Nhà nước VN đang thảo luận về Luật Ngôn Ngữ. Dĩ nhiên, về ngôn ngữ Việt.
Tại sao? Có lẽ, mục đích đầu tiên là khai tử cách viết phiên âm. Thí dụ, kiểu truyền thống Hà Nội phiên âm "Fidel Castro" thành "Phi-đen Cát-trô" và cũng có thể là "Phi đen Các trô"... Và như thế, khi cần tìm, vào Google sẽ tìm mệt nghỉ, không thể nào ra văn bản gốc. Đó là lý do tìm Luật Ngôn Ngữ để lặng lẽ xóa bỏ truyền thống phiên âm kiểu rất là kinh dị Ba Đình.
Thêm nữa, Luật Ngôn Ngữ mới do Hà Nội dự kiến đưa ra có thể sẽ cấm phiên âm "Cuba" thành "Cu Ba"... nghe không nhã tí nào.
Tuy nhiên, hãy suy nghĩ kỹ. Vì nếu lập ra cảnh sát ngôn ngũ, sẽ có thể sẽ giết đi rất nhiều hồn thơ.
Thí dụ, thơ Bút Tre. Một thời ngưỡng mộ Cuba, cụ Bút Tre từ Miền Bắc Xã Hội Chủ Nghĩa VN đã làm mấy câu thơ:
Trăm năm trong cõi người ta
Ai ai cũng phải hít ra thở vào
Trăm năm trong cõi người nào
Ai ai cũng phải hít vào thở ra
Xa xa như nước Cu-Ba
Người ta còn phải hít ra thở vào
Gần gần như cái nước Lào
Người ta cũng phải hít vào thở ra
Nói chung trong cõi người ta
Bắt buộc là phải thở ra hít vào...
Cảnh sát ngôn ngữ, nếu có, sẽ chỉnh cụ Bút Tre ra sao?
Vấn đề là, loạn ngôn ngữ quá nhiều. Thế nên, nhiều người muốn có luật.
Thực tế, có luật rồi, sẽ áp dụng ra sao? Chẳng ai biết.
Báo Tuổi Trẻ tuần trước, có bản tin: Cần sớm có bộ luật về ngôn ngữ và chữ viết...
Bản tin cho biết, trước khi Quốc hội khai mạc kỳ họp thứ 3 ngày 21-5, đại biểu Dương Trung Quốc đã gửi thư đến các cơ quan của Quốc hội đề xuất sự cần thiết phải sớm xây dựng một văn bản “luật về ngôn ngữ và chữ viết”.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Dương Trung Quốc - thành viên Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - cho biết: “Theo tôi được biết thì ý tưởng làm bộ luật này hình như cũng đã được một số vị tiền nhiệm của tôi đề cập, nhưng đúng là đến thời điểm này chưa ai chính thức đề xuất để thực hiện theo quy trình như luật định, cho nên có thể nói là bây giờ mới khởi xướng”.
Vâng, thế thì, cần Luật Ngôn Ngữ.
Bản tin VOV tuần trước cũng nói: Cần có Luật Ngôn ngữ Quốc gia...
VOV ghi lời PGS-TS Cẩm Tú Tài, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: Tình trạng lệch chuẩn ngôn ngữ, đặc biệt là sử dụng tràn lan và thiếu quy chuẩn những từ vay mượn tiếng nước ngoài dẫn đến nguy cơ làm mất đi bản sắc, giá trị của Tiếng Việt trong đời sống và trên các phương tiện thông tin đại chúng: “Chuyển thể toàn bộ hay chuyển thể bộ phận hoặc là sử dụng âm đọc Tiếng Việt hay sử dụng nguyên dạng kèm nội dung giải thích ra sao thì đây cũng là nội dung chúng ta cần quy định. Khi chúng ta chưa có Luật Ngôn ngữ chung cho cả nước thì phải có một quy định về chuẩn sử dụng ngôn ngữ, chuẩn sử dụng từ ngữ vay mượn trong Tiếng Việt như thế nào. Đây là một vấn đề mà chúng ta không một sớm một chiều làm được ngay tuy nhiên phải bắt tay vào thực hiện bởi những vấn đề đặt ra hiện nay”.
VOV ghi thêm:
"Những sai sót về sử dụng Tiếng Việt trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là trên các cơ quan thông tin đại chúng sẽ tác động tiêu cực, rộng khắp đến đông đảo công chúng, nhất là giới trẻ, nhiều khi trở thành hiệu ứng lan truyền...."
Thí dụ, như nhật báo Nhân Dân hôm Thứ Ba 29/11/2016 có 2 bản tin viết theo phong cách ngôn ngữ khác nhau.
Bản tin "Gặp mặt cựu học viên quân sự Campuchia từng học tập tại Việt Nam" có đoạn văn đầu như sau, trích:
"NDĐT - Ngày 29-11, tại Thủ đô Phnom Penh (Campuchia), đã diễn ra cuộc gặp mặt cựu học viên quân sự Campuchia từng học tập tại Việt Nam. Sự kiện này do Bộ Quốc phòng hai nước Việt Nam và Campuchia phối hợp tổ chức, nằm trong chuỗi các hoạt động hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Campuchia vào năm 2017."(ngưng trích)
Không thấy phiên âm chữ "Campuchia" và chữ "Phnom Penh"... trong khi, nếu phiên âm, sẽ có thể là "Cam-pu-chi-a" và "Ph-nom Pênh"...
Trong khi đó, rất mực kiểu ông Hồ phiên âm là bản tin "Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng và Nhà nước Việt Nam viếng Lãnh tụ Cu-ba Phi-đen Ca-xtơ-rô" với đoạn văn đầu là:
"Chiều 28-11, ngay sau khi tới Cu-ba tham dự tang lễ chính thức Lãnh tụ Phi-đen Ca-xtơ-rô Ru-xơ, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội, đã dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng và Nhà nước Việt Nam, hòa cùng dòng người dân Cu-ba và bạn bè quốc tế đến đặt vòng hoa, viếng đồng chí Phi-đen tại Khu tưởng niệm Hô-xê Mác-ti ở trung tâm Thủ đô La Ha-ba-na..."(ngưng trích)
Đưa đoạn văn này cho bất kỳ ai dịch ngược sang tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây ban Nha là tắt thở liền. Luật Ngôn Ngữ sẽ nói rằng, 2 đoạn văn trên tất nhiên là phải bỏ một kiểu viết?
Thử đưa vào Google tìm, chúng ta sẽ tìm được Campuchia, và "Phnom Penh" nhưng các kỹ sư Google sẽ nhức đầu vì các chữ "Cu-ba Phi-đen Ca-xtơ-rô"...
Đó là báo Nhân Dân, gương mẫu của Đảng CSVN?
Trong khi đó, bản tin VOA hôm Thứ Ba tựa đề "Tiếng Việt lệch chuẩn trên truyền thông – Việt Nam có cần Luật Ngôn Ngữ?" cũng bàn về khả thể cho luật mới này.
VOA viết:
"Một hội thảo gần đây được tổ chức tại Hà Nội đã bàn thảo về việc liệu có nên cho ra đời một bộ luật mới – Luật Ngôn Ngữ - trong bối cảnh tiếng Việt trên các phương tiện thông tin đại chúng đang bị “lệch chuẩn.”
Báo chí trong nước đưa tin, các nhà khoa học và nhà báo tham gia hội thảo “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trên các phương tiện thông tin đại chúng” hôm 5/11 đề nghị cần phải ban hành “luật ngôn ngữ” để chỉnh sửa ngôn ngữ phổ biến trên các phương tiện truyền thông ở Việt Nam hiện nay.
Trong những năm gần đây có khá nhiều vấn đề nổi cộm liên quan tới ngôn ngữ báo chí khiến dư luận quan tâm. Dân Trí trích lời tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ, tổng giám đốc Đài Tiếng Nói Việt Nam, nhận định rằng “cách dùng từ ngữ, câu văn tùy tiện, cẩu thả” và cách đặt tiêu đề, rút tít “thiếu thực tế, thậm chí giật gân câu khách” cũng như “tâm lý chuộng ngoại, sính ngữ” đã làm cho chuẩn mực tiếng Việt bị hạ thấp.
Những người tham gia hội thảo cho rằng những sự sai sót, lệch chuẩn về ngôn ngữ và về sử dụng tiếng Việt trên báo chí, truyền thông sẽ tác động tiêu cực nhanh chóng và rộng khắp đến đông đảo quần chúng, nhất là giới trẻ...."(ngưng trích)
Hay là, Luật Ngôn Ngữ nên giữ theo tiêu chuẩn Bút Tre, nghĩa là 2 dòng, nghĩa là có ngắt xuống hàng, khi nhà thơ này viết:
Hoan hô đồng chí họ Phi-…
…Đen Cu-Ba đó rất chi anh hùng.
Tại sao? Có lẽ, mục đích đầu tiên là khai tử cách viết phiên âm. Thí dụ, kiểu truyền thống Hà Nội phiên âm "Fidel Castro" thành "Phi-đen Cát-trô" và cũng có thể là "Phi đen Các trô"... Và như thế, khi cần tìm, vào Google sẽ tìm mệt nghỉ, không thể nào ra văn bản gốc. Đó là lý do tìm Luật Ngôn Ngữ để lặng lẽ xóa bỏ truyền thống phiên âm kiểu rất là kinh dị Ba Đình.
Thêm nữa, Luật Ngôn Ngữ mới do Hà Nội dự kiến đưa ra có thể sẽ cấm phiên âm "Cuba" thành "Cu Ba"... nghe không nhã tí nào.
Tuy nhiên, hãy suy nghĩ kỹ. Vì nếu lập ra cảnh sát ngôn ngũ, sẽ có thể sẽ giết đi rất nhiều hồn thơ.
Thí dụ, thơ Bút Tre. Một thời ngưỡng mộ Cuba, cụ Bút Tre từ Miền Bắc Xã Hội Chủ Nghĩa VN đã làm mấy câu thơ:
Trăm năm trong cõi người ta
Ai ai cũng phải hít ra thở vào
Trăm năm trong cõi người nào
Ai ai cũng phải hít vào thở ra
Xa xa như nước Cu-Ba
Người ta còn phải hít ra thở vào
Gần gần như cái nước Lào
Người ta cũng phải hít vào thở ra
Nói chung trong cõi người ta
Bắt buộc là phải thở ra hít vào...
Cảnh sát ngôn ngữ, nếu có, sẽ chỉnh cụ Bút Tre ra sao?
Vấn đề là, loạn ngôn ngữ quá nhiều. Thế nên, nhiều người muốn có luật.
Thực tế, có luật rồi, sẽ áp dụng ra sao? Chẳng ai biết.
Báo Tuổi Trẻ tuần trước, có bản tin: Cần sớm có bộ luật về ngôn ngữ và chữ viết...
Bản tin cho biết, trước khi Quốc hội khai mạc kỳ họp thứ 3 ngày 21-5, đại biểu Dương Trung Quốc đã gửi thư đến các cơ quan của Quốc hội đề xuất sự cần thiết phải sớm xây dựng một văn bản “luật về ngôn ngữ và chữ viết”.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Dương Trung Quốc - thành viên Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội - cho biết: “Theo tôi được biết thì ý tưởng làm bộ luật này hình như cũng đã được một số vị tiền nhiệm của tôi đề cập, nhưng đúng là đến thời điểm này chưa ai chính thức đề xuất để thực hiện theo quy trình như luật định, cho nên có thể nói là bây giờ mới khởi xướng”.
Vâng, thế thì, cần Luật Ngôn Ngữ.
Bản tin VOV tuần trước cũng nói: Cần có Luật Ngôn ngữ Quốc gia...
VOV ghi lời PGS-TS Cẩm Tú Tài, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: Tình trạng lệch chuẩn ngôn ngữ, đặc biệt là sử dụng tràn lan và thiếu quy chuẩn những từ vay mượn tiếng nước ngoài dẫn đến nguy cơ làm mất đi bản sắc, giá trị của Tiếng Việt trong đời sống và trên các phương tiện thông tin đại chúng: “Chuyển thể toàn bộ hay chuyển thể bộ phận hoặc là sử dụng âm đọc Tiếng Việt hay sử dụng nguyên dạng kèm nội dung giải thích ra sao thì đây cũng là nội dung chúng ta cần quy định. Khi chúng ta chưa có Luật Ngôn ngữ chung cho cả nước thì phải có một quy định về chuẩn sử dụng ngôn ngữ, chuẩn sử dụng từ ngữ vay mượn trong Tiếng Việt như thế nào. Đây là một vấn đề mà chúng ta không một sớm một chiều làm được ngay tuy nhiên phải bắt tay vào thực hiện bởi những vấn đề đặt ra hiện nay”.
VOV ghi thêm:
"Những sai sót về sử dụng Tiếng Việt trong đời sống hằng ngày, đặc biệt là trên các cơ quan thông tin đại chúng sẽ tác động tiêu cực, rộng khắp đến đông đảo công chúng, nhất là giới trẻ, nhiều khi trở thành hiệu ứng lan truyền...."
Thí dụ, như nhật báo Nhân Dân hôm Thứ Ba 29/11/2016 có 2 bản tin viết theo phong cách ngôn ngữ khác nhau.
Bản tin "Gặp mặt cựu học viên quân sự Campuchia từng học tập tại Việt Nam" có đoạn văn đầu như sau, trích:
"NDĐT - Ngày 29-11, tại Thủ đô Phnom Penh (Campuchia), đã diễn ra cuộc gặp mặt cựu học viên quân sự Campuchia từng học tập tại Việt Nam. Sự kiện này do Bộ Quốc phòng hai nước Việt Nam và Campuchia phối hợp tổ chức, nằm trong chuỗi các hoạt động hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Campuchia vào năm 2017."(ngưng trích)
Không thấy phiên âm chữ "Campuchia" và chữ "Phnom Penh"... trong khi, nếu phiên âm, sẽ có thể là "Cam-pu-chi-a" và "Ph-nom Pênh"...
Trong khi đó, rất mực kiểu ông Hồ phiên âm là bản tin "Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng và Nhà nước Việt Nam viếng Lãnh tụ Cu-ba Phi-đen Ca-xtơ-rô" với đoạn văn đầu là:
"Chiều 28-11, ngay sau khi tới Cu-ba tham dự tang lễ chính thức Lãnh tụ Phi-đen Ca-xtơ-rô Ru-xơ, đồng chí Nguyễn Thị Kim Ngân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội, đã dẫn đầu Đoàn đại biểu Đảng và Nhà nước Việt Nam, hòa cùng dòng người dân Cu-ba và bạn bè quốc tế đến đặt vòng hoa, viếng đồng chí Phi-đen tại Khu tưởng niệm Hô-xê Mác-ti ở trung tâm Thủ đô La Ha-ba-na..."(ngưng trích)
Đưa đoạn văn này cho bất kỳ ai dịch ngược sang tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Tây ban Nha là tắt thở liền. Luật Ngôn Ngữ sẽ nói rằng, 2 đoạn văn trên tất nhiên là phải bỏ một kiểu viết?
Thử đưa vào Google tìm, chúng ta sẽ tìm được Campuchia, và "Phnom Penh" nhưng các kỹ sư Google sẽ nhức đầu vì các chữ "Cu-ba Phi-đen Ca-xtơ-rô"...
Đó là báo Nhân Dân, gương mẫu của Đảng CSVN?
Trong khi đó, bản tin VOA hôm Thứ Ba tựa đề "Tiếng Việt lệch chuẩn trên truyền thông – Việt Nam có cần Luật Ngôn Ngữ?" cũng bàn về khả thể cho luật mới này.
VOA viết:
"Một hội thảo gần đây được tổ chức tại Hà Nội đã bàn thảo về việc liệu có nên cho ra đời một bộ luật mới – Luật Ngôn Ngữ - trong bối cảnh tiếng Việt trên các phương tiện thông tin đại chúng đang bị “lệch chuẩn.”
Báo chí trong nước đưa tin, các nhà khoa học và nhà báo tham gia hội thảo “Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trên các phương tiện thông tin đại chúng” hôm 5/11 đề nghị cần phải ban hành “luật ngôn ngữ” để chỉnh sửa ngôn ngữ phổ biến trên các phương tiện truyền thông ở Việt Nam hiện nay.
Trong những năm gần đây có khá nhiều vấn đề nổi cộm liên quan tới ngôn ngữ báo chí khiến dư luận quan tâm. Dân Trí trích lời tiến sỹ Nguyễn Thế Kỷ, tổng giám đốc Đài Tiếng Nói Việt Nam, nhận định rằng “cách dùng từ ngữ, câu văn tùy tiện, cẩu thả” và cách đặt tiêu đề, rút tít “thiếu thực tế, thậm chí giật gân câu khách” cũng như “tâm lý chuộng ngoại, sính ngữ” đã làm cho chuẩn mực tiếng Việt bị hạ thấp.
Những người tham gia hội thảo cho rằng những sự sai sót, lệch chuẩn về ngôn ngữ và về sử dụng tiếng Việt trên báo chí, truyền thông sẽ tác động tiêu cực nhanh chóng và rộng khắp đến đông đảo quần chúng, nhất là giới trẻ...."(ngưng trích)
Hay là, Luật Ngôn Ngữ nên giữ theo tiêu chuẩn Bút Tre, nghĩa là 2 dòng, nghĩa là có ngắt xuống hàng, khi nhà thơ này viết:
Hoan hô đồng chí họ Phi-…
…Đen Cu-Ba đó rất chi anh hùng.
Gửi ý kiến của bạn
