Hôm nay,  

Vì Vụ Án Tiên Lãng, Đảng Hãy Cởi Trói Cho Dân

17/02/201200:00:00(Xem: 10181)
Vì Vụ Án Tiên Lãng, Đảng Hãy Cởi Trói Cho Dân

Phạm Trần
Kết luận vụ Tiên Lãng-Đòan Văn Vươn ngày 10-02-2012 của Chính phủ Cộng sản Việt Nam chỉ có giá trị “tắm nửa người”, chẳng những không giải quyết được mầm mống bất công xã hội mà lại giúp thêm thời gian nuôi béo mỡ số đông cán bộ, đảng viên thoái hóa, gian tham đang sống giầu trên mồ hôi và nước mắt người dân ở khắp nơi và trong mọi ngõ ngách của hệ thống lãnh đạo.
Tại sao ?
Trước khi trả lời hãy đọc “những điểm nghe được” của Kết luận của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng:
Thứ nhất, Nguyễn Tấn Dũng nhìn nhận: “UBND huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng đã có những sai phạm trong giao đất, thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn.” ở Xã Vinh Quang là một quyết định đúng, hợp với yêu cầu của dân.
Thứ hai, Chính phủ quyết định: ”Việc Lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo phá nhà của ông Đoàn Văn Vươn là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự cần phải được khởi tố, điều tra làm rõ và xử lý nghiêm minh.”
Thứ ba, Dũng: “Chỉ đạo thu hồi các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng về việc thu hồi đất và cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn. Xử lý các vi phạm về sử dụng đất của ông Đoàn Văn Vươn theo quy định của pháp luật và làm thủ tục cho ông Đoàn Văn Vươn sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai. Chỉ đạo Toà án nhân dân thành phố Hải Phòng và Toà án nhân dân huyện Tiên Lãng nghiêm túc kiểm điểm việc xét xử đối với vụ việc này. ”
Thứ tư, Dũng cũng đã nghiêm chỉnh bảo vệ quyền lợi của nạn nhân khi : “ Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khởi tố, điều tra và sớm đưa ra xét xử nghiêm minh theo đúng qui định của pháp luật việc phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn. Đình chỉ công tác những cán bộ đã chỉ đạo phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn.”
Tuy nhiên Kết luận của Nguyễn Tấn Dũng lại có nhiều điểm “nghe chói tai” không đúng với hòan cảnh bị ép vào chân tường buộc phải tự vệ của gia đình anh em ông Đòan Văn Vươn và Đòan Văn Qúy. Họ đã bị đàn áp dã man bởi nhóm quan tham đã liên kết với nhau từ Thành phố Hải Phòng xuống Huyện Tiên Lãng tới Xã Vinh Quang sử dụng súng đạn, chó săn nghiệp vụ và luật rừng ác ôn hơn cường hào ác bá thời phong kiến.
Những điểm “nghe không lọt lỗ tai” của Dũng là:
Thứ nhất, khi Dũng “Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án “giết người và chống người thi hành công vụ” ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo (Gia đình anh em hai ông Đòan Văn Vươn và Đòan Văn Qúy)do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng” là không đúng với trường hợp của các nạn nhân.
Các nạn nhân không giết chết một người nào. Vụ cho nổ bình ga và bắn đạn hoa cải từ căn nhà, cách xa lực lượng công an, quân đội trên 100 người, chỉ làm bị thương nhẹ 4 Công an và 2 Bộ đội là hành động tự vệ chính đáng vì căn nhà bị tấn công, sau đó bị phá bình địa, không nằm trong phạm vi đất bị cưỡng chế.
Như vậy là công an và bộ đội đã phạm tội xâm phạm gia cư bất hợp pháp theo luật pháp Việt Nam.
Tuy nhiên, chính quyền Hải Phòng đã bắt tạm giam các ông Đoàn Văn Quý (46 tuổi), Đoàn Văn Vươn (49 tuổi), Đoàn Văn Sịnh (55 tuổi) và Đoàn Văn Vệ (38 tuổi).
Hai bà Phạm Thị Báu (tức Hiền, vợ ông Quý) và Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) bị khởi tố về tội “chống người thi hành công vụ”, nhưng sau đó được tại ngoại cho về trông con nhỏ.
KẾT TỘI CÓ ĐÚNG KHÔNG ?
Việc bắt giam và truy tố các tội không đúng đối với các nạn nhân đã gây tranh luận trong nước mà hầu hết ý kiến của các luật sư, chuyên viên luật pháp, một số nhà trí thức, cựu lãnh đạo đảng và quân đội đã yêu cầu thay đổi các tội danh trong vụ án này.
Họ cho rằng khi Nguyễn Tấn Dũng đã kết luận việc thu hồi đất và quyết định cưỡng chế là hòan tòan trái luật thì lực lượng đi cưỡng chế không thể coi là “thi hành công vụ”. Do đó tội danh gán cho hai bà Thương và Báu (tức Hiền) cũng phải hủy bỏ.
Liên quan đến hai tội danh “không đúng” này, đã có hàng trăm trí thức, cựu tướng lãnh và viên chức đảng và nhà nước đã ký tên vào một Kiến nghị gửi cho Ông Lương Văn Thành, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Hải Phòng, đại biểu Quốc hội tại Hải Phòng yêu cầu xem xét lại các tội danh.
Trong số những người ký tên có Bà Lê Hiền Đức, 81 tuổi, người nổi tiếng chống tham nhũng trong nước; nhà giáo Hòang Tụy, Giáo sư Nguyễn Huệ Chi, Giáo sư Chu Hảo, Tiến sỹ Nguyễn Quang A, Nhà văn Nguyên Ngọc, Thiếu tướng Nguyễn Trọng Vĩnh, nguyên Đại sứ CSVN tại Trung Cộng,Bác sỹ Phạm Hồng Sơn, Nhà giáo Phạm Tòan, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Diện, Tiến sỹ Hà Sĩ Phu, Nhà Thơ Bùi minh Quốc, Nhà văn Trần Mạnh Hảo, v.v…
Những người ký tên nói rằng, hành động tự vệ của gia đình ông Vươn “chỉ nên coi đã vượt quá phòng vệ chính đáng”.
Họ kết luận: “Vụ án Đoàn Văn Vươn sẽ là một vụ án lịch sử. Mỗi hành vi, quyết định liên quan đến vụ án này sẽ được lịch sử đánh giá. Vì vậy chúng tôi hy vọng Ông với tư cách Viện trưởng VKSNDTPHP, đồng thời với tư cách đại biểu Quốc hội tại Hải Phòng sẽ cân nhắc những ý kiến nêu trong nội dung Kiến nghị này của chúng tôi, đưa ra quyết định đúng đắn, sáng suốt, hợp lòng dân.”
Điểm Thứ hai nghe “không ổn” đối với Kết luận của Dũng là Chính phủ không dám chặt đầu rắn để diệt băng đảng cầm quyền làm gương cho cả nước.
Dũng chỉ ra lệnh cho Lãnh đạo thành phố Hải phòng “kiểm điểm làm rõ trách nhiệm” về việc:
- Chấp thuận đề nghị cưỡng chế thu hồi đất không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng. 
- Khi vụ việc xảy ra chậm chỉ đạo làm rõ đúng sai và trách nhiệm của tập thể, cá nhân; báo cáo chưa đầy đủ - nghiêm túc với Thủ tướng Chính phủ; việc thực hiện cung cấp thông tin chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ gây bức xúc trong dư luận.
Dũng cũng bảo: “Lãnh đạo thành phố Hải Phòng kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc qua vụ việc này và chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước về đất đai, kiện toàn bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, không để xảy ra vụ việc tương tự.”
Ỡ những nước có dân chủ pháp trị thì khi Lãnh đạo Hài Phòng không biết tự xử, không có văn hóa “từ chức” vì đã để xẩy ra vụ đán áp dân bất chính, thất lương tâm ở Tiên Lãng thì Dũng phải có quyết định kỷ luật khắt khe làm gương cho các cấp chính quyền địa phương khác mới đúng. Đằng này, rõ ràng Chính quyền Hải Phòng đã chấp thuận kế họach cưỡng chế bất hợp pháp của Huyện Tiên Lãng, không xét xử đúng luật khi có khiếu kiện trong nhiều năm của gia đình Đòan Văn Vươn để xẩy ra biến cố ngày 5-1-2012, “cố tình báo cáo sai sự thật” (lần đầu) khiến Dũng phải bắt báo cáo lại rồi còn không “nghiêm túc với Thủ tướng” nữa thì thử hỏi lãnh đạo Hải Phòng có coi trời bằng vung không ?
Điểm Thứ ba ,mặc dù ai cũng biết Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hải Phòng, Đỗ Trung Thoại, là người trực tiếp phụ trách nông nghiệp có liên hệ mật thiết với việc chỉ đạo cưỡng chế đã bịa đặt chuyện “Việc phá nhà ông Vươn là do nhân dân bất bình và bức xúc quá nên làm vậy. Nhiều người dân không đồng tình với việc làm của ông Vươn…”
Nhưng Thọai không bị bất cứ hình phạt nào của Nguyễn Tấn Dũng cũng như của Đảng bộ và Chính quyền Thành phố Hải Phòng.
Ngược lại, vào ngày 11/02 (2012) Thọai còn được Thành phố “phân công phụ trách tổ công tác triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng liên quan đến vụ cưỡng chết ở Tiên Lãng”.

Quyết định này đã gây phẫn nộ trong dân nên ngay ngày hôm sau (12/02 (2012) Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, Dương Anh Điền đã phân công ông Đan Đức Hiệp - Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng thay Thoại.
Tuy mất chức đứng đầu tổ nhưng, theo tin các báo Việt Nam, Thọai vẫn còn là “tổ phó thường trực” của tổ công tác này.
Như vậy thì Chính quyền Hải Phòng là “một Nhà nước” độc lập muốn làm gì thì làm à?
MIỆNG LƯỠI HỔ MANG
Điểm khó hiểu Thứ tư trong quyết định của Nguyễn Tấn Dũng không thấy có lời nào liên quan đến Đỗ Hữu Ca, Đại tá Giám đốc Công an Thành phố Hải Phòng, người đã chỉ huy Công an tấn công ngôi nhà 2 tầng, xây gạch, cốt sắt mà Ca gọi xách mé là “cái chòi trông cá”. Ca còn nói sai rằng ngôi nhà này nằm trong khu vực bị cưỡng chế trong khi thực tế là ở ngòai nên Ca và lực lượng Công an thành phố có thể bị truy tố về tội xâm phạm gia cư bất hợp pháp và phá họai tài sản của nhân dân.
Nguyên văn câu nói xanh rờn của Ca: “Ngôi nhà chỉ là cái chòi trông cá, lại nằm trong khu vực bị cưỡng chế, nên việc phá hay không phá không thành vấn đề”.
Có lẽ cả đời “sự nghiệp Công an” chưa bao giờ Ca tham dự hay chỉ huy một trận tập kích nào “ngọan mục đầy thú vị” như khi cầm quân tấn công vào nhà ông Vươn nên viên sỹ quan này đã hồ hởi mô tả không biết xấu hổ: “Phải nói rằng việc hiệp đồng tác chiến cực kỳ hay. Tôi bảo, không có cuộc diễn tập nào thành công bằng cuộc diễn tập lần này. Một là, anh em cơ động dùng thuyền để tiếp cận là chưa có bao giờ trong giáo án, đã phải dùng thuyền nan để chèo vào, bí mật áp sát mục tiêu đấy. Đánh mũi trực diện nghi binh ra làm sao. Rồi là tác chiến vòng ngoài, vòng trong thế nào. Tôi nghĩ là rất hay, có thể viết thành sách. Tôi nói với các đồng chí Thường trực rằng đây không phải kế hoạch tập trận nhưng đúng là phải rút kinh nghiệm, cái này nó rất là hay, có sự kết hợp giữa địa phương, giữa công an, quân đội, biên phòng rất là đẹp, đâm ra không có gì phải phàn nàn về cái chuyện ấy cả. (VnMedia, 8/1)
Phê bình về lời nói đây thú tính, không coi mạng sống người dân ra gì của Ca, nguyên Đại biểu Quốc hội tỉnh Lạng Sơn, Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết nói:”Khi thấy ông Đỗ Hữu Ca nói rằng "vụ cưỡng chế là một chiến tích lớn của công an Hải Phòng", tôi vô cùng sửng sốt, không thể tin nổi đây là ý kiến của một giám đốc công an TP. Ông Ca dùng các cụm từ "rất là hay", "rất là đẹp" nói về sự phối hợp tác chiến trong vụ cưỡng chế. Thú thật là tôi không biết bình luận thế nào. Bác Hồ đã gạch bỏ cụm từ "trận đánh đẹp" trong một văn bản trình lên Bác. Bác nói một trận chiến làm chết nhiều người, dù người ở phía nào chăng nữa, đều không thể gọi là một trận đánh đẹp. Đấy là đánh nhau với địch, còn đây là quan hệ với dân. Cái này hết bình luận nổi. Có lẽ ông này cần có một bác sỹ chuyên khoa tâm lý chăm sóc.”
Tư cách cán bộ chỉ huy như Ca mà vẫn còn được Thành phố Hải Phòng phân công là thành viên trong “tổ công tác triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng liên quan đến vụ cưỡng chết ở Tiên Lãng” thì chỉ có ở Việt Nam thời Cộng sản cai trị mới có chuyện “chói tim” này.
Như vậy thì có phải “nhà nước” Hải Phòng đã “ vừa đá bóng vừa thổi còi” không ?
Quyền dân phép nước ở đâu mà Thủ tướng Dũng, Đại biểu Quốc hội Đơn vị 3 có Huyện Tiên Lãng và 8 người khác của Đòan Đại biểu Quốc hội Hải Phòng vẫn chưa vào cuộc “thăm dân cho biết thực,hư thế nào” ?
Cho đến ngày 15-02 (2012), mới chỉ có 4 viên chức nhỏ bị “tạm đình chỉ công tác trong thời hạn 15 ngày để điều tra” gồm : Lê Văn Hiền, Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng và ông Nguyễn Văn Khanh, Phó chủ tịch UBND (Tiên Lãng) ; Phạm Đăng Hoan, Bí thư Đảng ủy (Xã) và Lê Thanh Liêm, Chủ tịch UBND xã Vinh Quang.
LÊ ĐỨC ANH-VŨ KHOAN
Vì những việc làm còn bôi bác này mà Lê Đức Anh, Đại tướng, nguyên Chủ tịch Nước đã nói với Báo điện tử Chính phủ ngay sau khi có quyết định của Nguyễn Tấn Dũng: “Nếu vụ việc này không được kịp thời xử lý nghiêm minh thì hậu quả sẽ thật khó lường. Bởi vì từ quan hệ nhà nước phục vụ dân mà với các quan chức suy thoái như thế, quan hệ phục vụ thành quan hệ đối kháng, điều đó gây mất niềm tin đối với sự lãnh đạo của Đảng. Vụ việc ở Tiên Lãng nếu không xử lý nghiêm minh nó sẽ lan tỏa ra cả nước.”
“Có thể nói vui thì rất vui trước kết luận của Thủ tướng, nhưng lo không nhỏ. Tôi đề nghị Thủ tướng cần kiểm tra việc thực hiện của thành phố Hải Phòng đối với kết luận này, việc tổ chức thực hiện là rất quan trọng.”
Trong khi đó, ông Vũ Khoan, nguyên Phó Thủ tướng phát biểu: “Vụ việc này phản ánh rất nhiều điều bất ổn khá phổ biến ở nước ta trong lúc này, đòi hỏi phải rút ra những bài học thích đáng để chấn chỉnh, nếu không có thể nẩy sinh những tình huống phức tạp khôn lường.”
Ông Khoan nói thêm rằng : “Có lẽ trong số các đạo luật về kinh tế ở nước ta Luật đất đai có tầm quan trọng hàng đầu vì dù sao nước ta vẫn là nước nông nghiệp, trên 70% dân số sống ở nông thôn; quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang được đẩy mạnh ảnh hưởng rất nhiều tới đất đai; đây cũng là nơi phát sinh nhiều tệ nạn tiêu cực, tham nhũng nhất vì thực ra tài sản quốc gia của ta chủ yếu cũng nằm ở đất và một số ít khoáng sản; phần lớn các vụ khiếu kiện đông người và gay gắt đều liên quan tới đất đai.
Nói một cách khác, phát triển kinh tế, kể cả tiến trình CNH,HĐH, ổn định xã hội, chống tham nhũng về nhiều mặt đều nằm ở đây cả!… Mọi chuyện rắc rối liên quan đến giao, thu hồi, tranh chấp, bồi thường, giá cả, tiêu cực, tham nhũng... đều liên quan đến các khía cạnh này; không giải quyết chúng một cách thích hợp thì sự bất ổn còn kéo dài.” (Báo Tuần Việt Nam, 10-02-2012)
Đây chính là vấn đề nan giải của đảng Cộng sản việt Nam trong giai đọan sống còn hiện nay mà nội dung Nghị quyết 4 ngày 31/12/011 nói về "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay" đã phản thật rõ trong vụ Tiên Lãng sau “tiếng bom” của gia đình Đòan Văn Vươn.
Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đã cảnh giác tại Hội nghị tòan quốc Xây dựng đảng ngày 11/01/2012 rằng: “ Nếu Đảng ta không thật sự vững vàng về chính trị, tư tưởng, không thống nhất cao về ý chí, hành động, không trong sạch về đạo đức lối sống, không được nhân dân ủng hộ, thì không thể đứng vững và đủ sức lãnh đạo đất nước đi lên. Một lần nữa, Tổng Bí thư khẳng định xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt, là vấn đề sống còn của Đảng, là sự tồn vong của chế độ ta.” (Báo Điện tử Trung ương Đảng)
Trọng cũng nói nhiều đến tình trạng “tự diễn biến” và “tự chuyển hoá” lan rộng trong đảng như mối lo cho sự tồn vong của chế độ.
Vì vậy, nhiều cấp trong đảng đang sợ vụ Tiên Lãng sẽ là tiền đề cho nhiều vụ Tiên Lãng khác nổi lên trong dân đòi lại công bằng, đền bù cho những đất đai đã bị chiếm đọat hay cưỡng chế từ khi có Luật Đất Đai đầu tiên năm 1987 cho đến Luật sau cùng ra đời năm 2003.
Vấn đế là quyền làm chủ đất nước và quyền sở hữu đất đai thuộc về tòan dân đã được quy định trong Hiến Pháp, nhưng đảng lại dành quyền quản lý và trao quyền cho địa phương giao đất, thu hồi đất và cho thuê đất theo ý muốn nên nhiều quan chức đã “bẻ Luật” ra thành nhiều mảnh để tự biên, tự diễn có lợi cho cá nhân, phe phái có chức có quyền nên đã đẻ ra tham nhũng và nạn cường hào ác bá làm khổ dân như xẩy ra ở Tiên Lãng.
Không khéo rồi chính đảng và nhà nước CSVN lại ép dân phải nổi lên để đòi lại quyền “người cầy có ruộng” chăng ?
Hay là hãy cởi trói cho dân để tránh đổ máu ?
Phạm Trần
(02/012)

Ý kiến bạn đọc
29/02/201205:42:50
Khách
Thật sự mà nói là càng gần về đây sự cướp bóc của tập thể nhóm quan chức quá đà lộ liễu, người dân phản ảnh không được trung ương quan tâm (nhiều khi tôi nghĩ mọi cái cướp được đã và được chia cho phần quan T Ư rồi thì phải).Chính vì vậy mà mọi cái sai của quan chức thực thi pháp luật ngày càng lộng quyền và cả đến phát biểu trước quần chúng cũng chả cần giữ ý tứ gì cả.Về luật đất đai thì quá ư là nhiều...Cướp của người nghèo bán cho kẻ giàu.(cái này bản tin Tiêu Điểm của đài truyền hình đã phản ảnh có minh chứng cụ thể rồi),Cái bọn cướp đường đã làm cho bao người đi trên Ql1A đã chứng kiến,Trợ giá xăng dầu đâu bằng chí phí do bọn cướp đường này gây ra .Vậy mà nó cứ tồn tại và theo tôi được rõ là cấp trên khoán cho các đội cướp đường ấy...Còn về khoản thực hiện các công trình xây dựng cơ sở vật chất công cọng,công trình giao thông,quốc phòng...đều có luật bất thành văn chung chi có nơi lên đến 60% chi phí công trình.Thì thử hỏi chất lượng còn đâu nữa.Đường ta làm hiện nay bằng công nghệ tiên tiến hơn xưa cách đây 40 năm ,ấy vậy mà chỉ khi vừa xong đầu này là đầu kia đã hỏng rồi. có bao nhiêu người chịu trách nhiệm phải ra toà .bị tịch thu tiền hối lọ ,rút ruột,tham nhũng...Bao nhiêu công trình dân sinh hàng trăn ngàn tỉ làm xong không xử dụng được.Có mấy ai chịu trách nhiệm,đâu phải do yếu kém quản lí, mà do quan tham có lộ trình từ T Ư đến đia phương cấu kết nhau...Thử hỏi lương của các quan mỗi tháng là bao nhiêu mà chi phí và tài sản hiện nay của các quan đến cỡ nào??? Cho nên việc kiểm kê tài sản các vị cứ nói mãi nhưng nào có làm vì sao??? Vậy sao không làm từ chủ tịch nước trở xuống đi??? khó quá phải không các Quan???Con người Việt ta thông minh lắm nhưng các vị đã làm cho họ phải ra đi (Gọi là chảy máu chất xám) Hoặc phải thờ ơ, vô cảm, vì phản biện bị qui chụp là ( Chống phá nhà nước...)Có bao người chống tham nhũng được vinh danh hay đang sông trong khổ đau trù dập. Vậy những phong trào học tập đạo đức Hồ chí Minh Để làm gì,Chỉnh đốn đảng để làm gì?Chống tham nhũng để làm gì?Khi mà cái hiện tượng người sai ,người phạm tội lại là trưởng,phó ban điều tra(điển hình vụ Tiên Lãng Điều ông Ca, ông Thoại nằm trong ban thanh tra sai trái ấy...Còn bao điều nưc cười nữa mà trong phạm vi này không nói hết được...Thì còn bao lâu nữa con rồng Việt bay vào vũ trụ???
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.