Bản “khai báo” của Iraq dài 12,000 trang có thể tóm gọn trong một câu: “nước chúng tôi đã sạch trơn các loại vũ khí giết người hàng loạt rồi”. Nghe thật ngon lành, nhưng không ai ngạc nhiên. Người ta đã biết đây chỉ là một loạt những trò Saddam Hussein bày ra để “chơi” với Mỹ. Mấy tháng trước, khi Mỹ dọa đánh Iraq và vận động Hội đồng Bảo an đưa ra nghị quyết cứng rắn đòi Iraq phải cho thanh sát vũ khí quốc tế trở lại, Saddam Hussein đột nhiên cho thả hết tù trong nước. Đó là lúc Saddam đã hoạch định xong chiến lược mới để sẵn sàng chấp nhận thanh sát quốc tế. Khi đại diện Iraq gặp thanh sát quốc tế ở Vienne vào tháng 10, đó là lúc Iraq đã chuẩn bị xong “bản khai báo thành thật”. Rồi khi trao bản khai báo cho Hội đồng Bảo an, Saddam Hussein đã chính thức ngỏ lời “xin lỗi” dân Kuwait vì năm xưa Iraq đã xâm lăng nước này, nhưng không quên tố cáo Mỹ đóng quân ở nước này để xâm lược các nước Ả rập có dầu lửa ở Trung Đông.
Bây giờ những việc gì sẽ xẩy ra kế tiếp" Năm nước hội viên thường trực của Hội đồng Bảo an đã được có bản khai báo này. Việc nghiên cứu sẽ mất một vài tuần trong khi các cuộc thanh sát tại Iraq sẽ tiếp tục với nhiều nhân viên đến tăng cường. Ngay lúc này bản khai báo của Iraq có vấn đề, không phải vấn đề cho kẻ khai báo mà vấn đề cho những người nhận bản khai báo là Hội đồng Bảo an. Ngoại trưởng Iraq nói với HĐBA việc công bố bản khai báo sẽ có nguy cơ phạm đến luật tiêu chuẩn cấm phổ biến vũ khí giết người hàng loạt, vì trong đó có những tin tức có thể giúp những nước khác tìm cách phát triển các loại vũ khí hạt nhân, hóa học và vi trùng. Iraq phải khai kỹ vì nghị quyết HĐBA ra lệnh phải khai thật đầy đủ về các chương trình chế tạo vũ khí trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai.
Ngoài ra bản khai báo của Iraq còn khai ra hết những nước, tập thể, và công ty ngoại quốc đã từng cung cấp hóa chất cho chương trình chế tạo bom nguyên tử, những “viện trợ kỹ thuật của nước ngoài” và mối liên hệ với các cá nhân và đại diện các công ty nước ngoài. Bản khai báo có thể làm khá nhiều anh ở bên ngoài dính trấu, và nếu tính từ lúc Saddam mới lên cầm quyền năm 1980, có lẽ danh sách hơi dài. Việc công khai hóa danh sách “viện trợ làm bom” trở thành nhạy cảm, nên ngoài 5 nước lớn ở HĐBA, 10 nước nhỏ trong Hội đồng cũng đòi phải có bản sao đúng nguyên bản. Saddam bị dằn mặt phải khai cho đủ, nhưng cũng có thể hắn muốn lợi dụng cơ hội để tạo ra thế “cháy nhà ra mặt chuột”.
Ngược lại bản khai báo cũng có những vấn đề cho Iraq, về đoạn nói Iraq đã từng nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử nhưng chưa ráp được thành bom và cũng chưa bao giờ thử loại bom đó. Mỹ quả quyết Iraq vẫn tiếp tục chế tạo vũ khí này. Và ở đây trò chơi của Saddam có chỗ sơ hở: đó là thanh sát quốc tế có quyền phỏng vấn các nhà khoa học của Iraq. Điểm 5 trong nghị quyết của HDBA nói sự phỏng vấn có thể được thực hiện bên trong hay bên ngoài nước Iraq mà không có sự quan sát của nhân viên chính quyền Saddam. Thanh sát quốc tế có thể cung cấp phương tiện di chuyển cho các nhà khoa học Iraq và cả gia đình họ ra ngoại quốc để phỏng vấn. Mỹ đã cho biết bất cứ nhà khoa học Iraq nào muốn tị nạn ở ngoại quốc cũng được Mỹ chấp nhận. Nếu có các nhà khoa học Iraq chọn lúc này nhờ thanh sát quốc tế cho đi ngoại quốc tị nạn để khai ra những bí mật về vũ khí của Saddam, đó sẽ là chuyện lớn để đi đến chiến tranh.
Nhưng viễn tượng này cũng không dễ dàng. Trước hết là Saddam đã biết mà đề phòng từ lâu. Thứ hai người Iraq có quan hệ gia đình chặt chẽ và khá bao quát, nếu chỉ có hai vợ chồng và con đi tị nạn, những thân nhân ở lại sẽ lãnh đủ đòn trả thù. Và thứ ba, đoàn thanh sát cũng sợ bị mang tiếng trở thành một tổ chức chuyên giúp người trong nước ra đi tị nạn, phạm đến chủ quyền của Iraq, chưa kể đến những hậu quả lớn cho vấn đề tị nạn ở nhiều nước khác. Ở đây có một vấn đề rất phức tạp. Mỹ nói đã có những tang chứng “cứng” cho thấy Iraq vẫn tiếp tục chế tạo vũ khí bị cấm. Chưa rõ những tang chứng đó như thế nào, nhưng năm 1995 một người con rể của Saddam Hussein là Hussein Kamel al-Majid đã trốn qua Jordan đem theo những thông tin rất quan trọng về chương trình vũ khí của Iraq. Về sau người con rể này đã dại dột trở về nước và bị Saddam hạ lệnh xử tử. Nhưng trước khi trở về, nhân viên LHQ đã phỏng vấn được người con rể, hắn đã khai ra vụ một thiếu tá thuộc đội quân Cộng hòa Vệ binh đặc biệt của Saddam vào năm 1991 đã đem những chất liệu chính yếu của chương trình chế tạo phi đạn của Iraq giấu ở một biệt thự. Năm 1995, đoàn thanh sát quốc tế đang làm việc ở Iraq biết được tin này và đã gọi thiếu tá đó, tên Izzadine al-Majid, ra xét hỏi. Al-Majid đã thú nhận có chuyện này. Việc giấu tang chứng đã xẩy ra từ năm 1991, nhưng có thể anh con rể al-Majid còn khai ra nhiều tin tức khác, dù nó đã cũ từ năm 1995. Liệu đây có phải là những tang chứng “cứng” mà Mỹ nói đến hay không"
Bất luận “tội cũ” hay “tội mới”, Mỹ chỉ cần nắm được bằng chứng Saddam nói dối là đủ để đánh. Có lẽ Saddam đã biết mà đề phòng, bởi vậy trong bản khai báo, Iraq đã khai ra chương trình đã “gần hoàn thành bom nguyên tử nhưng chưa ráp và cũng chưa thử”. Điều này cũng tiềm ẩn một ý nghĩa đáng ngại khi Mỹ ráo riết chuẩn bị đánh Iraq. Hôm thứ tư 11-12, Mỹ đưa ra lời cảnh cáo Iraq và các nước khác: Mỹ sẵn sàng dùng sức mạnh áp đảo - kể cả bom nguyên tử - để trả đũa những vụ tấn công bằng bom hóa học hay vi trùng. Trò chơi của Saddam còn dài, có lẽ còn lâu mới thấy chữ “Hết chơi” (End Game) hiện trên màn hình.
Bây giờ những việc gì sẽ xẩy ra kế tiếp" Năm nước hội viên thường trực của Hội đồng Bảo an đã được có bản khai báo này. Việc nghiên cứu sẽ mất một vài tuần trong khi các cuộc thanh sát tại Iraq sẽ tiếp tục với nhiều nhân viên đến tăng cường. Ngay lúc này bản khai báo của Iraq có vấn đề, không phải vấn đề cho kẻ khai báo mà vấn đề cho những người nhận bản khai báo là Hội đồng Bảo an. Ngoại trưởng Iraq nói với HĐBA việc công bố bản khai báo sẽ có nguy cơ phạm đến luật tiêu chuẩn cấm phổ biến vũ khí giết người hàng loạt, vì trong đó có những tin tức có thể giúp những nước khác tìm cách phát triển các loại vũ khí hạt nhân, hóa học và vi trùng. Iraq phải khai kỹ vì nghị quyết HĐBA ra lệnh phải khai thật đầy đủ về các chương trình chế tạo vũ khí trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai.
Ngoài ra bản khai báo của Iraq còn khai ra hết những nước, tập thể, và công ty ngoại quốc đã từng cung cấp hóa chất cho chương trình chế tạo bom nguyên tử, những “viện trợ kỹ thuật của nước ngoài” và mối liên hệ với các cá nhân và đại diện các công ty nước ngoài. Bản khai báo có thể làm khá nhiều anh ở bên ngoài dính trấu, và nếu tính từ lúc Saddam mới lên cầm quyền năm 1980, có lẽ danh sách hơi dài. Việc công khai hóa danh sách “viện trợ làm bom” trở thành nhạy cảm, nên ngoài 5 nước lớn ở HĐBA, 10 nước nhỏ trong Hội đồng cũng đòi phải có bản sao đúng nguyên bản. Saddam bị dằn mặt phải khai cho đủ, nhưng cũng có thể hắn muốn lợi dụng cơ hội để tạo ra thế “cháy nhà ra mặt chuột”.
Ngược lại bản khai báo cũng có những vấn đề cho Iraq, về đoạn nói Iraq đã từng nghiên cứu chế tạo bom nguyên tử nhưng chưa ráp được thành bom và cũng chưa bao giờ thử loại bom đó. Mỹ quả quyết Iraq vẫn tiếp tục chế tạo vũ khí này. Và ở đây trò chơi của Saddam có chỗ sơ hở: đó là thanh sát quốc tế có quyền phỏng vấn các nhà khoa học của Iraq. Điểm 5 trong nghị quyết của HDBA nói sự phỏng vấn có thể được thực hiện bên trong hay bên ngoài nước Iraq mà không có sự quan sát của nhân viên chính quyền Saddam. Thanh sát quốc tế có thể cung cấp phương tiện di chuyển cho các nhà khoa học Iraq và cả gia đình họ ra ngoại quốc để phỏng vấn. Mỹ đã cho biết bất cứ nhà khoa học Iraq nào muốn tị nạn ở ngoại quốc cũng được Mỹ chấp nhận. Nếu có các nhà khoa học Iraq chọn lúc này nhờ thanh sát quốc tế cho đi ngoại quốc tị nạn để khai ra những bí mật về vũ khí của Saddam, đó sẽ là chuyện lớn để đi đến chiến tranh.
Nhưng viễn tượng này cũng không dễ dàng. Trước hết là Saddam đã biết mà đề phòng từ lâu. Thứ hai người Iraq có quan hệ gia đình chặt chẽ và khá bao quát, nếu chỉ có hai vợ chồng và con đi tị nạn, những thân nhân ở lại sẽ lãnh đủ đòn trả thù. Và thứ ba, đoàn thanh sát cũng sợ bị mang tiếng trở thành một tổ chức chuyên giúp người trong nước ra đi tị nạn, phạm đến chủ quyền của Iraq, chưa kể đến những hậu quả lớn cho vấn đề tị nạn ở nhiều nước khác. Ở đây có một vấn đề rất phức tạp. Mỹ nói đã có những tang chứng “cứng” cho thấy Iraq vẫn tiếp tục chế tạo vũ khí bị cấm. Chưa rõ những tang chứng đó như thế nào, nhưng năm 1995 một người con rể của Saddam Hussein là Hussein Kamel al-Majid đã trốn qua Jordan đem theo những thông tin rất quan trọng về chương trình vũ khí của Iraq. Về sau người con rể này đã dại dột trở về nước và bị Saddam hạ lệnh xử tử. Nhưng trước khi trở về, nhân viên LHQ đã phỏng vấn được người con rể, hắn đã khai ra vụ một thiếu tá thuộc đội quân Cộng hòa Vệ binh đặc biệt của Saddam vào năm 1991 đã đem những chất liệu chính yếu của chương trình chế tạo phi đạn của Iraq giấu ở một biệt thự. Năm 1995, đoàn thanh sát quốc tế đang làm việc ở Iraq biết được tin này và đã gọi thiếu tá đó, tên Izzadine al-Majid, ra xét hỏi. Al-Majid đã thú nhận có chuyện này. Việc giấu tang chứng đã xẩy ra từ năm 1991, nhưng có thể anh con rể al-Majid còn khai ra nhiều tin tức khác, dù nó đã cũ từ năm 1995. Liệu đây có phải là những tang chứng “cứng” mà Mỹ nói đến hay không"
Bất luận “tội cũ” hay “tội mới”, Mỹ chỉ cần nắm được bằng chứng Saddam nói dối là đủ để đánh. Có lẽ Saddam đã biết mà đề phòng, bởi vậy trong bản khai báo, Iraq đã khai ra chương trình đã “gần hoàn thành bom nguyên tử nhưng chưa ráp và cũng chưa thử”. Điều này cũng tiềm ẩn một ý nghĩa đáng ngại khi Mỹ ráo riết chuẩn bị đánh Iraq. Hôm thứ tư 11-12, Mỹ đưa ra lời cảnh cáo Iraq và các nước khác: Mỹ sẵn sàng dùng sức mạnh áp đảo - kể cả bom nguyên tử - để trả đũa những vụ tấn công bằng bom hóa học hay vi trùng. Trò chơi của Saddam còn dài, có lẽ còn lâu mới thấy chữ “Hết chơi” (End Game) hiện trên màn hình.
Gửi ý kiến của bạn
