San Jose (Trần Củng Sơn) - Cuộc đình công của toàn thể công nhân phân phối báo San Jose Mercury News bắt đầu từ ngày chủ nhật 8-10-2000 đã kết thúc thắng lợi. Vào mờ sáng ngày thứ sáu 13-10-2000, đích thân chủ nhiệm tờ báo San Jose Mercury News là Jay Harris đến gặp nhóm công nhân tại trạm West Side, phố Campbell để thảo luận và đi đến sự đồng ý cả hai bên như sau:
1- Tăng lương 15% cho người phân phối báo;
2- Bỏ việc đòi tiền DOB (Direct Office Billing) có nghiã là người giao báo phải đi đòi tiền báo của khách hàng;
3-Không được trừ tiền lương nếu khách hàng khiếu nại về việc giao báo;
4- Giảm tiền supply xuống 50% (gồm dây thun, bì nilon để cột báo);
5- Không được trả thù công nhân đình công.
1- Tăng lương 15% cho người phân phối báo;
2- Bỏ việc đòi tiền DOB (Direct Office Billing) có nghiã là người giao báo phải đi đòi tiền báo của khách hàng;
3-Không được trừ tiền lương nếu khách hàng khiếu nại về việc giao báo;
4- Giảm tiền supply xuống 50% (gồm dây thun, bì nilon để cột báo);
5- Không được trả thù công nhân đình công.
Trong 9 điểm mà giới công nhân giao báo đòi hỏi như tăng lương 20%, 5% cho mỗi năm kế tiếp, được nghỉ phép 2 tuần mỗi năm, tăng 5 xu cho mỗi phần báo in thêm trong tờ chủ nhật... thì trước đó vào ngày thứ ba 10-10-2000 SJ Mercury News chỉ thỏa 3 điều là tăng lương 12%, bỏ DOB và không trừ tiền lương nếu khách hàng khiếu nại.
Vì giới công nhân giao báo không thành lập nghiệp đoàn nên sau ngày thứ tư đó, cũng có một số công nhân giao báo tiếp tục làm việc và số còn lại tiếp tục đấu tranh và dự tính biểu tình tại trụ sở công ty mẹ của tờ báo là Knight Ridder nằm góc đường San Fernando và Second St phố San Jose vào trưa ngày thứ bảy 14-10-2000. Cuối cùng thì hai phía dàn xếp ổn thoả và mọi người bắt đầu trở lại công việc giao báo vào mờ sáng thứ sáu.
Được biết có khoảng 1,080 nhân viên giao báo mà người Mỹ gốc VN chiếm 90%. Tờ San Jose Mercury News phát hành 270 ngàn ấn bản mỗi ngày và ngày chủ nhật lên tới 325 ngàn ấn bản với trọng lượng gấp 3 lần.
Tờ báo độc quyền tại thung lũng điện tử Silicon Valley, giá bán là 35 xu, ngày chủ nhật là 1 đô rưỡi, năm 1999 báo lời 80 triệu đô la. Báo SJ Mercury News có ấn bản tiếng Việt là Việt Mercury phát hành thứ sáu mỗi tuần và đã là đề tài tranh cãi của giới truyền thông VN vùng này và của Hoa Kỳ về việc chủ tư bản truyền thông Mỹ bước vào thị trường báo Việt Ngữ.
Tin đình công đã được các đài truyền hình và radio Mỹ loan suốt mấy ngày. Đài KGO 810AM trong bản tin lúc 6 giờ sáng ngày thứ tư 11-10-2000 cũng đã đề cập tới vụ đình công của đa số người VN giao báo như là một “racial issue” tức là vấn đề sắc tộc chứ không đơn thuần là kinh tế.
Với thời gian làm việc từ 2 giờ sáng đến khoảng 5 hoặc 6 giờ sáng tuỳ theo số lượng báo giao, làm việc 7 ngày, riêng ngày chủ nhật phải làm gấp đôi vì báo quá dày, bất kể trời mưa hay bão, mỗi một tờ báo được trả 4 đô cho một tháng thì tiền lương trung bình cho một người giao 250 tờ báo/ngày là 1000 đô/tháng. Trừ tiền xăng, hư hao xe khoảng 150 tới 200 đô. Với giá xăng cao 2 đô/gallon thì số tiền thu nhập càng ít hơn chưa kể bị trừ tiền DOB lúc trước.
Như vậy với mức tăng 15% lần này coi như bù vào tiền xăng lên giá. Mức sống của vùng Bắc Cali đã lên cao vì giá nhà tăng gấp đôi trong vòng chỉ 2 năm và tiền lương mọi ngành nghề đều lên. Trên thực tế giá lương tối thiểu vùng này đã là 7 đô.
Dù tờ báo SJ Mercury News cố tìm người giao báo thay thế những người đình công nhưng không thể nào tìm được với lý do đây là công việc cực nhọc và lương thấp mà chỉ những người VN mới làm. Đa số họ là sinh viên, những người mới qua Mỹ vừa làm vừa học, những người có việc chính và giao báo để kiếm thêm tiền. Có những người giao báo cả 10 năm, thức dậy từ 2 giờ sáng giao báo rồi 6 giờ sáng vào hãng điện tử làm luôn.
Sỡ dĩ có cuộc đình công là vì những nhân viên VN cấp chỉ huy trực tiếp của họ trong tờ báo SJ Mercury News đã không có lòng nghĩ tới quyền lợi của đồng hương, chỉ biết lo cho bản thân mình mà không chịu chuyển đến những yêu cầu của công nhân giao báo. Đợi đến khi tức nước vỡ bờ, đình công thì nửa đêm chính chủ nhiệm Jay Harris và nhiều tay quản lý khác phải đến để xếp báo rồi đi giao báo.
Là một cơ quan truyền thông baó chí với nhiệm vụ cao cả là bênh vực lẽ phải tự do công bằng thì tờ SJ Mercury News đã “lạm dụng” công nhân giao báo VN đến nổi các đài radio Mỹ phải gọi đây là racial issue. Luật sư Nguyễn Tâm đã sốt sắng nửa đêm đến với anh chị em công nhân giao báo để thông dịch và chuyển thông điệp đình công cho các giới truyền thông Hoa Kỳ. Cuối cùng cuộc đấu tranh đã thắng lợi. Vào lúc 12 giờ trưa ngày chủ nhật 15-10-2000 các anh chị em giao báo SJ Mercury News sẽ tổ chức họp mặt ăn mừng tại khu thương xá góc đường Seventh và Santa Clara phố San Jose (tiệm Kim Hương và trụ sở Ban Đòi Hỏi Công Bằng Hội CMAA).
Trong lịch sử 25 người VN tị nạn trên đất Mỹ đây được kể là vụ đình công lớn lao, có chính nghĩa và đã đạt thắng lợi.
Trần Củng Sơn
Gửi ý kiến của bạn
