Hôm nay,  

Sự Khác Nhau Giữa Hai Cuộc Nội Chiến

22/09/201100:00:00(Xem: 6434)
Sự Khác Nhau Giữa Hai Cuộc Nội Chiến

Minh Văn VN
Trong quá trình hình thành và phát triển, lịch sử quốc gia nào cũng có những cuộc nội chiến. Đó là cuộc chiến của những người cùng một quốc gia, dân tộc. Sự xung đột nội bộ sẽ dẫn đến những tổn thất to lớn và gây chia rẽ trong lòng dân tộc. Vì thế việc hàn gắn vết thương sau chiến tranh để đất nước sớm được phục hồi và vững tiến trên con đường phát triển là điều cấp thiết. Tuy nhiên mỗi quốc gia có một cách thức thực hiện khác nhau, điều đó dẫn tới sự khác biệt cho sự tái thiết sau chiến tranh của những quốc gia có xảy ra nội chiến.
Với một quá trình hình thành mới mẽ nhưng nước Mỹ đã phải chứng kiến cuộc nội chiến lịch sử. Một cuộc nội chiến mà đã đem lại bài học sâu sắc cho nhiều quốc gia từ đó trở về sau.
Ngày 4/3/1861, Abraham Lincoln tuyên thệ nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ. Trong bài diễn văn nhậm chức ông tuyên bố không thừa nhận sự ly khai của các bang Miền Nam bảo vệ chế độ nô lệ, khi cho rằng điều đó “Không có hiệu lực về mặt pháp luật”. Bài diễn văn của ông kết thúc bằng việc phục hồi những mối liên kết của Liên bang. Nhưng miền Nam đã bưng tai giả điếc và ngày 12/4, súng đã nổ nhằm vào binh đội đồn trú ở Đồn Sunter tại hải cảng ở Charleston, bang Nam Carolina. Cuộc nội chiến đã bắt đầu, một cuộc chiến mà trong đó số người Mỹ tử trận nhiều hơn bất kỳ cuộc xung đột nào trước đó, và cho đến nay.
Mỗi bên đều tham chiến với niềm hy vọng rất cao vào việc giành chiến thắng nhanh chóng. Miền Bắc có được những lợi thế không thể chối cãi về các nguồn lực vật chất. Hai mươi ba bang với số dân 22 triệu người được triển khai chống lại 11 bang của miền Nam với 9 triệu dân cư trú. Sự vượt trội về công nghiệp của miền Bắc thậm chí còn vượt cả ưu thế về dân số khi cung cấp được cho miền Bắc lượng thiết bị dồi dào để chế tạo vũ khí và đạn dược, quần áo và các đồ cung cấp khác. Tuy nhiên miền Nam có truyền thống quân sự mạnh hơn và những thủ lĩnh quân đội có nhiều kinh nghiệm. Cuộc chiến ác liệt kéo dài 4 năm với hai thủ lĩnh quân sự xuất sắc đại diện của mỗi bên: Tướng Robert E.Lee của miền Nam và Cllysses S. Grant của miền Bắc.
Sau nhiều trận chiến ác liệt, quân miền Nam đã trở nên suy yếu và phải rút chạy về phía Nam. Vào ngày 9/4/1865, bị các đạo quân đông đảo của Liên Bang bao vây, tướng Lee đã đầu hàng Grant tại nhà Tòa án Appomattox. Cuộc nội chiến như vậy coi như đã chấm dứt với hàng trăm ngàn binh sĩ thiệt mạng cho mỗi bên.
Những điều kiện đầu hàng tại Appomattox quả thực là quảng đại, và từ khi gặp gỡ Lee trở về, Grant đã làm cho những cuộc diễu hành ồn ào của binh lính ông im lặng bằng lời lẽ nhắc nhở họ: “Những kẻ nổi loạn lại là đồng bào của chúng ta đấy”. Cuộc chiến tranh vì nền độc lập của miền Nam đã trở thành “Một sự nghiệp đã mất”, mà sự nghiệp của người anh hùng đó là Robert E. Lee, đã được đông đảo mọi người thán phục vì sự xuất sắc trong tài lãnh đạo và sự lớn lao của ông trong thất bại. Nhờ sự kết thúc chiến tranh trong hòa bình, bằng sự nhìn xa trông rộng đó mà nước Mỹ sau nội chiến đã được phục hồi nhanh chóng mà không phải chịu thêm sự thiệt hại nào về nhân mạng và vật chất nữa.

Trong lịch sử hiện đại, Việt Nam chúng ta đã kém may mắn hơn khi đất nước phải gánh chịu một cuộc nội chiến kéo dài tới 20 năm (từ 1954 đến 1975). Đó là cuộc chiến giữa miền Bắc theo chủ nghĩa Cộng sản và miền Nam theo chủ nghĩa Tự do. Miền Bắc được sự trợ giúp của phe Xã hội chủ nghĩa là Liên Xô và Trung Quốc, miền Nam được sự giúp đỡ về quân sự và cố vấn của Hoa Kỳ. Tuy vậy về bản chất, đây là cuộc nội chiến giữa hai miền Nam – Bắc của những người Việt Nam.
Cuộc chiến đã khiến cho hàng triệu nhân mạng phải hy sinh cho mỗi bên, và khoảng 58.000 binh lính Mỹ tử trận. Thiệt hại về cơ sở hạ tầng thì không thể kể xiết. Sự mất mát về tinh thần và vật chất cho dân tộc Việt Nam quả là to lớn trong cuộc chiến tranh này.
Từ cuối thập niên '60, do phải tập trung đối phó với phe Cộng sản trên phạm vi toàn cầu, Mỹ đã quyết định bỏ mặt trận Việt Nam. Và họ đã rút quân sau khi thúc đẩy việc ký kết cho bằng được Hiệp định Paris vào tháng 1/1973. Hai năm sau, ngày 30/4/1975 Sài Gòn thất thủ, quân đội Bắc Việt giành được thắng lợi qua một chiến dịch quân sự lớn.
Trong những ngày cận kề thất thủ của Sài-gòn, hàng triệu người dân miền Nam đã bị cuốn theo làn sóng di tản do lo sợ sự tàn sát của quân đội miền Bắc, và quan trọng hơn cả là họ không thể chấp nhận tư tưởng Cộng sản vô thần mà miền Bắc theo đuổi. Với định kiến được quy định bởi sự phân biệt ý thức hệ mà những người chiến thắng, thay vì thực hiện hòa hợp dân tộc để bắt tay xây dựng đất nước sau chiến tranh, thì họ lại giết hại và bỏ tù những người của chế độ miền Nam. Những trại cải tạo được lập nên để giam giữ các thành phần quân cán chính thuộc chế độ cũ, rằng để cải tạo họ trở thành con người Xã hội chủ nghĩa" Đất nước đã phải gánh chịu nhiều đau thương trong chiến tranh, nay lại phải chứng kiến một sự đổ vỡ to lớn nữa trong lòng dân tộc, đó là sự chia rẽ ý thức hệ.
Mấy mươi năm sau chiến tranh, những người Cộng sản vẫn giữ một thái độ hằn học với những người gốc Việt Nam Cộng Hòa, vốn là đồng bào của họ. Nhà nước Cộng sản gọi những người này là kẻ thù, là thế lực thù địch và phản động. Sở dĩ có cách nhìn nhận đầy định kiến đó là vì những người Cộng sản đã không đặt lợi ích dân tộc và đất nước lên trên hết mà thay vào đó là ý thức hệ Cộng sản của họ. Việc làm đó đã gây chia rẽ lâu dài cho dân tộc Việt Nam, những người vốn cùng là một dân tộc vẫn phải đứng về hai bên chiến tuyến chỉ vì ý thức hệ cộng sản chủ nghĩa. Những vết thương đã không được hàn gắn, những thiệt hại to lớn thì nhân dân và đất nước phải gánh chịu, chỉ những người cộng sản được lợi vì họ có một thế lực để đổ lỗi cho những sai lầm của họ.
Mới hay, cùng một sự việc nhưng cách hành xử của những người trong cuộc khác nhau thì sẽ dẫn tới những kết quả khác nhau. Và rằng nếu những người trong cuộc biết đặt những lợi ích tốt đẹp lên trên hết thì sẽ có được những hành xử quãng đại và mang lại lợi ích cho đất nước. Ngược lại, những người dù chiến thắng nhưng vì quyền lợi ích kỷ của một đảng phái hay tập đoàn cầm quyền mà đã có những cách hành xử tồi tệ khiến cho đất nước phải gánh chịu những tổn thất nặng nề và làm cho dân tộc bị chia rẽ lâu dài.
Hậu quả cuộc nội chiến vừa qua ở nước ta chưa chấm dứt ở tháng 4/1975, và kể cả ở thời điểm này. Ngày nào quyền lực lãnh đạo đất nước vẫn còn tiếp tục nằm trong tay những người mang định kiến, hận thù và đất nước chưa thật sự có dân chủ, tự do, thì hòa bình, ấm no vẫn còn là một khao khát cho những người Việt Nam ở cả miền Nam lẫn miền Bắc.
Hà Nội ngày 19/09/2011
Minh Văn (VN)
minhvanvietnam.blogspot.com

Ý kiến bạn đọc
22/09/201122:52:05
Khách
Dung nhu the, nhung bay gio lam gi day????
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.