Ở Hoa Kỳ, một người tay trắng sau một năm làm việc có thể bỏ chút tiền “down payment” mua một xe hơi chạy được. Vài chi tiết liên quan đến vấn đề làm chủ xe như thi lấy bằng lái xe, mua bảo hiểm, và duy trì xe cũng không phí tổn nhiều lắm. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là một số nước Á Châu và Phi Châu, làm chủ một chiếc xe hơi là việc hết sức phức tạp vì xe hơi được liệt vào loại “xa xỉ phẩm.”
Trung Hoa với dân số 1 tỷ 200 triệu là một Cộng Hòa Nhân Dân từ ngày 1 tháng 10 năm 1949 mà tính tới cuối năm 1996 chỉ có 12 triệu xe hơi trên toàn lãnh thổ tức là trung bình 100 người mới có một người có xe hơi. Nhật Bản có 66.85 triệu xe hơi và Nam Hàn có 8.48 triệu xe hơi.
Tại sao một quốc gia có một phần tư dân số thế giới, đã được “giải phóng” gần 50 năm mà lại ít người làm chủ xe hơi như vậy" Chúng ta cùng nhìn vào các chi tiết liên quan tới tư nhân làm chủ xe hơi ở Trung Quốc.
Ông Tào Quân là một nhân công lương cao ở Bắc Kinh. Hai năm trước, sau khi bỏ ra 3000 yuan học lái xe, ông ta đã thi được bằng lái. Tháng 8 vừa qua, ông Quân mua một chiếc Citroen giá 120,000 yuan (1 Mỹ kim - 8.3 yuan). Ông nói: “Đường phố ở Bắc Kinh đầy xe cộ nên tôi chỉ lái xe hơi vào cuối tuần cho vui.” Hiện tại, ông Quân là hội viên của Beijing Continental Car Club. Mới đây, ông lái xe lên phía Bắc của Vạn Lý Trường Thành. Cuộc viễn du này làm ông thêm nhiều kinh nghiệm và thấy hết sức thoải mái. Một số dân Bắc Kinh mua xe hơi làm thú vui, tuy nhiên, đại đa số có những mục đích thực tiễn hơn. Ông Tô Hàn sống trong làng Lugucun ở ngoại ô phía Tây của Bắc Kinh nhưng làm quản lý một cơ xưởng ở Changxindian cách khoảng hơn 10 dặm. Ông Hàn mua một xe van nhỏ tám năm trước để lái xe đi làm. Năm trước, ông bán xe này và mua một xe Santana nhỏ.
North Auto Fair là một trong hai thị trường xe hơi lớn nhất ở Trung Quốc. Trong năm 1997, họ bán tổng cộng 24,712 xe hơi, trong số đó chánh phủ mua 15% và phần còn lại là tư nhân.
THỊ TRƯỜNG LỚN
Tương đồng với sự phát triển các sinh hoạt kinh tế và cơ hội tạo đời sống tươi đẹp hơn, làm chủ một xe hơi là điều mơ ước thực tiễn của nhiều dân Trung Hoa. Quảng cáo về xe hơi khắp Bắc Kinh phản ảnh nhiệt tâm của những nhà sản xuất xe hơi nhằm lôi cuốn một thị trường hấp dẫn. Ngoài ra, quảng cáo của các trường dạy lái xe cũng lan tràn khắp nơi.
Trong thành phố, phần lớn dân Trung Hoa đều có tiện nghi tối thiểu của một gia đình hiện nay như vô tuyến truyền hình màu, tủ lạnh, và máy giặt. Nhà và xe dường như là những món hàng mới. Sau khi giải quyết được vấn đề gia cư, tậu một xe hơi có vẻ là bước kế tiếp.
Vào cuối năm 1996, có 2.89 triệu tư nhân làm chủ xe hơi tức là 26.3% tổng số xe hơi sản xuất trong nước. So sánh với cuối năm 1984, chỉ có 173,500 xe hơi tư nhân khoảng 6.7% tổng số xe nội địa. Trong thời điểm 1991-1996, tư nhân mua xe gia tăng 28.1% một năm. Cuộc thăm dò mới nhất tỏ rằng 300,000 gia đình có ý định mua xe trong vòng 2 năm và 3 triệu gia đình muốn mua xe vào lúc nào đó trong tương lai.
Về điểm lợi tức, 6% gia đình có lợi tức trên 3000 yuan một tháng có xe hơi. Tỷ số là 1.2% cho gia đình có lợi tức từ 1000 đến 3000 yuan một tháng và chỉ có 0.7% cho gia đình có lợi tức dưới 1000 yuan một tháng.
Theo cuộc thăm dò mới đây của Học Viện Nghiên Cứu Thị Trường Xe Hơi ở Trung Hoa trong 71 đô thị lớn và trung bình ở Trung Quốc, 1.3% gia đình ở thành thị có một xe hơi. Đứng đầu là Shenzhen (4.6%), kế đến là Kunming (3.4%), Xining (3%), Xi’an (2.9%), và Bắc Kinh (2.6%). Thượng Hải và Tianjin là 0.6%
CẠNH TRANH DỮ DỘI
Mới đây, Citroen trưng bày một kiểu xe mới ở Đại Học Tsinghua tại Bắc Kinh. Cuộc biểu diễn này, trước kia chưa hề có, về phương diện quảng cáo phô trương rất thành công. Nguồn tin kỹ nghệ nội bộ đưa ra phân tích mặc dù Citroen vẫn còn ở tình trạng phôi thai nhưng về phẩm chất lại đứng đầu so với Santana, Jetta, và Charade.
Hiện tại, số lượng sản xuất xe hơi như sau: Shanghai Volkswagen 300,000, Shenyang Volkswagen 150,000, Hongqi 100,000, Hubei Citroen 150,000, Tianjin Charade 150,000, Beijing Cherokee 100,000 cùng với 50,000 xe jeep kiểu 2020, Guangzhou Peugeot 50,000 và Chang’an Alto 50,000, tổng cộng 1.1 triệu. Ngoài ra, Shanghai Buicks và Chang’an Suzukis cũng mới khởi xướng hoạt động. Ước định rằng trong 3 năm tới tuần tự số xe bán loại nhỏ sẽ là 320,000, 380,000, và 500,000. Ông Hồ Xuân, Chủ Tịch Hiệp Hội Kỹ Nghệ Xe Hơi Trung Hoa tuyên bố vào năm 2021 số xe bán sẽ là 6 triệu kể cả 4 triệu xe hơi loại nhỏ.
Những nhà sản xuất chính nhằm vào nhóm khách hàng thường dân. Trong khi cải tiến phẩm chất và dịch vụ sau khi bán, họ cạnh tranh dữ dội với nhau về vấn đề bán. Vào đầu năm 1998, Santana và Jetta giảm giá rất nhiều. Chẳng bao lâu, Charade và các hãng xe hơi khác cũng nối gót. Trong tháng thứ hai sau cuộc “đại hạ giá”, xe Santana trong khu Asian Games Village Market bán gia tăng 2.5 lần. Trong tháng Ba, Jetta bán được 5,033 xe.
Khi cung nhiều hơn cầu, giảm giá xe là chiến thuật chính được các nhà chế tạo xe hơi ở Trung Hoa áp dụng. Shanghai Volkswagen là nơi chế tạo hàng loạt xe sedan. Trong năm 1996, công ty lời được 6.6 tỷ yuan, trong toàn kỹ nghệ lời được 7.2 tỷ yuan. Với số tiền lời 7 tỷ yuan năm 1997, công ty vẫn còn có thể hạ giá bán xe được nhiều hơn nữa.
CHÍNH SÁCH UYỂN CHUYỂN
Chánh phủ tiêu thụ là một đặc điểm của thị trường xe hơi Trung Quốc. Trước thập niên 1980, tư nhân bị cấm làm chủ xe hơi. Tuy nhiên, chánh phủ tiêu thụ dần dần đã phô bày nhiều khuyết điểm, gây gánh nặng cho nhà nước. Trong những năm đó, chánh quyền dồn nỗ lực vào việc mua và xử dụng xe hơi sedan. Như vậy, xe hơi càng chế tạo nhiều thì nhà nước càng nặng gánh.
Sự phát triển kinh tế và lợi tức của dân gia tăng làm vấn đề mua xe thay đổi. Cuối thập niên 1980, số tư nhân mua xe ngày càng nhiều thêm. Trong năm 1997, khoảng 40% người mua xe là tư nhân. Ở Bắc Kinh tỷ số lên tới 80% - Xe gắn máy cũng trong năm đó bán được 9 triệu.
Ở Thượng Hải, sự hạn chế tư nhân làm chủ xe hơi giảm dần và bảng số xe cung cấp cho tư nhân ngày càng gia tăng. Tháng Mười năm trước, chánh quyền ra luật cho phép bốn ngân hàng thương mại của chánh phủ - Industrial Bank - cho tư nhân muốn mua xe hơi chế tạo ở Trung Hoa như Jetta, Santana, và Citroen vay tiền 5 năm. Trong tương lai gần, chánh phủ sẽ đưa ra nhiều biện pháp cắt giảm việc xử dụng xe hơi trong các cơ quan công quyền.
TRỞ NGẠI
Tuy nhiên, vẫn còn một khoảng cách lớn giữa thực tế và thị trường xe hơi. Thí dụ, tư nhân muốn làm chủ một chiếc xe hơi phải chịu trên 30 thứ thuế và lệ phí. Như vậy, ngay cả những người có tiền mua xe hơi cũng khó duy trì được xe của mình dài hạn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc phát triển thị trường xe hơi cho tư nhân. Thêm vào đó, các Bộ liên hệ ở Bắc Kinh vừa quyết định đưa ra lệ phí đậu xe khi tư nhân mua xe. Tất cả những yếu tố này làm những dân thường Trung Hoa muốn mua xe hết sức đắn đo. Làm sao có thể trả nổi thuế và lệ phí làm chủ xe"
Mỗi quốc gia, tùy theo hoàn cảnh kinh tế và xã hội, có những phương tiện di chuyển chính khác biệt. Ở Hoa Kỳ là xe hơi, ở Việt Nam là xe gắn máy, và ở Trung Hoa là xe đạp. Dân số Bắc Kinh 12 triệu và có 8 triệu xe đạp. Nhiều người cho rằng giảm số lượng xe gắn máy và xe hơi trong thành phố làm không khí ít ô nhiễm và dễ thở hơn.
Trong tháng 11 năm 1998, chúng tôi ghé thăm thành phố Bắc Kinh, Hàn Châu, Tô Châu và Thượng Hải ở Trung Quốc. Cả bốn đô thị này đều đượm màu Mỹ Quốc với nhiều franchises như Mc Donald, Kentucky Fried Chicken, Hard Rock Cafe, Pizza Hut, Baskin Robins... các đài truyền hình CNN, CBS, ABC, NBC... Không những thực phẩm mà thông tin văn hóa Hoa Kỳ đang xâm nhập Trung Quốc. Khi nào xe hơi Mỹ mới được phép nhập cảng vào Trung Quốc"
Trung Hoa với dân số 1 tỷ 200 triệu là một Cộng Hòa Nhân Dân từ ngày 1 tháng 10 năm 1949 mà tính tới cuối năm 1996 chỉ có 12 triệu xe hơi trên toàn lãnh thổ tức là trung bình 100 người mới có một người có xe hơi. Nhật Bản có 66.85 triệu xe hơi và Nam Hàn có 8.48 triệu xe hơi.
Tại sao một quốc gia có một phần tư dân số thế giới, đã được “giải phóng” gần 50 năm mà lại ít người làm chủ xe hơi như vậy" Chúng ta cùng nhìn vào các chi tiết liên quan tới tư nhân làm chủ xe hơi ở Trung Quốc.
Ông Tào Quân là một nhân công lương cao ở Bắc Kinh. Hai năm trước, sau khi bỏ ra 3000 yuan học lái xe, ông ta đã thi được bằng lái. Tháng 8 vừa qua, ông Quân mua một chiếc Citroen giá 120,000 yuan (1 Mỹ kim - 8.3 yuan). Ông nói: “Đường phố ở Bắc Kinh đầy xe cộ nên tôi chỉ lái xe hơi vào cuối tuần cho vui.” Hiện tại, ông Quân là hội viên của Beijing Continental Car Club. Mới đây, ông lái xe lên phía Bắc của Vạn Lý Trường Thành. Cuộc viễn du này làm ông thêm nhiều kinh nghiệm và thấy hết sức thoải mái. Một số dân Bắc Kinh mua xe hơi làm thú vui, tuy nhiên, đại đa số có những mục đích thực tiễn hơn. Ông Tô Hàn sống trong làng Lugucun ở ngoại ô phía Tây của Bắc Kinh nhưng làm quản lý một cơ xưởng ở Changxindian cách khoảng hơn 10 dặm. Ông Hàn mua một xe van nhỏ tám năm trước để lái xe đi làm. Năm trước, ông bán xe này và mua một xe Santana nhỏ.
North Auto Fair là một trong hai thị trường xe hơi lớn nhất ở Trung Quốc. Trong năm 1997, họ bán tổng cộng 24,712 xe hơi, trong số đó chánh phủ mua 15% và phần còn lại là tư nhân.
THỊ TRƯỜNG LỚN
Tương đồng với sự phát triển các sinh hoạt kinh tế và cơ hội tạo đời sống tươi đẹp hơn, làm chủ một xe hơi là điều mơ ước thực tiễn của nhiều dân Trung Hoa. Quảng cáo về xe hơi khắp Bắc Kinh phản ảnh nhiệt tâm của những nhà sản xuất xe hơi nhằm lôi cuốn một thị trường hấp dẫn. Ngoài ra, quảng cáo của các trường dạy lái xe cũng lan tràn khắp nơi.
Trong thành phố, phần lớn dân Trung Hoa đều có tiện nghi tối thiểu của một gia đình hiện nay như vô tuyến truyền hình màu, tủ lạnh, và máy giặt. Nhà và xe dường như là những món hàng mới. Sau khi giải quyết được vấn đề gia cư, tậu một xe hơi có vẻ là bước kế tiếp.
Vào cuối năm 1996, có 2.89 triệu tư nhân làm chủ xe hơi tức là 26.3% tổng số xe hơi sản xuất trong nước. So sánh với cuối năm 1984, chỉ có 173,500 xe hơi tư nhân khoảng 6.7% tổng số xe nội địa. Trong thời điểm 1991-1996, tư nhân mua xe gia tăng 28.1% một năm. Cuộc thăm dò mới nhất tỏ rằng 300,000 gia đình có ý định mua xe trong vòng 2 năm và 3 triệu gia đình muốn mua xe vào lúc nào đó trong tương lai.
Về điểm lợi tức, 6% gia đình có lợi tức trên 3000 yuan một tháng có xe hơi. Tỷ số là 1.2% cho gia đình có lợi tức từ 1000 đến 3000 yuan một tháng và chỉ có 0.7% cho gia đình có lợi tức dưới 1000 yuan một tháng.
Theo cuộc thăm dò mới đây của Học Viện Nghiên Cứu Thị Trường Xe Hơi ở Trung Hoa trong 71 đô thị lớn và trung bình ở Trung Quốc, 1.3% gia đình ở thành thị có một xe hơi. Đứng đầu là Shenzhen (4.6%), kế đến là Kunming (3.4%), Xining (3%), Xi’an (2.9%), và Bắc Kinh (2.6%). Thượng Hải và Tianjin là 0.6%
CẠNH TRANH DỮ DỘI
Mới đây, Citroen trưng bày một kiểu xe mới ở Đại Học Tsinghua tại Bắc Kinh. Cuộc biểu diễn này, trước kia chưa hề có, về phương diện quảng cáo phô trương rất thành công. Nguồn tin kỹ nghệ nội bộ đưa ra phân tích mặc dù Citroen vẫn còn ở tình trạng phôi thai nhưng về phẩm chất lại đứng đầu so với Santana, Jetta, và Charade.
Hiện tại, số lượng sản xuất xe hơi như sau: Shanghai Volkswagen 300,000, Shenyang Volkswagen 150,000, Hongqi 100,000, Hubei Citroen 150,000, Tianjin Charade 150,000, Beijing Cherokee 100,000 cùng với 50,000 xe jeep kiểu 2020, Guangzhou Peugeot 50,000 và Chang’an Alto 50,000, tổng cộng 1.1 triệu. Ngoài ra, Shanghai Buicks và Chang’an Suzukis cũng mới khởi xướng hoạt động. Ước định rằng trong 3 năm tới tuần tự số xe bán loại nhỏ sẽ là 320,000, 380,000, và 500,000. Ông Hồ Xuân, Chủ Tịch Hiệp Hội Kỹ Nghệ Xe Hơi Trung Hoa tuyên bố vào năm 2021 số xe bán sẽ là 6 triệu kể cả 4 triệu xe hơi loại nhỏ.
Những nhà sản xuất chính nhằm vào nhóm khách hàng thường dân. Trong khi cải tiến phẩm chất và dịch vụ sau khi bán, họ cạnh tranh dữ dội với nhau về vấn đề bán. Vào đầu năm 1998, Santana và Jetta giảm giá rất nhiều. Chẳng bao lâu, Charade và các hãng xe hơi khác cũng nối gót. Trong tháng thứ hai sau cuộc “đại hạ giá”, xe Santana trong khu Asian Games Village Market bán gia tăng 2.5 lần. Trong tháng Ba, Jetta bán được 5,033 xe.
Khi cung nhiều hơn cầu, giảm giá xe là chiến thuật chính được các nhà chế tạo xe hơi ở Trung Hoa áp dụng. Shanghai Volkswagen là nơi chế tạo hàng loạt xe sedan. Trong năm 1996, công ty lời được 6.6 tỷ yuan, trong toàn kỹ nghệ lời được 7.2 tỷ yuan. Với số tiền lời 7 tỷ yuan năm 1997, công ty vẫn còn có thể hạ giá bán xe được nhiều hơn nữa.
CHÍNH SÁCH UYỂN CHUYỂN
Chánh phủ tiêu thụ là một đặc điểm của thị trường xe hơi Trung Quốc. Trước thập niên 1980, tư nhân bị cấm làm chủ xe hơi. Tuy nhiên, chánh phủ tiêu thụ dần dần đã phô bày nhiều khuyết điểm, gây gánh nặng cho nhà nước. Trong những năm đó, chánh quyền dồn nỗ lực vào việc mua và xử dụng xe hơi sedan. Như vậy, xe hơi càng chế tạo nhiều thì nhà nước càng nặng gánh.
Sự phát triển kinh tế và lợi tức của dân gia tăng làm vấn đề mua xe thay đổi. Cuối thập niên 1980, số tư nhân mua xe ngày càng nhiều thêm. Trong năm 1997, khoảng 40% người mua xe là tư nhân. Ở Bắc Kinh tỷ số lên tới 80% - Xe gắn máy cũng trong năm đó bán được 9 triệu.
Ở Thượng Hải, sự hạn chế tư nhân làm chủ xe hơi giảm dần và bảng số xe cung cấp cho tư nhân ngày càng gia tăng. Tháng Mười năm trước, chánh quyền ra luật cho phép bốn ngân hàng thương mại của chánh phủ - Industrial Bank - cho tư nhân muốn mua xe hơi chế tạo ở Trung Hoa như Jetta, Santana, và Citroen vay tiền 5 năm. Trong tương lai gần, chánh phủ sẽ đưa ra nhiều biện pháp cắt giảm việc xử dụng xe hơi trong các cơ quan công quyền.
TRỞ NGẠI
Tuy nhiên, vẫn còn một khoảng cách lớn giữa thực tế và thị trường xe hơi. Thí dụ, tư nhân muốn làm chủ một chiếc xe hơi phải chịu trên 30 thứ thuế và lệ phí. Như vậy, ngay cả những người có tiền mua xe hơi cũng khó duy trì được xe của mình dài hạn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc phát triển thị trường xe hơi cho tư nhân. Thêm vào đó, các Bộ liên hệ ở Bắc Kinh vừa quyết định đưa ra lệ phí đậu xe khi tư nhân mua xe. Tất cả những yếu tố này làm những dân thường Trung Hoa muốn mua xe hết sức đắn đo. Làm sao có thể trả nổi thuế và lệ phí làm chủ xe"
Mỗi quốc gia, tùy theo hoàn cảnh kinh tế và xã hội, có những phương tiện di chuyển chính khác biệt. Ở Hoa Kỳ là xe hơi, ở Việt Nam là xe gắn máy, và ở Trung Hoa là xe đạp. Dân số Bắc Kinh 12 triệu và có 8 triệu xe đạp. Nhiều người cho rằng giảm số lượng xe gắn máy và xe hơi trong thành phố làm không khí ít ô nhiễm và dễ thở hơn.
Trong tháng 11 năm 1998, chúng tôi ghé thăm thành phố Bắc Kinh, Hàn Châu, Tô Châu và Thượng Hải ở Trung Quốc. Cả bốn đô thị này đều đượm màu Mỹ Quốc với nhiều franchises như Mc Donald, Kentucky Fried Chicken, Hard Rock Cafe, Pizza Hut, Baskin Robins... các đài truyền hình CNN, CBS, ABC, NBC... Không những thực phẩm mà thông tin văn hóa Hoa Kỳ đang xâm nhập Trung Quốc. Khi nào xe hơi Mỹ mới được phép nhập cảng vào Trung Quốc"
Gửi ý kiến của bạn
