Hôm nay,  

Nhân Quyền VN: Bức Tranh Vân Cẩu Cười Chảy Nước Mắt

14/03/201200:00:00(Xem: 12501)
Hai mươi năm chinh chiến, nạn nhân lãnh đủ cũng chỉ là dân và lính, là những người tuổi trẻ VN, vì đời, vì người và vì liêm sỉ mà đem mạng cùi ra sa trường làm bao cát, hầm chông, lãnh đạn cối tăng, dao găm mã tấu của giặc Bắc. Trong lúc đó tại hậu phương, người lính bị ghét bỏ khinh khi và tàn nhẫn hơn hết là bị đám Việt gian đâm sau lưng trí mạng. Ðọc lịch sử thêm hận cuộc đời và càng thương biết bao cho quê hương lầm than tủi nhục bởi đám sâu bọ mang lớp người “ trí thức (!) “. Bài học mới nhất của lịch sử VN là những trang viết đẵm đầy máu lệ, qua câu chuyện Cộng Đồng Người Việt Hải Ngoại tại Hoa Kỳ, đã bị những bàn tay lông lá tráo trở, làm đảo lộn kế hoạch trình bày “ Bản Thỉnh Nguyện Thư của gần 150.000 người Việt TNCS, trước cơ quan hành pháp Mỹ tại thủ đô Hoa Thịnh Đón vào ngày 5-3-2012, với mục đích “ Đòi Hỏi Nhân Quyền cho VN như chính phủ Mỹ luôn rêu rao khắp thế giới.

Ngày xưa lính khổ chỉ biết cười khóc riêng mình nhưng khi dân khổ thì lính khóc cho dân trên những đoạn trường máu lệ trong tết Mậu Thân, mùa hè đỏ lửa và những giây phút cuối cùng trong tháng tư đen. Ba mươi bảy năm qua tính từ những ngày tao loạn, lính đi tù lính chết, vợ con lính lầm than đen đói, thương phế binh lê lết đầu đường xó chợ, vậy mà chẳng thấy một ai lên tiếng vì lương tâm để cứu giúp những hồn oan vất vưởng.

Qua các tài liệu lịch sử được công bố cùng với những bài viết, sách vở về những nguyên nhân khiến tù binh VC thường gây rối vì chúng có chỗ dựa lưng vững như núi của “ phong trào tranh đấu đòi cải thiện chế độ tù ngục “ của Chân Tín, Nguyễn ngọc Lan, Trương bá Cẩn, của tờ Tin Sáng do đám dân cử cong sản Hồ ngọc Nhuận,Ngô công Ðức, Lý Quý Chung chủ trương và “ Hội Phụ nữ đòi quyền sống “ của vợ Ngô Bá Thành nhưng quan trọng hơn hết vẫn là các cái loa của đám phản chiến tây phương và Mỹ.

Do trên chuyện tranh đấu trong tù, qua những đòi hỏi vô lý quá đáng, được kiếm chuyện và xảy ra như cơm bữa để những thành phần trên lấy cớ viết bài đăng báo, tố cáo chính quyền miền Nam vi phạm hiệp ước, nhân quyền, đối xử vô nhân đạo với tù binh. Cũng vì vậy mà “ phái đoàn quốc hội “ Hoa Kỳ theo thỉnh cầu của Tổng Thống Ford, đến Sài Gòn vào ngày 24-2-1975 để duyệt xét chuẩn chi 300 triệu Mỹ kim quân viện cho VNCH. Nhưng trời ơi thay vì tới chỗ để nhìn tận mắt cảnh điêu tàn lầm than khổ tuyệt của đồng bào trong cuộc chiến do CS Bắc Việt đang gây ra, thì những tên dân cử dân chủ thiên cộng quyến uy lúc đó như Paul Mc Closkey, Bella Abzug, John J Flynt, Donald Flynt chỉ ra lệnh cho TT Nguyễn văn Thiệu phải để cho bọn chúng tiếp xúc công khai với Mặt Trận Ma (GPMN) và Cọng sản Hà Nội cũng như phải tìm cho bằng được Chân Tín, Trần hủu Thanh, Huỳnh Liên, Ngô bá Thành,Huỳnh tấn Mẫm.. để lấy bằng chứng về “ chuồng cọp Côn Ðảo, chuồng cu Chí Hòa.”. Chứng minh Chính VNCH “ Vi Phạm Nhân Quyền..”.

Trưa 30-4-1975 xe tăng cọng sản tràn ngập các nẻo đường Sài Gòn, chỉ có lá cờ xanh xanh đỏ đỏ của Mặt trận lung lẳng sau xe, còn tất cả như Lê Ðức Thọ tuyên bố là đảng ta đó. Rồi thì “ ngụy quân, ngụy quyền và cả nguỵ dân “ khắp nước được lệnh học tập chứ không đi tù, vì tất cả là anh em nên không có kẻ thắng người bại .

Ngày xưa Việt cộng phản loạn, tù binh Bắc Việt sát nhân, nhờ có luật pháp quốc tế bảo vệ, nhóm của Chân Tín che chở.. nên sống trong tù thung dung no đủ. VNCH mất , Mỹ cút, quốc tế ngoảnh mặt làm ngơ, nên tù binh và dân chúng miền Nam bị tù sướng ngột thở. Ngày xưa những trại tù cọng sản, xa tận Côn Ðảo, Pleiku.. vẫn không thiếu khách quý ngoại quốc và các phái đoàn liên tôn nhà văn nhà báo, viếng thăm viết báo cáo.

Khi cọng sản làm trùm, những thiên đàng xã nghĩa tại Sở Công An , Chí Hòa, nhà giam Phan Ðăng Lựu Gia Ðịnh, ba bước đã tới nhưng không thấy một bóng ma hiện hình, khiến cho tù nhân trong đoạn trường máu lệ, ăn cơm sát hầm xí, ngủ ngay trên nước tiểu đống phân, khổ cực , đọa đày, chen chúc nằm nghiêng như cá mòi xép trong hộp, chỉ biết lấy nước mắt làm canh nuốt cơm độn, cơm bo bo vì kêu trời trời ngoảnh mặt, kếu đất đất làm ngơ, kêu sư, thầy, trí thức thì ai nấy cũng xụi lơ, lớp chạy theo Mỹ, phần kẹt lại thì chết đứng trước AK mã tấu.Rốt cục thượng vàng hạ cám, làm lính diệt cộng hay nằm vùng phục kích, tỷ phú cùng đinh, văn nhân nghệ sỹ, kéo xe đổ rác, mấy cha mấy thầy, đĩ điếm ma cô... tất cả sau ngày 1-5-1975 đảng vào Sài Gòn, lần lượt sau trước, rủ nhau vào tù.

Đừng tưởng cọng sản chiếm được miền Nam rồi không muốn tắm máu cả nước là nhân đạo. Thật ra chúng không dám làm như Khmer đỏ và Polpot vì VN khác Kampuchia. Ðộng mã tấu và súng đạn lúc đó là loạn ngay, không chừng đồng bào đau khổ miền Bắc cũng nhập cuộc.Bởi thế chúng dùng trò dụ khị từ tướng tới lính, trên quan dưới dân, qua chiêu bài học rồi về. Do đó ai cũng tưởng thiệt, tự mình tự nguyện bó tay vào tù lúc nào không biết.Thế là chúng thẳng tay trả thù tận tuyệt

Sau này anh em còn sống sót gặp nhau, ai nấy đều cho rằng trong muôn ngàn cái tân khổ chịu đựng, thì việc bị “ VC lừa tự nguyện vào tù “, mới là “ nỗi đau lớn nhất “, phải khiến người ta chảy nước mắt ròng ròng. Ai thoát cảnh tù cọng sản cũng đều có quyền hãnh diện hay kể lại nỗi khổ trong tù cho mọi người biết nhưng tuyệt đối “ đừng có lấy đó để nghe nói nghe đồn “ mà hại người. Chắc chắn trong lao tù cọng sản xưa nay, từ đông sang tây, từ người xuống chỏ, không có một ai thích làm anh hùng nhưng hầu hết những tù nhân VNCH đã tồn tại rực rỡ khi bước ra khỏi cổng thiên đàng. Nhà tan mất nước, muôn dân đồ thán, sắt đá cây cỏ còn biết khóc giùm cho đời tù. Vậy thì đừng lấy tù làm thành tích khi thoát ra khỏi nó, mà chỉ cám ơn nó vì nhờ nó ta thuơng nhau hơn, ta hận cọng sản hơn, làm được như vậy mới xóa sạch nhục nhã đã nén gánh trong chốn lao tù.

Chín giờ sáng ngày 30-4-1975 tại dinh thủ tướng Vũ văn Mẫu, qua một đêm thức trắng bạc đầu, tổng thống VNCH hai ngày Dương văn Minh, nghe theo Nguyễn hữu Thái đầu hàng Hà Nội. Một cuốn băng thu âm tiếng nói của Việt cộng nằm vùng Nguyễn hữu Hạnh, mượn danh Dương văn Minh bắt QLVNCH buông súng đầu hàng giặc.VNCH coi như sụp đổ lúc 12 giờ trưa cùng ngày, khi tên Thái dẫn đường cho bộ đội Bắc Việt lên nóc dinh Ðộc Lập treo lá cờ nửa xanh nửa đỏ ngôi sao vàng của MTGPMN, trước sự chứng kiến của TT Minh, NT Mẫu và nội các hai ngày.

Từ đó người miền Nam chịu cảnh đổi đời. Tất cả được Hà Nội gọi là “ nguỵ “. Cha sư không theo quốc doanh bị gọi là cha sư ngụy, lính là ngụy quân, công cán cảnh là nguỵ quyền kể luôn dân đen trong suốt cuộc chiến, chẳng hề nhớ tới nước là cái gì, cũng bị gán là ngụy dân. Cũng nhờ “ cách mạng “ từ bắc vào nam, từ bưng ra tỉnh giải phóng và tổng thống Dương văn Minh kịp thời ra lệnh QLVNCH buông súng đầu hàng khi nắm quyền, nên cả nước được “ sánh vai tiên nhanh tiến mạnh, vững chắc phấn khởi “ từ người xuống chó, chết chung một mồ.

Cho đến bây giờ dù giấy không còn gói được lửa, thúng không úp đủ voi, người ta cũng không biết được thật sự đã có bao nhiêu người miền Nam chết khi đã có hòa bình ngưng bắn trong các trại tù khổ sai lao tác khắp nước, tại các khu kinh tế mới rừng thiêng nước độc, nơi công trường tập thể đội đá vá trời cũng như trên đường vượt biên, vượt biển tìm tự do.

Cũng không ai biết được có bao nhiêu người nhà giàu tự tử chết khi tài sản của mình bị cướp giựt và số vàng bạc châu báu, nhà cửa ruộng vườn, ghe thuyền thùng lều nước mắm, chùa chiền nhà thờ, trường học tu viện.. bị cưỡng chiếm lên tới mức nào, trong đó có biên nhận là 16 tấn vàng tài sản quốc gia, bị tên tiến sĩ Nguyễn văn Hảo cướp dem dâng cho Lê Duẩn, Lê Ðức Thọ năm 1975 chở về dấu trong hang núi tại Côn Sơn Hải Dương rồi chia nhau hưởng đủ.

“Phố xưa em buộc đôi hàng bím

nay tóc về đâu, hồn ở đâu “

Thơ Du tử Lê bổng khiến ngậm ngùi cho đời lính trong cõi đi về. Kiếp lính ngày xưa trên quê hương cũng vẫn là những con chim hồng tung bay lạc nẻo, thì ngày nay trong cõi lưu đày lại càng mù mịt lang thang. Xa quá rồi phải không quê hương, bè bạn ? vậy sao không ngồi xuống đây để cùng nhìn lại cuộc đời rồi khóc cho thân phận nhược tiểu Việt Nam.Hai mươi năm chinh chiến đoạn trường, chúng ta những người lính tính được bao nhiêu ngày sống bên mẹ già em dại hay đã tự dốc ngược đời mình trong lòng men đắng, trên giàn lửa thiêu, lang thang như mây chiều bên trời lẽ bóng
Rồi những ngày dưỡng quân phố thị lạc lõng sang nghèo, mới cảm nhận được cái chát chua tuổi trẻ, thương cho kiếp lính rẻ rúng phận bèo, đời thật là oan khiên định mệnh. Chịu đựng rồi gục ngã, câm nín tới hy sinh, người lính cuối cùng vẫn sống và đang ưỡn ngực đối diện với địch thù. Lịch sử dù bị khuất lấp bởi cát bụi thời gian nhưng vẫn không át nổi lao xao tiếng đời tiếng miệng

Đừng tưởng người ta chưa nói tới mình là xong rồi. Không phải vậy đâu, hưng thịnh và tồn vong chỉ cũng là một khúc quanh lịch sử nhưng những kẻ gian manh, những tên đại nghịch thì muôn đời vẫn bị trời tru đất diệt. Cho nên Hồ tặc và đồng bọn dù có lấy sách che trời, dùng súng bít miệng thì Hồ Chí Minh cũng vẫn là Côn là Thành, là Lã Bất Vi buôn vua bán nước.

Cho nên ngày nay chỉ nghe tới cột đồng Mã Viện, điện Diên Hồng, Ashaut, A Lưới, Bình Giả, Kon Tum, Côn Ðảo hay miền thượng du Bắc Việt, vậy đã có bao nhiêu người biết tới ? Tuy nhiên cái nổi bì bỏm trong vũng sình lầy ngang tới ngực, trên đầu có muỗi dưới hông đĩa mòng mà lính trải qua năm nao, chắc sau này nhiều người được hưởng khi bị làm sâu thủy lợi.

Lịch sử luôn tái diễn không ngừng và bất cứ dấu chân ai cũng đều bước vào lịch sử. Ba mươi bảy năm trước có ai ngờ được ngay trên đất nước Hoa Kỳ, một đồng minh bán đứng VNCH năm 1975, lại cho phép người Việt tị nạn cọng sản xây dựng một Ðài Chiến Sĩ Trận Vong QLVNCH đầu tiên tại hải ngoại, nơi thành phố New Orleans. Lể khánh thành vô cùng trang trọng vào ngày 30-4-1988 với sự tham dự của 300 quan khách Việt-Mỹ, trong đó có hai ông Thị Trưởng Sidney Barthelemy, Gerald Blessey. Ðây là bước khởi đầu của một hành trình dai dẳng , mà người Việt cưu mang và cuối cùng đã đạt thành công, dựng đài vinh danh và nhớ ơn chiến sĩ VNCH tại thành phố Sài Gòn nhỏ vào năm 2003. Rồi thì cờ vàng ba sọc đỏ tiếp tục ngạo nghễ tung bay khắp các nẻo đường hải ngoại, từ vùng giá lạnh cực bắc Michigan, Hoa Thạnh Ðốn, Minnesota, New Orleans, Houston cho tới nhiều thành phố có đông người Việt tị nạn ở hai miền nam bắc tiểu bang Califonia.

Thời trung cổ, trong khi nhiều nơi trên trái đất, con người còn sống thuở hồng hoang. Trung Hoa,, Ấn Ðộ,Ai Cập, Hy Lạp, La Mã.. là những cái rốn văn minh của nhân loại nhưng đâu có ngờ được tại một miền đất nhỏ Ðại Việt, nơi điện Diên Hồng , vua Trần đã cho mời những bô lão khắp nước về dự đại hội toàn quân, toàn dân chống giặc xâm lăng Nguyên-Mông.

Đây không phải là những khoa bảng trí thức, cũng không hề là thượng lưu đại quan, mà là những hạng thứ dân đầu trần chân đất. Họ tới từ đồng rưộng, thắt lưng đeo bầu rượu, tay chống gậy trúc, tóc râu bạc như sương. Chính họ chứ không phải quan quyền đang hiện diện, đã đồng thanh quyết đánh. Nhờ cái sĩ khí can trường đó mà vua Trần và Ðức Hưng Ðạo Vương cùng các chiến sĩ, thề diệt giặc Mông, cứu nước non khỏi sự dầy xéo tang thương của Mông Cổ. Lịch sử lại tái diễn nơi quê người, những người lính già lại cùng hội ngộ, để quyết chiến chống bạo Hồ ròng rã suốt ba mươi sáu năm qua nhà tan nước mắt.

Trong cái tận cùng thê thiết cuộc bể dâu của người Việt sống còn. Công hầu khanh tướng, phú quý vinh hoa, giờ này bộ còn hay sao trong cơn lốc đời ? và nếu có, thì đó chính là những gì ta có hôm nay đối với non nước. Ðây mới đích thực là “ liêm sỉ của con người “. Hai mươi năm chinh chiến, mười mấy năm tù đầy và giờ nghẹn ngào bỏ quê hương mà trốn giặc. Nghiệt ngã oan khiên như núi chưa thấy đủ hay sao ? Dư luận có thể không đếm xỉa tới những bịa đặt cá nhân nhưng chắc chắn bia đời bia miệng sẽ không tha thứ cho những người có trách nhiệm trước quốc dân trong cơn bão lửa, nay chỉ vì một vài bụi bông cỏ mây làm vướng bấu quần, mà bỏ cuộc.

Anh hết thấy không phải là hết nhớ
Những căm hờn trong khẩu hiệu vang lên
Những biểu ngữ kêu gào nhau chém giết
Giải khăn sô oan nghiệt quấn đầu thơ
Xương chất thành non, biển hận không bờ
Ngàn xác gục trong thước vuông chủ nghĩa... 

(thơ Xuân Hiến)

Hởi ơi đâu có ai ngờ được ba mưởi bảy năm sau ngày mất nước vào tay “ Cộng Sản Đệ Tam QT & giặc Tàu (30-4-1975) “ , lại có hằng trăm người Việt TNCS ưởn ngực bước vào Tòa Bạch Ốc, trung tâm quyền lực nhất của nước Mỹ, như là những “ chính khách “ mang nhiệm vụ “ thỉnh cầu Hành Pháp Mỹ giúp dân tộc VN, lấy lại “Nhân Quyền “ đã bị đảng CS cướp giựt từ mấy chục năm qua.

Và cũng không ngờ những người dám “ dưa lưng ra đở đạn thù của cả VC lẫn phe ta “ trong Biến Cố Lịch Sử trên, lại là Những Người Tuổi Trẻ VN, chứ không phải tướng, tá, công chức cán bộ cao cấp..từng hưởng vinh hoa phú quý từ máu vá nước mắt người dân đen và lính trước tháng 4-1975. Cái tận cùng của đổi thay là Người Chủ Xướng Phong Trào Ký Thỉnh Nguyện Thư đòi hỏi Nhân Quyền cho VN cũng như Cứu Các Tù Nhân bị VC đang giam giữ vì tội “ yêu nước Chống Giặc Tàu “. Trong số này có Ca Nhạc Sĩ Việt Khang, qua hai Nhạc Phẩm bất hủ “ VN Tôi Đâu ? và Anh Là Ai ? “ . Người đó là Nhạc Sĩ Trúc Hồ, giám đốc Trung Tâm ASIA và Đài SBTN. Họ thuộc giới Nghệ Sĩ , đã dùng lời ca tiếng nhạc thay thép súng để đối mặt với kẻ thù.

Làm ít thị bị chưởi ít, làm nhiều bị chưởi nhiều, không làm cũng bị chưởi. Đó là một chân lý không thể bàn cải giống như cái bản đồ Lưỡi Bò của Trung Cộng tại Biển Đông. Nhưng có khen hay chê, chưởi hay đội lên bàn thờ, thì Trúc Hồ giờ cũng đã trở thành Người Của Lịch Sử Cận Đại, qua những trang Tranh Đấu Sử. Sự thành công hay thất bại hay nói rõ hơn “ công và tội “ của Trúc Hồ và Những Người Tuổi Trẻ Hôm Nay. Đó là có dám Tiếp Tục Con Đường Cứu Nước, Cứu Dân VN trong Đại Họa Mất Nước Hiện Tại, hay là chỉ làm công việc “ Treo Đầu Dê Bán Thịt Chó “..để rồi như hai chục năm trước về trước, thêm một làn Cướp Mất Lòng Tin Của Người Việt TNCS Hải Ngoại.

Trước tháng 4-1975 Hoa Kỳ tới VN để giúp chống VC, nên đâu cần đếm xĩa tới sự hiện hữu của chính quyền miền Nam. Hiện tại Mỹ sang VN để kiếm thị trường và đồng minh, nên mọi hành xữ tuyệt đối không dám làm mích lòng “ chính quyền “ cho dù ngoài miệng luôn dao to búa lớn... Cho nên thái độ của những người “ mang đầy chức vụ “ được kê khai qua những tường trình của báo chí Việt, trong buổi tiếp tân phái đoàn Người Việt TNCS vào trình Hành Pháp TNT của gần 150.000 đồng bào, thật sự chỉ làm bận tâm những kẻ đa sự. Trong lúc đó hầu hết người Việt khắp nơi trên thế giới, ai cũng đã đoán được trước kết quả “ mang tính chất ngoại giao “ mà hành pháp Mỹ sẽ “ ban phát ân huệ cho phái đoàn .. “ và đúng như chúng ta đã nghĩ

Cuối cùng dù có hòa nhã như Nam Lộc trong bài viết “ còn đòi hỏi gì hơn “ hay bi phẩn tủi hờn cho thân phận nhược tiểu VN trước Tòa Bạch Ốc của Việt Dũng, thì Người Việt chúng ta cũng đừng quên Cám Ơn Tất Cả mọi người đã Dốc Cạn Tim, Óc, Máu và Nước Mắt để Cứu Dất Nước và Dân Tộc VN sớm thoát khỏi gông cùm nô lệ của CSVN và giặc Tàu cướp nước.

Tuy nhiên đối với một ông tổng thống chỉ còn nhiệm kỳ vài tháng và đang nặn óc làm sao được đắc cử lần nữa, thì sự phủ phàng vô tình hay cố ý đối với những cử tri sắp tới, là một câu chuyện khôi hài ít thấy ..!

MƯỜNG GIANG 
Viết từ Xóm Cồn Hạ Uy Di
Tháng 3-2012

Ý kiến bạn đọc
14/03/201213:51:55
Khách
Rất trân trọng tâm huyết của tác giả bài viết đã công phu góp nhặt thành "bức tranh vân cẩu" lịch sử miền Nam sau này; rất trân trọng cảm nghĩ tâm tư của những người lính VNCH từng chiến đấu hy sinh và cho đến tận bây giờ 37 năm sau khi bị buộc phải thua trận vẫn không thể nào sống thanh thản khi đất nước vẫn tiếp tục sa vào trận cờ quốc tế khác.

Có thể ý kiến của tôi không vừa tai nhiều vị, nhưng không vì thế mà tôi im lặng. Trong cuộc chiến tương tàn Nam Bắc, tâm trạng đa số người lính miền Bắc đâu kém thê lương, cũng đem xương máu cha mẹ tượng hình nuôi lớn để hy sinh vì "chính nghĩa chống thực dân mới" theo sự "lãnh đạo của Đảng"! Và Cách mạng thành công họ được gì? những người lính mũ tai bèo vượt Trường Sơn đầu đội trời chân đạp đất trên đầu ngày đêm B52 gầm rú trải thảm bom, họ đi bộ miệt mài chân không nghĩ, tranh thủ vài phút dừng chân viết vội dòng nhật ký mà sợ bị thủ truởng phát hiện nên viết xong cuốn nhỏ gọn mảnh giấy giấu vào lai áo! Họ chết đi, những dòng tâm sự tha thiết nhắn gửi gia đình phương xa miền Bắc không bao giờ đến được với người thân, nhưng chúng ta người lính miền Nam xúc động đọc được và thương họ vì cái tình đồng bào, cái đồng cảm của người lính cùng thân phận "giết người không quen biết". Đau và nhục làm sao khi hai phe lại chính là đồng bào nói cùng ngôn ngữ lăn xả vào nhau tàn sát với súng đạn của ngoại bang! Có ai tốt với người VN đâu? Tư bản hay Cộng sản đều là ngoại bang. VN là dân nhược tiểu, cho đến tận hôm nay vẫn là dân nhược tiểu!

Giai cấp cai trị CSVN cần phải biết và luôn phải hiểu vị trí của dân VN trong bàn cờ thế giới là như vậy, để bớt đi mù quáng, để biết là dân VN dù ở đâu chỉ muốn trước hết là Nhân Quyền, là được tôn trọng, là được tự do bày tỏ ẩn ức của họ. DÂN VIỆT NAM KHỔ NHIỀU LẮM RỒI! những hào nhoáng bên ngoài (hiên nay)chỉ là vài điểm chấm tô điểm màu sắc của thiểu số hời hợt trên bức tranh vân cẩu màu xám lịch sử VN hiện đại mà thôi.



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.