Hôm nay,  

NSA Và Quyền Riêng Tư Của Dân

17/01/201400:00:00(Xem: 4719)
Trong bài viết trước, tựa “Edward Snowden là người can đảm” đăng trên diễn đàn này ngày 9/1/14, ngay đầu bài tôi đã viết rằng nếu độc giả sống ở Mỹ và đang đọc bài báo qua mạng thì các dữ liệu từ máy điện toán hay điện thoại tinh khôn của bạn rất có thể đã được Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) thu thập.

Vấn đề đặt ra là việc thu thập thông tin về người dân Mỹ của NSA có vi phạm pháp luật hay không?

Từ khi Edward Snowden công bố tài liệu cho thấy chính phủ Mỹ đã thu thập dữ liệu thông tin của hầu hết các cuộc điện đàm ở Mỹ, mà không có lệnh từ một giới chức tư pháp, như thế NSA có thể đã vi phạm Tu chính án Số 4 của Hiến Pháp Hoa Kỳ. Đó là điều đang gây tranh luận trong dân chúng và chính quyền.

Việc làm của NSA dẫn đến hai vụ kiện trước toà với hai kết quả trái nghịch nhau cho thấy vấn đề rất được chú ý vì liên quan đến văn bản pháp luật cao nhất nước. Chánh án William H. Pauley III kết luận NSA không phạm luật, còn chánh án Richard Leon cho rằng NSA vi phạm Tu chính án Số 4 bảo đảm quyền riêng tư của dân. Vụ việc rồi sẽ được đưa lên Tối cao Pháp viện trong tương lai.

Trong khi đó các tổ chức công quyền cao nhất nước, từ Bạch Ốc, quốc hội đến cơ quan pháp luật cũng đang tìm cách giải quyết, sao cho an ninh quốc gia được bảo đảm và quyền công dân cũng được tôn trọng.

Cựu Bộ trưởng Nội an Michael Chertoff tháng trước nói với phóng viên báo USA Today rằng chỉ những người bị nghi ngờ có liên lạc với khủng bố nước ngoài mới là mục tiêu theo dõi và khả năng tìm ra những đầu mối đó là vũ khí cần có trong cuộc chiến chống lại al Qaida.

Nhật báo Wall Street Journal trong một bài phân tích, đưa ra quan điểm bất đồng với quyết định của chánh án Richard Leon và để bênh vực NSA, đã cho rằng việc làm của cơ quan này không soi mói quá sâu vào đời sống riêng tư của dân vì những dữ liệu điện thoại thu thập không có tên hay địa chỉ người sử dụng.

Tổng thống Barack Obama lên tiếng bảo vệ NSA qua lời tuyên bố: “Không một ai đang nghe [điện thoại] của bạn”.

Những gì trước đây thuộc về cá nhân như điện thoại, hồ sơ, tài liệu riêng tư nằm trong nhà được bao bọc bởi những bức tường chung quanh, hay trong khuôn viên bệnh viện, trường học, ngân hàng cũng thế. Nhưng trong thời đại thông tin điện tử, hầu hết mọi thứ đều có thể truyền đi trong không gian hay qua mạng. Như thế những cuộc điện đàm, những hồ sơ được chuyển vận qua không gian ảo nên những ai muốn thu thập các dữ liệu đó có thể làm được mà không cần xâm nhập vào tư gia, vào trụ sở các công ty.

Vì vậy quyền riêng tư của người dân đang được định nghĩa lại, qua vụ việc NSA thu thập một số lượng khổng lồ những dữ liệu điện thoại của dân.

Một số nhà lập pháp cho rằng NSA đã đi quá xa và đưa ra những đề nghị nhằm kiểm soát cơ quan này.

Tháng 7 năm ngoái, một dự luật tại Hạ viện do Dân biểu Justin Amash đệ trình nhằm chấm dứt ngay việc NSA thu thập dữ liệu đã không được thông qua, tuy tỉ số thất bại rất sát với 217 chống và 205 thuận.

Thượng Nghị sĩ Dianne Feinstein của California sau đó đệ trình một dự luật đòi hỏi NSA công bố báo cáo thường niên về sự minh bạch hoạt động của cơ quan. Thượng Nghị sĩ Patrick Leahy và Dân biểu Jim Sensenbrenner, tác giả của đạo luật chống khủng bố Patriot Act 2001, đã đệ trình một dự luật giới hạn việc NSA thu thập hồ sơ điện thoại và sinh hoạt mạng của dân. Còn Thượng nghị sĩ Mark Udall muốn đình chỉ ngay việc NSA thu thập ồ ạt dữ liệu điện thoại.

Chủ tịch những công ty và mạng xã hội với cả tỉ khách hàng như Facebook, Google, Apple, Microsoft cũng đã cùng ký tên vào một thư ngỏ yêu cầu chính phủ cải cách việc làm của NSA.

Tại California, một số nhà lập pháp tiểu bang còn đưa ra đề nghị không cho phép NSA đặt cơ sở lưu giữ tại bang này và ngăn cấm không cho cơ quan này thu thập dữ liệu từ những công ty có trụ sở tại đây.

Dư luận quần chúng Mỹ có người ủng hộ, có người phản đối việc làm của NSA. Vì thế Tổng thống Barack Obama trong những tháng qua đã lập ra một nhóm xem xét vụ việc và sau khi nghiên cứu sẽ trình các phương án giải quyết để tổng thống lựa chọn. Dự trù những cải cách công việc bảo vệ an ninh quốc gia của NSA sẽ được công bố trong những ngày tới đây.

Tranh luận chính ở đây là quyền riêng tư của công dân Mỹ trong thời đại thông tin điện tử có đã bị nhà nước vi phạm hay không.

Còn như việc Hoa Kỳ thu thập thông tin của các quốc gia khác, hay chính phủ nước khác có theo dõi dân của họ hay không thì là những chủ đề khác. Những chuyện đó không phải là chủ điểm của bài viết trước, cũng như bài viết này.

Vấn đề cũng không phải là nếu không làm gì phạm pháp thì chẳng có gì lo sợ. Điểm chính là người dân muốn bảo vệ quyền hiến định của họ, không muốn nhà nước, nhất là những cơ quan an ninh, cảnh sát soi mói vào chuyện đời tư, đơn giản như các cuộc điện đàm, những mạng thông tin nào họ ghé vào mà ngày nay những sinh hoạt như thế đã vượt ra ngoài không gian bốn bức tường nhà.

Một báo cáo của nhóm nghiên cứu độc lập có tên Quỹ Nước Mỹ Mới vừa đưa ra kết quả cho thấy việc NSA theo dõi những cuộc điện đàm không giúp nhiều cho việc ngăn ngừa khủng bố tấn công. Các phương tiện cổ điển khác của ngành anh ninh tình báo vẫn đem lại nhiều hiệu quả hơn.

Những tranh cãi đang có trong dư luận Mỹ cũng là do bởi Edward Snowden can đảm chỉ ra sự thiếu minh bạch của chính phủ, để mọi người thấy những việc làm của NSA có thể đã vi phạm quyền riêng tư của dân như ghi trong Hiến pháp.

Một thăm dò dư luận do cơ quan Pew thực hiện vào tháng 6 năm ngoái cho thấy có 56% ủng hộ việc làm của NSA. 41% phản đối. Trong đó có tôi.

© 2014 Buivanphu.wordpress.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.