 - Thế thì Chánh quyền làm sao"
(What About Government")
Là người đã từng làm Thống Đốc tiểu bang Arkansas, rồi làm đến Tổng Thống của một siêu cường như nước Mỹ, nên Bill Clinton hiểu biết hơn ai hết về vai trò của chánh quyền. Ngày nay, trở về cương vị của một người công dân mà họat động tích cực trong khu vực Xã hội Dân sự, ông có lập trường rất quân bình, phải chăng (balanced position) về mối quan hệ giữa chánh quyền với các tổ chức bất vụ lợi, phi chánh phủ. Tác giả tỏ ra lạc quan về khả năng người dân có thể đòi hỏi Nhà nước phải có những chương trình chánh sách thích hợp với nguyện vọng chính đáng của đa số quần chúng nhân dân. Vì các định chế chính trị xã hội tại Mỹ đã ăn rễ lâu đời trong lề lối điều hành của quốc gia, mà điển hình là cơ quan Lập pháp, giới truyền thông báo chí, giới lãnh đạo nghiệp đòan, giới hàn lâm đại học, cũng như giới lãnh đạo tôn giáo, tất cả đều hợp tác chặt chẽ với nhau trong sứ mệnh phục vụ quần chúng tại nhiều cấp địa phương và nhiều tầng lớp xã hội khác nhau.
Cụ thể, ông đưa ra quan điểm như sau : Nước Mỹ hiện phải đối phó với 5 sự thử thách lớn, khiến đòi hỏi chánh quyền phải đáp ứng mạnh dạn, kịp thời, đó là : 1/ Làm sao hợp tác với các nước khác để đối phó hữu hiệu với nạn khủng bố, nạn phổ biến lọai vũ khí giết người hàng loạt; 2/ Làm sao lấy lại vị thế lãnh đạo trong công cuộc hạn chế tai họa "hâm nóng tòan cầu"; 3/ Làm sao tăng gia cơ hội về kinh tế và giảm bớt sự chênh lệch về lợi tức ngay tại quốc nội; 4/ Làm sao cải tổ bảo hiểm y tế để mọi người dân đều được hưởng thụ dịch vụ y tế căn bản này; 5/Làm sao tạo được nguồn " năng lượng sạch" và độc lập khiến cho bảo đảm được an ninh quốc gia.
Tiếp theo, tác giả còn kê ra rất nhiều hành động có tầm vóc quan trọng lớn lao, mà Xã hội Dân sự đã và đang thúc đảy Nhà nước phải thực hiện trên bình diện quốc gia cũng như trên tòan cầu, nhất là trong sự hợp tác với các chương trình của Liên Hiệp Quốc. Các dẫn chứng đều dựa trên tài liệu rất khả tín, mà chỉ với cương vị của một nhân vật tầm cỡ lớn như Bill Clinton thì mới có thể nắm bắt đày đủ và chính xác được.
Ngòai ra, tại các chương khác, tác giả cũng đã trình bày rất mạch lạc về nhiều khía cạnh của họat động nhân đạo từ thiện tại Mỹ cũng như trên khắp thế giới. Nói chung, thì các số liệu thống kê, cũng như câu chuyện được tường thuật để minh họa cho quan điểm của tác giả trong mỗi chương này đều ăn khớp với thực tế, mà người đọc nào cũng có thể kiểm chứng được.
Bài viết này đến đây đã khá dài rồi, mà lại được chuẩn bị đúng vào lúc Bill Clinton đang là một ngôi sao sáng trên công luận, trên các phương tiện truyền thông và thời sự thế giới sau việc thương lượng thành công với Bắc Triều Tiên để giải thóat cho hai nhà báo Mỹ bị bắt giữ tại Bình Nhưỡng từ đầu năm 2009. Nhưng người viết chỉ xin giới hạn việc giới thiệu cuốn sách rất có giá trị này của một vị Cựu Tổng Thống đang dấn thân vào công tác nhân đạo thiện nguyện có ảnh hưởng tòan cầu, và được sự tiếp tay yểm trợ của số đông nhân vật có tên tuổi khắp thế giới, cả trong giới lãnh đạo chính trị, kinh tế tài chánh, cũng như giới trí thức hàn lâm và lãnh đạo tôn giáo, và đặc biệt là cả giới trẻ.
Như đã nói ở trên, cuốn sách "Giving" của Bill Clinton đã cung cấp cho người đọc những thông tin thật chính xác, bổ ích và có tác dụng thôi thúc mọi người, nhất là giới trẻ ở khắp nơi cùng nhau góp phần vào công cuộc xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn, an hòa hơn, nhân ái hơn. Điều này mỗi người chúng ta đều có thể làm được trong khả năng riêng biệt của mỗi cá nhân mình. Cuốn sách quả có tác dụng thuyết phục sâu sắc và rõ rệt là có tính cách "nâng cao tâm hồn" (uplifting) chúng ta vậy. Người viết xin một lần nữa trân trọng giới thiệu cuốn sách rất hấp dẫn này với bạn đọc người Việt ở trong cũng như ở ngòai nước. Đọc xong cuốn sách này, tôi có thêm được niềm lạc quan về tương lai của nhân lọai, bởi vì vẫn còn rất nhiều con người giàu lòng trắc ẩn trước những khổ đau của đồng lọai, và tìm mọi cách để làm giảm bớt những nỗi bất hạnh cơ cực đó. Và tôi rất tâm đắc với lời ca của nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng trong bài hát nổi danh: "Có tin vui giữa giờ tuyệt vọng" xin được ghi lại như sau:
"Xiết tay nhau, cúi đầu gạt lệ
Tạ ơn Trên: Người vẫn thương Người "
Từ mấy năm gần đây, riêng tại nước Mỹ đã có Tổng Thống Jimmy Carter, rồi đến Phó Tổng Thống Al Gore đều đã được trao tặng giải thưởng Nobel Hòa bình. Nay, với sự nghiệp hy sinh phục vụ nhân quần lừng lãy như vậy, thiết nghĩ Bill Clinton cũng sẽ rất có khả năng được trao tặng giải thưởng cao quý đó nữa. Đây không phải chỉ là vinh dự cho cá nhân vị cựu Tổng Thống Mỹ, mà còn là vinh dự cho tập thể cả hằng bao nhiêu triệu các thiện nguyên viên ở khắp bốn phương trời mà đang ngày đêm hy sinh tận tụy với công việc từ thiện nhân đạo, nhằm góp phần "làm thay đổi thế giới" của chúng ta ngày nay vậy./
California, Tháng Tám 2009
Đòan Thanh Liêm
Gửi ý kiến của bạn
