Hôm nay,  

Nghĩa trang Quân đội Biên hòa, niềm đau còn đó

27/04/201917:19:00(Xem: 7460)

Nghĩa trang Quân đội Biên hòa, niềm đau còn đó

 

Hồ Thanh Nhã

 

Cuối tháng 11 năm 1967, Đại đội 17 - khóa  25 Sinh viên sĩ quan trừ bị Thủ Đức chúng tôi được vinh dự làm Đại đội dàn chào khánh thành Trung Dũng đài của Nghĩa trang quân đội Biên hòa vừa được Công binh xây dựng. Trung tướng Trần văn Trung Tổng cục Chiến tranh chánh trị thay mặt Tổng thống VNCH khánh thành. Toàn Đại đội sinh viên chúng tôi trong quân phục vàng, đứng dàn chào 2 hàng từ ngoài đường dưới chân bức tượng Thương Tiếc. dài vào tới chân đài Tử Sĩ. Hàng quân chắc dài hơn 200 mét. Trên bậc thang đi lên đài Tử Sĩ thì tay trái mỗi sinh viên đều cầm thêm bó đuốc đang cháy. Quang cảnh buổi lễ vô cùng trang nghiêm lắng đọng.       

 

Sau khi Trung Tướng Trung đọc xong diễn văn, thì có tiếng ai đó đọc sang sảng bài văn tế dài hơn 30 phút. chen lẫn trong từng đoạn là tiếng tiêu ai oán gọi hồn núi sông. Có khi lại là tiếng trống trận bừng bừng khí thế. . Khi thì nhạc Chiêu hồn tử sĩ trổi lên nhè nhẹ hòa trong bài văn tế.

 

Toàn thể khu đồi nghĩa trang vang lên nhiều âm thanh lẫn lộn  : khi nhặt khi khoan, có lúc hùng dũng, khi lại nhẹ nhàng làm mọi người lúc như khi say, khi tỉnh. Ai cũng cảm thấy rợn người, cảm giác như có hàng ngàn oan hồn đâu đó đang tụ tập trên khoảng trống đồi thấp nầy. Tiếng trống rộn ràng như thúc dục, tiếng tiêu nhè nhẹ nhặt khoan :

 

Hồn tử sĩ gió ù ù thổi

Mặt chinh phu trăng dỏi dỏi soi. ..

 

Buổi lễ kéo dài hơn 2 giờ mà dư âm hình như còn đọng trong lòng mọi người quá nhiều nỗi xót xa ngậm ngùi. Lúc đó vì mới xây dựng nên Nghĩa trang chỉ  có chừng vài trăm ngôi mô. Sau này chiến sự leo thang, tốc độ mai táng cáng ngày càng gia tăng. Nhất là khi cuộc chiến leo cao đến chót dỉnh vào Mùa hè đỏ lửa năm 1972. Số tử sĩ đưa về càng nhiều thì lực lượng quân nhân cơ hửu của Nghĩa trang ban đầu chỉ có 1 trung đội, sau phải gia tăng thành 1 đại đội. Thành phần nầy chuyên trách các công việc tắm rửa, tẩn liệm, đào huyệt. ..

                     

Song song đó Công binh cũng tiếp tục đào đấp, xây cất thêm các công trình khác theo sơ đồ ban đầu ; đường xá, bức tường Vành KhănTang.Vào trong nghĩa trang còn có Đài Tử Sĩ  được xây trên ngọn đồi thấp, Trước đài có cổng Tam quan. Giữa Nghĩa trang là một tháp xi măng cao 43 m gọi là Nghĩa Dũng Đài và 1 bức tường hình tròn quanh Nghĩa Dũng Đài gọi là Vành Khăn Tang. Không biết ai đặt tên cho bức tường nầy là Vành Khăn Tang? Sao mà nghe ai oán thê lương  làm sao cho những thân nhân còn ở lại. Và người về với đất thì im lìm nằm thẳng hàng, bình đẳng, hàng hàng lớp dài mút mắt đến cuối chân đồi.

 

Ngày khánh thành Nghĩa Dũng Đài có chúng tôi tham dự thì mộ phần chỉ có khoảng chừng vài trăm ngôi mộ. Thế mà khi dứt cuộc chiến vào ngày 30 tháng 4 năm 1975  thì số mộ phần ở đây là lên gần tới 16 ngàn rồi. Đó là chưa kể có nhiều tử sĩ được thân nhân mang về mai táng đất gia tộc mà con số nầy thì không thể biết nổi. Tại Nghĩa trang nầy có chừng hơn mười ông Tướng nằm chung với thuộc cấp của mình, trong đó có Đại tướng Đỗ Cao Trí . Bình đảng và Huynh đệ chi binh!
 

Theo đồ  án dự trù thì quanh bức tường Vành Khăn Tang nầy, sẽ là những công trình điêu khắc nghệ thuật ghi lại những chiến tích của quân dân Việt ta qua các triều đại từ thuở vua Hùng mỡ nước cho đến ngày nay. Việc xây dựng chưa xong thì xảy ra biến cố 30 tháng 4 năm 1975, Còn Nghĩa Dũng Đài thì chánh quyền Cộng Sản phá hết 10 m trên đầu, đem di đâu mất. Bức tượng Thương Tiếc chắc cũng chở đi đem nấu ra đồng.

Đứng trên khu vực dưới chân Nghĩa Dũng Đài nhìn xuống, ta thấy cả cánh đồng mộ chí, trùng trùng điệp điệp kéo dài mút mắt. Một quang cảnh tiêu điều hoang vu nhưng có giá trị lịch sử, trong một thời gian điêu tàn vận nước :

 

                                        Chợt nghe từng đáy hồn thương tích

                                        Vẵng tiếng kèn truy điệu. ..mộng xưa.

                                                              Thanh Nam.

 

Đại đội 17 - khóa 25 Sinh viên sĩ quan trừ bị Thủ Đức của chúng tôi vào tháng 11 năm 1967, là những nhân chứng tận mắt ngày xây dựng Nghĩa trang quân đội Biên Hòa và đến 8 năm sau, tức ngày 30 tháng 4 năm 1975  số người sống sót sau cuộc chiến của toán dàn chào nầy, cùng toàn dân miền Nam cũng cùng chứng kiến sự kết thúc của Nghĩa trang đó. Xin anh hồn của 16 ngàn tử sĩ được chôn cất ở đây cùng độ trì cho Nghĩa trang không bị tàn phá tiếp. Xin hỏi núi cao, hỏi sông dài , hỏi đứa bé lên ba, hỏi bà già tám chục thì chắc sông núi, toàn dân đều một lòng muốn bảo vệ Nghĩa trang yêu dấu nầy . Lúc nào họ cũng nuôi nấng trong lòng một kỷ niệm thương yêu trìu mến của cả một giống nòi, trân quí những người đã nằm xuống, những người đã đem máu đào, bảo vệ từng tấc đất ngọn rau. Mà than ôi ! Kết quả khác chi dã tràng se cát. Xin đọc bài Thơ dưới đây :

  

 

       Nghĩa trang

              .

Ở đây lớp lớp mồ vô chủ

Nào có ai dành một nén hương

Ở đây tối tối hồn oan khóc

Tiếng dế đêm sâu não nuột buồn

 

Bao nhiêu mộ chí nằm nghiêng đổ

Bạn với trâu bò mỗi giấc trưa

Lối nhỏ hoang tàn gai mắc cở

Nào ai thăm viếng lúc sang mùa

 

Người từ tuyến lửa chở về đây

Tử sĩ Bình Long ngăn đá đầy

Từng dãy Poncho về bãi H

Trực thăng lên xuống bụi mù bay

 

Về đây rũ sạch trần duyên cũ

Lặng lẽ đi về cõi tịch liêu

Về đây hoàn tất phần chung sự

Đồi thấp thiên thu lộng gió chiều

 

Ở đây bình đẳng nằm thanh thản

Kẻ trước người sau…những dãy mồ

Ở đây tất cả là huynh đệ

Mật thiết nhau từ mảnh vải sô

 

Đồi vắng chiều hôm ai đứng đó

Bàng hoàng lịch sử đã sang trang

Xa xa Châu Thới xanh màu núi

Thánh giá nghiêng xiêu lệ mấy hàng

 

Người sống hôm nay còn thẹn mặt

Với hồn tử sĩ với trăng sao

Ngoài kia pho tượng …đi đâu mất

Chiếc bệ còn nguyên nỗi nghẹn ngào

 

Ở đây tháng Bảy mùa ân xá

Luống những điêu tàn chẳng khói hương

Ai thỉnh cho hồi chuông siêu độ?

Giải oan hồn phách lạc mười phương

 

Bao nhiêu suối lệ bao nhiêu máu?

Rồi cũng ô hô kiếp dã tràng

Một sớm Xuân về nghe bão tới

Sơn hà xao xuyến lệ dầm chan

 

Từ đấy miền Nam …thành khánh tận

Sạch trơn bờ cõi trắng tay chung

Nổi trôi vận nước bèo mây dạt

Xí xóa cho rồi cuộc phế hưng

 

Tủi thân người lính nằm trong mộ

Nợ máu xương nầy biết hỏi ai?

Đêm bấc hồn oan theo bóng đóm

Vật vờ ghềnh bãi … ánh ma trơi

 

Nhân chứng là đây..từng dãy mộ

Đoạn trường chi lắm núi sông ơi!

Có nghe tiếng quốc buồn bi thiết

Hòa tiếng mưa rơi cuối …cuối trời

 

                 Hồ Thanh Nhã

   
 

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.