Hôm nay,  

Thắng Bại Trên Dải Gaza

24/11/201200:00:00(Xem: 12722)
Hãy tạm ngưng bắn... cho đến trận sau....

Sau một tuần đấu pháo, Chính quyền Israel của dân Do Thái và Lực lượng Hamas của dân Palestine trên Dải Gaza đã đạt một thỏa thuận ngưng bắn do Chính quyền Ai Cập của Tổng thống Mohamed Morsi dàn xếp. Thế giới thở phào nhẹ nhõm và dân Mỹ hoan hỷ mừng Lễ Tạ Ơn. Nhưng được bao lâu?

Đúng bốn năm trước, cũng trong mùa bầu cử Tổng thống tại Hoa Kỳ, giao tranh đã bùng nổ trên Dải Gaza hôm mùng bốn Tháng 11, khi dân Mỹ đi bỏ phiếu. Chiến sự kéo dài nhiều tháng trước khi tạm lắng nhờ một giải pháp ngưng bắn cũng do một Tổng thống Ai Cập dàn xếp, ông Hosni Mubarak. Người ta có cảm giác như xem lại một cuốn phim cũ. Nhưng sự thể ngày nay đã khác xưa....

"Quốc gia Palestine" chỉ có trên hình thức. Dù được Liên hiệp quốc công nhận, Chính quyền Quốc gia Palestine (Palestinian National Authority) của Tổng thống Mahmoud Abbas không có thực quyền mà chỉ kiểm soát được khu vực gọi là Tây ngạn sông Jordan, cứ hay bị dịch là West Bank hay Tây ngạn.

Thoát thai từ đảng Fatah và tổ chức Giải phóng Palestine PLO, chính quyền Abbas chủ trương hòa giải và sống chung với quốc gia Israel. Cũng vì vậy mà bị lực lượng Hamas tấn công – trong nghĩa bóng lẫn nghĩa đen - từ Dải Gaza để giành quyền lãnh đạo. Không chấp nhận sống chung và chủ trương tiêu diệt Israel, quân khủng bố Hamas lại được khối Hồi giáo cực đoan yểm trợ, từ lực lượng Hezbollah tại Lebanon đến Syria và Cộng hoà Hồi giáo Iran.

Việc Iran cung cấp hỏa tiễn tầm xa (loại Fajr-3 và Fajr-5) cho quân Hamas qua ngả Sudan khiến Chính quyền Israel của Thủ tướng Binyamin Netanyahu phải ra tay, lần đầu là khi đánh kho đạn Yarmouk tại thủ đô Khartoum vào ngày 23 Tháng 10. Tiếp theo là việc hạ sát Hamed Jabari, tư lệnh lữ đoàn võ trang Izz al-Deen al-Qassam Brigade của Hamas vào ngày 14 Tháng 11 và công trình sư của kế hoạch trang bị hỏa tiễn Fajr. Biến cố thứ hai này châm ngòi cho một tuần đấu pháo giữa đôi bên.

Từ các khu dân cư đông đúc trên Dải Gaza, quân Hamas phóng hỏa tiễn vào Tel Aviv và Jerusalem. Quân đội Israel chống trả và chuẩn bị đưa bộ binh vào Dải Gaza, cho tới khi Ai Cập đề nghị giải pháp ngưng bắn giữa đôi bên với hậu thuẫn của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton. Một ngày sau, lệnh ngưng bắn có vẻ được tôn trọng nên mọi người vui mừng.

Vui nhất là lực lượng Hamas.

Dùng dân làm bia để khiêu khích Israel bằng hỏa tiễn tầm xa của Iran, Hamas thành vô địch hoàn vũ chống Do Thái, xứng danh lãnh tụ đích thực của dân Palestine, và cho Chính quyền của Tổng thống Mahmoud Abbas ngồi chơi xơi nước tại Tây ngạn. Chuyện một quốc gia Palestine thống nhất và tồn tại song song cùng quốc gia Israel trở thành hài kịch khác của quốc tế và Liên hiệp quốc: từ nay về sau, các nước có muốn tìm giải pháp vào cho hồ sơ Palestine thì phải nói chuyện với lực lượng Hamas, cho đến nay vẫn bị coi là quân khủng bố.

Vui không kém là Chính quyền Ai Cập của Tổng thống Morsi.

Là một lãnh tụ của tổ chức Huynh đệ Hồi giáo Muslim Brotherhood (MB) đã đắc cử Tổng thống sau khi Hosni Mubarak bị Mùa Xuân Á Rập lật đổ năm ngoái, Mohamed Morsi thành đối tác khả tín của Hoa Kỳ và Israel. Ai Cập vẫn được Mỹ viện trợ để duy trì sự hợp tác với Israel và góp phần ổn định khu vực Trung Đông và lại có tư thế còn cao hơn Turkey hay Saudi Arabia với thế giới Hồi giáo.

Trong khi Tổng thống Morsi dàn xếp một giải pháp tạm bợ cho vụ xung đột thì một lãnh tụ khác của tổ chức MB lại nói nước đôi: đả kích giải pháp ngưng bắn để bênh vực Hamas. Dư luận Hoa Kỳ thường quên bẵng rằng lực lượng Hamas có xuất xứ là phong trào Huynh đệ Hồi giáo MB này. Morsi thủ vai ông Thiện để bảo vệ quyền lợi Ai Cập như một cường quốc Hồi giáo, tổ chức MB của ông giữ vai ông Ác để vừa lấy lòng dân Á Rập Hồi giáo, vừa mặc cả thêm với Mỹ.

Mở cờ trong bụng là Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama.

Đang công du Á châu để nhấn mạnh đến chánh sách "chuyển trục về Đông Á", Obama gửi Ngoại trưởng Clinton về Trung Đông để gỡ một ngòi nổ và nhân đó khỏa lấp những nghi vấn về vụ tàn sát Benghazi tại Libya. Hoa Kỳ quả là vẫn còn thế giá và ảnh hưởng tại Trung Đông, bất chấp những gì đang xảy ra tại Syria, hay bàn tay hắc ám của Iran trong khu vực. Sau khi tái đắc cử, Obama vừa đạt thêm một thành quả về đối ngoại.

Thắng lợi vẻ vang không kém phải vào tay Thủ tướng Netanyahu.

Ngày 22 Tháng Giêng năm tới, Israel sẽ có bầu cử, đảng Likud của Netanyahu vừa chứng minh sự quả cảm và có hy vọng thắng cử để lập một nội các thuần nhất và vững mạnh hơn. Vụ tấn công cho các nước đồng minh của Israel thấy mối nguy đằng sau lực lượng Hamas chính là Iran - Tổng thống Shimon Peres, một lãnh tụ ôn hòa của đảng đối lập, có nhắc đến vai trò này của Iran. Khi chấp nhận đề nghị ngưng bắn của Ai Cập, Netanyahu còn cải thiện được quan hệ khá căng thẳng với Tổng thống mới tái đắc cử tại Hoa Kỳ và bày tỏ nét ôn hòa hơn là chủ chiến.

Nhưng sự đời trên dải Gaza không thể nào vạn phần tốt đẹp như vậy.

Từ khi lập quốc vào năm 1948 đến nay, Israel gặp một mối nguy sinh tử chưa từng có từ miền Nam, từ Dải Gaza. Đây là nơi tập trung gần hai triệu dân Palestine trong các khu phố đông đúc, nghèo nàn và không có tài nguyên mà thừa thanh niên thất nghiệp. Đây cũng là nơi xuất phát hỏa tiễn tầm xa có thể đe dọa toàn thể lãnh thổ Israel. Mỗi khi chống đỡ hay trả đòn pháo kích mà gây tổn thất cho thường dân Palestine thì Israel lại bị thế giới lên án. Và ngoài lực lượng Hamas, không thiếu gì nhóm đặc công khủng bố sẵn sàng chơi bạo để lấy tiếng.

Đằng sau tất cả là các Giáo chủ Iran, với kế hoạch chế tạo võ khí hạch tâm. Nếu Hoa Kỳ và thế giới không thể giải quyết mối đe dọa đến từ Iran, Israel sẽ phải đón bắt nhiều ám khí hung hiểm hơn. Chỉ cần một lần hụt tay là có thể tiêu vong.

Cho nên, những hồ hởi về giải pháp ngưng bắn vừa qua chỉ là tiếng vỗ tay khi hạ màn. Trước khi mở màn cho một bi kịch khác.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.