Hôm nay,  

Hỗn Loạn Vì Chủ Nghĩa

30/11/201805:51:00(Xem: 4658)

 2018-11-30: Hỗn Loạn Vì Chủ Nghĩa:

 Các Chủ Nghĩa Ái quốc, Quốc Gia, Dân Tuý -

Patriotisme – Nationalisme – Populisme

Phan Văn Song


“Nul ne peut servir deux maîtres. Car, ou il haïra l'un, et aimera l'autre ; ou il s'attachera à l'un, et méprisera l'autre. Vous ne pouvez servir Dieu et Mammon."  – Không ai có thể thờ hai Chúa, vì họ sẽ ghét một người và yêu một người khác. Do đó  ta cũng  không thể vừa Yêu Chúa vừa Thương Quỷ Mammon” (Phúc Âm Matthieu 6.24)

Mammon, ở đây phải được hiểu là tiền tài vật chất, vì đã được xem như thần linh, là thánh thần đối với nhiều người trong chúng ta, vì ngày nay, trong đời sống hằng ngày, những nhà băng, những ngân hàng với nào trương mục, hay quỷ tiết kiệm thường được chú trọng, thương yêu, lo lắng hơn tâm linh, Chúa Phật, nhà thờ hay chùa chiền.



Ngày 11 tháng 11, trong buổi lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Đình Chiến Thế Chiến I, trước một số đông các quốc trưởng từ khắp thế giới tề tựu về Paris, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên án “nationalisme, chủ nghĩa quốc gia”. Tổng thống nói rõ: “Chủ nghĩa ái quốc chính là sự trái ngược của chủ nghĩa quốc gia. Chủ nghĩa quốc gia chính là sự phản bội của chủ nghĩa ái quốc - Le patriotisme est l’exact contraire du nationalisme. Le nationalisme en est sa trahison”. Và qua ngày 18 tháng 11, thừa có dịp phát biểu tại Quốc hội Cộng hoà Liên bang Đức, Tổng thống Pháp cũng nhắc lại đến tánh cách tiêu cực của chủ nghĩa quốc gia. Phải chăng đây là một cách trả lời của phe Tây Âu – thiên tả, thiên xã hội (Pháp Anh Đức Hòa Lan Bỉ … ) chống đối Tổng Thống Hoa Kỳ Trump và lời tuyên bố “America First- Nước Mỹ trên hết” vừa đắt khách, đắt hàng với dân chúng Hiệp Chúng Quốc, vừa đắc thời đắc lợi với quốc gia Mỹ?

Thật vậy, trước đó, ngày 22 tháng 10, tại Houston, Texas, trước một trăm ngàn khán thính giả, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump chẳng những không ngần ngại, trái lại còn tự hào khẳng định, bằng cách lặp đi lặp lại nhiều lần rằng, mình là một người theo chủ nghĩa quốc gia. Nguyên văn, ngài nói: “Quý vị có biết tôi là ai không? Tôi là một người quốc gia, được không? Tôi là một người quốc gia. Người quốc gia. Không có gì hơn. Hãy sử dụng từ ngữ đó đi, hãy sử dụng từ ngữ đó đi! -You know what I am? I‘m a nationalist, okay? I‘m a nationalist. Nationalist. Nothing more. Use that word, use that word!”. Ngài Tổng Thống Trump đang dùng một từ ngữ, mà giới truyền thông Âu Mỹ từ trên 70 năm nay, đang tránh né. Tỉnh từ Quốc Gia-National, và đáng sợ hơn Cụm từ Chủ Nghĩa Quốc Gia – Le Nationalisme!
 

 1/ Chủ Nghĩa Quốc Gia - Le Nationalisme – The Nationalism

Âu Châu:

Từ sau Thế Chiến II vừa xong, dân chúng Âu Châu, Tây Âu đã đành, nhưng Đông Âu thuộc ảnh hưởng Liên Số cũng thế, khi nghe đến tỉnh từ National, và đặc biệt danh từ Nationalisme đều lên cơn sốt rét. Chỉ vì quần chúng Âu Tây, nạn nhơn của Thế Chiến II, dị ứng với từ ngữ Nazi của quân đội Đức, và trong từ ngữ Nationalisme, dân chúng trời Âu đã hoảng hồn khi chỉ mới thoáng nghe âm đầu “NA“ của cụm từ National-SocialisteNationalsozialist - Quốc Gia Xã Hội – do tên của Đảng cầm quyền Đảng Lao Động Quốc Gia Xã Hội Đức - Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei – của chế độ (Đệ Tam) Cộng Hòa Đức - Deutsches Reich do Hitler đặt ra, được viết tắt là NaziQuốc Xã! Đúng vậy! Quần chúng phương Tây, sau thế chiến II nhận rõ rằng chế độ Nazi với một ý thức hệ đã tạo ra một quốc gia cực đoan, với một đế quốc chủ nghĩa, phân biệt chủng tộc... Dưới triều đại Hitler đã gieo bao tang tóc cho, nước Đức, cho Âu Châu và thế giới kéo dài từ 1933 đến 1945. Cho nên ở Tây Âu, ở Pháp và đặc biệt ở Đức khi người dân địa phương nghe chữ này là họ bèn lên ngay cơn sốc dị ứng.

 Lịch sử: Năm 1918, quân Đức thua trận, bắt buộc phải ký Hiệp Định Versailles. Chủ Nghĩa Quốc gia và Dân tộc do đó thực sự đã phát xuất ngay từ đống tro tàn ấy, của Thế Chiến I. Một phần do tinh thần phục hận của dân tộc Đức, một phần do Chủ thuyết Dân tộc Tự quyết do Tổng Thống Mỹ Thomas Woodroo Wilson khởi xướng. Ngay từ 1920, không khí phục hận của dân tộc Đức đã tạo một luồng gió quốc gia và dân tộc chủ nghĩa trên khắp Đông Âu. Và Chủ Nghĩa Dân tộc Tự quyết cũng như một sự thật được nhiều dân tộc trên nhiều quốc gia đòi hỏi như một giá trị mới. Một giá trị Yêu Nước, một giá trị Đạo Đức, một giá trị truyền thống để giữ Hồn, giữ Gia Đình, giữ nguồn gốc, giữ Văn Hóa. … cho một Dân tộc. Trong bối cảnh ấy cuốn sách “Mein Kamft – Cuộc chiến của tôi” ra đời. “Mein Kamft – Cuộc chiến của tôi” do Adolf Hitler viết vào năm 1924, khi ông bị tù, tả cái nhìn và những kỳ vọng của ông vào một xã hội công bằng với một quốc gia, cho một dân tộc.

Adolf Hitler, sanh ngày 20 tháng 4 năm 1889  tại Braunau am Inn, một thành phố thuộc nước Áo, cạnh biên giới Đức, người sáng lập và đảng trưởng Đảng Quốc Xã Đức và Thủ tướng nước Đức từ  1933 à 1945. Cựu chiến binh, bị thương ở Thế Chiến I, ông hoàn toàn thất vọng khi Hoàng Đế nước Đức Wilhem II bị ép thoái vị và nước Đức bại trận. Năm 1919, Hitler gia nhập Đảng Lao động Đức -Deutsche Arbeiterpartei, DAP. Nhờ tài hùng biện, ông tiến rất nhanh lên hàng lãnh đạo Đảng. Năm 1920, Chủ tịch Đảng, ông biến Đảng thành Đảng Lao động Quốc gia Xã hội Đức -  Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei – NSAP, và cho áp dụng ngay một chương trình và thành lập ngay một tổ chức bán quân sự, SA – Sturmabteilung. Năm 1923, sau cuộc cuộc đảo chánh thất bại, Hitler phải vào tù. Tại nhà tù Lansberg am Lech, ông viết cuốn Mein Kamft. Cuộc khủng hoảng kinh tế hoàn cầu năm 1929 đã thay đổi toàn diện cái nhìn của thế giới, ích kỷ hơn, bế môn tỏa cảng, chỉ lo phục vụ một nguồn kinh tế quốc gia, và chỉ lo phục vụ một xã hội dân tộc, giữ vững biên cương, dân tộc truyền thống.
 

Á Đông:

Các quốc gia Á Châu vào đầu thế kỷ thứ XX, trừ Nhựt Bổn, đang bị các quốc gia Âu Châu đang trên đường tìm hương liệu, tơ lụa, xâm chiếm. Thoạt đầu, thương thuyền họ đến xin mở những cơ sở thương mại, trao đổi, buôn bán, nhưng dần dần chiếm những đất đai thành những đồn điền khai thác hương liệu, gỗ quý, tơ lụa … Những chế độ chiếm đất làm thuộc địa cũng từ đó bắt đầu … Tây Ba Nha, Bồ Đào Nha, Hòa Lan, Anh Quốc, Pháp các quốc gia có truyền thống hàng hải thay nhau đi tìm thuộc địa … về phía Đông: Ấn Độ, Miến Điện, Nam Dương, Việt Nam, Tàu... đều cùng chung một số phận… Chỉ riêng, Nhựt Bổn nhờ tài quản trị, nhờ tài ngoại giao sáng suốt, của Minh Hoàng nên đã giữ được độc lập, tạo một gương sáng cho giới trí thức Đông nam Á
 

Nhưng gương sáng Chủ Nghĩa Quốc gia Dân tộc là do Trung Hoa và cuộc Cách Mạng Tân Hợi 1911. Nếu ngọn gió Quốc gia chủ nghĩa chỉ đến Âu châu vào năm 1930, thì ở Á đông, ngày 1 tháng giêng 1912, một nhà nước Cộng hòa Trung Hoa đầu tiên đã ra đời. Đây là lần đầu tiên một dân tộc bị trị hãnh diện đứng lên đòi độc lập, giành quyền Tự quyết trước sự xâm lăng của các quốc gia đế quốc quốc tế. Chỉ với một cuộc nổi dây nho nhỏ của một đồn lính nhỏ ở Wuhan, tỉnh Hubei – Hồ Bắc. Chỉ trong vòng 6 tuần, đã có 15 tỉnh của Trung Hoa nổi dậy. Đòi quyền tự quyết. Một vị Y sĩ trẻ tuổi Bác sĩ Sun Yatsen Tôn Dật-Tiên được bầu làm vị Chủ tịch đầu tiên của một Cộng Hòa Trung Hoa mới. Nhưng Trung Hoa vẫn bị chia rẽ.  Beijing và lãnh thổ miền Bắc vẫn nằm trong tay của tướng Yuan Shikai, đang có mộng thành lập một hoàng triều mới, thay thế nhà Thanh. YuanShikai mất năm 1916, nhưng Trung Hoa vẫn hỗn loạn và nội chiến. Mãi cho dến 1949, khi Mao Zetung toàn thắng.

Sun Yatsen và Quomingtang-Quốc dân Đảng là những giấc mơ đầu tiên của các nhà cách mạng Việt Nam. Bị chế độ thực dân Pháp đô hộ, các nhà trí thức đầu tiên người Việt chúng ta đi tìm ảnh hưởng, bài học, giấc mơ nơi hai quốc gia thành công với quyền tự quyết Nhựt Bổn và Trung Hoa. Các Đảng chánh trị quốc gia Việt Nam đều ảnh hưởng bởi chủ thuyết Tam Dân của Sun Yatsen, Việt Nam Quốc Dân Đảng, Đại Việt Quốc Dân Đảng với chủ thuyết Dân tộc Sinh tồn… Tinh thần Yêu Nước, là tinh thần Quốc gia, là tinh thần Dân tộc. 

Thế nhưng, tinh thần Quốc gia, tinh thần Dân tộc tại Trung Hoa bị Đảng Cộng sản Trung Hoa với chủ thuyết Cộng sản Quốc tế đánh bại. Từ năm 1949 phải di cư định cư tại Đảo Đài Loan. Đảng Quốc Dân Đảng Trung Hoa vẫn tồn tại, vẫn giữ vững tinh thần Quốc gia, tinh thần Dân tộc, ngọn cờ Đảng biến thành Quốc kỳ. Ngọn cờ Thanh Thiên, Bạch Nhật, Mãn Địa Hồng vẫn còn tung bay phất phới đến ngày nay. Lá cờ của Đại Việt và Việt Nam Quốc Dân Đảng cũng tương tự, cũng Thanh Thiên, cũng Mãn Địa Hồng chỉ khác là Ngôi Sao Trắng làm tinh cầu dẫn lộ thôi!
 

Việt Nam ta:

Cũng như Trung Hoa, các Đảng phái chánh trị Quốc gia chúng ta đều bị Đảng Cộng Sản Quốc tế  chẳng những đánh bại mà còn bị lường gạt nữa. Mà cả dân chúng Việt Nam ta nữa. Phải! Đúng vậy! Tất cả những người Ái Quốc Việt Nam chúng ta đều bị tên Nguyễn Ái Quấc lường gạt trất quấc cả! Một cuộc lường gạt khổng lồ. Dùng từ ngữ Ái Quốc để lạm dụng lòng Yêu nước, xúi dục, đẩy không biếu bao nhiêu triệu thanh niên thanh nữ Việt Nam vào làm biển người lấy thân mình đở đạn, lót đường cho chủ nghĩa Cộng Sản Quốc tế nhuộm đỏ non sông quốc gia, và ngày nay tiếp tục lót đường cho Tàu Cộng xâm lăng đất nước quê hương!!.

Gương sáng của Chủ nghĩa Quốc gia, ngày nay là Tổng thống Hoa Kỳ tự nhận mình là một người theo chủ nghĩa quốc gia. Trước đám đông, Tổng thống dám công khai, không ngại ngùng, vứt bỏ cái politically correctness cả nễ nhấn mạnh mấy lần suy tư cá nhơn đó. Cả thế giới đều biết Tổng thống chủ trương America first - Ưu tiên cho Quốc gia Mỹ, cho Dân tộc Mỹ.

Riêng người Việt tỵ nạn Cộng sản Hải ngoại chúng ta. Chúng ta rất và phải ưa chuộng hai chữ “quốc gia”. Hiến pháp Đệ nhứt Cộng hoà mở đầu bằng câu: “Tin tưởng ở tương lai huy hoàng bất diệt của Quốc Gia và Dân Tộc Việt Nam...”. Đó là thời chúng ta còn có quốc gia, lãnh thổ, chánh quyền. Thế nhưng ngày nay, dù mất nước, dù thằng tôi, người viết bài, thân ăn nhờ ở đậu nơi đất người, tôi vẫn tự hào tự nhận mình là Người Việt Quốc gia. Mong rằng quý thân hữu cùng chúng tôi, dấn thân, quyết tâm, rằng mình là Người Việt Quốc Gia để mãi mãi sống còn với  Quốc Gia Việt Nam chúng ta!
 

Chủ nghĩa Dân Túy – le Populisme – The Populism:

Dân túy từ Việt dịch của từ âu mỹ populism. Nhưng, từ populism, là một péjoratif, một định nghĩa xấu, một chê bai, để định nghĩa một luồng tư tưởng chánh trị, “nói thay cho dân”, thường hiểu là mỵ dân! Số là, từ những năm sau thế chiến thứ 2, tư tưởng chánh trị thế giới “bị” chia làm hai phương thức làm “chuẩn”, làm “lệ” đối chọi nghịch nhau, không có chổ cho một phương thức thứ ba: hoặc Tư bản chủ nghĩa/Cộng sản chủ nghĩa…hoặc như ở Âu Châu Trái/Phải, Xã Hội, Cấp Tiến/Bảo Thủ, Truyền Thống…Nhưng tại sao Chủ nghĩa Dân Túy ngày nay, không là một con đường thứ ba? không Tư Bản Chủ nghĩa cũng không Xã hội Chủ nghĩa?

Nhưng, dù thế nào đi nữa, chế độ do một ý thức hệ nào đó, phải làm sao phục vụ cho con người!  Cho người công dân thật sự hưởng những quyền lợi đúng đắn... Nhơn viên Nhà Nước phải ưu tiên giải quyết việc Công, việc Nước, việc Nhà trước khi lo việc riêng tư, việc người ngoài. Tài nguyên hạn chế phải liệu cơm gắp mắm. Nhưng phải Cho Dân, Vì Dân, Do Dân. Đó là Dân Chủ! Dân Túy đây là Dân của Công Dân Mình. Cho Dân Mình, Vì Dân Mình, Do Dân Mình!
 

Thử tái lập thể chế Quốc Túy cho Việt Nam: Quốc Gia Tự Quyết, Dân Tộc Tự Duy


Ta thử đặt tiềm lực tự quyết trên căn bản lịch sử, địa chính - Thống Nhứt Lãnh Thổ Trên Đất Tổ tiên - tạo nỗ lực tự chủ trên giá trị khai phóng dân tộc nhơn bản, tử tế, bình đẳng, kết sanh - dân lành, nước mạnh -  đặt khả năng dân tộc sanh tồn, an sanh tự duy trên giao kết bình đẳng, trọng thể - TựThắng để Duy Toàn-.

Nhưng cái ngày mai tươi sáng ấy đặt cho toàn thể người Việt lắm điều kiện. Thoạt nhìn thì thấy không khó. Mà thực hiện thì khó khăn vô cùng. Đó là không mất gốc, là còn người Việt, và đặc biệt còn là con ngườĐại Việt, dân tộc cuối cùng không bị Hán hóa của nhóm Bách Việt!

Do đó chúng ta phải  là Phục Việt để Phục Quốc.

Đặt vấn đề tuổi trẻ và ngày mai của đất nước PHẢI đặt vấn đề “CÒN”.

CÒN thanh niên Việt. Còn người Việt. CÒN dân tộc Việt. CÒN dân tộc Đại Việt.

Còn mà liên lập, chớ không phải Còn mà gây hấn và cô lập.

CÒN mà chung sống, đáng sống, của Con người. CÒN để làm, cho Đạo Việt không bị đè bẹp, làm Chủ trong thế điều hợp.

Mà trước tiên, người Việt phải biết tiếng Việt, nói và viết tiếng Quốc Ngữ.

Tuổi trẻ Việt phải nói tiếng Việt, để còn gốc, còn Dân Tộc Việt, còn Văn Hóa Việt, còn Hồn Việt, còn ĐẠO VIỆT, với Tứ Ơn hay đúng hơn Hai Thờ: Thờ Ông Thiên (Phật, Chúa, Trời, Đất) Thờ Ông Bà Tổ Tiên, và một Ơn, một Nghĩa, Ơn Đất Nước, Nghĩa Đồng Bào!
 

Để Kết Luận:

Xin một lời kêu gọi:

Đồng bào, bà con trong nước đã đồng Một lòng đứng lên, hãy nói Tiếng nói Dân Tộchãy giữ Tấm lòng Dân Tộchãy giữ linh hồn Dân Tộchãy Bảo vệ  Quốc Gia Việt Nam, Chủ quyền Đất Nước Việt Nam – Chống Luật Đặc Khu Bán Nước cho Tàu là Giữ Chủ quyền nước Việt Nam ta !Giữ Độc Lập, Giữ Tự Chủ, Giữ Tự Do bằng chống Luật An Ninh Mạng đang bịt miệng người Dân,     khóa linh hồn, anh linh Quốc Gia, Đất Nước, Dân tộc Đại Việt ta!

Hởi quý Đảng Viên, quý Chiến sĩ Quân đội Nhân dân, quý Công an, quý viên chức Đảng!

 Hởi tất cả các anh chị em  Đảng Viên Đảng Cộng Sản Việt Nam!

Các an, các chị, các em, hãy vứt bỏ ”cái áo Đảng Bán Nước, cái áo Đảng ngoại lai” đang máng vào thân thể các anh, các chị các em đi! Hãy trở về với cái thân thể người Việt! Hãy trở về với cái linh hồn người Đại Việt!

Quý vị nên nhớ trong suốt lịch sử Việt Nam ta, đất nước chúng ta đã bị ngoại xâm 23 lần … Mà 21 lần là do người Tàu, người anh em láng giềng môi hỡ răng lạnh 16 chữ vàng Mà lần cuối cùng đối với các đồng đội của các anh chị em! Các Chiến sĩ Quân Đôi Nhân Dân của quý vị!

Các anh chị em quên sao ngày 17 tháng Hai năm 1979? Các anh chị em quên sao ngày 14/03/1988, với các chiến sĩ Hải quân Nhân dân bảo vệ đảo Gạc Ma – Trường Sơn? Và 10 năm, giữ biên giới 1979 -1989, và chiến trường CambốtChia? Tàu và Ta? Bạn hay Thù?

Như một anh Tướng của các anh đã nói: Chiến tranh chống Tàu bảo vệ biên giới dài hơn chiến tranh chống Pháp giải phóng đất nước – 10 đánh Tàu/9 năm đánh Pháp!

Ngày nay các anh, các chị các em, dám đành đoạn nở tâm sao để Tàu xâm chiếm lãnh thổ Việt Nam? hảm hiếp, đàn áp đánh đập đồng bào Việt Nam ta? Chỉ vì các đàn anh hay các ông chủ của các anh các chị các em đã Quyết Bán Nước Bán Dân để Giữ Đảng!

Quý vị có chắc ngày mai, Nước Mất, quý vị còn là đảng viên của một Đảng Việt Nam không?

Tỉnh dậy đi! Đừng để quá trễ!

Hãy về với dân tộc Đại Việt! Hãy cùng toàn dân Việt dẹp Cộng đuổi Tàu!

Mong lắm! Vì Đó là Chủ Nghĩa Yêu Nước là Chủ Nghĩa Ái quốc. C’est çà le Patriotisme!

Hồi Nhơn Sơn, Cuối Thu 2018

Phan Văn Song

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.