Người Chết Hai Lần

Sau hơn 30 giờ đồng hồ, nghi can ám sát nhà hoạt động bảo thủ cực hữu Charlie Kirk bị bắt, tạm thời dập tan những kết luận vội vã. Hôm qua, khi cơ quan hữu trách vẫn đang trong quá trình điều tra và truy tìm hung thủ, Dân biểu Nancy Mace trả lời truyền thông: “Có vẻ như người bắn súng là một người chuyển giới, hoặc ủng hộ người chuyển giới.” Trước đó một ngày, tại Quốc Hội, bà nói: “Dân Chủ phải chịu trách nhiệm cho những gì xảy ra hôm nay.”

Ngay sau tin tức về vụ ám sát Charlie Kirk, cựu quan chức chính quyền Obama, ông Tommy Vietor đã viết trên mạng xã hội một nhận định rất phổ biến: “Bạo lực chính trị là xấu xa và không thể bào chữa. Nó là một căn ung thư tự nuôi dưỡng và sẽ lan rộng.”

Nếu bạo lực súng đạn đến từ cái nòng súng lạnh như băng thì có một thứ bạo lực khác đến từ vũ khí là ngôn ngữ.

Từ Phòng Bầu Dục vào tối Thứ Tư, tổng thống Trump lên án những người mà ông cho là kẻ thù của mình: “Trong nhiều năm, những người thuộc phe cực tả đã so sánh những người Mỹ tuyệt vời như Charlie với bọn phát xít và những kẻ giết người hàng loạt và tội phạm tồi tệ nhất thế giới.” Vị tổng thống 47 không có lời nào chia sẻ cảm xúc chung của quốc gia vào thời điểm đó. Người đàn ông ngồi tại chiếc bàn Resolute đổ lỗi cho kẻ thù của ông đã “chính trị hóa” mọi việc.

Trong một bài phát biểu gửi đến quốc gia qua video sau đó từ Tòa Bạch Ốc, tổng thống Trump ca ngợi Charlie Kirk như một “anh hùng tử trận vì sự thật và tự do” đã “truyền cảm hứng cho hàng triệu người.” Ông cũng nhân cơ hội này để lên án những luận điệu chính trị mà ông quy cho “phe cực tả,” lập luận rằng chính điều đó “chịu trách nhiệm trực tiếp cho chủ nghĩa khủng bố mà chúng ta đang chứng kiến ở đất nước này hôm nay.”

Hôm nay, chính quyền của ông đã tìm ra nghi phạm. Chính Thống đốc bang Utah, Spencer Cox, trong cuộc họp báo công bố về kết quả điều tra đã nói: “Trong 33 giờ qua, tôi đã cầu nguyện rằng người này (người đã giết Charlie Kirk) đến từ một quốc gia khác. Rằng đương sự không phải là một trong số chúng tôi bởi vì chúng tôi không như vậy. Nhưng cuối cùng, đó là một người trong số chúng tôi.”

“Trong số chúng tôi” nghĩa là gì? Có phải ông đã hy vọng nghi phạm là một di dân đến từ quốc gia nào đó, vì căm phẫn chính sách di trú của chính quyền hiện tại nên đã hạ thủ? Nhưng không, đó là một người Mỹ; một đồng hương của ông; đảng Cộng Hòa như ông và đã ủng hộ vào quỹ tranh cử của Tổng thống Trump; da trắng như ông; “một người trong số ông.”

Chính ông thống đốc tiểu bang còn có sự lo lắng như thế, thì chắc hẳn những cộng đồng di dân trên đất Mỹ phải rất lo sợ trong cùng khoảng thời gian 33 giờ đồng hồ như ông. Họ lo sợ một sự trừng phạt khủng khiếp sẽ giáng thêm vào cuộc đời di dân của mình, sau hàng loạt cuộc bố ráp và bắt giữ trên khắp đường phố mà không cần nguyên nhân. Cộng đồng LGBT có lẽ cũng cầu nguyện suốt 33 giờ, hy vọng không phải như lời nữ dân biểu Nancy Mace đã kết luận.

Khi Thống đốc Utah cầu nguyện “đương sự không phải là một trong số chúng tôi bởi vì chúng tôi không như vậy. Nhưng cuối cùng, đó là một người trong số chúng tôi,” thì vô tình ông đã bắn ra một phát súng kỳ thị chủng tộc tàn nhẫn mà có thể trong lúc bối rối ông không nghĩ đến.

Charlie Kirk là một “thiên tài hùng biện” – theo nhận định của nhiều chính trị gia, một người mà “không ai thay thế được vì không ai ở Mỹ hiểu được hoặc có được Trái Tim Nhiệt Huyết Tuổi Trẻ hơn Charlie,” theo lời Tổng thống Trump. “Anh ấy được TẤT CẢ mọi người yêu mến và ngưỡng mộ, đặc biệt là tôi.”

Chỉ cần nhìn vào buổi nói chuyện ngày Kirk bị ám sát, khoảng ba ngàn người, phần lớn là người trẻ, trên một bãi cỏ ngoài trời tại Utah Valley University, sẽ hiểu được tầm ảnh hưởng của Kirk. Chưa hẳn tất cả những người đến dự là những người ủng hộ và đồng tình với quan điểm chính trị của Kirk, nhưng đó là bằng chứng cho thấy Charlie Kirk đã ảnh hưởng lên giới trẻ trong xã hội như thế nào. Đó là kết quả của chiến dịch kéo dài nhiều năm của Kirk – Turning Point USA, nhằm khích lệ chuyển hướng cực hữu ở thế hệ trẻ. Chính Tổng thống Donald Trump sáng nay trả lời trên Fox News đã nhấn mạnh Kirk đã giúp mình rất nhiều trong việc kiếm phiếu ở giới trẻ.

Những video do Turning Point USA phát trên nền tảng xã hội của tổ chức này cho thấy rất rõ tài hoạt ngôn của Kirk. Anh ta ứng biến thông minh, có khả năng áp đảo đối phương trong những lần tranh luận. Kirk có tài xoay chuyển câu hỏi của người khác thành một lập luận để họ thấy “tôi đã sai.” Đối phương dễ dàng bị “thất thế” trước áp lực tấn công không cần vũ lực của Kirk.

Cái chết của Charlie Kirk thật sự tàn bạo và bi thảm. Nó bi thảm không khác gì cái chết thương tâm của vợ chồng Dân biểu Melissa Hortman ở Minnesota hồi Tháng Sáu. Nó bất nhân không khác gì cái chết của hai đứa trẻ tại một nhà thờ Công giáo ở Minneapolis tháng trước. Mức độ tàn nhẫn, mất mát của nó không khác gì với cái chết của 19 đứa trẻ học sinh trường tiểu học Robb, Uvalde, Texas năm 2022. Nó cũng bạo lực không kém với những hành động có động cơ chính trị như Cody Balmer, kẻ bị buộc tội ném bom lửa vào dinh thự chính thức của Thống đốc Josh Shapiro ở Harrisburg, Pennsylvania, vào Tháng Tư, hay năm 2022, một người đàn ông đến nhà Brett Kavanaugh với khẩu Glock, hay một người đàn ông đột nhập vào nhà bà Nancy Pelosi để muốn giết chồng bà bằng búa.

Nguyên nhân cái chết của Charlie Kirk cho đến hiện tại được cho là vì bất đồng tư tưởng chính trị. Nghi phạm để lại vài bằng chứng như “ông là người gieo rắc sự thù hận.” Charlie Kirk có quyền nói hoặc bày tỏ quan điểm chính trị của ông ấy, dù đó là những lời nói hay quan điểm tàn nhẫn, gieo rắc sự thù hận, thì cũng không ai trong xã hội này có quyền bắt ông ta trả giá bằng cái chết. Dù ông ta cho rằng “những cái chết (không may) vì súng là xứng đáng để chúng ta có Tu Chính Án Thứ Hai nhằm bảo vệ các quyền khác mà Chúa ban cho chúng ta” thì cũng không ai trong xã hội này có quyền bắt ông ta bảo vệ Tu Chính Án Thứ Hai bằng một phát súng vào cổ – cái chết mà Tổng thống Trump vinh danh là “anh hùng.”

Tổng thống Trump nói không sai. Sự thật là không ai có thể thay thế Charlie Kirk, cho vai trò của Turning Point America đối với tương lai chính trị của Trump. Charlie Kirk không còn, là một mất mát không nhỏ cho phong trào bảo thủ. 

Nhưng có một mất mát khác lớn hơn, quan trọng hơn, đó là gia đình của ông ta. Không ai có thể thay thế vai trò của Charlie Kirk cho hai người con nhỏ của ông để lại, cho người vợ vừa trở thành góa phụ.

Và do đó, cũng có một sự thật là không ai có thể thay thế vai trò của vợ chồng Dân biểu Melissa Hortman trong ngôi nhà của họ, trong cuộc sống của con cái họ, của người dân ở Minnesota. Ngày xảy ra vụ án thương tâm cho gia đình Dân biểu Hortman, báo chí đang tập trung vào cuộc bỏ phiếu dự luật to, đẹp, dù biết rõ sự phản đối của người dân là vô vọng. Các kênh truyền thông dành thời gian để quảng bá cho một đám cưới xa hoa lộng lẫy, của một tỷ phú đã góp tay vào “hiện thực hóa” câu slogan nổi tiếng của pháo đài báo chí, Democracy Dies in Darkness. Chuyến đi không mong đợi của vợ chồng Dân biểu Melissa và chú chó cưng Gillbert chìm vào bóng tối trên những trang báo đó.

Tổng thống Trump không bày tỏ sự thương tiếc khi đất nước mất đi một người phụng sự quốc gia như ông đã thương tiếc nhà hoạt động có ảnh hưởng lớn đến phong trào bảo thủ, người giúp ông chiếc vé trở thành tổng thống. Quốc kỳ cũng không hạ xuống trong tang lễ của vợ chồng Dân biểu Hortman, người đã phục vụ đất nước 20 năm, từ 2005 đến ngày bà bị một người ủng hộ Donald Trump xông vào nhà giết chết. Dưới lệnh của tổng thống, quốc kỳ hạ xuống để tưởng niệm một nhà đấu tranh nổi tiếng của phong trào bảo thủ.

Charlie Kirk trở về quê nhà trên chiếc Air Force Two của phó tổng thống Hoa Kỳ, được đích thân phó tổng thống và quân đội hộ tống linh cữu. Tổng thống Trump cho biết ông đã gọi điện thoại nói chuyện với vợ của người xấu số, và sẽ đến dự tang lễ của Kirk. Tổng thống đã từng từ chối gọi điện thoại cho Thống đốc Tim Walz khi vợ chồng Dân biểu Hortman bị giết chết vì cho rằng “phí thời gian.” Ông cũng không có mặt trong tang lễ.

Sự sống của vợ chồng Dân biểu Melissa, của những đứa trẻ trong trường tiểu học, của Charlie Kirk, hay của những người di dân đi tìm tự do, đều có giá trị ngang nhau, theo ý nghĩa riêng của nó. Dù giá trị đó có làm một xã hội trở nên tốt đẹp hay không, thì họ đều là những con người. Bạo lực chính trị, bạo súng đạn đã lấy đi cái chết của những người vô tội và những người đối lập đảng phái. Nhưng có một bạo lực khác, không được thiết kế từ vũ lực hay thuốc súng, mà chính từ hành động của những người có tiếng nói ảnh hưởng, những người lãnh đạo quốc gia.

Những đặc ân mà Charlie Kirk, người ủng hộ súng, nhận được hôm nay, vô tình hay cố ý, sẽ là cái chết thứ hai cho những đứa trẻ vô tội đã chết vì súng, cũng như vợ chồng Dân biểu Melissa Hortman.

Kalynh Ngô