LTS: Hai tập thơ "Ơn Nghĩa Trùng Trùng" và "Quẳng Gánh
Lao Đao Giữ Nụ Cười" của Huỳnh Công Ánh sẽ ra mắt trong Chiều Thơ
Nhạc Yêu Nước, với các ca khúc của Việt Khang, Trần Vũ Anh Bình,
Việt Oan. Diễn giả: Nhà báo Hoàng Dược Thảo và Phan Tấn Hải -- Các
tiếng hát Đoàn Chính, Hoàng Tường, Ban Tù Ca Xuân Điềm, Kim Sơn, Võ
Kỳ Phong, Mỹ Lan, Trần Thiện Anh Chí. Hát Bội Quang Trung Bắc Tiến
với Hoàng Ngọc Ân. MC: Lữ Anh Thư - Võ Kỳ Phong. Vào Thứ Bảy
14-12-2013 từ 2:00 - 5:00PM tại Hội Trường Văn Lang VNCR, 14861 Moran
Street, Westminster, CA 92683. Vào cửa tự do.
Một khuôn mặt không xa lạ gì với giới âm nhạc ở hải ngoại, đặc biệt là giới âm nhạc đấu tranh, vì ông là sáng lập viên của phong trào Hưng Ca, đó là nhạc sĩ Huỳnh Công Ánh. Ông sáng tác nhạc và hát cho tự do đồng thời đấu tranh đòi dân chủ,nhân quyền cho Việt Nam trong tư thế một tù nhân chính trị.Nhưng hôm nay ông Huỳnh Công Ánh không đến Montréal gặp gỡ chúng ta với tư cách một người viết và hát nhạc đấu tranh mà đến với tư cách một nhà thơ với tác phẩm thứ hai của ông được xuất bản vào năm nay: thi phẩm Quẳng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười.Thi phẩm thứ nhất của ông: Hạnh Ngộ Bên Trời được xuất bản vào năm 2005.
Qua gần 100 bài thơ gồm nhiều thể loại tác giả muốn gửi gấm gì đến người đọc yêu chuộng thi ca ở Montréal? Một gửi gấm mà có lẽ tác giả nghĩ không thể truyền đạt hết bằng âm nhạc.Trước tiên Huỳnh Công Ánh coi việc làm thơ như một phương pháp trị liệu cho chính tâm hồn mình:
Thơ chữa lành
Tủi hận, ưu tư
Huỳnh Công Ánh làm thơ vì cuộc đời trôi nổi của ông bắt ông không thể không làm thơ dù ông khiêm tốn không nghĩ mình là thi sĩ:
Tôi làm thơ
Không để thành thi sĩ
Ghi lại thôi
Những dữ liệu trong lòng
…………
Hồn mực nầy
Là máu nhỏ từ tim
Lời thơ ấy
Đã hằn bao oan nghiệt
Bởi lòng tôi đầy ứ những ưu phiền
Và đúng như nhận xét của nhà văn Đào Văn Bình trong lời Bạt: thơ Huỳnh Công Ánh vừa là tiếng thở dài vừa là niềm hoài vọng của tâm hồn. Ông làm thơ để tạ ơn đời, bằng hửu, đất nước và người yêu.
Huỳnh Công Ánh làm thơ để tạ ơn đời dù đời ông đã trải qua bao nhiêu kham khổ,hiểm nguy: Bị tập trung đi tù qua các trại tù từ Nam ra Bắc, rồi vượt ngục,vượt biên.Nhưng dù đời đã bắt trải qua trăm nghìn cay đắng Huỳnh Công Ánh vẫn nhìn đời bằng đôi mắt bao dung,bằng một trái tim rộng lượng,bằng một lối sống an nhiên và bằng những suy nghĩ về thế sự một cách tích cực.
Ta hãy đọc:
Ít ra cũng gởi lại đời
Chút bâng khuâng, phớt nụ cười đắng cay
Chút thiết tha đôn hậu kiếp nầy
Chút chua chát, khẽ nhíu mày thứ tha
Hoặc:
Bao giờ ra khỏi bờ biển khổ
Thở một hơi dài cho đã chơi
Rồi trèo lên núi ngồi thở dốc
Gởi tặng ngàn xanh giọt mồ hôi
Và ở một đoạn khác:
Khi tôi chết buồn vui không khác nghĩa
Trọn đời nầy nào có phút an vui
Và kiếp khác chắc gì tôi đã có
Nên khóc tôi chính là lúc vui cười
Huỳnh Công Ánh làm thơ để tạ ơn bằng hữu. Ông cần bạn nên đi kiếm bạn,xa cách mấy cũng tìm đến thăm:
Ta đói khát tình người, tình bè bạn
Ngược xuôi ơi! Chừng nao đến lúc ngừng ?
Gặp bạn để làm gì ? Đề ôn lại kỹ niệm của một thời khoác áo lính, khoác áo tù.Gặp bạn ngoài chuyện ôn lại kỹ niệm còn là dịp để luận bàn về cảnh đầy vơi của thế sự:
Cốc tri kỷ rót ra chờ để
Trăng về, sóng lại,luận đầy vơi
Nhưng ở một môi trường khác, gặp bạn là để thề nguyền sẽ cùng nhau đứng lên từ những đổ vỡ:
Hai chiều tay bắt
Siết chặc những niềm đau
U uẩn mọc giữa hồn người thất thế
Dẫu đã mỏi mòn
Bước đời dâu bể
Mà lòng căn rừng rực
Một ngày về
Huỳnh Công Ánh làm thơ để tạ ơn đất nước. Một đất nước thanh bình yên vui của thời tuổi nhỏ:
Như thể chia cùng nhau nỗi nhớ
Hàng me xanh, màu phượng đỏ trưa hè
Bóng che bàn ghế ngôi trường nhỏ
Con trâu già gặm cỏ cháy lưng đê
Tạ ơn đất nước mặc dù hiện tại đất nước đang ở ngoài tầm tay với của tác giả. Ngoài tầm tay nhưng nó không ngoài trong tâm tưởng, nó đã được khắc ghi để không bao giờ quên, không bao giờ mất. Trước tiên là hình ảnh lá quốc kỳ của miền Nam:
Khi tôi chết chưa chắc gì đã hết
Còn hồn tôi vất vưởng nhớ bóng cờ
Ba sọc đỏ nền vàng thấm máu ông cha
Đang oan uổng tung bay ngoài đất nước
Kế đến là cái tên Sàigòn. Mặc dù hiện tại Sàigòn đang bị gán ép cho cái tên mà nghe tới là thấy hiện lên muôn vàn tội ác:
Bài hát Sàigòn sẽ không là quá khứ
Sàigòn bây giờ và mãi mãi chẳng thay tên
Sau tháng 4 năm 1975 hàng trăm ngàn người liều chết bỏ nước ra đi làm thân phận thuyền nhân, tị nạn.Và quê hương đất nước trở thành một nơi chốn để xót xa, để ngậm ngùi tưởng nhớ:
Bước lưu lạc đến bên bờ đất Thái
Hướng về quê lòng thầm gọi mùa xuân
Nhưng tình quê hương không dừng ở chỗ hoài niệm. Trong tim một người đầy chí hướng đấu tranh như Huỳnh Công Ánh, ông tin tưỡng sẽ có một ngày về:
Bầy chim xa tổ quốc
Đậu ngoài ngoài cành biên cương
Xuân về buông tiếng gọi
Khúc mơ về cố hương
Nhưng không phải một ngày về loại áo ấm về làng, không phải một ngày về để hưởng thụ trên một đất nước xô bồ, đầy rẫy bất công mà là một ngày về trên một quê hương không còn chủ nghĩa cọng sản.
Phần còn lại của tập thơ, Huỳnh Công Ánh dành để tạ ơn người yêu. Nhìn chung phần thơ nầy bàng bạc những tình cảm nồng nàn, gắn bó và độ lượng.Tình yêu trong thơ Huỳnh Công Ánh là thứ tình yêu đã trải qua thử thách, thử thách đến từ ngoại cảnh lẫn nội tâm.Có thứ thử thách làm gắn bó thêm:
Khi không lạ hoắc thân hơn ruột thịt
Săn sóc khi lành,hoảng hốt lúc đau
Cũng có thứ thử thách tạo bất hòa.Gặp bất hòa Huỳnh Công Ánh cho chúng ta thấy cách hóa giải của ông, đó là triết lý huề ". Ta hãy nghe ông phần trần, giải thích:
Yêu nhau biết mấy sao mà nở
Muối xác lòng nhau ai thắng thua?
……………
Gần giận hờn, xa chẳng thể thiếu
Biển còn chẳng tránh được đầy vơi
Và đây là nghệ thuật sống chung hòa bình của ông:
Cho tôi giữ mãi lời thề
Ôm nhau ngồi giữa chữ huề yêu thương
……………
Thì cuối đời nhau còn trang giấy
Viết chữ hòa đậm nghĩa khoan dung
Hóa giải xong những va chạm thường tình trong cuộc sống lứa đôi, Huỳnh Công Ánh chỉ cho chúng ta chìa khóa để mở cánh cửa hạnh phúc của đời sống lứa đôi:
Thì cứ lúc nào cũng thấy mới
Mổi ngày là một tiệc tân hôn
……………
Thì mở vòng tay như đã mở
Đón đời, đón tình, đón yêu thương
Và đón những gì không còn nữa
Biết đâu may đó là thiên đường
Nhưng để đạt được thứ hạnh phúc quí báu kia, tình yêu đòi hỏi sự chân thật, thắm thiết và thủy chung:
Mượn câu lục bát làm quà
Viết lên ngàn chữ thật thà yêu em
……………
Bút gửi gắm đời mình qua nét chữ
Ta gửi em trọn cả cuộc đời ta
Tôi vừa trình bày sơ luợc tìm hiểu của tôi về nội dung của thi phẩm Quẵng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười của nhà thơ Huỳnh Công Ánh. Về hình thức,một điều khiến tôi ngạc nhiên thích thú là Huỳnh Công Ánh chọn chữ rất khéo. Chỉ cần chọn đúng một chữ- một chữ mà nhà văn Võ Kỳ Điền, cựu giáo sư về hán văn gọi là 'nhãn tự'- là đủ để làm nổi bật câu thơ và có khi từ đó làm sáng hẳn cả một đoạn thơ:
Bầy chim xa tổ quốc
Đậu ngoài cành biên cương
Cã triệu linh hồn tị nạn cọng sản như một bầy chim lưu lạc. Hai chữ Đậu và Cành nói lên đời sống tạm dung trên hàng chục Cành đất mới. Hai câu thơ vừa gợi hình vùa gợi tâm cảnh,một tâm cảnh nhẹ nhàng nhưng đọc lên nghe xót xa quá đỗi!
Có gì đổi lại thời tuổi nhỏ
Để hình em thẹn mãi giữa hồn anh
Đọc đến chữ Thẹn người đọc hình dung ngay được dáng dấp ngập ngừng e lệ, đôi má ửng hồng của cô gái lần đầu tiên chạm mặt người tình. Và hình ảnh thẹn thùng đó đã sống mãi trong tâm hồn nhà thơ.
Thôi đi nhé bóng buồn tan khuất vội
Bình minh nhau nắng ấm hiện đầu ngày
Hoàng hôn lủi thủi dần vào bóng tối
Gởi bất đồng lên lưng hạt bụi bay
Hạt bụi là một cái gì nhỏ bé nhất. Gửi sự bất đồng lên lưng hạt bụi nhà thơ muốn nhấn mạnh sự bất đồng kia nó nhẹ đến ngần nào so với vẻ rực rỡ của bình minh và nắng ấm của một ngày mới bắt đầu giữa đôi tình nhân.
Nói theo nhà phê bình Nguyễn Hưng Quốc: '' làm thơ là một nghệ thuật:nghệ thuật sáng tạo cái đẹp; đọc thơ cũng là một nghệ thuật: nghệ thuật khám phá cái đẹp ''.Tôi vừa làm nhiệm vụ một người đọc thơ, tìm kiếm cái đẹp trong thơ Huỳnh Công Ánh với cái nhìn chủ quan của mình.Tin tưởng rằng trong mỗi quí vị, có thi phẩm của Huỳnh Công Ánh trong tay,khi đọc sẽ khám phá ra những lời hay ý đẹp khác hợp với tâm tư, cảnh ngộ của mình. Với niềm tin đó tôi xin trân trọng giới thiệu thi phẩm Quẵng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười của nhà thơ Huỳnh Công Ánh dến độc giả yêu thơ ở Montréal.
Trang Châu
Montréal 10-10- 2010
* * *
Một khuôn mặt không xa lạ gì với giới âm nhạc ở hải ngoại, đặc biệt là giới âm nhạc đấu tranh, vì ông là sáng lập viên của phong trào Hưng Ca, đó là nhạc sĩ Huỳnh Công Ánh. Ông sáng tác nhạc và hát cho tự do đồng thời đấu tranh đòi dân chủ,nhân quyền cho Việt Nam trong tư thế một tù nhân chính trị.Nhưng hôm nay ông Huỳnh Công Ánh không đến Montréal gặp gỡ chúng ta với tư cách một người viết và hát nhạc đấu tranh mà đến với tư cách một nhà thơ với tác phẩm thứ hai của ông được xuất bản vào năm nay: thi phẩm Quẳng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười.Thi phẩm thứ nhất của ông: Hạnh Ngộ Bên Trời được xuất bản vào năm 2005.
Bìa 2 tập thơ Huỳnh Công Ánh.
Qua gần 100 bài thơ gồm nhiều thể loại tác giả muốn gửi gấm gì đến người đọc yêu chuộng thi ca ở Montréal? Một gửi gấm mà có lẽ tác giả nghĩ không thể truyền đạt hết bằng âm nhạc.Trước tiên Huỳnh Công Ánh coi việc làm thơ như một phương pháp trị liệu cho chính tâm hồn mình:
Thơ chữa lành
Tủi hận, ưu tư
Huỳnh Công Ánh làm thơ vì cuộc đời trôi nổi của ông bắt ông không thể không làm thơ dù ông khiêm tốn không nghĩ mình là thi sĩ:
Tôi làm thơ
Không để thành thi sĩ
Ghi lại thôi
Những dữ liệu trong lòng
…………
Hồn mực nầy
Là máu nhỏ từ tim
Lời thơ ấy
Đã hằn bao oan nghiệt
Bởi lòng tôi đầy ứ những ưu phiền
Và đúng như nhận xét của nhà văn Đào Văn Bình trong lời Bạt: thơ Huỳnh Công Ánh vừa là tiếng thở dài vừa là niềm hoài vọng của tâm hồn. Ông làm thơ để tạ ơn đời, bằng hửu, đất nước và người yêu.
Huỳnh Công Ánh làm thơ để tạ ơn đời dù đời ông đã trải qua bao nhiêu kham khổ,hiểm nguy: Bị tập trung đi tù qua các trại tù từ Nam ra Bắc, rồi vượt ngục,vượt biên.Nhưng dù đời đã bắt trải qua trăm nghìn cay đắng Huỳnh Công Ánh vẫn nhìn đời bằng đôi mắt bao dung,bằng một trái tim rộng lượng,bằng một lối sống an nhiên và bằng những suy nghĩ về thế sự một cách tích cực.
Ta hãy đọc:
Ít ra cũng gởi lại đời
Chút bâng khuâng, phớt nụ cười đắng cay
Chút thiết tha đôn hậu kiếp nầy
Chút chua chát, khẽ nhíu mày thứ tha
Hoặc:
Bao giờ ra khỏi bờ biển khổ
Thở một hơi dài cho đã chơi
Rồi trèo lên núi ngồi thở dốc
Gởi tặng ngàn xanh giọt mồ hôi
Và ở một đoạn khác:
Khi tôi chết buồn vui không khác nghĩa
Trọn đời nầy nào có phút an vui
Và kiếp khác chắc gì tôi đã có
Nên khóc tôi chính là lúc vui cười
Huỳnh Công Ánh làm thơ để tạ ơn bằng hữu. Ông cần bạn nên đi kiếm bạn,xa cách mấy cũng tìm đến thăm:
Ta đói khát tình người, tình bè bạn
Ngược xuôi ơi! Chừng nao đến lúc ngừng ?
Gặp bạn để làm gì ? Đề ôn lại kỹ niệm của một thời khoác áo lính, khoác áo tù.Gặp bạn ngoài chuyện ôn lại kỹ niệm còn là dịp để luận bàn về cảnh đầy vơi của thế sự:
Cốc tri kỷ rót ra chờ để
Trăng về, sóng lại,luận đầy vơi
Nhưng ở một môi trường khác, gặp bạn là để thề nguyền sẽ cùng nhau đứng lên từ những đổ vỡ:
Hai chiều tay bắt
Siết chặc những niềm đau
U uẩn mọc giữa hồn người thất thế
Dẫu đã mỏi mòn
Bước đời dâu bể
Mà lòng căn rừng rực
Một ngày về
Huỳnh Công Ánh làm thơ để tạ ơn đất nước. Một đất nước thanh bình yên vui của thời tuổi nhỏ:
Như thể chia cùng nhau nỗi nhớ
Hàng me xanh, màu phượng đỏ trưa hè
Bóng che bàn ghế ngôi trường nhỏ
Con trâu già gặm cỏ cháy lưng đê
Tạ ơn đất nước mặc dù hiện tại đất nước đang ở ngoài tầm tay với của tác giả. Ngoài tầm tay nhưng nó không ngoài trong tâm tưởng, nó đã được khắc ghi để không bao giờ quên, không bao giờ mất. Trước tiên là hình ảnh lá quốc kỳ của miền Nam:
Khi tôi chết chưa chắc gì đã hết
Còn hồn tôi vất vưởng nhớ bóng cờ
Ba sọc đỏ nền vàng thấm máu ông cha
Đang oan uổng tung bay ngoài đất nước
Kế đến là cái tên Sàigòn. Mặc dù hiện tại Sàigòn đang bị gán ép cho cái tên mà nghe tới là thấy hiện lên muôn vàn tội ác:
Bài hát Sàigòn sẽ không là quá khứ
Sàigòn bây giờ và mãi mãi chẳng thay tên
Sau tháng 4 năm 1975 hàng trăm ngàn người liều chết bỏ nước ra đi làm thân phận thuyền nhân, tị nạn.Và quê hương đất nước trở thành một nơi chốn để xót xa, để ngậm ngùi tưởng nhớ:
Bước lưu lạc đến bên bờ đất Thái
Hướng về quê lòng thầm gọi mùa xuân
Nhưng tình quê hương không dừng ở chỗ hoài niệm. Trong tim một người đầy chí hướng đấu tranh như Huỳnh Công Ánh, ông tin tưỡng sẽ có một ngày về:
Bầy chim xa tổ quốc
Đậu ngoài ngoài cành biên cương
Xuân về buông tiếng gọi
Khúc mơ về cố hương
Nhưng không phải một ngày về loại áo ấm về làng, không phải một ngày về để hưởng thụ trên một đất nước xô bồ, đầy rẫy bất công mà là một ngày về trên một quê hương không còn chủ nghĩa cọng sản.
Phần còn lại của tập thơ, Huỳnh Công Ánh dành để tạ ơn người yêu. Nhìn chung phần thơ nầy bàng bạc những tình cảm nồng nàn, gắn bó và độ lượng.Tình yêu trong thơ Huỳnh Công Ánh là thứ tình yêu đã trải qua thử thách, thử thách đến từ ngoại cảnh lẫn nội tâm.Có thứ thử thách làm gắn bó thêm:
Khi không lạ hoắc thân hơn ruột thịt
Săn sóc khi lành,hoảng hốt lúc đau
Cũng có thứ thử thách tạo bất hòa.Gặp bất hòa Huỳnh Công Ánh cho chúng ta thấy cách hóa giải của ông, đó là triết lý huề ". Ta hãy nghe ông phần trần, giải thích:
Yêu nhau biết mấy sao mà nở
Muối xác lòng nhau ai thắng thua?
……………
Gần giận hờn, xa chẳng thể thiếu
Biển còn chẳng tránh được đầy vơi
Và đây là nghệ thuật sống chung hòa bình của ông:
Cho tôi giữ mãi lời thề
Ôm nhau ngồi giữa chữ huề yêu thương
……………
Thì cuối đời nhau còn trang giấy
Viết chữ hòa đậm nghĩa khoan dung
Hóa giải xong những va chạm thường tình trong cuộc sống lứa đôi, Huỳnh Công Ánh chỉ cho chúng ta chìa khóa để mở cánh cửa hạnh phúc của đời sống lứa đôi:
Thì cứ lúc nào cũng thấy mới
Mổi ngày là một tiệc tân hôn
……………
Thì mở vòng tay như đã mở
Đón đời, đón tình, đón yêu thương
Và đón những gì không còn nữa
Biết đâu may đó là thiên đường
Nhưng để đạt được thứ hạnh phúc quí báu kia, tình yêu đòi hỏi sự chân thật, thắm thiết và thủy chung:
Mượn câu lục bát làm quà
Viết lên ngàn chữ thật thà yêu em
……………
Bút gửi gắm đời mình qua nét chữ
Ta gửi em trọn cả cuộc đời ta
Tôi vừa trình bày sơ luợc tìm hiểu của tôi về nội dung của thi phẩm Quẵng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười của nhà thơ Huỳnh Công Ánh. Về hình thức,một điều khiến tôi ngạc nhiên thích thú là Huỳnh Công Ánh chọn chữ rất khéo. Chỉ cần chọn đúng một chữ- một chữ mà nhà văn Võ Kỳ Điền, cựu giáo sư về hán văn gọi là 'nhãn tự'- là đủ để làm nổi bật câu thơ và có khi từ đó làm sáng hẳn cả một đoạn thơ:
Bầy chim xa tổ quốc
Đậu ngoài cành biên cương
Cã triệu linh hồn tị nạn cọng sản như một bầy chim lưu lạc. Hai chữ Đậu và Cành nói lên đời sống tạm dung trên hàng chục Cành đất mới. Hai câu thơ vừa gợi hình vùa gợi tâm cảnh,một tâm cảnh nhẹ nhàng nhưng đọc lên nghe xót xa quá đỗi!
Có gì đổi lại thời tuổi nhỏ
Để hình em thẹn mãi giữa hồn anh
Đọc đến chữ Thẹn người đọc hình dung ngay được dáng dấp ngập ngừng e lệ, đôi má ửng hồng của cô gái lần đầu tiên chạm mặt người tình. Và hình ảnh thẹn thùng đó đã sống mãi trong tâm hồn nhà thơ.
Thôi đi nhé bóng buồn tan khuất vội
Bình minh nhau nắng ấm hiện đầu ngày
Hoàng hôn lủi thủi dần vào bóng tối
Gởi bất đồng lên lưng hạt bụi bay
Hạt bụi là một cái gì nhỏ bé nhất. Gửi sự bất đồng lên lưng hạt bụi nhà thơ muốn nhấn mạnh sự bất đồng kia nó nhẹ đến ngần nào so với vẻ rực rỡ của bình minh và nắng ấm của một ngày mới bắt đầu giữa đôi tình nhân.
Nói theo nhà phê bình Nguyễn Hưng Quốc: '' làm thơ là một nghệ thuật:nghệ thuật sáng tạo cái đẹp; đọc thơ cũng là một nghệ thuật: nghệ thuật khám phá cái đẹp ''.Tôi vừa làm nhiệm vụ một người đọc thơ, tìm kiếm cái đẹp trong thơ Huỳnh Công Ánh với cái nhìn chủ quan của mình.Tin tưởng rằng trong mỗi quí vị, có thi phẩm của Huỳnh Công Ánh trong tay,khi đọc sẽ khám phá ra những lời hay ý đẹp khác hợp với tâm tư, cảnh ngộ của mình. Với niềm tin đó tôi xin trân trọng giới thiệu thi phẩm Quẵng Gánh Lao Đao Giữ Nụ Cười của nhà thơ Huỳnh Công Ánh dến độc giả yêu thơ ở Montréal.
Trang Châu
Montréal 10-10- 2010
Gửi ý kiến của bạn
