Nữ TNS của California, bà Dianne Feinstein đã từ trần vào tối thứ Năm (28/0/2023) tại Washington, D.C, hưởng thọ 90 tuổi. (Nguồn: YouTube)
Vào ngày 28 tháng 9 năm 2023, thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Dianne Feinstein (đảng dân chủ) 90 tuổi của California, đã tạ thế.
Feinstein đã sống và làm việc suốt cuộc đời, đến ngày cuối cùng, với một sự nghiệp chính trị phi thường, khởi đầu từ khi bà giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đầu tiên – diễn ra chỉ vài tháng sau khi Neil Armstrong đặt chân lên Mặt Trăng.
Sau đó là một chặng đường dài để Dianne Feinstein trở thành một nhân vật tầm cỡ của Hoa Kỳ.
Vào ngày 27 tháng 11 năm 1978, Feinstein khi đó đã 45 tuổi và đang là chủ tịch của Hội Đồng Giám Sát Quận Hạt San Francisco. Bà đã nói với các phóng viên tại Tòa Thị Chánh rằng bà sẽ không tái tranh cử vào Board of Supervisors của San Francisco.
Điều này được hiểu là bà sẽ rời bỏ chính trường khi hết nhiệm kỳ hiện tại. Nhưng bởi vì vào đầu tháng đó đã có một người trong hội đồng gồm 11 thành viên từ chức, Thị trưởng George Moscone đã nỗ lực giữ Feinstein ở lại. Tối ngày hôm đó, bà trở thành thị trưởng của San Francisco và phải thực hiện một nhiệm vụ khó khăn là thông báo cho thành phố rằng cả Thị Trưởng Moscone và Giám sát viên Harvey Milk đều đã bị ám sát – bởi một cựu thành viên hội đồng quản trị.
“Nhiệm vụ của tôi là đưa ra thông báo này,” bà nhìn thẳng vào máy quay phim và nói, giữa những náo loạn ồn ào, “cả Thị trưởng Moscone và Giám sát viên Harvey Milk đều đã bị sát hại. Can phạm là Giám sát viên Dan White.”
Feinstein ứng phó với thông báo bi thảm này một cách đĩnh đạc – một phẩm chất đặc trưng trong suốt 9 năm bà trở thành nữ Thị trưởng đầu tiên của San Francisco và sau đó là nữ TNS đầu tiên của California.
TNS Dianne Feinstein
Mặc dù Feinstein là TNS cố định ở Washington, D.C. trong hơn ba thập niên, San Francisco vẫn luôn là quê nhà của bà.
Năm 2022, Corey Busch, trưởng phòng báo chí của Moscone và cố vấn cho chiến dịch tranh cử của Feinstein trong chiến dịch tranh cử năm 1979, cho biết: “Khi quý vị trở thành thị trưởng vì một vụ ám sát và những sự kiện kinh hoàng giống như những điều đã đưa Feinstein vào văn phòng thị trưởng, quý vị sẽ mãi mãi gắn bó với thành phố đó.”
Feinstein sinh ra trong một gia đình khá giả gốc Do Thái, và theo học tại Tu Viện Thánh Tâm (Convent of the Sacred Heart), trường nữ sinh Công giáo dành cho giới thượng lưu của thành phố. Feinstein không quá gần gũi với mẹ, nhưng lại rất thân thiết với cha mình, một vị bác sĩ nổi tiếng. Cha cũng là người đã khuyến khích bà thực hiện những ước vọng của mình.
Năm 1969, Feinstein đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đầu tiên vào Hội Đồng Quản Trị và làm việc trong hội đồng cho đến ngày xảy ra vụ ám sát kinh hoàng 27/11/1978.
Khi lên chức thị trưởng, Feinstein sống chủ yếu ở các khu dân cư biệt lập sang trọng Pacific Heights và Presidio Heights. Bà đã lãnh đạo thành phố vượt qua thời kỳ đầy biến động. Khoảng thời gian từ 1978 đến 1987 không chỉ xảy ra vụ ám sát Thị trưởng Moscone, mà còn có một nỗi kinh hoàng khác là căn bệnh bí ẩn – HIV/AIDS. Nguồn tài trợ của tiểu bang và liên bang bị cắt giảm, kéo theo một loạt các vấn đề như tệ nạn xã hội, giao thông, tình trạng vô gia cư và giá thuê nhà tăng cao.
Cũng trong khoản thời gian đó, San Francisco từ một thành phố khá điển hình của Hoa Kỳ ‘lột xác’ trở thành một trung tâm tiến bộ về chính trị. Sự thay đổi này khiến thành phố bị chia rẽ sâu sắc. Feinstein đã kết hợp chủ nghĩa tự do xã hội với sự hỗ trợ mạnh mẽ cho kinh doanh, cho sự mở mang đổi mới và hỗ trợ bất động sản.
Kiểu quản lý đô thị này về sau được Michael Bloomberg áp dụng trong nhiệm kỳ 12 năm làm thị trưởng thành phố New York, và hiện nay đã khá phổ biến. Nhưng điều đáng nói là Feinstein là một trong những chính trị gia đầu tiên chấp nhận nó, và sự lãnh đạo của bà thường xuyên khiến nhiều người tức giận; họ tin rằng bà chưa làm đủ để giải quyết vấn đề AIDS, hoặc quá ưu tiên cho lợi ích bất động sản, hoặc đơn giản là chưa đủ tiến bộ.
Art Agnos, thị trưởng kế nhiệm Feinstein, cho biết: “Feinstein rất ủng hộ những người đồng tính mà bà ấy quen biết, và đã đấu tranh cho quyền bình đẳng của LGBTQ.”
Theo Busch, ở cánh tả San Francisco, “rất nhiều người nghĩ rằng Dianne phù hợp với tư cách là một dân cử trung dung bên Cộng Hòa hơn là một dân cử của Đảng Dân Chủ.”
Di sản của Feinstein
Năm 1987, sau khi rời văn phòng thị trưởng San Francisco, Feinstein tranh cử Thống đốc California vào năm 1990. Bà thua Pete Wilson của Đảng Cộng Hòa. Tuy nhiên, không lâu sau vào năm 1992, Feinstein đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử đặc biệt vào Thượng Viện Hoa Kỳ.
Llà Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ, sự trung dung của Feinstein đôi khi khiến các đồng sự trong Đảng Dân Chủ thất vọng và chỉ trích. Bà đã bỏ phiếu cho cuộc chiến ở Iraq vào năm 2002 và cho đạo luật cắt giảm thuế quan trọng của George W. Bush vào năm 2001. Và năm 2020, bà đã ôm TNS Đảng Cộng Hòa Lindsay Graham của South Carolina khi kết thúc phiên điều trần của Amy Coney Barrett tại Tối Cao Pháp Viện (TCPV).
Nhưng Feinstein được nhiều người yêu mến, bà là một dân cử đáng tin cậy của Đảng Dân Chủ trong những cuộc biểu quyết đối với các đạo luật quan trọng. Bà ủng hộ Affordable Care Act, chống lại dự luật thuế của Donald Trump vào năm 2017. Bà cũng đã nhiệt thành đấu tranh cho lợi ích kinh tế của California, từ sản xuất rượu vang đến bảo tồn vùng sa mạc.
Trong lần tái tranh cử gần đây nhất vào Thượng Viện năm 2018, Feinstein khi đó đã 85 tuổi, và đã vượt qua nhiều thách thức từ phe cấp tiến để giành chiến thắng cho nhiệm kỳ thứ năm.
Bà đã tuyên bố ý định sẽ nghỉ hưu vào năm 2024, khi kết thúc nhiệm kỳ hiện tại, khi ngày càng nhiều lo ngại về việc liệu bà còn đủ khả năng nhận thức cần thiết để làm TNS Hoa Kỳ hay không.
Vấn đề này không chỉ được nêu ra bởi các dân cử Đảng Cộng Hòa, mà còn bởi các đồng nghiệp của Đảng Dân Chủ trong Quốc Hội. Sắp tới, Thống đốc California Gavin Newsom sẽ phải bổ nhiệm người kế nhiệm Feinstein.
Feinstein không chỉ là người tiên phong mà còn là một trong những phụ nữ thành công nhất trong lịch sử chính trị Hoa Kỳ. Thành tựu lập pháp lớn nhất của bà là đã giúp hình thành lệnh cấm liên bang đối với một số loại súng được áp dụng từ năm 1994 đến năm 2004.
Đối với một số người đã có tuổi ở San Francisco, bà sẽ mãi mãi được nhớ đến là người phụ nữ đã lên cầm quyền vào một thời điểm phi thường và bi thảm, giúp mọi người tin rằng thành phố của họ luôn đủ sức để vượt qua mọi gian nan.
Việt Báo biên dịch
Nguồn: “Sen. Dianne Feinstein, a trailblazer from San Francisco’s City Hall to Capitol Hill,” được đăng trên trang TheConversation.com.
Gửi ý kiến của bạn
