Mười năm hai cuộc biểu tình hàng mấy trăm ngàn ngưới chống nhà độc tài hậu CS ở Ukraine là TT Yanukovych. Năm 2004 chống Yanukovych gian lận bầu cử. Năm 2014, chống và lật Yanukovych quá lệ thuộc Nga, để Nga dùng kinh tế thao túng chủ quyền quốc gia. Đây là hai cuộc biểu tình lớn sau cuộc cách mạng màu Cam của người dân Ukraine xảy ra vào năm 1991, cách đây 23 năm để tiến trình tự do, dân chủ của quốc gia dân tộc Ukraine cho trọn vẹn.
Trong cuộc biểu tình năm 2014, dân chúng Ukraine nổi lên, biểu tình có máu, nước mắt, mồ hôi, người chết, kẻ bị thương. Cảnh sát chống bạo động do TT Yanukovych lệ thuộc Nga ra lịnh bắn vào dân, sau đó hối hận, quỳ xuống xin lỗi đồng bào. Dân biểu gia nô của tổng thống độc tài thấy tổng thống trốn chạy, cũng vọt luôn. Dân biểu vì dân, do dân, của dân ở lại với dân, thực hiện nguyện vọng chánh đáng của dân, biểu quyết cử Chủ Tich Quốc Hội làm tổng thống để thành lập nội các xử lý thường vụ việc nước chuyện dân. Và nhân dân và tân chánh quyền Ukraine đang đứng trước những thách thức to lớn: xét lại thể chế chánh trị, giữ vững vẹn toàn lãnh thổ trước âm mưu của Nga chia đôi Ukraine, và ổn định kinh tế trên đà phá sản do nhà cầm quyền của TT Yanukovych để lại. Những thách thức này lớn hơn thời cách mạng da cam Ukraine tách ra khỏi Liên xô. Nhưng phân tích cho cùng, thì thấy nguy cơ đất nước Ukraine có thể chia đôi, chánh trị tan rã, kinh tế phá sản không trầm trọng nhờ có nội lực dân tộc và sự ủng hộ của Tây Phương, đặc biệt là Liên Âu và Mỹ của Thế Giới Tự do, và nguyện vọng người dân Ukraine muốn hoà nhập với Liên Âu tự do, là lý do người dân chống TT Yanukovych quá lệ thuộc Nga.
23 năm sau cách mạng da cam, tách ra khỏi Liên xô CS, người dân Ukraine chung sống với nhau, người Ukraine gốc Ukraine ở Miền Tây với tinh thần dân tộc rất cao, nói tiếng Ukranie và người Ukraine gốc Nga ở Miền Đông nói tiếng Nga, cùng là công dân Ukraine, đất nước Ukraine là của người Ukraine, không ai muốn đất nước mình mất, mình trở thành công dân một nước khác.
23 năm người dân Ukraine giành được độc lập, thoát khỏi gọng kềm CS Liên xô khi Liên xô tan rã năm 1991, người Ukriane ở miền Tây hay Đông đều có nhiều cơ hội du lịch, nhìn thấy, đọc biết, trao đổi nhau thông tin, nghị luận chánh trị, càng tin tưởng nơi nền dân chủ hơn là nơi những chánh trị gia. Dân chúng đoàn kết chung quanh giá trị tự do, dân chủ chớ không phải xung quanh những lãnh tụ dù rất lôi cuốn. Nên với kinh nghiệm dân chủ 23 năm và so sánh với độc tài dài hơn thế thời CS, người dân Ukraine thừa sức đối phó những thách thức hiện thời.
Nhiều dấu chỉ cho thấy chánh quyền tân lập lâm thời và dân chúng biểu tình coi nhiệm vụ hàng đầu, thiết yếu là làm ra những định chế chánh trị mới. Tất cả tập trung vào chính sách hoà giải dân tộc,vẹn toàn lãnh thổ, vốn bị chánh quyền cũ lệ thuộc Nga và chính Nga đầu độc thành kỳ thị chủng tộc, kỳ thị địa phương đông tây. Vì tinh thần hoà giải, Quốc Hội không huỷ hiến pháp ban hành sau cuộc cách mạng màu cam hồi năm 2004. Quốc Hội tuyên bố TT Viktor Yanukovich không khả năng thi hành nhiệm vụ, chớ không bắt đầu thủ tục buộc tội Ông. Biên phòng không cho Ông dùng máy bay vượt biên giới qua Nga nhưng không bắt Ông. Ông bị ngăn trở, Quốc Hội bỏ phiếu bầu Chủ Tich Quốc Oleksandr Turchynov lên làm Tổng thống lâm thời, với nhiệm vụ rõ rệt là thành lập nội các đoàn kết quốc gia để giải quyết chuyện nước việc dân.
Quốc Hội cũng trả tự do cho Cựu Thủ Tướng Timochenko, một nhân vật nổi tiếng của cuộc cách mạng màu cam bị TT Yanukovich truất nhiệm, giam cầm.
Một sai lầm thường xảy ra trong các cuộc cách mạng trên thế giới. Cuộc cách mạng màu cam ở Ukraine cũng đã sai lầm khi để cho Yanukovich ứng cử và gian lận bầu cử năm 2004 khiến cuộc cách mạng màu cam của người dân bi phản bội. Cũng như Nga, Boris Yeltsin và những người làm cách mạng giải trừ CS đã sai lầm khi chấp nhận và ủng hộ đưa Putin lên lãnh đạo nước Nga. Nên bây giờ người Ukraine, người Nga kẻ binh người chống tổng thống, cùng chống đối nhau.
Sai lầm đó có thể làm đất nước Ukraine tan rã, chia đôi hay không? Không vì nước Ukraine là của người Ukraine, dù đa sắc tộc, đa văn hoá, người dân Ukraine vẫn là người làm chủ đất nước mình.Thống đốc các vùng người dân nói tiếng Nga ở miền Đông và các vùng nói tiếng Ukraine ở miền Tây đã họp lại với nhau ở Kharkov. Tất cả đều đồng tâm nhứt trí không để cho Ukraine chia rẽ, chia đôi. Nguy cơ chia rẽ, chia đôi Ukraine không xảy ra được. 23 năm độc lập, người Ukraine ở miền Tây hay miền Đông đã cảm thấy thuộc về nhau của nước Ukraine, mình là người Ukraine đã làm nên một lịch sử chung của nước Ukraine. Tiếng Ukraine được nhiều người ở miền Đông gần với Nga nói. Như lời của Thống Đốc Kharlov: “Chúng tôi khong làm cho Ukraine tan vỡ, chúng tôi muốn gìn giữ nó.”
Không những giới chức của chánh quyền địa phương muốn thế mà những người lâu nay ủng hộ chánh quyền của TT bị truất phế đang ở Nga, cũng muốn thế. Ô. Rinat Akhmetov, một trong những người giàu nhứt, có thế lực, uy tín tuyên bố, «Lập trường của tôi không thay đổi, tôi ủng hộ một nước Ukraine mạnh, độc lập và đoàn kết. Tôi hôm nay nhấn mạnh chữ “thống nhứt”, vì điều đó chưa bao giờ quan trọng hơn bây giờ”.
Người Ukraine ở Miền Đông gần Nga thừa biết nếu tách rời Ukraine, trở thành tự trị thì mình với nền kỹ nghệ lạc hậu sẽ trở thành con mồi cho Nga ăn tươi nuốt sống như Tây Tạng, Đông Thổ đối với TC.
Nhưng nguy cơ chia rẽ chưa hết nhứt là ở Crimea, nơi dân người Nga cư ngụ và quan trọng nhứt là nơi Hạm Đội Hắc Hải của Nga đã, đang trú đóng, Nga đang thao túng dư luận dân chúng, đưa quân đến chiếm các yếu điểm và treo cờ Nga lên. Cho nên từ Liên Âu cho đến Mỹ đều cảnh báo Nga không được xâm phạm sự trọn vẹn lãnh thổ của Ukraine. TT Obama tuyên bố Nga sẽ phải trả giá nếu xâm phạm Ukraine, nếu TT Putin can thiệp quân sự vào Ukraine là Nga đi lề trái của thế giới.
Thách thức sau cùng và lớn nhứt là kinh tế. Kinh tế chậm tiến, kỹ nghệ lạc hậu, và nạn tham nhũng của nhà cầm quyền thân Nga đã làm cho Ukraine bị tổ chức minh bạch quốc tế xếp hạng 144 trên 175 – biến quốc gia này thành một nước sắp sửa phá sản. TT Yanukovich quyết định đi với Nga trái với lòng dân muốn đi với Tây Phương đặc biệt là Liên Âu cũng vì lý do kinh tế tồi tệ này của Ukraine. Nga cho vay 15 tỷ, nhưng chỉ tháo khoán 3 tỷ thôi. Nga thao túng nguồn khí đốt của Ukraine, 3 tháng đàm phán việc mua bán một lần.
Mỹ và Liên Âu biết rõ sự thao túng kinh tế của Nga đề thống trị chánh trị Ukraine. Nên sau khi có chánh quyên mới, tức khắc Mỹ và Đức hứa cứu nguy kinh tế cho Ukraine. TT Mỹ đề nghị viện trợ 1 tỷ Đô là cho Ukraine, tháo khoán nhanh trong 6 tháng. Còn Quỹ Tiền Tệ Quốc tế, thông thường Tổng Giám Đốc là do Âu Châu chọn, là bà Lagarde loan báo Quỹ Tiền tệ Quốc tế sẽ đến Kiev, đáp ứng lời kêu gọi của Ukraine, để nghiên cứu biện pháp giúp đỡ.
Nước Ukraine như đã biết là một nước có tài nguyên dồi dào, tiềm lực kinh tế vững, lâu nay lệ thuộc kinh tế Nga vì chánh quyền lệ thuộc và tham nhũng. Nếu người dân hy sinh, kiệm ước, chánh quyền ngưng hay giảm tài trợ điện ga cho các gia đình và hạn chế sử dụng ngoại tệ thì có thể vượt qua cơn ngặt nghèo này với sự giúp đỡ của quốc tế.
Tuy nhiên Nga là một yếu tố Ukraine không thể loại ra ngoài bài toán của Ukraine được. Chánh quyền của Ukraine muốn hay không muốn cũng phải đi đu dây giữa Nga và Liên Âu cùng Mỹ, vì kinh tế, chánh tri, văn hoá và quốc phòng của Ukraine dính líu rất nhiều với Nga. Bang giao, giao thương, phát triễn đối tác nhưng không để lệ thuộc – là thử thách tài thao lược, vì nước, vì dân của chánh quyền mới của Ukraine.
Chân lý, chánh nghĩa rồi ra sẽ thắng, nhiều dấu chỉ cho thấy TT Putin đang thấm thía áp lực của Liên Âu, Mỹ, và thấy rõ ý chí cương quyết bảo vệ độc lập và vẹn toàn lãnh thổ của nhân dân và chánh quyền Ukraine, Nga đang xuống thang. TT Putin cho rút quân gọi là đang tập trận gần biến giới Ukraine, và đồng ý thương thảo với NATO về cuộc khủng khoảng Ukraine./.(Vi Anh)
Trong cuộc biểu tình năm 2014, dân chúng Ukraine nổi lên, biểu tình có máu, nước mắt, mồ hôi, người chết, kẻ bị thương. Cảnh sát chống bạo động do TT Yanukovych lệ thuộc Nga ra lịnh bắn vào dân, sau đó hối hận, quỳ xuống xin lỗi đồng bào. Dân biểu gia nô của tổng thống độc tài thấy tổng thống trốn chạy, cũng vọt luôn. Dân biểu vì dân, do dân, của dân ở lại với dân, thực hiện nguyện vọng chánh đáng của dân, biểu quyết cử Chủ Tich Quốc Hội làm tổng thống để thành lập nội các xử lý thường vụ việc nước chuyện dân. Và nhân dân và tân chánh quyền Ukraine đang đứng trước những thách thức to lớn: xét lại thể chế chánh trị, giữ vững vẹn toàn lãnh thổ trước âm mưu của Nga chia đôi Ukraine, và ổn định kinh tế trên đà phá sản do nhà cầm quyền của TT Yanukovych để lại. Những thách thức này lớn hơn thời cách mạng da cam Ukraine tách ra khỏi Liên xô. Nhưng phân tích cho cùng, thì thấy nguy cơ đất nước Ukraine có thể chia đôi, chánh trị tan rã, kinh tế phá sản không trầm trọng nhờ có nội lực dân tộc và sự ủng hộ của Tây Phương, đặc biệt là Liên Âu và Mỹ của Thế Giới Tự do, và nguyện vọng người dân Ukraine muốn hoà nhập với Liên Âu tự do, là lý do người dân chống TT Yanukovych quá lệ thuộc Nga.
23 năm sau cách mạng da cam, tách ra khỏi Liên xô CS, người dân Ukraine chung sống với nhau, người Ukraine gốc Ukraine ở Miền Tây với tinh thần dân tộc rất cao, nói tiếng Ukranie và người Ukraine gốc Nga ở Miền Đông nói tiếng Nga, cùng là công dân Ukraine, đất nước Ukraine là của người Ukraine, không ai muốn đất nước mình mất, mình trở thành công dân một nước khác.
23 năm người dân Ukraine giành được độc lập, thoát khỏi gọng kềm CS Liên xô khi Liên xô tan rã năm 1991, người Ukriane ở miền Tây hay Đông đều có nhiều cơ hội du lịch, nhìn thấy, đọc biết, trao đổi nhau thông tin, nghị luận chánh trị, càng tin tưởng nơi nền dân chủ hơn là nơi những chánh trị gia. Dân chúng đoàn kết chung quanh giá trị tự do, dân chủ chớ không phải xung quanh những lãnh tụ dù rất lôi cuốn. Nên với kinh nghiệm dân chủ 23 năm và so sánh với độc tài dài hơn thế thời CS, người dân Ukraine thừa sức đối phó những thách thức hiện thời.
Nhiều dấu chỉ cho thấy chánh quyền tân lập lâm thời và dân chúng biểu tình coi nhiệm vụ hàng đầu, thiết yếu là làm ra những định chế chánh trị mới. Tất cả tập trung vào chính sách hoà giải dân tộc,vẹn toàn lãnh thổ, vốn bị chánh quyền cũ lệ thuộc Nga và chính Nga đầu độc thành kỳ thị chủng tộc, kỳ thị địa phương đông tây. Vì tinh thần hoà giải, Quốc Hội không huỷ hiến pháp ban hành sau cuộc cách mạng màu cam hồi năm 2004. Quốc Hội tuyên bố TT Viktor Yanukovich không khả năng thi hành nhiệm vụ, chớ không bắt đầu thủ tục buộc tội Ông. Biên phòng không cho Ông dùng máy bay vượt biên giới qua Nga nhưng không bắt Ông. Ông bị ngăn trở, Quốc Hội bỏ phiếu bầu Chủ Tich Quốc Oleksandr Turchynov lên làm Tổng thống lâm thời, với nhiệm vụ rõ rệt là thành lập nội các đoàn kết quốc gia để giải quyết chuyện nước việc dân.
Quốc Hội cũng trả tự do cho Cựu Thủ Tướng Timochenko, một nhân vật nổi tiếng của cuộc cách mạng màu cam bị TT Yanukovich truất nhiệm, giam cầm.
Một sai lầm thường xảy ra trong các cuộc cách mạng trên thế giới. Cuộc cách mạng màu cam ở Ukraine cũng đã sai lầm khi để cho Yanukovich ứng cử và gian lận bầu cử năm 2004 khiến cuộc cách mạng màu cam của người dân bi phản bội. Cũng như Nga, Boris Yeltsin và những người làm cách mạng giải trừ CS đã sai lầm khi chấp nhận và ủng hộ đưa Putin lên lãnh đạo nước Nga. Nên bây giờ người Ukraine, người Nga kẻ binh người chống tổng thống, cùng chống đối nhau.
Sai lầm đó có thể làm đất nước Ukraine tan rã, chia đôi hay không? Không vì nước Ukraine là của người Ukraine, dù đa sắc tộc, đa văn hoá, người dân Ukraine vẫn là người làm chủ đất nước mình.Thống đốc các vùng người dân nói tiếng Nga ở miền Đông và các vùng nói tiếng Ukraine ở miền Tây đã họp lại với nhau ở Kharkov. Tất cả đều đồng tâm nhứt trí không để cho Ukraine chia rẽ, chia đôi. Nguy cơ chia rẽ, chia đôi Ukraine không xảy ra được. 23 năm độc lập, người Ukraine ở miền Tây hay miền Đông đã cảm thấy thuộc về nhau của nước Ukraine, mình là người Ukraine đã làm nên một lịch sử chung của nước Ukraine. Tiếng Ukraine được nhiều người ở miền Đông gần với Nga nói. Như lời của Thống Đốc Kharlov: “Chúng tôi khong làm cho Ukraine tan vỡ, chúng tôi muốn gìn giữ nó.”
Không những giới chức của chánh quyền địa phương muốn thế mà những người lâu nay ủng hộ chánh quyền của TT bị truất phế đang ở Nga, cũng muốn thế. Ô. Rinat Akhmetov, một trong những người giàu nhứt, có thế lực, uy tín tuyên bố, «Lập trường của tôi không thay đổi, tôi ủng hộ một nước Ukraine mạnh, độc lập và đoàn kết. Tôi hôm nay nhấn mạnh chữ “thống nhứt”, vì điều đó chưa bao giờ quan trọng hơn bây giờ”.
Người Ukraine ở Miền Đông gần Nga thừa biết nếu tách rời Ukraine, trở thành tự trị thì mình với nền kỹ nghệ lạc hậu sẽ trở thành con mồi cho Nga ăn tươi nuốt sống như Tây Tạng, Đông Thổ đối với TC.
Nhưng nguy cơ chia rẽ chưa hết nhứt là ở Crimea, nơi dân người Nga cư ngụ và quan trọng nhứt là nơi Hạm Đội Hắc Hải của Nga đã, đang trú đóng, Nga đang thao túng dư luận dân chúng, đưa quân đến chiếm các yếu điểm và treo cờ Nga lên. Cho nên từ Liên Âu cho đến Mỹ đều cảnh báo Nga không được xâm phạm sự trọn vẹn lãnh thổ của Ukraine. TT Obama tuyên bố Nga sẽ phải trả giá nếu xâm phạm Ukraine, nếu TT Putin can thiệp quân sự vào Ukraine là Nga đi lề trái của thế giới.
Thách thức sau cùng và lớn nhứt là kinh tế. Kinh tế chậm tiến, kỹ nghệ lạc hậu, và nạn tham nhũng của nhà cầm quyền thân Nga đã làm cho Ukraine bị tổ chức minh bạch quốc tế xếp hạng 144 trên 175 – biến quốc gia này thành một nước sắp sửa phá sản. TT Yanukovich quyết định đi với Nga trái với lòng dân muốn đi với Tây Phương đặc biệt là Liên Âu cũng vì lý do kinh tế tồi tệ này của Ukraine. Nga cho vay 15 tỷ, nhưng chỉ tháo khoán 3 tỷ thôi. Nga thao túng nguồn khí đốt của Ukraine, 3 tháng đàm phán việc mua bán một lần.
Mỹ và Liên Âu biết rõ sự thao túng kinh tế của Nga đề thống trị chánh trị Ukraine. Nên sau khi có chánh quyên mới, tức khắc Mỹ và Đức hứa cứu nguy kinh tế cho Ukraine. TT Mỹ đề nghị viện trợ 1 tỷ Đô là cho Ukraine, tháo khoán nhanh trong 6 tháng. Còn Quỹ Tiền Tệ Quốc tế, thông thường Tổng Giám Đốc là do Âu Châu chọn, là bà Lagarde loan báo Quỹ Tiền tệ Quốc tế sẽ đến Kiev, đáp ứng lời kêu gọi của Ukraine, để nghiên cứu biện pháp giúp đỡ.
Nước Ukraine như đã biết là một nước có tài nguyên dồi dào, tiềm lực kinh tế vững, lâu nay lệ thuộc kinh tế Nga vì chánh quyền lệ thuộc và tham nhũng. Nếu người dân hy sinh, kiệm ước, chánh quyền ngưng hay giảm tài trợ điện ga cho các gia đình và hạn chế sử dụng ngoại tệ thì có thể vượt qua cơn ngặt nghèo này với sự giúp đỡ của quốc tế.
Tuy nhiên Nga là một yếu tố Ukraine không thể loại ra ngoài bài toán của Ukraine được. Chánh quyền của Ukraine muốn hay không muốn cũng phải đi đu dây giữa Nga và Liên Âu cùng Mỹ, vì kinh tế, chánh tri, văn hoá và quốc phòng của Ukraine dính líu rất nhiều với Nga. Bang giao, giao thương, phát triễn đối tác nhưng không để lệ thuộc – là thử thách tài thao lược, vì nước, vì dân của chánh quyền mới của Ukraine.
Chân lý, chánh nghĩa rồi ra sẽ thắng, nhiều dấu chỉ cho thấy TT Putin đang thấm thía áp lực của Liên Âu, Mỹ, và thấy rõ ý chí cương quyết bảo vệ độc lập và vẹn toàn lãnh thổ của nhân dân và chánh quyền Ukraine, Nga đang xuống thang. TT Putin cho rút quân gọi là đang tập trận gần biến giới Ukraine, và đồng ý thương thảo với NATO về cuộc khủng khoảng Ukraine./.(Vi Anh)
Ý kiến bạn đọc
11/03/201402:20:18
HOAPHAM
Khách
RAT TOT DE LAPCHINH PHU MOI
