Mùa Thu Florence, Italy Nov 2024. Ảnh Dung Phương.
Nhịp lá rơi đang xô chèo dòng thu cập bến. Những con thuyền năm tháng sẽ tiếp tục dong buồm. Nơi chốn nào gọi là đáy đĩa mùa đi ơi Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh? Có phải là nơi Bình tàn thu vai phấn nghiêng rơi của thi nhân 80 năm trước?
Hay trong cơn khát của mùa thu của Trang Thanh?
Hay nơi dấu chân emlối vàng xưa của Lê Hoàng Anh?
Hay nơi mùa trăng hóa quỳ vàng của Lê Vĩnh Tài?
Hay nơi mặt đất dâng lên nuốt ánh mặt trời của Duyên?
Hay nơi tiếng chạm của những viên đá tím của Nguyễn Thị Khánh Minh?
Hay nơi rực rỡ hoàng hôn rực rỡ Đêm tháng 11 cuối cùng của Lê Chiều Giang?
Dường như, một nơi khả dĩ nhất để nói về đáy đĩa mùa đi ấy là Khoảng Trống của Nguyên Yên. Vì thời gian nào có điểm xuất phát và đáo bỉ ngạn? Cái khoảng trống mà Nguyên Yên phân vân liệu nó phi hạn hay giới hạn?
Mời bạn đọc những bài thơ sau đây của các tác giả trên, rồi bạn sẽ biết rằng mỗi nhà thơ đã lấp đầy Khoảng Trống ấy như thế nào.
TRANG THANH
trong cơn khát của mùa thu
chúng ta nằm bên nhau lặng lẽ tựa mặt sông
gió đi vắng, mây im, căn phòng không một chiếc gương
tơ lụa mùa thu, những đám cỏ li ti, tiếng thảng thốt ngoài kia
có thể biệt ly lại sắp về đâu đó…
chúng ta nói với nhau về nỗi nhớ đất đai
điều tưởng chừng xưa cũ
nhưng đã từ lâu cứ ít dần đi nhung nhớ
về nơi chúng ta đã chôn giấu bao yêu thương bằn bặt những kiếp người…
chúng ta nói với nhau về nỗi nhớ những dòng sông
nơi chúng ta đã gửi xuống những khát khao và buồn tủi đời mình
chúng ta nhớ những đỉnh núi hoang vắng
nơi chúng ta từng ngước lên vời vợi ước mơ và nhìn xuống run rẩy, rụng rời
lòng chúng ta bỗng sừng sững trơ trọi
chúng ta tìm lấy tay nhau trong nỗi tái tê đau buốt phận người
quá khứ nặng cùm gông
chúng ra nhắc về những kỷ niệm ngọt ngào giờ trở nên củi mục
hai gương mặt chúng ta cách nhau đến một kiếp đau thương
căn phòng không gió không gương
chúng ta nhìn thấy cơn khát của mùa thu trong từng cọng lá rời khô
chúng ta xiết chặt tay nhau hơn, soi trong mắt nhau nỗi ly biệt của mùa đông âu lo và sợ hãi
hai gương mặt chúng ta chỉ còn cách nhau một tấc u buồn
em ơi đừng day dứt nữa
chúng ta sẽ mang theo
trước mặt chúng ta còn bí ẩn những khu vườn…
LÊ HOÀNG ANH
Lối Vàng Xưa
Lối xưa vẫn thế
Lá vàng rơi xoáy vòng ngập ngừng không thể có một mùa ...
Nghe vòm lá thì thào: - Vâng, có một mùa thu...
Nào ai biết anh như lối vắng
Vàng một mùa như xa lắm trong em...
Lối vàng xưa bất ngờ em trở lại
Những đốm xanh trong veo qua kẽ lá
Tĩnh lặng nắng lá - buồn lên vàng rực
Như một tiếng thở dài ...
Những lá vàng tinh khiết như ban mai
Dòng xao xuyến hồi ức tìm ta lại
Có những dấu chân vừa in trên lối cũ
Trùng với dấu chân em...
Những dấu chân tinh khiết như ban mai
Những lá vàng tinh khiết như không thể.
LÊ VĨNH TÀI
Va Mãi Vào Sóng Nước
dưới mái chèo vỡ một giấc mơ
con sông trôi theo mắt
đang yêu trôi trí nhớ em đôi tay dài
ròng ròng cùng tháng năm
bờ sông mở cửa
nhìn nhau lá ướt chiêm bao. Có lẽ. Mãi mãi
thơ đi qua bờ sông đi qua tháng ba
qua bất an qua hơi thở bình nguyên em ngược gió
mùa trăng hóa quỳ vàng(*) trong suốt
dã quỳ vàng say khướt. Đợi môi
đợi mùi trăng mùi cỏ mùi rừng
mùi chim Phí mùi lá mục mùi mưa đợi nắng
quê hương đợi màu da
vòng eo đợi phì nhiêu cánh đồng đợi con sông
chảy vào sinh nở
hay con sông rồi không chờ đợi
tràn bờ trí nhớ qua giấc mơ sương mù cũ kỹ
một đời sông nước già nua
...
bơi hay chỉ là ngắt nhịp hơi thở
ngắt nhịp giấc mơ / ngắt nhịp câu thơ
làm ướt con chữ
và đám mây đang bơi như cá
bơi không biết trời hay sóng nước xanh
dòng sông hay ngà ngà trôi màu trắng
hy vọng màu xa vời con sông màu mất ngủ
lìa xa màu giấc mơ
nát tan màu nhẹ gánh mỉm cười
một chấm đỏ màu mong manh ngoảnh lại
nhói đau màu câu thơ
câu chữ màu da non
xước da tiếng kêu màu trí nhớ
màu xanh khoảng trống không ngờ
giấy trắng màu không biết sợ
ngòi bút màu không nỡ…
thanh thiên
-------------
(*): một sắc vàng giá lạnh hoang sơ của loài hoa thường ngủ quên ven bụi bờ/thường thức dậy bất ngờ thắp nắng. hoa như em/như mùa thu phố núi lơ mơ/ này cúc dại có bao giờ em nghĩ/ một loài hoa gió bụi rồi buồn… Lê Vĩnh Tài
DUYÊN
chiều thu
tháng mười
thu về…
ngơ ngác quá
lá thờ ơ. buồn
mầu vàng. biếc
đất. trời. cho
hàng cây hai bên đường
thắp sáng
nến. mùa thu.
lữ khách
trong rừng thu
ngước mắt nhìn
vàng rơi. thu mênh mông*
nắng nhè nhẹ
gió chuyển mình
mưa lất phất
bay…
không gian lành lạnh
dễ yêu
cho tay tìm nhau
mắt ngập tràn mầu lá
phớt mầu xanh
trong
hy vọng…
biển trời.
hoàng hôn đang về
nhẹ nhàng. rơi
mặt đất dâng lên
nuốt ánh mặt trời
hai bên đường
hàng nến lụn…
tia sáng chìm dần…
đất. trời
tìm nhau
mất hút…
đêm.
10.24.2020
*thơ Bích Khê.
NGUYỄN THỊ KHÁNH MINH
Nhịp Một Mùi Hương Thức Giấc
Gió đang thổi vào ngày Như những ngón tay anh lùa trong tóc Chiều ở lại Lười lĩnh nhịp võng đưa một dòng sông Mầu hoa tím lắc lư giấc ngủ Hợp âm. Cùng những hạt tím em đeo trên cổ Lấp lánh mùa thu
Phố dưới ấy đang trôi Trái đang chín trên cây Tổ chim đang lục sục bữa ngủ Trên gặp gỡ chiều và tối Không bồn chồn không hối hả Hai đường biên dịu dàng. Rồi duy nhất Chúng ta cùng rất thích âm thanh và mầu sắc Bản giao hưởng ấy của ngày
Mơ hồ trong tiếng chạm của những viên đá tím Nhịp của viền mi khép Nhịp một cánh sao xanh mới mọc Nhịp một mùi hương thức giấc
LÊ CHIỀU GIANG
Tháng 11 Cuối Cùng
Chẳng nợ nần ai mà
Ta trả
Một triệu lần hơn
điều ta có
Đến khi
Nhang khói mịt mù bay
Là lúc tim ta đầy hãi sợ
Tiếng chuông vọng xa vời trong gió
Thấp thoáng hồn ai
Khắp bốn phương
Nhà xưa
Ta đốt bừng bừng cháy
Tàn tro lấp kín cả nhân gian
Ta ôm hết
cả than, và lửa
Rực rỡ hoàng hôn
rực rỡ
Đêm.
Vung vãi chút nồng nàn trong mắt
Ta chết.
Trong vòng tay …
rất quen
NGUYÊN YÊN
Khoảng Trống
người ta không thể nhìn thấy nó không biết gì về hình dáng, thể chất của nó cũng không có khái niệm về độ sâu hay chiều cỡ của nó liệu nó phi hạn hay giới hạn
người ta chỉ biết mình có nhu cầu, chắc nịch như niềm tin tôn giáo như người đàn bà trong cơn lên đồng khăng khăng đòi lấp đầy thiếu vắng bằng tình yêu căng phồng.
Tháng tư nắng quái trên tàng lá / Ngày nóng rang, khô khốc tiếng người / Nước mắt ướt đầm trên mắt mẹ / Nghìn đêm ai khóc nỗi đầy vơi? / Tháng tư em dắt con ra biển / Hướng về nam theo sóng nổi trôi / Thôi cũng đành, xuôi triều nước lớn / Làm sao biết được, trôi về đâu?
Dù đứng bên bờ vực của tận diệt, con người vẫn có thể cứu chuộc chính mình bằng ngôn từ và ký ức, đó là tinh thần của giải Nobel Văn Chương năm nay. Trong ánh sáng của niềm tin, Việt Báo đăng lại bài thơ “Hãy để nước Mỹ lại là nước Mỹ” của Langston Hughes – một khúc ca vừa đau đớn vừa thiết tha, viết gần một thế kỷ trước, mà như viết cho thời đại ngày nay. Giấc mơ Hughes gọi tên lại vang lên – giấc mơ về một xứ sở nơi lời hứa của nước Mỹ là hơi thở chung của những người cùng dựng lại niềm tin vào công lý, vào tự do, vào chính con người.
Đọc thơ Nguyễn Xuân Thiệp, nhất là trong tập Tôi Cùng Gió Mùa, nếu cho là chủ quan, tôi vẫn nói rằng, Khí thơ của Nguyễn Xuân Thiệp là khí thu. Trăng ở thơ đó là trăng thu. Gió ở thơ đó mang cái hắt hiu thu. Không biết tại sao, chỉ thấy Khi đọc thơ Nguyễn Xuân Thiệp tôi lại liên tưởng đến cảm xúc của Trương Trào trong U Mộng Ảnh xưa: “Thơ và văn được như cái khí mùa thu thì là hay.”. Nguyễn Xuân Thiệp, xuất hiện lần đầu tiên trên dòng thơ của văn học miền Nam Việt Nam vào năm 1954 trên Thẩm Mỹ Tuần Báo với bài thơ Nhịp Bước Mùa Thu. Bài thơ tính đến lúc này là 71 năm -tiếng thở dài một đời người-, hôm nay tôi đọc lại, cảm xúc vẫn bị lay động bởi hình ảnh u buồn của lịch sử vào thời gian xa xăm đó.
Nguyên Yên, một trong những nhà thơ đương đại nổi tiếng ở hải ngoại. Cô chưa in một tập thơ nào, chỉ xuất hiện trên một số trang web như Việt Báo, Văn Việt, Hợp Lưu, Blog Trần thị Nguyệt Mai, Phố Văn… Ngoài những bài viết về thời sự, bình luận ký tên thật Nina Hòa Bình Lê với cái nhìn sắc bén và nhân ái, người đọc còn được biết đến Thơ của cô, với bút danh Nguyên Yên. Một tiếng thơ gây ngạc nhiên bởi ý tưởng, hình ảnh độc đáo, giản dị, mạnh mẽ, trữ tình. Tôi thực sự bị dòng thơ này lôi cuốn.
Theo đại thi hào R.Tagore "Cũng như nụ cười và nước mắt, thực chất của thơ là phản ánh một cái gì đó hoàn thiện từ bên trong". Theo tác giả cổ đại Ovid (khoảng năm 43 trước Công Nguyên) thì: “Có ít nhiều sự thoải mái trong cơn khóc”. Thi sĩ Colley khẳng định: “Lời nói để khóc và nước mắt để nói” Thi sĩ người Pháp Alfred de Musset có câu thơ: “Cái duy nhất còn lại cho tôi ở trên đời/ Chính là những lúc đã đôi lần nhỏ lệ”. Thi sĩ người Anh Robert Herrick: “Giọt lệ chính là ngôn ngữ cao quý của đôi mắt” .Nhà thơ trẻ Nepal, Santosh Kalwar tâm sự: Tôi đã mỉm cười ngày hôm qua. Tôi đang mỉm cười ngày hôm nay và khi ngày mai đến, tôi sẽ mỉm cười. Vì đơn giản, cuộc sống quá ngắn để ta khóc về mọi thứ – Và ai đó đã cho rằng: Không có gì đẹp hơn một nụ cười đã trải qua những giọt nước mắt.
Trong tập Bốn Mùa Trời và Đất, Márai Sándor cảm giác về mùa hè, …Tôi đứng trên ban công, giữa một vùng xanh, nghe tiếng rì rào thức dậy của cây cỏ. Mùa hè đây rồi, tôi nghĩ; và nó giống như một cảm xúc tràn ngập trong tôi, không khoan nhượng, và đầy những kỷ niệm giản dị… (Giáp Văn Chung dịch) Trong tản văn Hoa Nở Vì Ai, Vũ Hoàng Thư viết, …Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm… Và mùa hè trong truyện của Đặng Thơ Thơ, … Đó là lúc chín nhất của mùa hè. Những trái táo bắt đầu căng mật. Từ trong lá cây thoảng ra những ngọn gió màu xanh thẫm...Ở Cảnh Nhàn của Bạch Vân Cư Sĩ có thú sống, xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao…, có lẽ thời của người, nước còn trong ao còn sạch.
Bạn đang nghe thấy gì trong khí hậu tháng Tư? / Tiếng kêu từ đáy huyệt cuối trời. / Tiếng gió xoáy những cột cờ tử thương tuẫn tiết. / Tiếng phố vỡ triệu mảnh thủy tinh cắt lồng ngực tháng tư rỉ máu mãi chưa khô. / Tiếng sóng hôi dao mùi hải tặc từ oan nghiệt một thời biển huyết. / Tiếng oan hồn dật dờ tìm về cố quận, đáy vực kia bầy cá hoang tảo mộ. / Tiếng hậu chấn từ tâm hồn con dân tháng Tư choàng lên thảng thốt. Dấu chàm xanh lưu xứ để nhận ra nhau. / Tiếng con bướm gáy trong giấc ngủ đôi bờ chiến tuyến. / Tiếng vô vọng của dòng thơ đớn đau, sỉ nhục trải dài trên đất đai tổ quốc. /Tiếng mong mỏi trên những dòng thơ đang vuốt mắt lịch sử, xin hãy chết yên, chết quên, và mở lòng ra ôm những vết thương, trồng lại bóng Quê Nhà…
“Chìm trong biển chết trôi tim người / Còn gì đâu tiếc thương xa xôi …” Chiếc tàu nhỏ rời bến Constantine, Algeria, chở Enrico Macias đến một nơi xa lạ, người lưu vong không bao giờ được phép trở về. Làm sao cánh chim di có thể quên lối cũ? Chiến tranh xua đuổi ông ra khỏi quê nhà. Tàu khởi hành không một người đưa tiễn. “Người tình ơi, ta xa nhau. Mượn đôi mắt em lên đường.” Với cây guitar làm hành trang, ông ghi lại, “J'ai quitté mon pays …”
Hãy tạm để những chuyện buồn nằm im dưới mâm cỗ ngày Tết, để ta chỉ được thấy màu xanh lá bánh chưng, màu đỏ ối ruột dưa hấu, màu vàng đỏ tung xòe trong những bao lì xì nhỏ, màu nắng chín nhấp nháy trên những trái quất… bây nhiêu đó có đủ để bạn đón hơi thở mới của đất trời? Hy vọng vậy để chúng ta được mọc lên như cỏ non trên khung rêu ngày tháng cũ. Bài thơ của Nguyễn Hồng Kiên tôi đọc được từ trang của trường Mầm Non Cự Khối, bài thơ được dạy cho các em lứa 4 tuổi, như một lời chúc tết hồn nhiên.
Cho nhân dân tôi, thức dậy trong bóng tối, những người hát bài ca im lặng, những người than thở trong im lặng, những người nổi giận trong im lặng, những người yêu nhau trong im lặng, lời cầu Nguyện cho nhân dân tôi, những người đi trên đường, chạy tất bật từ sáng đến tối, cho bữa ăn của người nghèo đói, hít thở khói và bụi, những người già trước tuổi, những người không bao giờ biết hát, những người không bao giờ biết cười, những người không bao giờ biết nói dối
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.
