Hôm nay,  

Mâu Thuẫn Mỹ-Mễ

01/02/201700:00:00(Xem: 7348)
Đọ sức kinh tế Hoa Kỳ-Mexico quanh một “Bức Tường”

Chính quyền Trump chỉ muốn đánh Mễ làm gương cho nhiều trận chiến mậu dịch khác. Trong chưa đầy 10 ngày ở Nhà Trắng, Tổng thống Trump khai mào cuộc chiến thương mại với nước láng giềng phương nam: ngăn cản các tập đoàn xe hơi đầu tư vào Mễ, đòi đàm phán lại hiệp định tự do mậu dịch NAFTA liên kết Hoa Kỳ với Canada và Mễ, quyết định xây bức tường biên giới giữa Mỹ và Mễ, đòi đánh thuế 20% vào hàng Mễ nhập vào Mỹ.

Dù không là bạn hàng để Mỹ bị nhập siêu lớn nhất, nhưng tân chính quyền Washington chọn Mễ là đối tượng đầu tiên, để làm gương cho các nước khác, từ Trung Quốc đến Đức hay Nhật Bản.

Cố tổng thống Porfirio Diaz cuối thế kỷ XIX đầu XX đã có câu nói đi vào lịch sử “Tội thay cho Mễ: Thượng Đế thì xa, nước Mỹ thì gần”. Mexico trở thành mục tiêu tấn công đầu tiên trong chính sách bảo hộ mậu dịch của tân chính quyền Trump. Thế kẹt của Mễ nằm ở chỗ 80% xuất khẩu của nước này đổ vào thị trường Hoa Kỳ, ngoại thương chiếm 30% GDP; nhờ Hiệp Định Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ-  NAFTA mà Mễ đã đẩy lui được nạn nghèo khó và khu vực bắc Mễ phát triển nhờ trở thành sân sau của các tập đoàn Mỹ đầu tư tại quốc gia có nhân công rẻ này.

Đâu là tính thực hư về những đòn hù dọa của Nhà Trắng, từ dự án xây “bức tường biên giới” mà mọi phí tổn sẽ do phía Mễ đài thọ, theo như tuyên bố của tổng thống Donald Trump, đến đề xuất đánh thuế hàng Mễ nhập vào thị trường Mỹ 20% để lấy tiền xây bức tường đó?

Các tập đoàn Mỹ tính sao khi đã đầu tư vào các cơ sở sản xuất ở Mễ để dùng quốc gia có nhân công rẻ này như một cánh cổng mở ra thị trường với 44 quốc gia mà Mễ đã ký kết hiệp định tự do mậu dịch? Người tiêu dùng Mỹ nghĩ liệu có chịu chi ra 1150 đô la cho một chiếc điện thoại Iphone của Apple thay vì 690 đô la (giá trung bình) nếu điện thoại thông minh của nhãn hiệu Quả Táo được sản xuất 100% trên lãnh thổ Mỹ một khi các nhà máy ở Mễ và nhất là châu Á đã phải đóng cửa?

Cuộc đọ sức về cả ngoại giao lẫn thương mại giữa tân chính quyền Trump với Mexico City đã vượt ra ngoài địa hạt kinh tế và thương mại, như phân tích sau đây của chuyên gia Nguyễn Xuân Nghĩa từ Hoa Kỳ.

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Hoa Kỳ với nước láng giềng tại miền Nam là Mễ có quan hệ lâu đời từ hơn trăm năm trước và nhiều tiểu bang miền Nam hay miền Tây của Mỹ vẫn còn địa danh gốc Latinh, từ tiếng Mễ, trong một khu vực tôi gọi là “biên vực” tương tự như đất Alsace-Lorraine của Pháp tiếp cận với Đức hay An Giang Châu Đốc của ta bên xứ Miên. Chi tiết này thật ra rất quan trọng nếu ta nhớ đến bối cảnh.

- Gần đây hơn, sau khi Hoa Kỳ ký Hiệp Ước Tự Do Mậu Dịch Bắc Mỹ là NAFTA vào năm 1994 với Canada ở phía bắc và Mễ ở phía nam thì kinh tế Mễ đã từ nhập siêu được xuất siêu, là xuất nhiều hơn nhập với Hoa Kỳ. Năm 1994 Mỹ nhập 65 tỷ đô la từ Mễ và năm 2016, nhập khoảng 295 tỷ đô la. Ngược lại, Mễ xuất cảng từ 68 tỷ thì năm qua xuất 235 tỷ. Khác biệt giữa 295 tỷ và 235 tỷ là 60 tỷ thặng dư thương mại hay xuất siêu của Mễ mà chính quyền Donald Trump nói tới.

Để so sánh, xuất siêu của Canada vào Mỹ chỉ có chín tỷ đô la mà thôi.

Đa số hàng hóa nước Mỹ mua tại Mễ là phụ tùng xe hơi, xe vận tải lớn và nhiều loại xe nhỏ khác. Chi tiết nên chú ý là chuỗi cung ứng hàng hóa từ Mễ bán vào Mỹ còn có thể có sản phẩm từ các nước Âu hay Á, để hưởng chế độ quan thuế ưu đãi trong khuôn khổ NAFTA. Ngược lại, Mễ mua của Mỹ nhiều mặt hàng điện cơ hay điện tử và các sản phẩm gốc dầu hỏa.

Mục tiêu an ninh của «bức tường biên giới»

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Làn sóng di dân từ Mễ vào Mỹ đã giảm sau khủng hoảng tài chính và kinh tế năm 2008-2009 và số di dân nhập lậu vào Mỹ không chỉ có công dân Mễ mà còn là dân Nam Mỹ chạy qua Mễ để vào Mỹ. Người ta ít chú ý đến sự kiện chính quyền Mễ  kiểm soát rất khắt khe biên giới tại miền nam để chặn làn sóng di dân từ Trung Mỹ và Nam Mỹ trong khi lại dễ dàng cho dân Mễ vào Mỹ kiếm việc và gửi tiền về cho gia đình.

- Do quan hệ lịch sử giữa hai nước, nhiều người Mễ coi miền nam của Hoa Kỳ là lãnh thổ của mình và dù sống tại Mỹ họ vẫn coi Mễ là quê hương. Khác hẳn các di dân từ Âu châu hay Á châu được phân tán trong lãnh thổ Mỹ, số dân cử người Mỹ gốc Mễ tập trung tại “vùng biên vực”, từ Florida, Louisiana qua Texas, New Mexico, Arizona hay California lên tới Oregon, có thể củng cố ảnh hưởng của họ nhờ thành phần gốc Mễ này. Đấy là vấn đề trường kỳ của Hoa Kỳ.


- Sau cùng, không thể quên rằng Mễ còn xuất cảng loại cần sa ma túy vào Mỹ và nhiều tổ chức ma túy cũng là mạng lưới tổ chức cho dân Mễ nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ. Vì vậy, chính quyền Donald Trump mới coi việc kiểm soát biên giới Mỹ-Mễ là một ưu tiên về an ninh và đòi xây tường chạy dọc biên giới giữa hai nước.

Tính khả thi của những đòn hù dọa?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Dân số Hoa Kỳ chỉ bằng 5% toàn cầu mà có tới 70% luật sư của thế giới. Mỹ là vô địch về đánh võ luật pháp, điều ấy cũng giải thích vì sao đa số chính trị gia Mỹ đều xuất thân là các luật gia. Ngoại lệ là chính quyền Trump, chỉ có một chính khách gốc luật gia trong nội các, còn lại là doanh gia hay chiến tướng. Nhưng ban tham mưu về thương mại của ông Trump lại có nhiều luật gia đầy kinh nghiệm đấu tranh cho quyền lợi ngoại thương của Mỹ.

- Việc chính quyền Trump đe dọa một trận chiến mậu dịch với Mễ để có tiền xây dựng bức tường tại biên giới là đòn hư hư thực thực, có võ mồm mà cũng có võ thật.

- Khi dọa tăng thuế nhập nội 20% trên hàng hóa từ Mễ thì đấy là võ mồm, chứ chính quyền Trump có tám cách diễn giải các đạo luật thương mại của mình từ những năm 1930, 1962, 1974 hay 1977 để gây sức ép và Hành pháp có thể đặt thuế suất 15% trên hàng Mễ trong vòng năm tháng mà chẳng cần Lập pháp chấp thuận. Ta không quên là sau vụ tổng khủng hoảng 1929-1933, luật pháp Hoa Kỳ đã cho hành pháp nhiều quyền hạn khá rộng rãi về thương mại mà khỏi cần Quốc hội phê chuẩn.

- Ngược lại, chính quyền của tổng thống Pena Nieto thuộc đảng Cách mạng Định chế PRI mới lâm thế kẹt. Thuần về kinh tế, Hoa Kỳ tiếp nhận 80% tổng số xuất cảng của xứ Mễ nên là nguồn sống của kinh tế Mễ. Nếu không chấp nhận lối suy diễn lại hiệp ước NAFTA với Washington mà đòi ra khỏi NAFTA thì lập tức Mễ bị khủng hoảng.

- Ngay hiện tại chính phủ Mễ bị quần chúng phản đối khi tăng giá xăng dầu từ đầu năm và khi nhượng bộ Mỹ thì càng bị dân phản đối. Thứ hai, năm tới, Mễ có bầu cử tổng thống và hai đảng đối lập từ cánh trung tả là Đảng Quốc Gia Hành Động PAN và Phong Trào Phục Hưng Quốc Gia MORENA đang chiếm thế mạnh.

- Nếu chính quyền Nieto nhượng bộ Mỹ thì sẽ bị tấn công từ sau lưng. Nếu họ vận động các doanh nghiệp Mỹ làm giầu nhờ thị trường Mễ để gây khó cho chính quyền Trump thì chưa chắc thành công vì ông Trump đang gây áp lực trên các doanh nghiệp này nhờ sự ủng hộ của đông đảo quần chúng Mỹ.

- Mễ có thể tìm hậu thuẫn chính trị từ giới dân cử Mỹ để gây khó cho chính quyền Trump nhưng vẫn bị tổn thất trong trận đánh dai dẳng này trong khi bất cứ một tai họa nào từ di dân nhập lậu hay các tổ chức ma túy gốc Mễ đều chi phối dư luận.

- Sau cùng, Mễ chưa tìm ra thị trường xuất cảng khác, như Trung Quốc, Liên Hiệp Châu Âu hay Đông Á, để thay thị trường Hoa Kỳ. Vì vậy, hy vọng duy nhất của Mexico City là tiến trình đàm phán có thể kéo dài nhiều năm và từ nay đến đó tìm cách thương lượng kín đáo hơn khi biết hồ sơ Mỹ-Mễ không chỉ là kinh tế mà còn là an ninh.

Dùng Mễ để «đánh phủ đầu» các đối tác thương mại lớn hơn

Nguyễn-Xuân Nghĩa: Hoa Kỳ bị nhập siêu, là nhập hơn xuất, gần 700 tỷ đô la một năm, trong đó, phần 60 tỷ với Mễ không là lớn nhất, chiếm chưa tới 9%. Do đó, hồ sơ kinh tế với Mễ chỉ là phụ. Chính quyền Trump muốn xác định lại chủ quyền quốc gia và nói đến việc bảo vệ biên cương như một ưu tiên. Ưu tiên đó thật ra thiên về an ninh hơn kinh tế, thậm chí thiên về khái niệm bản sắc quốc gia, chứ luật lệ Hoa Kỳ đã có quy định về việc xây tường bảo vệ biên cương mà chưa được các chính quyền tiền nhiệm chấp hành đúng đắn.

- Khi Hoa Kỳ muốn thu hẹp mức nhập siêu thì chọn xứ Mễ là đối tượng tranh đấu đầu tiên cho các nước khác, từ Trung Quốc cho tới Đức hay Nhật, đều biết ý chí của mình.

- Thực chất vấn đề của bức tường biên giới là kỷ cương quốc gia và nếu chính quyền Mễ hợp tác với Hoa Kỳ, không chỉ vì nạn di dân nhập lậu mà trong nhiều hồ sơ khác, như an ninh và ma túy, thì vẫn có thể dàn xếp được. Nói cho phũ phàng về kinh tế thì chính quyền Trump chỉ muốn đánh Mễ làm gương cho nhiều trận chiến mậu dịch khác.

Ý kiến bạn đọc
07/02/201711:28:57
Khách
Trong trận đấu tay ba giữa Hoa Kỳ, Gia Nã Đại và Mễ Tây Cơ, Gia Nã Đại sẽ không liên thủ với Mễ, vì cơ cấu giao dịch với Hoa Kỳ có khác biêt và nhiều lợi thế khi hai nước đã giao thương trước khi có NAFTA. Quy định về xuất xứ hàng hóa giao dịch trong khuôn khổ NAFTA (90% hay 65% hàm lượng là ở ngoài NAFTA cũng bất lợi hơn cho Mễ. Vì vậy, trận đấu tay ba về NAFTA là hai trận song phương, giữa Mỹ và Canada (tương đối dễ dàn xếp) và giữa Mỹ với Mễ (khó hơn cho Mễ). Giải pháp cho Mexico City là tác động vào Quốc hội Mỹ để khỏi bị thất thế. Trận đánh này đáng theo dõi vì cho thấy chiến pháp cho nhiều trận đánh quy mô hơn với nhiều khối kinh tế khác. Nguyễn-Xuân Nghĩa
01/02/201722:07:13
Khách
Ông Trump đã nói cả ngàn lần i" MỄ SẼ CHI TRẢ" chứ không hề nói "tôi BẮT Mễ trả" ! Truyền thông nhảy dựng lên OH! Ông Trump bắt mễ trả. Cái đám truyền thông bát nháo VN cũng bô bô: Ông trump tuyê bố ông sẽ BẮT Mễ trả"! Khán thính giả bị Truyền thông nhồi sọ!
Trước khi nói dĩ nhiên ông Trump đã nghiên cứu RÂT KỸ về cái thế nắm chắc cánh tay đón bẫy của người làm kinh doanh chứ không phải nói bừa. Nói có chủ ý ĐÁNH LỪA, thêm bớt chữ là của truyền thông. BỊ LỪA, BỊ NHỒI SỌ, ĐẦU ĐẦU ĐỘC là cái mà khán thính giả gặt được! Có ai còn nói Trump hề, hay Trump khùng, Trump có hội chứng tâm thần nữa không? Hãy lên tiếng cho vui!
Truyền thông phe ta nói cứ nghe, nhưng phải xem phía sau sân khấu có đống rác nào không?
01/02/201715:52:57
Khách
Bà luật sư Sally Date là con chốt thí, đã là luật sư review cái case bà dư biết mức độ chẳng có gì nghiêm trọng như media spin the news, nhưng lại từ chối và bị Trump phán"you are fired" .
Từ lúc ông Trump tranh cử quả thật khó mà bỏ qua không theo dõi như mấy đời TT trước , ông dường như knock out media một trận nữa
Tung hỏa mù cho NY times, CNN đi đầu kéo MSM vô vụ làm ầm ĩ chuyện Mulism ban, rồi im ắng hai ngày protest ở các sân bay thậm chí truoc thủ phủ WH. Thủng thẳng mới update social media không cấm di dân chỉ travel ban tạm 3 tháng 7 nuoc này Obama Administration đã điểm mặt trước
Ba tháng để vetting kỹ hơn bảo vệ an toàn cho dân Mỹ
Thú vị khi hôm qua ông Sean Spicer đã trả lời cho đám ký giả nhảy dựng vì chữ ban mà ông Trump tung hỏa mù là tweet language only, ai biểu hong lo kiểm chứng mà tung tin tới tấp
Hôm nay WH sẽ có phòng cyber, skype sẽ ra mắt dân Mỹ trực tiếp truyền thông tin cho dân.
Gạt đám corrupt media vô thùng rác
1-0 Bravo ! President Trump go , go
01/02/201711:36:05
Khách
Chính phủ Mexico trong bao nhiêu năm ở sát nách anh nhà giàu, cứ lùa dân sang Hoa Kỳ vừa gửi tiền ngoại tệ ngược về cố quốc vừa chơi cái mửng để lâu cứt trâu hoá bùn bằng vũ khí population (mà ta gọi là dân số áp đảo) sẽ lên tiếng về chính trị và có thể lấn đất dành sân trong tương lai. Đương nhiên với quốc nạn tham nhũng trong chính quyền từ trên xuống dưới, Mexico là vùng đất màu mỡ cho các tập đoàn kỹ nghệ Hoa Kỳ đem cơ sở sản xuất sang đó, vừa ít công vận chuyển nguyên liệu, công phân phối, mà còn lợi về giá nhân công rẻ và chi phí tái tạo môi trường thấp nữa. Đương nhiên kinh tế Mexico sẽ phải tìm đường thoả hiệp với ván cờ mới của Hoa Kỳ khi không còn NAFTA nữa...Không có chuyện nông phẩm ở các chợ Mỹ sẽ đắt đỏ vì Mễ sẽ phản ứng hoặc đồ phụ tùng xe hơi từ đây sẽ khan hiếm hoặc đắt gấp đôi, bởi vì cái anh bé không thể tháu cáy với anh lớn có nguồn dầu và năng lượng tối cần cho kinh tế khập khiễng của mình. Tui nghĩ an ninh- ma túy và an sinh xã hội sẽ có bộ mặt mới, không phải đại nhảy vọt nhưng sẽ cải thiện từ từ miễn là chính quyền Mỹ đừng theo cái phải đạo chính trị mà phải nắm lấy chiếc gậy cho chặt. Đồng ý hay không không biết. Khi cái túi gạo bị lủng thì việc đầu tiên- là phải trám nó lại....
01/02/201711:35:49
Khách
Yeah. Mr Trump đang giết con gà Mexico để dọa con khỉ China.

Đúng bài bản.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.