Bạn,
Theo báo Tuổi Trẻ, tại miền Tây, điều thú vị nhất của dân Cà Mau là được đi bắt cá lên đồng vào mùa mưa. Cá lên đồng là tiếng dùng để chỉ những con cá đồng, đủ loại như rô, lóc, trê... bò lăn lóc trên đồng sau những cơn mưa đầu mùa, nước bắt đầu nổi lấp xấp trên mặt ruộng. Do nước không đủ để bơi nên những con cá đồng xoay trở rất khó khăn. Vì vậy, người ta tha hồ bắt. Những con cá phải sống chật vật dưới ao, đìa, kênh, mương suốt bốn tháng nắng hạn nên chúng rất thèm những cơn mưa. Mưa vừa tạnh, những con cá đồng ngược dòng nước chảy leo lên mặt ruộng, khi đó người ta xách giỏ đi tìm những con cá lên đồng. Thế nhưng, những hình ảnh đó đã không còn nữa khi mà nông dân quay mặt với cá đồng để nuôi tôm. Báo Tuổi Trẻ đã ghi lại sự “mất mát” này qua bài ký sự như sau.
Năm nay sau gần buổi chiều xách giỏ rong ruổi trên đồng, chúng tôi (phóng viên) vẫn không tìm thấy con cá nào để bắt. Mới hơn một năm chuyển dịch cơ cấu sản xuất mà vùng này dường như màu xanh bắt đầu bị hủy diệt. Bao quanh những căn nhà ngói mọc lên là cánh đồng trơ trụi, không còn sự sống của các loài cây. Cá đồng là loại thích nghi với nước ngọt. Một khi nước mặn vào thì chỉ trong vòng 10 ngày là cá đồng chết. Vì vậy mà đầu mùa mưa năm nay người ta không còn được thú vui đi bắt cá lên đồng. Gặp chúng tôi, bác Nguyễn Văn Bảy ở xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước, tâm sự: “Mất con cá đồng tiếc lắm, nhất là những người già như chúng tôi, cá đồng không chỉ là nguồn thực phẩm dành cho bữa ăn hằng ngày mà còn bán ra tiền nữa. Chúng tôi gắn bó với nó hàng trăm năm nay. Nhưng biết làm sao được, 100 người dân thì có tới 80 người đòi nuôi tôm. Trong hai chỉ được chọn một, có nước mặn thì không có cá đồng.
Theo thống kê của ngành thủy sản, trước năm 1990, lượng cá đồng của Cà Mau mỗi năm xấp xỉ từ 80,000 đến 100,000 tấn. Năm 1990 giảm cá giảm xuống còn 70,000 tấn. Và năm 2000 ước tính chỉ còn ở mức 25,000 tấn. Cá đồng nổi tiếng nhất là ở miệt đất Dớn U Minh. Cá vùng này sinh trưởng nhanh, rất mau lớn. Cứ độ khoảng tháng tư hàng năm khi nước cạn dần, tất cả các loại cá đều dồn xuống ao đìa. Khi đó người ta dùng lưới kéo lên để bắt. Cá lớn thì bán, cá nhỏ thả lại để chúng sinh sản và tiếp tục bắt vào mùa sau. Cứ như vậy mà con cá đồng tồn tại và phát triển, gắn liền với tập quán của nông dân Cà Mau. Ngoài vùng Dớn U Minh, cá đồng còn phát triển mạnh ở một số vùng khác như xã Thanh Tùng, huyện Đầm Dơi, xã Tân Hưng, Hưng Mỹ thuộc huyện Cái Nước... Cá đồng là thực phẩm chính đối với người dân Cà Mau: bình quân mỗi gia đình phải có 1 kg cá mỗi ngày. Trồng lúa kết hợp với nuôi cá đồng là mô hình lý tưởng nhất đối với nông dân Cà Mau từ trước đến nay. Vậy mà bây giờ con cá đồng chỉ được tính bằng ngày.
Bạn,
Theo báo Tuổi Trẻ, người dân Cà Mau quay lưng với con cá đồng chỉ có một lẽ là giá trị 10 kg cá đồng mới đổi được 1 kg tôm. Thời gian thu hoạch của cá đồng là 360 ngày, trong khi thời gian thu hoạch của con tôm chỉ 90 ngày. Xét về hiệu quả thì khỏi phải bàn. Nhưng có nhiều ý kiến từ các lão nông khiến cho các chuyên viên về môi trường không thể không quan tâm, đó là con người phải sống như thế nào đây khi chung quanh mình không có cây xanh, không nước ngọt, tìm đâu một môi trường trong lành.
Gửi ý kiến của bạn
