Bia là một tảng đá dựng lên thường mang những dòng chữ để ghi về một sự kiện nào. Như thế, bia mang theo cảm xúc của người dựng bia.
Bia thường gặp nhất là bia mộ, ghi tên tuổi một người đã quá cố. Có khi, bia để vinh danh người đã chết.
Nhưng bia cũng để hài tội, hạch tội người quá cố. Thí dụ, như câu chuyên của nước Tàu xa xưa, khi đời sau dựng bia Tần Cối để mắng viên quan hung hiểm bạo ác này.
Bia tuyệt vời nhất bao giờ cũng từ lòng yêu thương: như trụ đồng Mã Viện dựng lên, thế là dân Việt Nam dồn đá vào, biến trụ đồng trở thành núi đá sừng sững, đây là tấm lòng người dân dựng núi bia đá thuần túy vì lòng yêu nước.
Bia không nhất thiết là cụ thể như bia đá. Ông bà mình có câu:
"Trăm năm bia đá cũng mòn,
Nghìn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ".
Như thế, bia trở thành mục tiêu để người đời sau bắn cung tên (hay bằng miệng như dùng ngôn ngữ).
Bởi vậy, ông bà mình thường khuyên là hãy nghĩ tới những cái chết trong sạch, để giữ danh thơm, chớ đừng biến thành tấm bia cho người đời sau bắn vào.
Nên ca dao có câu, mượn chuyện con cò để nói lên:
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con”...
Có khi, dân nhậu buồn quá, trong xã hội naỳ, bèn làm thơ chế:
Trăm năm bia đá cũng mòn.
Bia chai cũng vỡ chỉ còn bia ôm...
Trời ạ... sao lại lấy tấm thân phụ nữ mà vui. Phaỉ biết trân quý họ chớ. Phụ nữ đâu phải là đồ chơi lăn lóc giữa các bia chai...
Mới đây, lại có chuyện bia.
Thông tấn TTXVN có bản tin tựa đề “Tự tiện đặt bia ở đền triều Trần: Vi phạm Luật di sản văn hóa” trong đó, ghi nhận:
“Liên quan đến việc “dựng chui” bia đá tại di tích cấp quốc gia đặc biệt Khu di tích lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đã có văn bản số 35/BC-SVHTTDL báo cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Bình về vụ việc; đồng thời, kiến nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh chỉ đạo khắc phục những sai phạm, khiếm khuyết trong quá trình tu bổ, tôn tạo tại di tích này.
Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể Thao và Du lịch tỉnh Thái Bình, sau khi nhận được thông tin Ban quản lý di tích Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần huyện Hưng Hà dựng bia tại di tích cấp quốc gia đặc biệt; ngày 20/4 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đã tổ chức đoàn kiểm tra tại di tích. Tại thời điểm kiểm tra, Ban quản lý di tích huyện Hưng Hà đã hoàn tất việc dựng bia.
Cụ thể, tại đền thờ các vị vua triều Trần đã dựng bia có kích thước cao 2,75m, rộng 1,7m, chân bia cao 0,5m làm theo hình thức “rồng ổ.” Chất liệu bằng đá xanh; lòng bia (mặt trước) khắc nội dung văn bia “Trần triều đế miếu” bằng tiếng Việt và tiếng Anh.
Trước đền Thánh và đền Mẫu cũng dựng ở mỗi bên một bia đá có kích thước như bia dựng tại đền Vua nhưng hình thức chân bia ở đền Thánh khắc hình tượng “rùa đội bia,” chân bia ở đền Mẫu khắc họa hình tượng hoa Sen; nội dung văn bia “Đức Thánh Trần linh từ” và “Mẫu Trần triều linh từ”, thể hiện bằng tiếng Việt và tiếng Anh trên cùng một mặt.
Tại khu mộ các vị Vua Trần, phía trước 3 gò mộ đều được dựng thêm 1 bia đá xanh có kích thước cao 2,42m, rộng 1,47m, chân bia cao 0,35m khắc họa hình tượng rùa đội bia, nội dung 3 bia đá dựng mới này thể hiện bằng tiếng Anh. (Trước lễ hội Xuân năm 2014, Ban quản lý di tích huyện Hưng Hà đã cho dựng 2 tấm bia, một tấm bằng đồng và một tấm bằng đá).
Nội dung các văn bia được Sở văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đánh giá là thể hiện nhiều điểm sai lệch về nội dung, lời văn lủng củng, sử dụng văn cổ kết hợp với văn hiện đại, không đúng với ngữ pháp tiếng Việt, bản văn bia thể hiện bằng tiếng Anh lẫn lộn tiếng Việt không phù hợp với nguyên tắc dịch thuật; hình thức trang trí hoa văn trên các bia, nhất là phần chân bia không tuân thủ theo truyền thống mỹ thuật cổ Việt Nam. Một số bia đã được khắc chữ hoàn chỉnh nhưng lại bị tẩy xóa, sửa chữa nhem nhuốc làm mất mỹ quan nơi di tích tôn nghiêm…”(ngưng trích)
Thế mới lạ.
Có phải mấy anh Bắc Kinh căm thù đời nhà Trần ba lượt ra trận chống Bắc xâm nên bày trờ dựng bia đá quậy chăng?
Nghi ngờ này khả tín... vì chính bản tin cũng nêu ra:
“Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình: Di tích cấp quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) là công trình, địa điểm gắn liền với sự kiện đánh dấu bước chuyển biến đặc biệt quan trọng của lịch sử dân tộc, danh nhân tiêu biểu có ảnh hưởng to lớn đối với tiến trình lịch sử dân tộc....”
Nếu không có Trần Nhân Tông và Trần Hưng Đạo, đất nước Việt Nam bây giờ có thê là một tỉnh nhỏ của Tàu rồi vậy.
Bia thường gặp nhất là bia mộ, ghi tên tuổi một người đã quá cố. Có khi, bia để vinh danh người đã chết.
Nhưng bia cũng để hài tội, hạch tội người quá cố. Thí dụ, như câu chuyên của nước Tàu xa xưa, khi đời sau dựng bia Tần Cối để mắng viên quan hung hiểm bạo ác này.
Bia tuyệt vời nhất bao giờ cũng từ lòng yêu thương: như trụ đồng Mã Viện dựng lên, thế là dân Việt Nam dồn đá vào, biến trụ đồng trở thành núi đá sừng sững, đây là tấm lòng người dân dựng núi bia đá thuần túy vì lòng yêu nước.
Bia không nhất thiết là cụ thể như bia đá. Ông bà mình có câu:
"Trăm năm bia đá cũng mòn,
Nghìn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ".
Như thế, bia trở thành mục tiêu để người đời sau bắn cung tên (hay bằng miệng như dùng ngôn ngữ).
Bởi vậy, ông bà mình thường khuyên là hãy nghĩ tới những cái chết trong sạch, để giữ danh thơm, chớ đừng biến thành tấm bia cho người đời sau bắn vào.
Nên ca dao có câu, mượn chuyện con cò để nói lên:
Có xáo thì xáo nước trong
Đừng xáo nước đục đau lòng cò con”...
Có khi, dân nhậu buồn quá, trong xã hội naỳ, bèn làm thơ chế:
Trăm năm bia đá cũng mòn.
Bia chai cũng vỡ chỉ còn bia ôm...
Trời ạ... sao lại lấy tấm thân phụ nữ mà vui. Phaỉ biết trân quý họ chớ. Phụ nữ đâu phải là đồ chơi lăn lóc giữa các bia chai...
Mới đây, lại có chuyện bia.
Thông tấn TTXVN có bản tin tựa đề “Tự tiện đặt bia ở đền triều Trần: Vi phạm Luật di sản văn hóa” trong đó, ghi nhận:
“Liên quan đến việc “dựng chui” bia đá tại di tích cấp quốc gia đặc biệt Khu di tích lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đã có văn bản số 35/BC-SVHTTDL báo cáo Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Bình về vụ việc; đồng thời, kiến nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh chỉ đạo khắc phục những sai phạm, khiếm khuyết trong quá trình tu bổ, tôn tạo tại di tích này.
Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể Thao và Du lịch tỉnh Thái Bình, sau khi nhận được thông tin Ban quản lý di tích Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần huyện Hưng Hà dựng bia tại di tích cấp quốc gia đặc biệt; ngày 20/4 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đã tổ chức đoàn kiểm tra tại di tích. Tại thời điểm kiểm tra, Ban quản lý di tích huyện Hưng Hà đã hoàn tất việc dựng bia.
Cụ thể, tại đền thờ các vị vua triều Trần đã dựng bia có kích thước cao 2,75m, rộng 1,7m, chân bia cao 0,5m làm theo hình thức “rồng ổ.” Chất liệu bằng đá xanh; lòng bia (mặt trước) khắc nội dung văn bia “Trần triều đế miếu” bằng tiếng Việt và tiếng Anh.
Trước đền Thánh và đền Mẫu cũng dựng ở mỗi bên một bia đá có kích thước như bia dựng tại đền Vua nhưng hình thức chân bia ở đền Thánh khắc hình tượng “rùa đội bia,” chân bia ở đền Mẫu khắc họa hình tượng hoa Sen; nội dung văn bia “Đức Thánh Trần linh từ” và “Mẫu Trần triều linh từ”, thể hiện bằng tiếng Việt và tiếng Anh trên cùng một mặt.
Tại khu mộ các vị Vua Trần, phía trước 3 gò mộ đều được dựng thêm 1 bia đá xanh có kích thước cao 2,42m, rộng 1,47m, chân bia cao 0,35m khắc họa hình tượng rùa đội bia, nội dung 3 bia đá dựng mới này thể hiện bằng tiếng Anh. (Trước lễ hội Xuân năm 2014, Ban quản lý di tích huyện Hưng Hà đã cho dựng 2 tấm bia, một tấm bằng đồng và một tấm bằng đá).
Nội dung các văn bia được Sở văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình đánh giá là thể hiện nhiều điểm sai lệch về nội dung, lời văn lủng củng, sử dụng văn cổ kết hợp với văn hiện đại, không đúng với ngữ pháp tiếng Việt, bản văn bia thể hiện bằng tiếng Anh lẫn lộn tiếng Việt không phù hợp với nguyên tắc dịch thuật; hình thức trang trí hoa văn trên các bia, nhất là phần chân bia không tuân thủ theo truyền thống mỹ thuật cổ Việt Nam. Một số bia đã được khắc chữ hoàn chỉnh nhưng lại bị tẩy xóa, sửa chữa nhem nhuốc làm mất mỹ quan nơi di tích tôn nghiêm…”(ngưng trích)
Thế mới lạ.
Có phải mấy anh Bắc Kinh căm thù đời nhà Trần ba lượt ra trận chống Bắc xâm nên bày trờ dựng bia đá quậy chăng?
Nghi ngờ này khả tín... vì chính bản tin cũng nêu ra:
“Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Bình: Di tích cấp quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình) là công trình, địa điểm gắn liền với sự kiện đánh dấu bước chuyển biến đặc biệt quan trọng của lịch sử dân tộc, danh nhân tiêu biểu có ảnh hưởng to lớn đối với tiến trình lịch sử dân tộc....”
Nếu không có Trần Nhân Tông và Trần Hưng Đạo, đất nước Việt Nam bây giờ có thê là một tỉnh nhỏ của Tàu rồi vậy.
Gửi ý kiến của bạn
