Vào ngày 25/06/2021, trong buổi họp báo khai trương Trung Tâm Cộng Đồng Gốc Á ở vùng Little Saigon Quận Cam, bà Ronna McDaniel- Chủ Tịch Ủy Ban Cộng Hòa Quốc Gia RNA- đã giải thích với phóng viên báo Người Việt về việc mở văn phòng này rằng theo bà, suy nghĩ của cộng đồng gốc Việt cùng chí hướng với giá trị của đảng Cộng Hòa.
Có thật vậy không?
Những gì diễn ra trong những năm gần đây đã khiến cho nhiều người Việt nghĩ rằng đảng Cộng Hòa có truyền thống chống di dân từ lâu đời. Dù chống hay ủng hộ cựu tổng thống Trump, khó có thể phủ nhận rằng ông Trump là một trong những vị tổng thống Hoa Kỳ chống di dân mạnh mẽ nhất, kể cả di dân bất hợp pháp lẫn hợp pháp. Bức tường biên giới là một biểu tượng của việc chống di dân bất hợp pháp. Trong lúc đương nhiệm, ông Trump đã đưa ra những chính sách hạn chế nhận di dân vào nước Mỹ: hạn chế số lượng tiếp nhận di dân; đề nghị hạn chế theo diện đoàn tụ gia đình, thay bằng di dân có trình độ tay nghề. Cộng đồng gốc Việt vẫn còn nhớ tốc độ phỏng vấn diện đoàn tụ tại Việt Nam chậm lại trong khoảng thời gian 2017-2020. Những người chuẩn bị phỏng vấn thi quốc tịch đã từng lo lắng khi độ khó trong các kỳ thi quốc tịch tăng: đổi bộ đề thi công dân 128 câu hỏi thay vì 100, tiêu chuẩn đậu cũng cao hơn… Những điều này đã bị xóa bỏ trong thời chính phủ Biden.
Điểm qua một số sự kiện có liên quan đến di dân diễn ra gần đây tại Quận Cam:
- Dân biểu liên bang Alan Lowenthal vào ngày 26/07/2021 một lần nữa đã bày tỏ lo ngại về Bản Ghi Nhớ Mỹ-Việt được ký hồi tháng 11 năm ngoái, theo đó Hoa Kỳ sẽ trục xuất một số người Việt tị nạn đến Mỹ trước ngày 12/7/1995. Những dân biểu Dân Chủ khác ở Quận Cam như Lou Correa, Harley Rouda… đều từng lên tiếng phản đối và tìm cách ngăn chặn việc thực hiện bản ghi nhớ. Cho đến nay, chưa thấy 2 vị tân dân biểu Cộng Hòa là Michelle Steel và Young Kim có ý kiến về vấn đề này.
- Vào ngày 27/07 vừa qua, trong cuộc họp Hội Đồng Giám Sát Quận Cam, Chủ Tịch Hội Đồng Giám Sát Andrew Đỗ (đảng Cộng Hòa) đã bị những người da trắng công khai miệt thị bằng những lời lẽ kỳ thị chủng tộc nặng nề. Một người đã đòi ông “hãy cút về Việt Nam!”. Ông Andrew Đỗ đã trả lời với báo LAist.com rằng sự kỳ thị mà ông phải đối diện trong những năm qua tăng là do những lời nói mang tính kỳ thị của cựu tổng thống Trump. Những gì đã xảy ra trong buổi họp hôm đó đã vượt quá giới hạn, nên Hội Đồng Giám Sát đang bàn thảo với cảnh sát cách đối phó. Tuy nhiên ông Đỗ vẫn muốn tôn trọng quyền tự do ngôn luận của người Mỹ. Cho đến nay, vẫn chưa thấy phản ứng của nữ dân biểu Michelle Steel, năm ngoái còn là Chủ Tịch Hội Đồng Giám Sát Quận Cam. Trong thời bà Michelle, những buổi họp của Hội Đồng Giám Sát Quận Cam cũng thường xuyên có những nhóm da trắng cực hữu đến phát biểu rất cực đoan và gay gắt, nhưng chưa bao giờ có lời lẽ tục tĩu, kỳ thị trực tiếp như đã xảy ra với ông Andrew Đỗ trong ngày 27/07.
Thực ra, chính sách về di dân của đảng Cộng Hòa trước đây có khác và đang dần dần thay đổi. Chỉ khoảng hai thập niên trước đây, những chính khách của Đảng Cộng Hòa có quan điểm về di dân trung dung hơn nhiều. Điển hình là cố tổng thống Ronald Reagan, một vị tổng thống Cộng Hòa lỗi lạc. Trong kỳ tranh luận giữa những ứng cử viên tổng thống Cộng Hòa vào năm 1980 tại Houston Texas, ông Reagan cho rằng Mỹ và Mexico nên hiểu nhau tốt hơn để có những quan hệ tốt hơn. Thay vì xây dựng rào cản, hai quốc gia nên cùng nhau nhận diện ra những vấn đề chung. Tổng thống Reagan đã ký một đạo luật di dân nhằm thắt chặt an ninh biên giới, nhưng đã ân xá cho những di dân bất hợp pháp đến Mỹ trước năm 1982. Sang đến đời tổng thống George W. Bush, ông đã dùng khẩu hiệu “bảo thủ từ bi” (compassionate conservatism) đối với chính sách di dân của mình. Trong một bài phát biểu tại Tòa Bạch Ốc vào tháng 1 2004 về di dân, Ông mô tả những người di dân làm việc không có giấy tờ tại Mỹ đã phải đi bộ nhiều dặm đường, trong nhiều ngày và đêm, sẵn sàng đánh đổi cả tính mạng để tìm cách vượt biên giới sang Hoa Kỳ, nơi mà họ có được một đời sống tự do và thực hiện được giấc mơ Mỹ.
Một bài phân tích đăng trên npr.org ngày 25/01/2018 cho rằng chính những cử tri Cộng Hòa cực hữu, những người theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng đã buộc các chính khách Cộng Hòa phải thay đổi lập trường về di dân. Chính thành phần cử tri này đã giúp ông Trump dễ dàng đánh bại những ứng cử viên Cộng Hòa khác có quan điểm trung dung hơn để trở thành ứng viên tổng thống Hoa Kỳ năm 2016. Có lẽ chính thành phần cử tri da trắng cực đoan này đã khiến một số vị dân cử Cộng Hòa tại Quận Cam tránh lên tiếng về trường hợp của ông Andrew Đỗ. Họ không muốn bị mất phiếu của thành phần cử tri Cộng Hòa nòng cốt này tại Quận Cam, đặc biệt tại các thành phố biển như Huntington Beach, Newport Beach, Seal Beach…
Cộng đồng Việt nhìn người di dân ra sao? Có người dùng tam đoạn luận nói rằng: di dân là hiểm họa của nước Mỹ; tổng thống Trump chống di dân, cho nên họ ủng hộ ông Trump. Có người cho rằng di dân là gánh nặng của nước Mỹ, sang đây lạm dụng các loại trợ cấp xã hội từ tiền thuế của người dân Mỹ. Có người nói di dân cướp đi công ăn việc làm của chính công dân Mỹ. Có người ủng hộ việc chấm dứt chính sách di dân theo diện đoàn tụ gia đình vì người thân của mình đã sang Mỹ hết rồi.
Cũng có người thấy đồng cảm với những người di dân, vì nhớ hình ảnh của người Việt đổ xô đến nước Mỹ kể từ sau biến cố 30-04-1975. Có người cho rằng di dân đem lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế Mỹ, vì họ sẵn sàng làm những công việc cực nhọc với mức lương tối thiểu, sức phấn đấu của họ cao. Có người nói Hoa Kỳ nên đối xử với di dân đúng theo Công Ước Quốc Tế Bảo Vệ Quyền Di Dân của Liên Hiệp Quốc mà Hoa Kỳ đã ký kết, có nghĩa là họ phải được đối xử nhân đạo, được xét quy chế tị nạn một cách công bằng. Có người nói trường hợp của ông Andrew Đỗ cho thấy người Việt mình đừng nên nghĩ rằng những người theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng chỉ kỳ thị người da đen, người gốc Mỹ Latin, còn người Việt thì được tôn trọng hơn!
Vấn đề di dân là một bài toán nan giải không chỉ riêng của Hoa Kỳ mà là toàn thế giới. Có một thực tế mà mọi người Mỹ gốc Việt đều có thể thấy: lịch sử Hoa Kỳ là lịch sử của di dân; và người VIệt là một trong những làn sóng di dân lớn đến Mỹ gần đây nhất.
Dân Việt