BEIJING (KL) – Các tạp chí nước ngoài đang quất lên tại Trung quốc – Liệu đảng Cộng sản có để cho những tạp chí này thịnh hành hay không"
Sang Trung quốc tới 87 lần, nhưng ông Patrick J. McGovern vẫn không nản lòng. Ông McGovern là chủ tịch của tập đoàn International Data Group (IDG) sẽ còn sang Hoa lục nhiều lần nữa vào những năm tới để tiếp tục mở rộng công ty của ông vững trãi xuất bản đủ các loại tạp chí nước ngoài bằng tiếng Trung quốc, từ tạp chí Computerland cho tới tạp chí Cosmopolitan qua công ty có danh xưng là Hearst Corp mà IDG đang giúp để in ấn và cho phát hành ngay tại Trung quốc.
Nhà xuất bản tại Boston, Hoa kỳ, đã đầu tư 20 triệu Mỹ kim vào lục địa Trung quốc ngay từ lần đầu tiên sang Trung quốc, cách đây 23 năm.
Ngày nay IDG đã có 28 tên tạp chí được xuất bản tại Trung quốc và sẽ còn bốn tên tạp chí nữa cho xuất bản vào những năm tới.
Ông McGovern tuyên bố : “Tôi nhìn thấy Trung quốc là cái thị trường rộng lớn nhất và độc nhất của chúng tôi tại quốc gia này.”
Cứ cho nó như là chuyện đổ sô đi tìm vàng lóng lánh tại vùng đất “Con trời”. Nguyên cái thị truờng quảng cáo bằng in ấn không thôi hàng năm cũng đang tăng lên 37%, theo như tổng thu nhập hồi năm ngoái cũng được 5,5 ngàn tỷ Mỹ kim.
Những con số thu nhập này không có thể nào thoát khỏi sự chú ý của giới truyền thông có quyền lực ở khắp thế giới.
Vấn đề kinh doanh một số tạp chí sớm nhất tại Trung quốc hầu hết đều là tên các tạp chí kỹ thuật của Hoa kỳ vào thập niên 1980. Nhưng sau đó các nhà xuất bản quốc tế cho nhập vào từng chồng tạp chí tạo ra việc liên doanh với các đối tác của Trung quốc hay lấy giấy phép và nội dung của các đối tác này để cho xuất bản ngay tại Hoa lục. Ngày nay đã có trên 50 xuất bản của tạp chí nước ngoài được phát hành bằng ngôn ngữ Trung quốc và còn cả chục tạp chí khác nữa sẽ ra vào những năm sắp đến.
“Các nhà đầu tư nhìn thấy Trung quốc như là một thị truờng báo chí có tiềm năng khá lớn chưa từng được khai thác,” theo như lời của ông Li Xiquang, giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Thông tin Quốc tế của đại học TaingHua University tại Bắc Kinh.
Nhờ chế luật mới áp dụng cho truyền thông, thị truờng truyền thông tại Trung quốc được cởi mở để có những xuất bản mới. Có những thay đổi lướt trong nền kinh tế Trung quốc vào những năm mới đây, những thay đổi này cuối cùng đã khiến cho 11 ngàn tờ báo định kỳ tại Trung quốc không còn tiền trợ cấp.
Để hợp lý hóa lãnh vực báo chí tại Trung quốc, sở Tổng quản Báo chí và Xuất bản tại Bắc Kinh đã công bố hồi tháng Bẩy là cơ quan này không còn bắt buộc các đảng viên Cộng sản phải đặt mua báo dài hạn với các cơ sở xã hay các bộ để xuất bản các loại tạp chí ca tụng phần lớn có tính cách khoa trương hoặc những tờ báo có tính cách tuyên truyền xám làm cho đường lối của trung ương bị sai lệch.
Vào cuối năm nay, sẽ có 1000 tờ báo ra định kỳ bị đóng cửa và hàng ngàn báo khác phải tự tìm lấy nguồn tài chánh để sống.
“Nhà nước không còn tài trợ báo chí nữa,” theo lời tuyên bố của ông Zhao Xiaoching, chủ tịch sở Global China Media Consulting Co. của Bắc Kinh chuyên về tư vấn báo giới.
Tạp chí nước ngoài tại Trung quốc sẽ được phân phối sâu hơn nữa.
Giới độc giả tại các thành thị Trung quốc hiện nay chọn mua những loại báo nào họ thích. Nếu người ta không để ý tới những hàng chữ Trung quốc, người ta sẽ thấy các sạp báo tại Bắc Kinh không khác gì những sạp báo tại Paris (Pháp) hay tại Peoria (Hoa kỳ) bầy bán các tạp chí như ComputerWorld, Network World và PC Magazine đều được xuất bản bằng tiếng Trung quốc.
Tập đoàn công ty McGraw-Hill (MHP) nhượng giấy phép cho tạp chí BusinessWeek và cấp nội dung cho nhà xuất bản China Foreign Economic Relations & Trade Publishing House (Quan hệ Kinh tế và Mậu dịch nước ngoài của Trung quốc) để phát hành bằng Hoa ngữ từ năm 1986.
Sau năm 2000 các tạp chí như Fortune, Forbes và Havard Business Review đã hội nhập vào lãnh vực tạp chí chuyên về kinh doanh của Trung quốc. Ngoài ra còn cả chục loại tạp chí như Marie Claire, Madame Figaro, Modern Bride và Harper’s Bazaar đang tranh thủ giới phụ nữ Trung quốc có ý thức về thời trang.
Cái kẹt nhất của các nhà xuất bản tạp chí nước ngoài là vấn đề phân phối. Theo như hiên nay, việc phân phối báo đều do các nhà phân phối ăn mảnh của các xã hay huyện và sở bưu chính tại đia phương nắm quyền phân phối để đưa ra thị truờng, khiến cho các tạp chí nước ngoài chỉ bán được trong các thành phố lớn tại Trung quốc. Nhưng việc cấm phân phối báo chí nước ngoài đang được nới lỏng tại Trung quốc để tuân thủ thỏa ước đã ký kết với tổ chức WTO về mậu dịch thế giới.
Thỏa ước này bắt buộc Trung quốc phải để cho các công ty nước ngoài được quyền phân phối các sách, các báo và các tạp chí vào tháng Chạp năm 2004.
Tập đoàn công ty IDG sẽ cho tung ra một công ty phân phối báo riêng cho cả hai, đối với những báo riêng của tập đoàn này và đối với những báo cạnh tranh khác, vào đầu nửa năm tới.
Ông McGovern cho biết : “Cái khó chịu là chúng tôi chỉ có thể chiếm được 30% dân chúng đang sống tại các thành phố lớn. Chúng tôi có thể phát triển gấp ba hay gấp bốn lần như thế khi chúng tôi có đuợc một hệ thống phân phối khắp Trung quốc.”
Không nên nói là Trung quốc sẽ bãi bỏ tất cả mọi sự cấm đoán. Đừng mong là việc cấm đầu tư vào báo chí tại Trung quốc được chấm dứt, nó là cả vấn đề nhậy cảm nhiều hơn bởi vì có sự chú ý vào những tin tức khó được chấp nhận.
Hơn nữa cá nhà xuất bản tạp chí nước ngoài còn phải cạnh tranh về phép tắc để có giấy phép đưa ra các nội dung tạp chí của mình hay lập được liên doanh với nhà xuất bản người Trung quốc bao giờ cũng nắm quyền kiểm soát quan trọng. Trên thực tế các tờ báo nước ngoài chỉ giao dịch trong vấn đề quảng cáo và lấy ý kiến hay tư vấn về các nội dung của tờ báo để cho xuất bản. Có những tạp chí từng bị rắc rối về giấy phép cho xuất bản tại Hong Kong cũng được xuất khẩu để vào Hoa lục. Việc xuất khẩu này chỉ là tạm thôi, các tạp chí này muốn xuất bản ngay tại Hoa lục vì lối xuất bản theo kiểu nhập khẩu này đều theo báo đặt mua dài hạn của độc giả hay các cửa hàng nằm trong các khách sạn năm sao tại Hoa lục.
Ngay cả việc có sự chấp thuận chính thức, không có nghĩa là các tạp chí được quyền muốn cho xuất bản những gì mà họ đang làm tại các quốc gia khác. Thực sự các tạp chí nước ngoài cũng như các đối tác của họ tại điạ phương, một số báo chí nước ngoài phải tự kiểm duyệt lấy hay tránh những vấn đề có thể gây ra sự tranh cãi hay đôi co. Một thí dụ như báo Newsweek Select ra hàng tháng mới tung ra tại Hong Kong có những mục được chọn lựa từ những báo tuần của Hoa kỳ, tờ báo này cho biết họ tránh những tin khó chấp nhận như chạm tới danh dự Trung quốc và lòng yêu nước của dân Trung quốc hay những tin có tính cách chính trị. Các bản tin với lời văn diễn tả khi người đọc phải cảm thấy như tiếng nhạc, lời thơ nổi lên, hài hòa với cuộc sống đương đại của họ và không tạo ra cảm giác chống đối, gây thù hận, khó chịu hoặc không thể nào chấp nhận được.
“Chúng tôi muốn có những nội dung hiền hòa, có tính chất thư dãn đối với các độc giả người Hoa,” theo lời của ông Joseph Poon, Giám đốc điều hành của công ty nặc danh Vertex Communications & Technology Group Ltd., một công ty báo chí tại Hong Kong xuất bản bằng Hoa ngữ. Công ty này có tí sợ các đối thủ cạnh tranh như báo Sanlian Life và đôi khi bị tuần báo của công ty Tom tại Hong Kong chơi sát ván về những bài báo đã lên.
Bất cứ nội dung nào được đơn giản dịch từ các tài liệu xuất bản tại nước ngoài sẽ không còn thành công trong những năm tới. Bởi vì người Trung quốc có học đã hiểu biết nhiều hơn trong chục năm qua và không còn nhìn các xuất bản nước ngoài như chiếc cửa sổ đơn độc để nhìn được thế giới. Ngày nay hàng ngày họ đi tìm các bài báo có liên quan tới những cuộc sống tại Trung quốc, nơi họ đang ở và những gì đang xẩy ra cho đồng bào của họ trên thế giới.
“Khi người ta không để ý tới những nội dung được dịch lại, nhưng hiện nay người ta cần kiếm nội dung nói về điạ phương,” theo ông Cao Weiming, đầu não về các hoạt động của người Hoa cho báo Hachette Filipacchi Media chuyên cho phát hành các ấn bản Hoa ngữ cho các tạp chí như Elle, Marie Claire và Car & Driver tại Hoa lục. Vào lúc này, ủy ban nhà viết văn Trung quốc cho các tạp chí đều bao để viết về tất cả mọi tình tiết, từ vần đề tình dục cho tới thị trường chứng khoán với Trung văn khúc triết và dễ hiểu bằng các dạng chữ tượng hình thanh giản hay dạng chữ Hán cổ điển.
Các tạp chí nước ngoài càng ngày càng bị các đấu thủ địa phương cạnh tranh dữ dội. Tạp chí Trung quốc đạt nhanh chóng tới các mức chuyên nghiệp và nhiều khi còn trội hơn các đối tác nước ngoài. Các nhà kinh doanh Trung quốc được mọi người biết đến nhờ những bài báo đánh bóng trước các thủ lãnh kinh doanh trong nước.
Tạp chí thời trang Fashion Mag Rayli có nhiều tiết mục gây ấn tượng đặc biệt và có hình ảnh phô truơng. Còn báo Caijing về tài chánh ra hàng tuần có những tin tung ra về tham nhũng và thường bị nhà cầm quyền Trung quốc khiển trách là đã gây rắc rối cho họ.
“Chúng tôi phải cảnh giác trước các xuất bản của nước ngoài, nhưng hiện nay tôi không cho rằng họ là những đối thủ,” theo lời của Lin Libo, phó chủ biên của báo Caijing.
Nhiều báo nước ngoài đang chen chân, họ quyết tâm sang Trung quốc nghiên cứu nhiều lần cho tới khi họ đạt được thành công. Họ là những người đổ xô đi tìm những mảnh vàng đang lóng lánh trong nội địa Trung quốc.
Sang Trung quốc tới 87 lần, nhưng ông Patrick J. McGovern vẫn không nản lòng. Ông McGovern là chủ tịch của tập đoàn International Data Group (IDG) sẽ còn sang Hoa lục nhiều lần nữa vào những năm tới để tiếp tục mở rộng công ty của ông vững trãi xuất bản đủ các loại tạp chí nước ngoài bằng tiếng Trung quốc, từ tạp chí Computerland cho tới tạp chí Cosmopolitan qua công ty có danh xưng là Hearst Corp mà IDG đang giúp để in ấn và cho phát hành ngay tại Trung quốc.
Nhà xuất bản tại Boston, Hoa kỳ, đã đầu tư 20 triệu Mỹ kim vào lục địa Trung quốc ngay từ lần đầu tiên sang Trung quốc, cách đây 23 năm.
Ngày nay IDG đã có 28 tên tạp chí được xuất bản tại Trung quốc và sẽ còn bốn tên tạp chí nữa cho xuất bản vào những năm tới.
Ông McGovern tuyên bố : “Tôi nhìn thấy Trung quốc là cái thị trường rộng lớn nhất và độc nhất của chúng tôi tại quốc gia này.”
Cứ cho nó như là chuyện đổ sô đi tìm vàng lóng lánh tại vùng đất “Con trời”. Nguyên cái thị truờng quảng cáo bằng in ấn không thôi hàng năm cũng đang tăng lên 37%, theo như tổng thu nhập hồi năm ngoái cũng được 5,5 ngàn tỷ Mỹ kim.
Những con số thu nhập này không có thể nào thoát khỏi sự chú ý của giới truyền thông có quyền lực ở khắp thế giới.
Vấn đề kinh doanh một số tạp chí sớm nhất tại Trung quốc hầu hết đều là tên các tạp chí kỹ thuật của Hoa kỳ vào thập niên 1980. Nhưng sau đó các nhà xuất bản quốc tế cho nhập vào từng chồng tạp chí tạo ra việc liên doanh với các đối tác của Trung quốc hay lấy giấy phép và nội dung của các đối tác này để cho xuất bản ngay tại Hoa lục. Ngày nay đã có trên 50 xuất bản của tạp chí nước ngoài được phát hành bằng ngôn ngữ Trung quốc và còn cả chục tạp chí khác nữa sẽ ra vào những năm sắp đến.
“Các nhà đầu tư nhìn thấy Trung quốc như là một thị truờng báo chí có tiềm năng khá lớn chưa từng được khai thác,” theo như lời của ông Li Xiquang, giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Thông tin Quốc tế của đại học TaingHua University tại Bắc Kinh.
Nhờ chế luật mới áp dụng cho truyền thông, thị truờng truyền thông tại Trung quốc được cởi mở để có những xuất bản mới. Có những thay đổi lướt trong nền kinh tế Trung quốc vào những năm mới đây, những thay đổi này cuối cùng đã khiến cho 11 ngàn tờ báo định kỳ tại Trung quốc không còn tiền trợ cấp.
Để hợp lý hóa lãnh vực báo chí tại Trung quốc, sở Tổng quản Báo chí và Xuất bản tại Bắc Kinh đã công bố hồi tháng Bẩy là cơ quan này không còn bắt buộc các đảng viên Cộng sản phải đặt mua báo dài hạn với các cơ sở xã hay các bộ để xuất bản các loại tạp chí ca tụng phần lớn có tính cách khoa trương hoặc những tờ báo có tính cách tuyên truyền xám làm cho đường lối của trung ương bị sai lệch.
Vào cuối năm nay, sẽ có 1000 tờ báo ra định kỳ bị đóng cửa và hàng ngàn báo khác phải tự tìm lấy nguồn tài chánh để sống.
“Nhà nước không còn tài trợ báo chí nữa,” theo lời tuyên bố của ông Zhao Xiaoching, chủ tịch sở Global China Media Consulting Co. của Bắc Kinh chuyên về tư vấn báo giới.
Tạp chí nước ngoài tại Trung quốc sẽ được phân phối sâu hơn nữa.
Giới độc giả tại các thành thị Trung quốc hiện nay chọn mua những loại báo nào họ thích. Nếu người ta không để ý tới những hàng chữ Trung quốc, người ta sẽ thấy các sạp báo tại Bắc Kinh không khác gì những sạp báo tại Paris (Pháp) hay tại Peoria (Hoa kỳ) bầy bán các tạp chí như ComputerWorld, Network World và PC Magazine đều được xuất bản bằng tiếng Trung quốc.
Tập đoàn công ty McGraw-Hill (MHP) nhượng giấy phép cho tạp chí BusinessWeek và cấp nội dung cho nhà xuất bản China Foreign Economic Relations & Trade Publishing House (Quan hệ Kinh tế và Mậu dịch nước ngoài của Trung quốc) để phát hành bằng Hoa ngữ từ năm 1986.
Sau năm 2000 các tạp chí như Fortune, Forbes và Havard Business Review đã hội nhập vào lãnh vực tạp chí chuyên về kinh doanh của Trung quốc. Ngoài ra còn cả chục loại tạp chí như Marie Claire, Madame Figaro, Modern Bride và Harper’s Bazaar đang tranh thủ giới phụ nữ Trung quốc có ý thức về thời trang.
Cái kẹt nhất của các nhà xuất bản tạp chí nước ngoài là vấn đề phân phối. Theo như hiên nay, việc phân phối báo đều do các nhà phân phối ăn mảnh của các xã hay huyện và sở bưu chính tại đia phương nắm quyền phân phối để đưa ra thị truờng, khiến cho các tạp chí nước ngoài chỉ bán được trong các thành phố lớn tại Trung quốc. Nhưng việc cấm phân phối báo chí nước ngoài đang được nới lỏng tại Trung quốc để tuân thủ thỏa ước đã ký kết với tổ chức WTO về mậu dịch thế giới.
Thỏa ước này bắt buộc Trung quốc phải để cho các công ty nước ngoài được quyền phân phối các sách, các báo và các tạp chí vào tháng Chạp năm 2004.
Tập đoàn công ty IDG sẽ cho tung ra một công ty phân phối báo riêng cho cả hai, đối với những báo riêng của tập đoàn này và đối với những báo cạnh tranh khác, vào đầu nửa năm tới.
Ông McGovern cho biết : “Cái khó chịu là chúng tôi chỉ có thể chiếm được 30% dân chúng đang sống tại các thành phố lớn. Chúng tôi có thể phát triển gấp ba hay gấp bốn lần như thế khi chúng tôi có đuợc một hệ thống phân phối khắp Trung quốc.”
Không nên nói là Trung quốc sẽ bãi bỏ tất cả mọi sự cấm đoán. Đừng mong là việc cấm đầu tư vào báo chí tại Trung quốc được chấm dứt, nó là cả vấn đề nhậy cảm nhiều hơn bởi vì có sự chú ý vào những tin tức khó được chấp nhận.
Hơn nữa cá nhà xuất bản tạp chí nước ngoài còn phải cạnh tranh về phép tắc để có giấy phép đưa ra các nội dung tạp chí của mình hay lập được liên doanh với nhà xuất bản người Trung quốc bao giờ cũng nắm quyền kiểm soát quan trọng. Trên thực tế các tờ báo nước ngoài chỉ giao dịch trong vấn đề quảng cáo và lấy ý kiến hay tư vấn về các nội dung của tờ báo để cho xuất bản. Có những tạp chí từng bị rắc rối về giấy phép cho xuất bản tại Hong Kong cũng được xuất khẩu để vào Hoa lục. Việc xuất khẩu này chỉ là tạm thôi, các tạp chí này muốn xuất bản ngay tại Hoa lục vì lối xuất bản theo kiểu nhập khẩu này đều theo báo đặt mua dài hạn của độc giả hay các cửa hàng nằm trong các khách sạn năm sao tại Hoa lục.
Ngay cả việc có sự chấp thuận chính thức, không có nghĩa là các tạp chí được quyền muốn cho xuất bản những gì mà họ đang làm tại các quốc gia khác. Thực sự các tạp chí nước ngoài cũng như các đối tác của họ tại điạ phương, một số báo chí nước ngoài phải tự kiểm duyệt lấy hay tránh những vấn đề có thể gây ra sự tranh cãi hay đôi co. Một thí dụ như báo Newsweek Select ra hàng tháng mới tung ra tại Hong Kong có những mục được chọn lựa từ những báo tuần của Hoa kỳ, tờ báo này cho biết họ tránh những tin khó chấp nhận như chạm tới danh dự Trung quốc và lòng yêu nước của dân Trung quốc hay những tin có tính cách chính trị. Các bản tin với lời văn diễn tả khi người đọc phải cảm thấy như tiếng nhạc, lời thơ nổi lên, hài hòa với cuộc sống đương đại của họ và không tạo ra cảm giác chống đối, gây thù hận, khó chịu hoặc không thể nào chấp nhận được.
“Chúng tôi muốn có những nội dung hiền hòa, có tính chất thư dãn đối với các độc giả người Hoa,” theo lời của ông Joseph Poon, Giám đốc điều hành của công ty nặc danh Vertex Communications & Technology Group Ltd., một công ty báo chí tại Hong Kong xuất bản bằng Hoa ngữ. Công ty này có tí sợ các đối thủ cạnh tranh như báo Sanlian Life và đôi khi bị tuần báo của công ty Tom tại Hong Kong chơi sát ván về những bài báo đã lên.
Bất cứ nội dung nào được đơn giản dịch từ các tài liệu xuất bản tại nước ngoài sẽ không còn thành công trong những năm tới. Bởi vì người Trung quốc có học đã hiểu biết nhiều hơn trong chục năm qua và không còn nhìn các xuất bản nước ngoài như chiếc cửa sổ đơn độc để nhìn được thế giới. Ngày nay hàng ngày họ đi tìm các bài báo có liên quan tới những cuộc sống tại Trung quốc, nơi họ đang ở và những gì đang xẩy ra cho đồng bào của họ trên thế giới.
“Khi người ta không để ý tới những nội dung được dịch lại, nhưng hiện nay người ta cần kiếm nội dung nói về điạ phương,” theo ông Cao Weiming, đầu não về các hoạt động của người Hoa cho báo Hachette Filipacchi Media chuyên cho phát hành các ấn bản Hoa ngữ cho các tạp chí như Elle, Marie Claire và Car & Driver tại Hoa lục. Vào lúc này, ủy ban nhà viết văn Trung quốc cho các tạp chí đều bao để viết về tất cả mọi tình tiết, từ vần đề tình dục cho tới thị trường chứng khoán với Trung văn khúc triết và dễ hiểu bằng các dạng chữ tượng hình thanh giản hay dạng chữ Hán cổ điển.
Các tạp chí nước ngoài càng ngày càng bị các đấu thủ địa phương cạnh tranh dữ dội. Tạp chí Trung quốc đạt nhanh chóng tới các mức chuyên nghiệp và nhiều khi còn trội hơn các đối tác nước ngoài. Các nhà kinh doanh Trung quốc được mọi người biết đến nhờ những bài báo đánh bóng trước các thủ lãnh kinh doanh trong nước.
Tạp chí thời trang Fashion Mag Rayli có nhiều tiết mục gây ấn tượng đặc biệt và có hình ảnh phô truơng. Còn báo Caijing về tài chánh ra hàng tuần có những tin tung ra về tham nhũng và thường bị nhà cầm quyền Trung quốc khiển trách là đã gây rắc rối cho họ.
“Chúng tôi phải cảnh giác trước các xuất bản của nước ngoài, nhưng hiện nay tôi không cho rằng họ là những đối thủ,” theo lời của Lin Libo, phó chủ biên của báo Caijing.
Nhiều báo nước ngoài đang chen chân, họ quyết tâm sang Trung quốc nghiên cứu nhiều lần cho tới khi họ đạt được thành công. Họ là những người đổ xô đi tìm những mảnh vàng đang lóng lánh trong nội địa Trung quốc.
Gửi ý kiến của bạn
